CHUYÊN ĐỀ TĂNG ÁP LỰC THẨM

THẤU
 ĐỊNH NGHĨA
• Nồng độ đường huyết cao (từ 33-66 mmol/L)
• Tăng áp lực thẩm thấu máu ( từ 320 – 380
mOsm/L)
• Tình trạng mất nước nặng
• Thần kinh từ lơ mơ nhẹ đến hôn mê
• pH máu> 7.3, HCO3> 20, Ceton máu, ceton
niệu âm tính hoặc tăng rất ít
Bệnh học
 CÁC NGUYÊN NHÂN/YẾU TỐ KHỞI
PHÁT
• Không tuân thủ điều trị
• ĐTĐ mới được phát hiện
• Nhiễm khuẩn
• Biến cố tim mạch, tai biến mạch não
• Dùng thuốc và có thai
• Điển hình ở ĐTĐ typ 2
• Mất khả năng tiếp cận với nguồn nước
 TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
• Âm thầm, đái nhiều, khát nhiều, sút cân
• Triệu chứng thần kinh: ngủ gà, co giật, hôn mê
• Mất nước toàn thể nặng
 TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG
• Xeton máu và niệu: âm tính
• Glucose máu > 33,3 mmol/L, nồng độ thẩm thấu
máu ≥ 320 mOsm/L
• Không có tình trạng nhiễm toan, Khoảng trống
anion ≤ 10
• Tăng đường niệu
• Tăng ure và creatinin máu
• K+ máu: bình thường hoặc thấp, trừ khi có suy
thận
 TRIỆU CHỨNG CẬN LÂM SÀNG

• Na+ máu:
+ Giai đoạn sớm, Na+ máu hạ
[Na+ hiệu chỉnh] = [Na+ máu] + 0,016 x
([glucose máu mmol/L] – 5,55)
+Giai đoạn muộn hơn, tăng nồng độ Na+ máu
• Hạ phốt-pho máu, hạ magiê máu
 CHẨN ĐOÁN
• Xeton niệu/máu: âm tính
• Nồng độ thẩm thấu huyết tương: > 320 mOsmol/L,
Glucose máu: > 33,3 mmol/L (600 mg/dL)
• pH: > 7,3, HCO3- máu: > 18 mmol/L
• Khoảng trống anion: bình thường hoặc tăng
• Ý thức: sững sờ/hôn mê
 Công thức tính áp lực thẩm thấu
Calculated osmolarity = 2 Na + 2 K + Glucose + Urea ( all in
mmol/L).
 Chẩn đoán phân biệt
• Các rối loạn chuyển hóa khác trên bệnh nhân
đái tháo đường:
+ Nhiễm toan xeton do đái tháo đường
+ Nhiễm acid lactic
+ Hôn mê do hạ đường máu
+ Tai biến mạch máu não
 Nguyên tắc điều trị
• Theo dõi trong khoa Cấp cứu và Hồi sức
• Thực hiện các biện pháp cấp cứu ban đầu theo
các bước ABC
• Hồi sức dịch, khởi đầu bằng dịch đẳng trương
• Điều chỉnh tăng glucose máu, tăng nồng độ
thẩm thấu máu, điện giải
• Tìm kiếm và điều trị các yếu tố khởi phát tiềm
ẩn
Điều trị cụ thể
 Kết luận
• Tăng nồng độ thẩm thấu máu là một biến
chứng chuyển hóa cấp tính và nặng nề của
bệnh đái tháo đường, chủ yếu gặp ở bệnh nhân
cao tuổi bị đái tháo đường type 2, tỷ lệ tử vong
còn khá cao khoảng 20% ở bệnh nhân hôn
mê, tụt huyết áp, bệnh nội khoa nặng đi kèm