PRIRODNO-MATEMATIČKI FAKULTET

UNIVERZITET U SARAJEVU
BIOLOGIJA/BIOHEMIJA I FIZIOLOGIJA
II CIKLUS

HEMOSTAZA KAO FIZIOLOŠKI MEHANIZAM

POZITIVNE POVRATNE SPREGE
Seminarski rad iz predmeta “Fiziologija homeostaze”

Predmetni nastavnik: prof.dr. Damir Suljević Student: Zehra Halilović

Sarajevo, 2020. godina

 POVRATNE SPREGE
• Kada se naruši ravnoteža neke homeostatske varijable, kontrolni
mehanizam pokreće niz promjena kroz sistem povratne sprege kako bi
ponovo nastupila homeostaza.
• U svrhu održavanja homeostaze, organizam ima na raspolaganju
kontrolne mehanizme koji se ostvaruju kroz:
1. Negativnu povratnu spregu i
2. Pozitivnu povratnu spregu
 POZITIVNA POVRATNA
SPREGA
• U mehanizmima pozitivne povratne sprege odgovor na stimulus se ne
zaustavlja i nema preusmjeravanja odgovora.
• Redoslijed događaja se ne zaustavlja i još više se odigrava, a efekat se
pojačava.
 HEMOSTAZA
• Hemostaza je proces
sprječavanja isticanja krvi
iz povrijeđenog krvnog
suda.
• Odvija se u nekoliko faza:
1. spazam krvnog suda;
2. formiranje trombocitnog
čepa;
3. koagulacija;
4. retrakcija i fibrinoliza
koaguluma;
5. urastanje vezivnog tkiva.
 Pozitivna povratna sprega u agregaciji
trombocita se ogleda u brzom stvaranju
trombocitnog čepa

• Povrijeđeni krvni sud izlaže

subendotel u kojem su
kolagen i von-Willebrand-
ov faktor (vWF) negativno
naelektrisani i privlače
pozitivno naelektrisane
trombocite.
•vWF ima ulogu da formira most između zida povrijeđenog krvnog suda i
trombocita.
•Potom se trombociti aktiviraju, promijene morfologiju (ovalni oblik-
zvjezdasti oblik) i degranulacijom otpuštaju: ATP, ADP, trombin, PAF,
tromboksan A2 što vodi agregaciji trombocita i daljoj aktivaciji
neaktiviranih trombocita.

Ozljeda krvnog
suda
Inicijacija PPS

Aktivacija
Koagulacioni trombocita
čep Adhezija i agregacija
trombocita
Agregacija trombocita
• Trombin, kolagen, tromboksan
A2 i ADP se vežu za aktivirane
trombocite što vodi produkciji
endoperoksida PGH2 i PGG2.
• PGG2 napušta trombocit i
aktivira neaktivirane
trombocite vodeći do
produkcije još prostglandina.
• Endotel produkuje ciklički
endoperoksid PGI2.
• PGI2 je vazodilatator i inhibitor
funkcije trombocita.
• Ravnoteža između produkcije
tromboksana A2 i PGI2 je od
vitalne važnosti za regulaciju
agregacije trombocita.
• Cilj procesa koagulacije je
pretvaranje fibrinogena u fibrin Pozitivna povratna sprega u koagulaciji
katalitičkom aktivnosti krvi je sekvencijalni
trombina u čemu učestvuju 4 samoamplificirajući proces.
pozitivne povratne sprege:
1. TF:FVII aktivira FX (FXa-aktivni
faktor koagulacije X), a Fxa
prevodi protrombin u trombin;
2. Trombin aktivira FVIII koji je
vezan za vWF u cirkulaciji;
3. FVIIIa formira kompleks sa FIX
na površini trombocita koji
aktivira FX;
4. Trombin aktivira FXI u
prisutnosti aktiviranih
trombocita koji dalje aktivira
FIX vodeći aktivaciji FX i
produkciji još trombina.
 Trombin pretvara fibrinogen u
fibrin

• Tako nastali trombin je posljedica pozitivne povratne sprege čiji je rezultat

cijepanje više protrombina na trombin, više zgrušavanja, više trombina i
tako dalje.
• Vanjske kočnice ove pozitivne povratne sprege su antitrombin, fibrinoliza
ugruška, fibrin na ugrušku koji veže i inaktivira trombin.
 LITERATURA
• Abdel - Sater, K. A. (2011). Physiological Positive Feedback
Mechanisms. American Journal of Biomedical Sciences, 145–
155. DOI: 10.5099/ aj110200145.
• Halkar, M. & Linkoff, A. M. Dual antiplatelet therapy for
acute coronary syndromes: How long to continue?.
Cleveland Clinic Journal of Medicine. 83(9):675-688. DOI:
10.3949/ccjm.83a.15092.
• Jesty, J. & Beltrami, E. (2005). Positive Feedbacks of
Coagulation: Their Role in Threshold Regulation.
Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology. 25:
2463-2469. DOI: 10.1161/01.ATV.0000187463.91403.b2.