PANITIKANG PILIPINO

Aralin 2

Mga Dulog sa Pagsusuring

Pampanitikan

LOGO
LOGO
Bayograpikal

Mga kondisyon sa paggamit ng dulog bayograpikal:

• Una, ang binabasa at sinusuri ay ang akda at ito'y hindi

dapat ipagpalit sa pagtalakay sa buhay ng makata o
manunulat.
• Ikalawa, sa teoryang bayograpikal, ang pagpapasiya sa
binasang akda ay hindi kapintasan o kahinaan ng may-
akda.
Halimbawa ng akda na may Bayograpikal na pagsusuri ay
ang "Noli Me Tangere" ni Dr. Jose Rizal.

LOGO
LOGO
Historikal

Sa dulog na historikal, may mahalagang papel na

ginagampanan ang institusyon sa pagbibigay-daan sa uri
ng panitikang susulatin ng may-akda kung kaya't ang
pagsusuri ay nakatuon sa puwersa o lakas sa paraan at
istruktura ng institusyon.

LOGO
LOGO
Klasisismo

Sa paggamit ng wika, matipid sa salita ang klasisismo.

Bukod sa maingat sa pagsasalita at pagpapahayag ng
damdamin , hindi angkop sa mga klasista ang paggamit
ng mga salitang balbal o iyong mga nagpapahayag ng
labis na emosyon.

Halimbawa ng panitakan na nakapaloob dito ay ang

maikling kwento na "Miliminas: Taong 0069".

LOGO
LOGO
Humanismo

Ito ay sumibol sa panahon ng Muling Pagsilang

(Renaissance). Ang pokus sa dulog na ito ay ang tao, at
ang taong nakatuntong ng pag-aaral at kinikilala ng
kultura ay maituturing na sibilisado. Ang humuhubog at
lumilinang sa tao ay tinatawag namang humanismo.

LOGO
LOGO
 Naniniwala ang mga humanista na ang tao ang sukatan
ng lahat ng bagay kung kaya't mahalagang
maipagkaloob sa kanya ang kalayaan sa pagpapahayag
ng saloobin at kalayaan sa pagpapasya.

Halimbawa ng panitikang nakapaloob rito ay ang "Paalam

sa pagkabata" ni Nazareno D. Bas

LOGO
LOGO
Romantisismo

Uri ng Romantisismo:
• romantisismong tradisyunal
• romantisismong rebolusyonaryo

Romantiko ang itinawag sa pamamaraan ng pagsulat ng

mga akdang pampanitakan sa Panahon ng
Romantisismo dahil ang mga sanaysay, tula at maikling
kwento na naisulat nang panahong iyon ay may pagka-
romantiko ang paksa , tema at istilo.

LOGO
LOGO
Halimbawa ng panitikan na nakapaloob dito ay ang
maikling kwento na "Babang-luksa" salin ni Olivia P.
Dantes .

LOGO
LOGO
Realismo

Katotohanan kaysa sa kagandhan. Ito ang ipinaglalaban ng

dulog na realismo. Sinumang tao, anumang bagay at
lipunan, ayon sa mga realista ay dapat maging
makatotohanan ang paglalarawan o paglalahad.

Halimbawa ng panitikan na nakapaloob dito ay ang

kwentong "Ang Paghuhukom" salin ni Lualhati Bautista.

LOGO
LOGO
Ang mga paksa ng mga akdang makatotohanan ay
nakapokus sa paksang sosyo-politikal, kalayaan at
katarungan para sa mga naaapi.

Ang realismo ay nauukol sa kahirapan, kamangmangan,

karahasan, krimen, bisyo, katiwalian, kawalan ng
katarungan, prostitusyon at iba pa.

LOGO
LOGO
Formalismo

Ang pagtuklas at pagpapaliwanag sa anyo ng akda ang

tanging layunin ng pagsusuring formalistiko.Hindi
binibigyang diin sa teoryang ito ang buhay ng may-akda,
hindi nakapaloob ang kasaysayan at walang
mababanaag na implikasyong sosyolohikal, politikal,
sikolohikal at ekonomikal.Samakatwid, ang pisikal na
katangian ng akda ang pinakabuod ng pagdulog na ito.

LOGO
LOGO
Ang tunguhin ng dulog na ito ay matukoy ang:
• nilalaman
• kaanyuan o kayarian
• paraan ng pagkakasulat ng akda

Halimbawa ng panitikan na nakapaloob dito ay ang

kwentong "Pagislam: Ang Pagbibinyag ng mga Muslim"
na salin ni Elvira B. Estravo.

LOGO
LOGO
Siko-Analitiko

May malaking impluwensya ang pahayag ni Freud na

"ang tanging ekonomiya lamang ang motibo ng lipunan".
Ang pahayag na ito ay may kinalaman sa paniniwalang
naghahanap-buhay tayo para lamang lasapin ang sarap
ng buhay.

LOGO
LOGO
Eksistensyalismo

Kalayaan ang tanging kinikilala ng dulog na ito. Sa

pananaw na ito, kitang-kita ng tao ang proseso ng
pagiging tao upang mabuhay.Walang tiyak na simulain
ang eksistensyalismo.

Halimbawa ng panitikan na nakapaloob dito ay ang

kwentong "Walang Panginoon" ni Deogracias Rosario.

LOGO
LOGO
Feminismo

Lumitaw ang feminismo dahil na rin sa paniniwala ng

karamihan n a ang panitikan ay nasa kamay lamang ng
mga lalaking manunulat. Bukod dito, ang mga babae sa
panitikan ay inilalarawan ng ilang manunulat na lalaki
bilang mahina, marupok, tatanga-tanga, sunud-sunuran,
maramdamin, emosyonal, pantahanan, at masama.

LOGO
LOGO
 Pinaniniwalaan sa dulog na ito ang sistemang
pangkababaihan bilang mga indibidwal na di-kapantay
ng kalalakihan.

Halimbawa ng panitikan na nakapaloob rito ay ang

kwentong "Si Kesa at Si Morito" salin ni Lualhati
Bautista.

LOGO
LOGO
Imahismo

Ang layunin ng dulog imahismo na mailarawan nang

ganap ang isang paksa, mailahad nang walang pagkiling
at malayang makapamili ng mga larawang maiikintal sa
isip ng nagbabasa. Ang mga natural na bagay sa paligid
ay siyang pinakamabisang gamiting simbolo para sa
dulog na ito.

Halimbawa ng panitikang nakapaloob dito ay ang kwentong

"Uhaw ang Tigang na Lupa" ni Liwayway Arceo.

LOGO
LOGO
Naturalismo

Halos katulad din ito ng dulog realismo sapagkat ito ay

nakatuon sa mga bagay na may kaugnayan sa likas na
kapaligiran. Inilalahad ang mga bagay-bagay na may
kaugnayan sa doktrina o pilosopiya tungkol sa
biyolohikal at sosyal na katangian ng kapaligiran.
Halimbawa ng panitikang nakapaloob dito ay ang kwentong
" Tatalon" ni Rogelio Sikat.

LOGO
LOGO
Arketipal

Ayon kay Carl Jung may dalawang antas ang ating

kamalayan.
• Personal - nagtatago ng mga alaala ng nakaraang
pangyayari sa buhay.
• Arketipal - nag-iingat naman ng mga pinagsama-samang
alaala na nakapaloob sa mga imahe at iba pang mga
simbolismo.

LOGO
LOGO
Sa dulog na ito, sinusuri ang paggamit ng mga simbolismo
upang maipahayag ang mga kaisipan na may
kaugnayan sa naging karanasan ng mga tauhan sa
isang akda.

Halimbawa ng panitikang nakapaloob dito ay ang maikling

kwentong "Ang aking krismas tri" ni Nicole Marie.

LOGO
LOGO
Sosyolohikal

Binibigyang tuon sa pagsusuri ng dulog na ito ang

kalagayan ng mga panlipunang institusyon gaya ng
pamahalaan, pamilya paaralan, at iba pang mga
nasasangkot sa lipunan. Sinasaklaw ang internal at
external na pagsusuri ng akdang binabasa na may
partikular na katangiang humubog sa pagkatao.

Halimbawa ng panitikang nakapaloob dito ay ang kwentong

"Walang Sugat" ni Severino Reyes.

LOGO
LOGO
 Masarap ang karunungan
Ngunit hirap ng mag-aral;
Nagsusunog ng kilay
Sa pagbabasa’y nangangalay

LOGO
LOGO
Salamat po!