 აგრონომიის ინტეგრირებული კურსი

 სასურსათო უსაფრთხოება და მისი უზრუნველყოფის საშუალებები

საქართველოში.
(განიხილება სასურსათო კულტურების წარმოების პოტენციალი ქვეყანაში.
რეზერვებით ქვეყნის უზრუნველყოფის პარამეტრები და სხვა).

ლექცია 1.

პროფესორი იოსებ სარჯველაძე

 adamiani kulturul mcenares iyenebs:

sursaTad

sasoflo-sameurneo cxovelTa sakvebad

kvebis mrewvelobis nedleulad.

mcenare adamianis Seswavlisa da zrunvis erT-erTi mTavari sagania.

mxolod mwvane mcenares Seswevs unari, mzis sxivuri energiis gamoyenebiT, Seqmnas haersa da

niadagSi arsebuli araorganuli nivTierebebisgan organuli nivTiereba, romelic sursaTis da energiis wyaroa

adamianisaTvis, cxovelebisa da mikroorganizmebisaTvis

 Agronomiis integrirebuli kursi swavlobs mindvris kulturul mcenareebs, ixilavs maTi
maRali da xarisxovani mosavlis miRebis saSualebebs, mowodebulia ganuxrelad gaafarTovos
mosayvan kulturaTa Semadgenloba, CarTos kulturaSi mcenareTa axali saxeebi da formebi,
raTa miRebuli iqnes saxalxo meurneobisaTvis saWiro mravalferovani produqti.

mniSvnelovan mxares warmoadgens sxvadasxva niadagur-klimatur pirobebSi sasoflo-

sameurneo kulturebis moyvanis SesaZlebloba, aseve yoveli kulturis SesaZlo gavrcelebis arealSi
da bunebrivi faqtorebis gavleniT miRebuli produqciis xarisxis cvalebadobis kanonzomiereba.
 agraruli warmoebis mTavari mimarTulebas mcenaris biologiuri safuZvlebis Seswavla da sasoflo-
sameurneo kulturebis saukeTeso xarisxis produqciis maRali mosavlis miRebis srulyofili meTodebis
SemuSaveba warmoadgens.

agraruli mecniereba aerTianebs moZRvrebas ნიადაგმცოდნეობის, აგროქიმიის,

მიწათმოქმედების, მემცენარეობის, მცენარეთა დაცვის, მეხილეობის, მებოსტნეობის,
მევენახეობის შესახებ.
swavlobs mcenareTa mraval formebs, gansakuTrebiT maT biologias, garemo faqtorebisadmi
gansakuTrebul moTxovnebs da srulyofs maRali, saukeTeso xarisxis mosavlis miRebis meTodebs.
აგრარულ სფეროში (ფერმერულ მეურნეობაში) დასაქმებული სპეციალისტი
თანაბრად უნდა ფლობდეს აგრარული დარგის ძირითად მიმართულებებს მათი
შემდგომი სპეციალიზაციის თვალსაზრისით.
 აგრონომიის ინტეგრირებული კურსის saboloo mizania yovel ha-ze naklebi
danaxarjebiT kulturebis maqsimaluri mosavlis miReba.

yvela agronomiuli disciplina eyrdnoba fizikis, qimiis, botanikis, fiziologiis,

niadagmcodneobis, soflis meurneobis meteorologiisa da klimatologiis, aseve
miwaTmoqmedebis, agroqimiis, seleqcia - meTesleobis, entomologiisa da fitopaTologiis,
meqanizaciis, ekonomika - organizaciis da sxva sasoflo-sameurneo sawarmoebis monacemebs.
 აგრარული მიმართულებები mWidro kavSirSia mecxoveleobasTan da
miwaTmoqmedebasTan.

cnobilia, rom mwvane mcenaris mier Seqmnili organul nivTierebaTa 1/3 an 1/2
gamoiyeneba sasursaTo wyaroT an warmoebisaTvis nedleulad (marcvali, boWko, Zirxvena).
mosavlis sakmaod didi nawili (namja, bze, Cala, foCi da sxva) ar warmoadgens
faseulobebs, amitom aucilebelia maTi gardaqmna adamianisaTvis gamosayenebel formebad:
xorcad, rZeT, bewvaT da sxva, rac iwarmoeba cxovelTa meSveobiT da risTvisac saWiroa
cxovelTa uzrunvelyofa myari sakvebi baziT, kerZod, uxeSi, wvniani da koncentrirebuli
sakvebiT.
 s/m kulturebis warmoeba yovelTvis iqneba mniSvnelovani dargi, vinaidan s/m
kulturebidan miRebuli produqtebi aucilebelia adamianTa arsebobisTvis.
naTqvamia, rom vinc 24 sT ganmavlobaSi ar miiRebs sakvebs, lanZRvas daiwyebs;
vinc 48 saaTis ganmavlobaSi ar miiRebs sakvebs - moiparavs;
xolo vinc 72 sT imyofeba sakvebis gareSe - brZolas daiwyebs. amgvarad,
umetes qveynebSi mSvidobasa da areulobas Soris gansxvaveba ramdenime dRiT sursaTis
gareSe darCenaSi mdgomareobs.
 arisotele da platoni Tanxmdebodnen imaze, rom civilizebuli mosaxleoba garkveul
farglebSi unda iqnas SenarCunebuli. 1798 wels Tomas r. malTusma wamoayena
mosaxleobisTvis sakmarisi sursaTis problema, romelic ganagrZobs zrdas planetaze, sadac
xmeleTis farTobi SezRudulia.
igi amtkicebda, rom adamianebs saarsebo wyaros gazrda SeuZliaT mxolod ariTmetikuli
progresiiT, maSin rodesac mosaxleoba geometriuli progresiiT (mag. procentebis kapitalizaciis
kanoniT) izrdeba. jerjerobiT malTusis prognozebis realizacia ar xdeba, radgan Tanamedrove
teqnologiam warmoebis done imaze metad gazarda, vidre Tundac 100 wlis win SeeZloT
evaraudaT.
mosaxleobis zrdis ZiriTadi SemzRudveli faqtoria sursaTis resursebis dadgenili
maqsimaluri zRvari.
 adre mosaxleobis raodenobis SenarCuneba am sazRvrebSi omebis, epidemiebis da naadrevi sikvdilianobis
wyalobiT xdeboda. es isev moxdeba, Tu naklebad ganviTarebuli mosaxleoba ar Seamcirebs Sobadobis dones
da ar gazrdis soflis meurneobis mwarmoeblobas.
aSS-Si da sxva ganviTarebul qveynebSi marcvleuli kulturebis warmoeba, romelic sasursaTo resursebis
safuZvels warmoadgens, aRemateba mosaxleobis zrdas. es ganpirobebulia warmoebis zrdiT da dabali
SobadobiT. ukanasknel wlebSi erT sulze warmoeba odnav Semcirda, Tumca ganviTarebuli qveynebi kvlav Warb
produqts awarmoeben, romelic eqsportirdeba sxva qveynebSi.
mosaxleoba yvelaze swrafad izrdeba laTinur amerikaSi, aziaSi, afrikaSi da okeaneTSi. am oTxidan mxolod
okeaneTs SeuZlia sursaTis Warbad warmoeba met-naklebad prognozirebadi formiT. FAO-s gancxadebiT 1998
wels mosaxleobis 62 procenti modioda ganviTarebad qveynebze, sadac ekonomikis ganviTareba neli tempebiT
mimdinareobs da mosaxleobis umetesi nawili wera-kiTxvis ucodinari da Raribia.
 ganviTarebad qveynebSi mosaxleobis umetesobis kveba mwiria, ar Seesabameba biologiur
saarsebo minimums, sastikad araadeqvaturia, ZiriTadad cxoveluri cilebis ukmarisobis gamo.

kvebiTi Rirebuleba, Cveulebriv, aradamakmayofileblad iTvleba, rodesac kaloriebis 80%-

ze meti modis burRuleulze, saxameblis Semcvel Zirxvenebze da Saqarze.

mTlianad msoflioSi, imisTvis rom kveba adeqvaturi iyos, saWiroa sursaTis resursebis
gamravalferovneba.
 sursaTis warmoebis zrdis gzebi
 

soflis meurneobasTan dakavSirebuli specialistebi dganan problemis winaSe imisaTvis,

rom daCqarebuli tempebiT moxdes msoflio mosaxleobis mzardi moTxovnilebis dakmayofileba
sursaTiT momaragebaze. aziis, afrikis da laTinuri amerikis ganuviTarebel qveynebSi amJamad
sasursaTo resursebis deficiti aRiniSneba sakuTari mosaxleobis momaragebasTan mi მarTebaSic
ki. msoflioSi sursaTis warmoebis gazrda SesaZlebelia sasoflo-sameurneo miwebis farTobis
gazrdiT an arsebuli sasoflo-sameurneo miwebis mosavlianobis amaRlebiT. tradiciuli sasoflo-
sameurneo meTodebis garda, sasursaTo resursebis gazrda SeiZleba sakvebis sinTeziT da
garkveuli umdablesi mcenareuli formebis - rogoricaa safuari da qlorela - kultivirebiT.
მიეცი ადამიანს თევზი და იცოცხლებს ერთი დღე; ასწავლე
თევზაობა და იცოცხლებს სამუდამოდ! ძველი ჩინური
ანდაზის ეს ფილოსოფია აისახება იმის მეტად და მეტად
გააზრებაში, რომ მსოფლიოს ნაკლებად განვითარებულ
ქვეყნებს უნდა სურდეთ წარმატების მიღწევა სოფლის
მეურნეობის მოდერნიზაციაში. ამ ქვეყნების ლიდერები უნდა
ცდილობდნენ, რომ უზრუნველყონ, შესაძლებლობისამებრ,
გარე მხარდაჭერა მრავალი იმ ფაქტორისა, რომელიც
მოქმედებს სოფლის მეურნეობის მოდერნიზებაზე.
 სასურსათო უსაფრთხოება და მისი უზრუნველყოფის საშუალებები საქართველოში დღის
წესრიგში აყენებს საკითხს მოსახლეობის სასურსათო პროდუქტებით სრულფასოვანი
უზრუნველყოფისა და საჭირო რეზერვების შექმნის შესახებ.

 აღნიშნული საკითხები მჭიდროდ უკავშირდება ტრადიციული კულტურების მოვლა-მოყვანას,

ასევე პერსპექტიული კულტურების მოძიებასა და დანერგვას.

 აღნიშნული მიმართულებით საქართველოს ნიადაგურ-კლიმატური პირობები მნიშვნელოვან

საშუალებას იძლევა.
 ისეთი დარგების განვითარების სახით როგორიცაა: მებოსტნეობა, მეხილეობა-მებაღეობა,
ტრადიციული მევენახეობა - მეღვინეობის განვითარება, ციტრუსებისა თუ ახალი კულტურების
ათვისების მიმართულებით.

მადლობთ ყურადღებისათვის !