Bab 1 : Penyelesaian Masalah

Secara Inventif
 1.1 Pengenalpastian Masalah
1.1.1 Mengenalpasti masalah bukan inventif dan
inventif
1.1.2 Menerangkan proses penyelesaian
masalah bukan inventif dan inventif
1.1.1 mengenalpasti masalah bukan inventif
dan inventif
1. Bukan inventif
– Masalah yang dapat diselesaikan tanpa
mempunyai kesan sampingan
2. Inventif
– Masalah yang mempunyai kesan sampingan
apabila usaha penambahbaikan berlaku
1.1.2 Menerangkan proses penyelesaian
masalah bukan inventif dan inventif
 Selesai
Ya
5
• Menilai penyelesaian masalah 5
sama ada berjaya atau tidak
Tidak
4
• Melaksanakan pilihan 4
3
• Membuat pilihan 3
2
• Menyenaraikan pilihan untuk 2
menyelesaikan masalah
1
• Mengenal pasti masalah 1
Proses kerja Mula
Aliran Kerja Masalah Bukan Inventif
Strategi penyelesaian masalah inventif

3.Kaedah
Penyelesaian

Masalah Umum Penyelesaian

Umum

2. Model 4.Model
Masalah Penyelesaian
1.Analisis Meringkaskan Penyelesaian
Masalah Khusus
Masalah Khusus

Halangan Penyelesaian
 1.2 Analisis Fungsi
1.2.1 Membuat hubung kait antara produk
dengan objek dari segi fungsinya
1.2.2 Melukis sistem fungsi
1.2.3 Membina model fungsi dengan
menggunakan garisan interaksi
1.2.1 Membuat hubung kait antara produk
dengan objek dari segi fungsinya
• Analisis fungsi
– membantu mengenal pasti sistem yang ada pada
produk
– Menyatakan fungsi bagi setiap komponen yang
ada dalam melengkapkan produk
Hubung kait antara produk dengan objek
dari segi fungsinya

Fungsi
Produk Objek
(Sistem) (Tindakan) (Penerima Kesan)
Menjalankan Fungsi Parameter yang berubah
• tindakan (action) sesebuah produk Fungsi
untuk merubah objek sasaran.
• Objek bergerak Objek
• Objek tidak bergerak.
• Sebuah sistem yang mempunyai Produk
satu atau lebih komponen
1.2.2 Melukis sistem fungsi
•Sistem fungsi menggambarkan keseluruhan
hubungkait komponen dalam sesuatu sistem.
Model Fungsi : Meja

Memegang Memegang Memegang

Lantai Kaki Meja Muka Meja Buku

Memegang Memegang

Skru
1.2.3 Membina model fungsi dengan
menggunakan Garisan Interaksi
• Komponen ialah bahagian-bahagian kecil yang
berfungsi menyokong sistem
• Model fungsi menggambarkan keseluruhan
hubungkait antara komponen dan kesannya
dalam satu sistem.
• Garisan interaksi : menjejak punca masalah.
Garisan interaksi yang digunakan untuk
mengambarkan sesuatu masalah
Simbol Mewakili fungsi

1 Berguna (normal)

2
Berguna tetapi tidak
mencukupi
3 Berguna tetapi berlebihan

4 Memudaratkan (harmful)
Meja bergoyang dan
tidak stabil setelah
dilanggar oleh murid.

memegang memegang
memegang
Lantai Kaki meja Muka meja Buku

langgar memegang
memegang
Murid Skru
 Masalah: Meja bergoyang dan tidak stabil

Masalah ini berlaku setelah kaki meja dilanggar.

Menjejak punca masalah dengan:
1. Mengenal pasti fungsi jenis mudarat
• Jika tiada fungsi mudarat, cari fungsi jenis berlebihan
(excessive) atau tidak mencukupi (insufficient)
2. Mengenal pasti komponen-komponen terlibat.
3. Merumuskan bahawa sistem kajian menghapuskan fungsi
jenis mudarat untuk menyelesaikan masalah tersebut.
• Jika tiada fungsi mudarat, lakukan penambahbaikan
kepada fungsi jenis berlebihan (excessive) atau tidak
mencukupi (insufficient)
Rumusan:Merujuk Rajah di bawah
1. Fungsi yang perlu diselesaikan
• Cth: Terdapat satu fungsi mudarat didalam sistem yang bermasalah Nama komponen
yang terlibat
• Cth: Fungsi mudarat tersebut ialah budak melanggar kaki meja
2. Penerangan kesan fungsi yang dipilih
• Cth: Ini menyebabkan meja bergoyang dan tidak kukuh
3. Tentukan objektif
• Cth: Oleh itu, fungsi mudarat tersebut perlu diatasi / dihapuskan

memegang
memegang
Lantai Kaki meja Muka meja Buku
memegang
langgar memegang
memegang
Murid Skru
 Analisis berantai punca dan kesan
1. Analisis berantai punca-kesan menggunakan soalan
selidik
• “Apakah yang menyebabkan” X (kesan) berlaku?”
• Punca yang dicari mestilah dalam bentuk objek
2. Soalan ini ditanya berulang-ulang berhenti sehingga
jawapannya merupakan
• Halangan semula jadi (Hujan, Panas, kelembapan)
• Halangan sains atau fizik (graviti, momentum)
• Halangan sifat asas objek(kebolehan manusia)
 Kaki Meja di
langgar

Tak dapat Menghalang

dilihat laluan

Warna gelap Kaki terbuka

Rendah

Kestabilan
 Masalah Masalah
No Punca Ubah
Selesai? inventif?

1 Kaki meja rendah Tinggi ? Kesan

Sampingan?

Kesan
2 Kaki meja warna gelap Cerah ?
Sampingan?

Kesan
3 Kaki meja tidak nampak Nampak Jelas ?
Sampingan?

Kesan
4 Kaki terbuka Kuncup ? Sampingan?

Tidak Kesan
5 Menghalang laluan ?
Menghalang Sampingan?

Kesan
6 Kestabilan meja Tidak Stabil ?
Sampingan?

Pembuktian
1.3 Percanggahan fizikal
1.3.1 Mengenal pasti dan menganalisis
percanggahan fizikal
1.3.2 Mencadangkan pemilihan prinsip inventif
1.3.3 Menjustifikasikan cadangan perubahan reka
bentuk berdasarkan pemilihan prinsip
inventif
1.3.4 Menghasilkan lakaran produk berfokuskan
bahagian yang mempunyai masalah inventif
1.3.1 Mengenal pasti dan menganalisis
percanggahan fizikal
1. Percanggahan fizikal : Situasi berlawanan
antara satu dengan yang lain
2. Contohnya :
• Besar – kecil
• Tinggi – Rendah
3. Terdapat 2 kaedah yang perlu diketahui :
• Pemisahan ruang
• Pemisahan masa
Percanggahan fizikal meja

Parameter Percanggahan fizikal

Saiz Besar – Kecil

Beban Berat – Ringan

Ketinggian Tinggi – Rendah

 Penentuan kaedah penyelesaian masalah inventif
secara permisahan
Soalan
Contoh Percanggahan Penentuan Jenis Kaedah
Contoh Situasi Kaedah Pemisahan
Objek Fizikal Pemisahan Ruang/Masa
Ruang/Masa

Adakah kerusi
Murid Tinggi : Kerusi perlu tinggi dan
Kerusi Tinggi – Rendah Perlu Tinggi rendah pada
Murid Rendah : Kerusi masa yang Ruang
Perlu Rendah sama?
Jawapan: Ya

Semasa Digunakan: Adakah khemah

Khemah Perlu Besar perlu besar dan
Khemah Besar – Kecil Semasa Disimpan: kecil pada masa Masa
Khemah Perlu Kecil yang sama?
Jawapan : Tidak
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan ruang
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
1. Pembahagian a) Membahagikan Perabot yang dijual
(segmentation) objek kepada menggunakan
beberapa konsep
bahagian kecil Do It Yourself (DIY)
b) Menjadikan objek
mudah dileraikan
c) Meningkatkan
darjah
kebolehbahagian
d) Perubahan ke
peringkat lebih
kecil
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan ruang
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
2. Pengekstrakan a) Memisahkan atau Pemisahan unit
(Taking Out/ mengeluarkan pendingin hawa di
extraction) bahagian yang dalam dan di luar
mendatangkan bangunan supaya
gangguan bunyi bising dan
daripada objek haba panas dapat
diasingkan
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan ruang
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
3. Kualiti setempat a) Mengubah Bekas menyimpan
(local quality) struktur objek makan pelbagai
dan pengaruh petak berbeza dan
luaran daripada pelbagai fungsi
seragam
b) Menjadikan
setiap bahagian
objek memenuhi
fungsi berbeza
yang berguna
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan ruang
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
4. Penyarangan a) Meletakan atau Antena radio yang
(nested doll) memasukkan satu boleh dipanjangkan
objek ke dalam dan dipendekkan
satu objek yang
sama tetapi
berlainan saiz
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan ruang
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
5. Filem nipis dan a) Membalut, Pelindung cahaya
cangkerang boleh melapik, atau kereta
lentur membungkus
(flexible shells and objek
thin films) menggunakan
lapisan filem nipis
dan cangkerang
boleh lentur
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan ruang
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
6. Pengantara a) Mengadakan Sarung tangan
(intermediary) bahagian baharu ketuhar menjadi
antara dua objek pengantara antara
b) Menggunakan tangan dengan objek
objek atau proses panas
pengantara
c) Mencantumkan
dua objek secara
sementara
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan ruang
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
7. Tidak simetri a) Mengubah Menukar bentuk
(Asymmetry) bentuk satu objek bulat jam dinding ke
daripada simetri bentuk tidak sekata
menjadi tidak
simetri
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan masa
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
1. Kedinamikan a) Memecahkan Meja makan
(Dymanization) satu objek kepada berempat boleh
bahagian kecil dibesarkan menjadi
yang boleh meja makan
bergerak berlapan
b) Mengubah
sesuatu bahagian
objek daripada
tidak bergerak
kepada bahagian
yang bergerak,
dan sebaliknya
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan masa
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
2. Tindakan awal a) Melakukan Beg udara di dalam
(Prelimentary tindakan awal kereta untuk
action) untuk mengawal mengurangkan risiko
risiko kecederaan ketika
kemalangan
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan masa
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
3. Tindakan berkala a) Menukarkan Lampu jalan
(Periodic action) tindakan menyala berkala
berterusan mengikut waktu
kepada tindakan siang dan malam
berkala
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan masa
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
4. Tindakan a) Jika tindakan Proses menabur
keterlaluan tidak berhasil, serbuk gula di atas
(Partial or excessive lakukan tindakan donut untuk
action) yang sama tetapi mengurangkan dan
secara berlebihan menambahkan
atau berkurangan kemanisan
agar dapat
memudahkan
penyelesaian
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan masa
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
5. Pengembangan a) Menggunakan Pemutus litar yang
terma prinsip terma menggunakan
(Thermal expansion) (pengembangan prinsip terma
atau pengecutan) pemula lampu
terhadap sesuatu pendarfluor
bahan
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan masa
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
6. Pembuangan dan a) Membuang Kapsul ubat yang
pemulihan bahagian yang boleh larut
(Discarding and telah
recovering) menjalankan
fungsinya
1.3.2 Prinsip inventif bagi kaedah pemisahan masa
Cadangan Prinsip Penerangan Konsep Contoh
Inventif
6. Tindakan a) Menjalankan Jana kuasa elektrik
berterusan yang sesuatu kerja
berfaedah secara berterusan
(Continuity of useful
action)
1.3.3 Menjustifikasikan cadangan perubahan reka
bentuk berdasarkan permilihan prinsip inventif
1.3.3 Menjustifikasikan cadangan perubahan reka
bentuk berdasarkan permilihan prinsip inventif
Objek Percanggahan Situasi Soalan Jenis kaedah
Fizikal Penentuan permisahan

Kerusi Besar Lawan Kerusi perlu di Adakah kerusi Masa

Kecil buka semasa perlu di
digunakan dan kecilkan dan
perlu di kecilkan dibuka pada
untuk masa yang
memudahkan sama?
kerja-kerja Jawapan :
penyimpanan Tidak
Cadangan Perubahan Reka Bentuk

Prinsip Inventif yang dipilih Cadangan perubahan reka bentuk

Kedinamikan Kerusi yang boleh dilipat

1.3.4 Menghasilkan lakaran produk berfokuskan
bahagian yang mempunyai masalah
inventif
1.3.4 Menghasilkan lakaran produk berfokuskan
bahagian yang mempunyai masalah inventif