Professional Documents
Culture Documents
Shaarira Sthaana: Dr. M. Gautham Asst. Professor. Samhita & Siddhanta. Raja Rajeshwari Ayurvedic College, Humnabad
Shaarira Sthaana: Dr. M. Gautham Asst. Professor. Samhita & Siddhanta. Raja Rajeshwari Ayurvedic College, Humnabad
Dr. M. Gautham
Asst. Professor.
Samhita & Siddhanta.
Raja Rajeshwari Ayurvedic College, Humnabad.
Sharira Sthana 1
1. Katidhaa purushiyam
• Agnivesha asks q’s about Purusha to Atreya.
• Buddhi – Lakshana.
Sharira Sthana 2
• 10 Indriyas.
• Buddhi – vivarana.
Sharira Sthana 3
• Purusha’s -
– Kaarana
– Prabhavah
– Gnyaatva / Agnyaatva
– Nityatva / Anityatva
– Vyakta / Avyakta
Sharira Sthana 4
• 8 Prakruti
• 16 Vikaaraa
Sharira Sthana 5
• Kshetra – Kshetragnya vibhaaga
Sharira Sthana 6
• Avyaktaad Mahad aadi utpatti krama.
Udaya
• Udaya pralaya
Pralaya
Sharira Sthana 7
• Parama Atma – Lingaani
Sharira Sthana 8
Parama Atma – Lingaani
• Nishkriya Purusha – Kriyavaan.
• Swatantra purusha – anista yonishu janma
grahana.
• Vashino purusha – Asukha bhaavair
Aakramana.
• Saarvagatasya purusha – sarva vedana gnaana
abhaava.
• Vibhu purusha – shailaadi tiraskruta agnaana.
Sharira Sthana 9
• Kshetra – Kshetragnya : 1st which ?
Sharira Sthana 10
• Bishak – trikaala vedana – chikitsa.
Sharira Sthana 11
• Dukha Kaarana’s: 3.
Sharira Sthana 12
Dukha Kaarana’s
• Buddhi vibhramsha.
• Dhruti vibhramsha.
• Smriti vibhramsha.
• Pragnyaaparadha
Sharira Sthana 13
Dukha Kaarana’s
• Kaala.
• Karma
Sharira Sthana 14
Dukha Kaarana’s
• Asatmya - Indriya – Artha – Samyoga.
Sharira Sthana 15
• Sukha & Dukha – Kaarana.
• Vedana –
– Adhistaana.
– Sarvata Nivrutti Kaaranas.
Sharira Sthana 16
• Yoga – Lakshana.
• Moksha – Lakshanam.
Sharira Sthana 17
• Tatva Smriti – Kaarana.
Sharira Sthana 18
• End.
Sharira Sthana 19
2. Atulya Gotriyam
• Garbha – Kaaranam / (prabhava = udbhava).
• Garbha forming into a sampurna deha
( sukham jaayate).
• Avandhyaa – chiraat - Garbha Grahana.
• Jaata Garbha vinaasha.
• Kanyaa – Putra – Yama – Bahu – Santaana.
• Chiraat – Garbha – Prasava.
Sharira Sthana 20
• Yama / Yamala Garbha – Eka abhivruddou.
• Kleeba Bhedaas – Utpatti Kaaranaas.
• Sadyo Gruhita Garbha Lingam.
• Pum – Stri – Napumsaka – Lakshanaani.
• Garbha – Pitru Saadrishyatvam.
• Garbha –
– Samsthaana – Varna – Indriya – Vikruti’s
Sharira Sthana 21
• Atma – Dehaat Deha Antaram Yaati.
• Roga – Hetu – Samshamanam.
• Harsha & Shokha – Nimittam (Kaaranam).
• Prashaanta Vikaara – Apunar Agamana
upaaya.
• Rithu Vikaara – Katham na Bhavanti.
• Narah – Aroga – Katham Bhavanti.
Sharira Sthana 22
3. Khuddikaa Garbha Avakraanti
• Garbha –
– Abhinivrutteh
– Abhivruddeh
– Sukha Prasava.
Sharira Sthana 23
• Garbha – avakraamati – By –
– Maatruja
– Pitruja
– Atmaja
– Rasaja
– Saatmyaja
– Paralokaadetya Satvam
Sharira Sthana 24
• Garbha –
– Maatruja Bhaavas.
– Pitruja Bhaavas.
– Atmanaja Bhaavas.
– Saatmyaja Bhaavas.
– Rasaja Bhaavas.
– Satvaja Bhaavas.
Sharira Sthana 25
4. Mahati Garbha Avakraanti
• Garbha Samgnyaa – Shukra Shonitha Jiva
Samyoga.
• Garbha – 5 bhoota vikaara – Chetana –
Adhistaana.
• Kukshou – Garbha utpatti – Prakaraani.
• Garbha – bhuta Grahana – Krama.
Sharira Sthana 26
• 1st Maasi Garbha Swarupam
• 2nd Maasi Garbha Swarupam
• 3rd Maasi Garbha Swarupam
– Mahabhuta Prabhava Bhaavaah.
– Loka purusha tulyatva.
– Indriyaani – Avayavas – yougapadhyena
utpadhyanti.
– Jaatasya uttara kaala bhaavas.
– Stri – purusha – visesha bhaavas.
Sharira Sthana 27
– Indriya – Utpatti – Sama Kaalam – Chetasi -
Vedana.
– Dwai Hrudaya Utaptti.
– Dwai hrudaya – Vimaanane – doshas.
– Garbhini – Lakshanas.
– Garbha – Upaghaata bhaavaan vihaaya.
– Garbhini – yad icheet – tasya – dadhyaath.
Sharira Sthana 28
– Garbha upaghaata kara Bhaavas.
– Garbhini – tivra praardanaa – Ahitam. - - Hita Upa
Samhitam – Dadhyaath.
– Praardanna – Sam – Dhaarana – Doshas.
Sharira Sthana 29
• 4th Maasi Garbha Swarupam.
• 5th Maasi Garbha Swarupam.
• 6th Maasi Garbha Swarupam.
• 7th Maasi Garbha Swarupam.
• 8th Maasi Garbha Swarupam.
– Maatru – garbha – paraspara Ojo Grahanam.
Sharira Sthana 30
• Prasava Kaala.
• Kukshi – garbha vruddi kaarana.
• Garbha –
– Aajanmani Kaarana.
– Vyaapatti Kaarana.
– Bija – Doshaadi – Prabhavaa – Vikruti’s.
Sharira Sthana 31
• Atma – Nir-vikaaratva.
• Sharira – Maanasa – Doshas.
• Sharira – Bhedaah.
• Maanasa – Bhedaah.
– Braahma Satva Lakshana. (atyanta Shuddhatvam)
– Arsha Satva Lakshana.
– Aindra Satva Lakshana.
– Yaamya Satva Lakshana.
7 Saatvika Satvas
– Vaaruna Satva Lakshana.
– Koubera Satva Lakshana.
– Gaandharva Satva Lakshana.
Sharira Sthana 32
– Asura Satva Lakshana.
– Raakshasa Satva Lakshana.
– Paishaacha Satva Lakshana.
6 Raajasika Satvas
– Saarpa Satva Lakshana.
– Preta Satva Lakshana.
– Shaakuna Satva Lakshana.
Sharira Sthana 33
5. Purusha Vichaya Shaarira.
• Purusha – Loka Sammitam.
– Tad prayojanam
Sharira Sthana 34
• Pravrutti – Mula.
• Nivrutti – Swarupa.
• Moksha – Upaayaah.
• Shuddha Satva Lakshana.
• Shuddha Buddhi Phalam.
• Mukta – Lakshanam.
• Mukti – Paryaaya.
Sharira Sthana 35
6. Sharira Vichaya Shaarira
• Sharira Vichaya Prayojana.
• Sharira Lakshana.
• Sharira – Dhaatu –
– vaishamya – Phala & Lakshana.
– Yougapadhyena – Vruddhi – Hraasou bhavati.
– Saamyaarttham Karthavyam.
– Samaanair Vardhante.
– Viparitair Hraasannte.
Sharira Sthana 36
• Sharira vruddhi kara Bhaavas.
• Bala Vruddhi kara Bhaavas.
• Ahaara parinaama kara Bhaavas.
Sharira Sthana 37
• Sharira – Dhatunaam –
– Dwaividya Bheda & their Kaaryas.
– 1. Mala Dhatu
– 2. Prasaada Dhatu
Sharira Sthana 38
• Vaata, Pitta, kapha –
– eva – Sarva Dhatu Dushakaa.
Sharira Sthana 39
• Sharira Gnaana Phalam.
Sharira Sthana 41
7. Sharira Samkhyaa
• 6 Twacha.
• Anga Vibhaaga.
• Asthi.
• 5 Indriya Adhistaana.
• 5 Buddhi indriya.
• 5 Karma Indriya.
• 1 Hrudaya.
Sharira Sthana 42
• 10 praanaayatana.
• 15 kostaangaani.
• 56 Pratyangaani
• 9 Dwaaraani.
• Snaayu – Sira – Dhamani – Peshi – Marma –
Sandhi – Kesha – Smashru – Loma – Samkhya.
Sharira Sthana 43
• Sharira –
– Anjali Parimaana – Dravyaani.
– Paarthivaadi Bhedena – Anga Vibhaaga.
– Paramaanu Bhedena – Avayavaanaam
Asamkhyeyatvam.
– Avayava samkhya Gnaana Phala.
Sharira Sthana 44
8. Jaati Sutriyam
• Stri Purusha – Abhishta Prajaa Nivruttikara
Karma.
• Rithu Kaala – Stri – kartavyam.
• Yugma dine – Putra kaamou – Samvasetaam.
• Ayugma dine – Putrika Kaamou –
Samvasetaam.
• Nyubja – Paarshva gata – Stri Sevana Nisheda.
• Garbha Grahana Vidhi.
Sharira Sthana 45
• Maithune – Ayogya – Stri & Purusha.
– Katham upeyaataam – Tatra Mantram.
Sharira Sthana 46
• Sharira –
– Shuklaadi varna – Kaarana.
Sharira Sthana 47
• Garbha – Stri – Purusha – Kaaranam.
• Pummsavano Vidhi.
• Garbha –
– Sthaapanaani.
– Upaghaata Kara Bhaava.
Sharira Sthana 48
• Garbhini – Sa – Maasena – Upachara vidhi.
• 2nd, 3rd Maase – Pushpa darshane – Garbha
Sraava sambhavah.
• 4th Maasa onwards – Pushpa Darshane –
Chikitsa.
• Upavishtaka – Naagodara – Lakshanam &
Chikitsa.
• Garbha Aspandane Chikitsa.
Sharira Sthana 49
• Garbhini – Udaavarta – Vibhanda – Chikitsa.
Sharira Sthana 50
• Vyapagata Garbha Shalya – Striya Upachaara.
• Nirvikaara – Aapyaayamaanasya Garbha –
Maase – Maase – Karma.
• Sutika Agaara –
– Nirmaana vidhi.
– Upaharaniya Sambhaaraani.
– Garbhini Pravesha vidhi.
Sharira Sthana 51
• Asanna Prasava Lingaani.
• Avi Pradhurbhaava – Karthavya vidhi.
• Prajaata – Apara –Apathana- Upachara.
• Jaata maatra- kumaara – kaaryani – karmani.
• Baala – naadi kalpana – vidhi.
• Naadi- Asamyak Chede – Dosha & Chikitsa.
• Kumaara –
– Jaata Karma – Vidhi.
– Raksha Vidhi.
Sharira Sthana 52
• Sutika 10 dina avadhi Upachaara.
• Kumaara naama Karana Samskaara.
• Ayushmat Kumara Lakshana.
• Dhaatri pariksha.
• Dhaatri – Sthana Sampath.
• Dhaatri – Sthanya Sampath.
• Vyaapnna Sthanya Lingaani & Chikitsa.
Sharira Sthana 53
• Ksheera Jananaani.
• Sthana Paana Vidhi.
• Kumaara Agaara Vidhi.
• Kumaara
– Shayanaadi.
– Kumaara Vastraadi dhupanaani.
– Dhaaraniya Mani mantra Oushadha
– Kridaananakaani.
Sharira Sthana 54
• Vitraasana – na kaaryam.
• Roga Praadurbaave upachara.
• Sharira sthaana – Nirukti.
Sharira Sthana 55