Վարձակալություն

Վարձակալություն

гßí³éÙ³Ý ËݹÇñÝ»ñÁ
ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý ¹³ë³Ï³ñ·áõÙÁ
ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ßí³éáõÙÁ í³ñÓ³ïáõÇ և
í³ñӳϳÉÇ Ùáï
Վարձակալություն

ì³ñӳϳÉáõÃÛáõÝ
ì׳ñÇ ¹ÇÙ³ó ѳٳӳÛÝ»óí³Í ųÙÏ»ïáõÙ í³ñӳϳÉÇÝ ³ÏïÇíÇ û·ï³·áñÍÙ³Ý
Çñ³íáõÝùÇ ÷á˳ÝóáõÙ

ä³Ûٳݳ·Çñ

ì³ñÓ³ïáõ
²ÏïÇíÇ û·ï³·áñÍÙ³Ý Çñ³íáõÝù ì³ñӳϳÉ

ìճ³ñ

3
 ì³ñӳϳÉáõÃÛáõÝ

ì³ñӳϳÉáõÃÛáõÝ
ìճ³ñÇ ¹ÇÙ³ó ѳٳӳÛÝ»óí³Í ųÙÏ»ïáõÙ í³ñӳϳÉÇÝ ³ÏïÇíÇ û·ï³·áñÍÙ³Ý
Çñ³íáõÝùÇ փá˳ÝóáõÙ

ì³ñӳϳÉáõÃÛáõÝ.
1. üÇݳÝë³Ï³Ý,
2. ¶áñͳéݳϳÝ
ì³ñӳϳÉáõÃÛáõÝÁ ¹³ë³Ï³ñ·íáõÙ ¿ áñå»ë գáñͳéݳϳÝ,
»Ã» Áëï ¿áõÃÛ³Ý ã»Ý փá˳ÝóíáõÝ ë»փ³Ï³ÝáõÃÛ³ÝÝ Ñ³ïáõÏ
µáÉáñ éÇëÏ»ñÝ áõ û·áõïÝ»ñÁ:
 Վարձակալության դասակարգումը

1. Ֆինանսական վարձակալություն, որի դեպքում

վարձակալին են
փոխանցվում ակտիվի սեփականության գրեթե բոլոր
ռիսկերն ու
օգուտները: Սեփականության իրավուսքը
պայմանագրային ժամկետի վերջում կարող է փոխանցվել
կամ չփոխանցվել։

2. Գործառնական վարձակալություն, երբ, ըստ էության ,

վարձակալին չեն փոխանցվում սեփականությանը
հատուկ
բոլոր ռիսկերը և օգուտները: Վարձատուի և վարձակալի
միջև տեղի ունեցող գործարքը հիմնվում է երկու կողմերի
միջև կնքված վարձակալական պայմանագրի վրա։
Վ³ñӳϳÉáõÃÛáõÝ

ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý
ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý
ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý ¹³ë³Ï³ñ·áõÙ`
¹³ë³Ï³ñ·áõÙ`
å³Ûٳݳ·Çñ,
å³Ûٳݳ·Çñ, ·áñͳéݳϳÝ,
·áñͳéݳϳÝ,
վարձակալության
վարձակալության ýÇݳÝë³Ï³Ý
ýÇݳÝë³Ï³Ý
սկիզբ
սկիզբ

Վ
Վ³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý
³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ßí³å³Ñ³Ï³Ý
ѳßí³å³Ñ³Ï³Ý
ѳßí³éáõÙ
ѳßí³éáõÙ
¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛáõÝÁ í³ñӳϳÉÇ ýÇݳÝë³Ï³Ý
ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ

¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ßí³éáõÙÁ.

 ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ùµ ëï³óí³Í ³ÏïÇíÁ ãÇ Ý»ñ³éíáõÙ í³ñӳϳÉÇ Ñ³ßí»ÏßéáõÙ,
³ñï³óáÉíáõÙ ¿ ³ñï³Ñ³ßí»ÏßéáõÙ

 ì³ñÓ³íճ³ñÝ»ñÇ ճ³Ý³ãáõÙÁ áñå»ë ͳËë:

üÇݳÝë³Ï³Ý ³ñ¹ÛáõÝùÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ Ñ³ßí»ïíáõÃÛáõÝáõÙ
·áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Å³ÙÏ»ïÇ ÁÝóóùáõÙ
վ³ñÓ³íճ³ñÝ»ñը å»ïù ¿ ճ³Ý³ãí»Ý áñå»ë ͳËë ·Í³ÛÇÝ ÑÇÙáõÝùáí:
¶áñͳéݳϳÝ
¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý
í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ßí³å³Ñ³Ï³Ý ѳßí³éáõÙը վարձակալի
ѳßí³å³Ñ³Ï³Ý ѳßí³éáõÙը վարձակալի
մոտ
մոտ

¶áñͳéݳϳÝ
¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý
í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ßí³å³Ñ³Ï³Ý
ѳßí³å³Ñ³Ï³Ý ѳßí³éáõÙ
ѳßí³éáõÙ
1.ì³ñӳϳÉÇ
1.ì³ñӳϳÉÇ Ùáï
Ùáï -- ͳËëÇ
ͳËëÇ Ñ³ßí»·ñáõÙ
ѳßí»·ñáõÙ
դտ
դտ ¶áñͳéݳϳÝ
¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý
í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý ·Íáí
·Íáí ͳËë(712,713,714,)
ͳËë(712,713,714,)
ÏïÏï 531 «Այլ ընթացիկ
531 «Այլ պարտավորություններ»
ընթացիկ պարտավորություններ »
2.Պարտավորության մարում
2.Պարտավորության մարում
¹ï¹ï 531 «Այլ ընթացիկ
531 «Այլ պարտավորություններ»»
ընթացիկ պարտավորություններ
252 ««Հաշվարկային
ÏïÏï 252 Հաշվարկային հաշիվ
հաշիվ»»
¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛáõÝÁ í³ñÓ³ïáõÇ ýÇݳÝë³Ï³Ý
ѳßí»ïíáõÃÛáõÝÝ»ñáõÙ

 ¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ÝÓÝí³Í ³ÏïÇíÝ»ñÇ ³ñï³óáÉáõÙÁ

ѳßí»ÏßéáõÙ,
 ì³ñÓ³íճ³ñÝ»ñÁ ճ³Ý³ãíáõÙ »Ý »Ï³Ùáõï

ì³ñÓ³íճ³ñÝ»ñÇó »Ï³ÙáõïÁ å»ïù ¿ ճ³Ý³ãíÇ ·Í³ÛÇÝ ÑÇÙáõÝùáí

í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Å³ÙÏ»ïÇ ÁÝóóùáõÙ
 ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ»ï ϳåí³Í ͳËë»ñÇ ճ³Ý³ãáõÙ

 ì³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ÝÓÝí³Í ³ÏïÇíÇ Ù³ßí³ÍáõÃÛ³Ý Ñ³ßí³éáõÙ

 ¶áñͳéݳϳÝ
¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý
í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ßí³å³Ñ³Ï³Ý
ѳßí³å³Ñ³Ï³Ý ѳßí³éáõÙը
ѳßí³éáõÙը
Վարձատուի
Վարձատուի մոտ
մոտ

1.ì³ñÓ³ïáõÇ
1.ì³ñÓ³ïáõÇ Ùáï
Ùáï -- »Ï³ÙïÇ
»Ï³ÙïÇ Ñ³ßí»·ñáõÙ
ѳßí»·ñáõÙ
222 ««Դեբիտորական
¹ï¹ï 222 Դեբիտորական պարտքեր պարտքեր այլ
այլ
եկամուտների
եկամուտների գծով գծով»»  (2221)
 (2221)
614 ««Գործառնական
ÏïÏï 614 Գործառնական այլ այլ եկամուտներ
եկամուտներ»»(6143)
(6143)

22.¸»µÇïáñ³Ï³Ý
.¸»µÇïáñ³Ï³Ý å³ñïùÇ
å³ñïùÇ Ù³ñáõÙ
Ù³ñáõÙ
252 ««Հաշվարկային
¹ï¹ï 252 Հաշվարկային հաշիվ հաշիվ»»
ÏïÏï 222
222 ««Դեբիտորական
Դեբիտորական պարտքեր
պարտքեր այլ
այլ եկամուտների
եկամուտների գծով
գծով»»
¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ÝÓÝí³Í ÑÇÙÝ³Ï³Ý ÙÇçáóÇ
Ù³ßí³ÍáõÃÛ³Ý Ñ³ßí³éáõÙ

¶áñͳéÝ³Ï³Ý í³ñӳϳÉáõÃÛ³Ý Ñ³ÝÓÝí³Í ÑÇÙÝ³Ï³Ý ÙÇçáóÇ Ù³ßí³ÍáõÃÛ³Ý

ѳßí³éáõÙ
سßí³ÍáõÃÛáõÝÁ ѳßí³éíáõÙ ¿ í³ñÓ³ïáõÇ Ùáï

¹ï 714 «Գործառնական այլ ծախսեր»(7143)

Ïï 112 «Հիմնական միջոցների մաշվածություն»
Ֆինանսական
վարձակալություն
Ֆինանսական վարձակալության դեպքում հնարավոր են
հետևյալ
իրավիճակները.
ա) Վարձակալված ակտիվի սեփականության իրավունքը
վարձակալության
ժամկետի վերջում փոխանցվում է վարձակալին:

բ) Վարձակալը հնարավորություն ունի տվյալ ակտիվը գնելու

գնման
ամսաթվի դրությամբ իրական արժեքից ցածր գնով, և
վարձակալության սկզբում արդեն հաստատ է, որ այդ
հնարավորությունը կօգտագործվի։

գ) Վարձակալության ժամկետի մեջ է ներառվում ակտիվի

օգտակար
ծառայության մեծ մասը, եթե նույնիսկ սեփականության
իրավունքը չի
փոխանցվում:

դ) Վարձակալության սկզբում նվազագույն վարձավճարների

ներկա արժեքը առնվավբ հավասար է վարձակալված ակտիվի
 Ֆինանսական վարձակալության հաշվառումը
վարձակալի մոտ
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների
պայմանագրային արժեքով ձևակերպվում է.
Դտ 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական
միջոցներ»
Կտ 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք
համախառն գումարներ»:
Ստանձնսւծ պարտավորության ճշտումը կատարվում է 4143. «Չկրած
տոկոսային ծախսեր ֆինանսական վարձակալության գծով»
ակտիվային, կարգավորող հաշվով:

Ֆինանսական վարձակալության գծով չկրած տոկոսային ծախսերի

(ֆինանսական վճարի) գումարով ձևակերպվում է.
Դտ 4143 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ֆինանսական
վարձակալության գծով»
Կտ 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք
համախառն
գումարներ»:
 Ֆինանսական վարձակալության հաշվառումը
վարձակալի մոտ
ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք համախառն
գումարների կարճաժամկետ մասը.
Դտ 413 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք
համախառն
գումարներ»:
Կտ 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք
համախառն
գումարների կարճաժամկետ մաս»

Ֆինանսական վարձակալության գծով տոկոսային ծախսերի

ճանաչում՝
Ֆինանսական վճարը վերագրվում է ծախսերին, ձևակերպվում է.
Դտ 7272 «Ֆինանսական վարձակալության գծով տոկոսային
ծախսեր»
Կտ 4143 «Չկրած տոկոսային ծախսեր ֆինանսական
վարձակալության
գծով»:
Ծախսի վճարում
ԴՏԿտ 515 «Ֆինանսական վարձակալության գծով վճարվելիք
համախառն
գումարների կարճաժամկետ մաս»
 Ֆինանսական վարձակալության հաշվառումը
վարձակալի մոտ
Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական միջոցների
մաշվածության գումարով ձևակերպվում է.
Դտ 713 «Վարչական ծախսեր»
Դտ 811 «Հիմնական արտադրություն»
Դտ 813 «Անուղղակի արտադրական ծախսումներ»
Կտ 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական
միջոցների մաշվածություն»
Վարձակալության ժամկետի վերջում ֆինանսական վարձակալությամբ
ստացված հիմնական միջոցների նկատմամբ սեփականության իրավունքի
ձեռքբերման դեպքում ձևակերպվում է.
Դտ 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական միջոցներ»
Կտ 119 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական
միջոցներ»:
Այդ օբյեկտի համար վարձակալության ընթացքում կուտակված
մաշվածության գումարը վերաձևակերպվում է որպես սեփական
հիմնական
միջոցների մաշվածություն.
Դտ 121 «Ֆինանսական վարձակալությամբ ստացված հիմնական
միջոցների
մաշվածություն»
Կտ 112 «Շահագործման մեջ գտնվող հիմնական միջոցների
մաշվածություն»:
Ֆինանսական վարձակալության հաշվառումը
վարձատուի մոտ
Ֆինանսական վարձակալության տրված հիմնական միջոցների
սինթետիկ
հաշվառումը վարձատուի մոտ տարվում Է հետևյալ ձևով:
Վարձակալության տրված օբյեկտի հաշվեկշռային արժեքով
ձևակերպվում է.
1,Դտ 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք
համախառն
մուտքեր»
Կտ 111 «Շահագործման մեջ գտնվող մաշվող հիմնական
միջոցներ»:
2,Դտ 112
Կտ 111
եթե պայմանագրային գինը մեծ է վարձակալության տրվող
օբյեկտի հաշվեկշռային արժեքից, ապա տարբերությամբ
ձևավորվում է ակտիվի օտարումից եկամուտ:
3,Դտ 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք
համախառն
մուտքեր»
Կտ 621 «Ոչ ընթացիկ ակտիվների վաճառքներից (օտարումներից)
եկամուտներ»:
լնելով պայմանագրային ժամկետից որպես վարձավճար
հաշվարկված
չվաստակած ֆինանսական եկամուտը ձևակերպվում է.
 Ֆինանսական վարձակալության հաշվառումը
վարձատուի մոտ

Հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում ճանաչված ֆինանսական

եկամուտ.
Դտ 147 «Չվաստակած ֆինանսական եկամուտ ամորտիզացված
արժեքով
հաշվառվող երկարաժամկետ ֆինանսական ակտիվների գծով»:
Կտ 6273 «Ֆինանսական վարձակալությունից եկամուտներ»:
Հաշվետու տարում ընթացիկ դեբիտորական պարտքերի կազմ
փոխանցված երկարաժամկետ դեբիտորական պարտքի
կարճաժամկետ մասով ձևակերպվում է.
Դտ 237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք
համախառն
մուտքերի կարճաժամկետ մաս»
Կտ 146 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք
համախառն
մուտքեր»
Ստացված վարձավճարի գումարով ձևակերպվում է.

Դտ 252 «Հաշվարկային հաշիվ»

Կտ 237 «Ֆինանսական վարձակալության գծով ստացվելիք
համախառն