Monedhat

Veprimet me monedha
Punoi:
EJONA GURMANI
MONEDHAT
HYRJE

Ngjashëm me njësinë
fillestare të kohës, paraja
është një element
përbërës i jetës sonë të
përditshme dhe për këtë
arsye edhe paraja një
temë thelbësore, në
matematikë.
Edhepse nuk është aq
abstrakte sa tema e
kohës, prapëseprapë
mund të jetë një
koncept me të cilin
shumë fëmijë kanë
telashe për ta kuptuar.
Ato paraqiten në forma dhe
madhësi të ndryshme, në forma
metalike dhe letre (d.m.th.
monedhave dhe
kartëmonedhave) secila prej të
cilave ka vlerën e vet.
Madhësitë e monedhave dhe
kartëmonedhave nuk janë
proporcionale me vlerën e tyre,
d.m.th. një monedhë 20c nuk
është dy herë më e madhe se një
monedhë 10c; një 100 € nuk
është dhjetë herë më e madhe se
10 €.
Në Kosovë përdorim Euro. Euroja
ndjek një model '1, 2, 5' dmth.
Çdo monedhë ka 1, 2 ose 5 si
shifrën më të rëndësishme të tij.
Për të përmirësuar njohuritë e
fëimjëve me monedhat, madje
edhe fëmijët më të vegjël mund t'i
përdorin ato për qëllime të
renditjes para se të mësojnë
numrat, p.sh. duke përdorur
monedha për renditje sipas
madhësisë, ngjyrës, formës etj.
 Veprimet me monedha
Kur e kemi për fjalën për Euro,
• monedhat Cent (c) janë thjesht
nënfisha të asaj njësie;
• kurse monedhat Euro (€) dhe
kartëmonedhat janë
shumëfisha të asaj njësie.
Në këtë mënyrë, paratë mund të
përdoren gjithashtu për të
ndihmuar në mësimin e njësive të
tjera duke përfshirë edhe vlerën e Pë rdorimi i parave për të pë rfaqësuar
vlerën e vendit me numra natyror
vendit, operacionet, dhe numrat dhe numrave dhjetor
dhjetorë.
 Njohja e monedhave
Çmimi i një libri është 20 euro.
Me ç’kartëmonedha e monedha metalike
mund ta paguani librin?
Me 1 kartëmonedhë prej ___ eurosh.
Me 1 kartëmonedhë prej ___ eurosh dhe me 2
kartëmonedha prej ___ eurosh.
Me 10 monedha metalike prej ___ eurosh.
Me 2 kartëmonedha prej ___ eurosh.
Me 4 kartëmonedha prej ___ eurosh.
Me 20 monedha metalike prej ___ eurosh.
- Kam kartëmonedhën prej 5 eurosh dhe
monedhën metalike prej 2 eurosh. Sa
euro janë gjithsej?
- - Kam 10 euro. Torta kushton 7 euro.
Nëse e blej tortën, sa të holla më
mbeten?
- - Kam pasur 9 euro. Sa ka qenë kusuri,
nëse çamçakëzët kanë kushtuar 3
euro?
- - Kam blerë albumin për 6 euro dhe
kam dhënë 4 monedha metalike.
Ç’monedha metalike kam dhënë?
Veprimet matematikore përmes monedhave
Përmes përdorimit të monedhave ne mund të mësojmë ndërtimin i shprehjeve numerike
dhe njehsimin, zhvillojmë mendimin kritik, aftësohemi për jetë etj.

Shkëmbejmë kartëmonedhën prej 50

eurosh në disa mënyra.
10 + 10 + 10 + 10 + 5 + 5 =
10 + 10 + 10 + 5 + 5 + 5 + 5 =
10 + 10 + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 =
20 + 20 + 5 + 5= etj
1. А) Sa dhe cilat monedha duhet të marrësh me
vete në dyqan për të blerë këpucët sportive që
kushtojnë 40 euro? (shkruaj dy variante)
2. B) Sa dhe cilat monedha do të marrësh si
kusur, nëse në dyqan për këpucët sportive ke
dhënë monedhat:
а) 50 е kusuri: ________________
b) 100 е kusuri:________________
А) Sa dhe cilat monedha duhet të marrë sh me vete në dyqan për të blerë
këpucët sportive që kushtojnë 40 euro? (shkruaj dy variante)
B) Sa dhe cilat monedha do të marrësh si kusur, nëse në dyqan për
këpucët sportive ke dhënë monedhat:
а) 50 е kusuri: ________________________
b) 100 е kusuri: ________________________
1. Ditoni ka 30 euro, kurse Maja ka 10 më shumë se Bledi. Maja bleu me të
hollat e veta 20 euro kukullën. Sa të holla i mbetë n Majës?

2. ÇMIMET: libri 10 euro, çokollata e madhe 5 euro, topi i futbollit 20

euro.
а) Mira bleu një libër dhe tri çokollata. Sa euro pagoi për to Mira?
b) Noli bleu një top futbolli, një çokollatë dhe dy libra. Sa pagoi Noli për të
gjitha këto?
c) Anda bleu tre libra dhe katër çokollata. Sa euro pagoi Anda?

3. Me shprehjen numerike 55 e + 5 e, ndërtoje dhe zgjidhe problemin.

4. A mund të blihet malli që kushton:

25 euro, me katër kartëmonedha ________________________
45 euro, me pesë kartëmonedha __________________________
70 euro, me dy kartëmonedha ____________________________