Isang magandang

araw mga bata!

Handa na ba kayo sa
aralin natin ngayon?
Halina at simulan na
natin!
 Panimula

Sa araling ito ay malalaman mo ang

mga magkakarugtong o magkakaugnay
na mga anyong tubig at lupa sa mga
lalawigan ng Rehiyong Bikol.
Layunin

▪ Tukuyin ang pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong tubig at

lupa sa mga lalawigan ng sariling rehiyon; at (AP3LAR-Ie-
8)
▪ Suriin ang mga anyong tubig at lupa na mayroong ugnayan
sa iba’t-ibang lalawigan ng rehiyon gamit ang mapang
topograpiya.
Talahuluganan
Anyong Tubig – ito ay tumutukoy
sa mga anyong likas yaman gaya
ng dagat, ilog, lawa, talon at iba
pa.
Talahulugann
Anyong Lupa – ito naman ay
tumutukoy sa mga anyong
likas yaman katulad ng
bundok, burol, bulkan, lambak,
kapatagan, talampas at iba pa.
 Talahuluganan

Lalawigan – ito ay
tumutukoy sa
probinsya na binubuo
ng mga bayan.
 Talahuluganan

Rehiyon – ito ang tawag

sa malawak at pinaghati-
hating mga lugar sa loob
ng isang bansa batay sa
heograpiya at kultura.
Rehiyon V (Bicol)
 Talahuluganan

Ugnayan – ito ang tumutukoy sa

pagkakarugtong o pagkakaroon ng
koneksyon ng dalawa o higit pang tao,
lugar, bagay, kaisipan at iba pa na may
iisang layunin o adhikain.
 Panimulang Pagsubok
Bago tayo magsimula ay subukang sagutin ang sumusunod na katanungan. Basahin at
unawaing mabuti ang mga tanong. Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot.

A. tatlo
1. Ilang lalawigan sa ating
rehiyon ang dinadaanan o B. apat
dinadaluyan ng Ilog ng Bicol? C. lima
D. anim
2. Ano-anong mga lawa ang kaugnay o
karugtong ng Ilog ng Bikol?

A. Lawa ng Bato at C. Lawa ng Taal at

Bulusan Bula
B. Lawa ng Bato, D. Lawa ng Mayon
Baao, at Buhi
3. Ito ay anyong lupa kung saan nagsisimula ang pagdaloy
ng Ilog ng Bicol dahil sa ito ay mataas na lugar na
pinagmumulan ng maraming tubig mula sa paligid nito.

A. Bundok Iriga C. Bundok Isarog

B. Bulkan Bulusan D. Bulkan Mayon

 4. Anong anyong tubig ang nagsisilbing labasan
o bagsakan ng mga tubig mula sa Ilog ng Bicol?

A. San Miguel Bay C. Lawa ng Bato

B. Gulpo ng Lagonoy D. Lawa ng Buhi

 5. Aling ilog sa Camarines Sur ang nagsisilbing
pinakamalaking sanga ng Bicol River?

A.Ilog ng Agos C. Ilog ng Sipocot

B. Ilog ng Kilbay D. Ilog ng Tuaca

 Mga Gawain sa Pagkatuto

Ano nga kaya ang mga anyong tubig at lupa na

naguugnay sa mga lalawigan sa ating Rehiyon? Tara!
Tuklasin na natin.
Makinig at unawain ang mga likas yamang may
ugnayan sa bawat isa na matatagpuan sa mga lalawigan
ng Rehiyong Bikol.
Tingnan ang mapa at suriing maigi ang mga anyong tubig at anyong lupa sa mga lalawigan na
magkakaugnay.
Ipinapakita mula sa mapa na ang mga anyong tubig at lupa ng lalawigan ng Albay, Camarines Sur at Camarines Norte ay magkakaugnay buhat
sa mga bulkan, bundok, lawa, ilog, talon, at iba pa. Ang Ilog ng Bicol o Bicol River ay nagsisilbing ugnayan ng tatlong lalawigan. Ang ilog na
ito ay nagmumula sa Bulkan Mayon sa Albay.

Ilog ng Bikol
Bulkang Mayon
Ang mga anyong tubig mula sa palibot na ito ay umaagos patungong ilog gaya ng Ilog ng Marigondon sa Pioduran, Albay at iba
pa. Ang tatlong lawa sa Camarines Sur – Lawa ng Bato, Buhi, at Baao ay nakakonekta rin sa mga ilog gaya ng Ilog ng Agos sa
Bato, Camarines Sur.

Ilog ng Bikol
 Ilog ng Bikol

Lake Baao, Camarines Sur

https://en.m.wikipedia.org/wiki/Lake_Baao

Lake Bato, Camarines Sur

Lake Buhi, Camarines Sur
http://www.lovemindanao.com/2016/05/a-quick-visit-to-la https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Boats_used_to
ke-buhi-treasures-of.html harvest_fish_at_the_lake_Bato_WTR.JPG
Ang tubig mula sa Bundok ng Iriga ay siyang nagbibigay agos sa Lawa ng Buhi at gaya rin sa iba pang lawa. Mula sa mga lawang
ito, ang agos ng tubig ay umaabot patungong kalupaan ng Camarines Sur at Lungsod ng Naga.

Ilog ng Bikol
 Ilog ng Bicol

Mount Iriga
https://en.wikipedia.org/wiki/Mount_Iriga
Ang pinakamalaking sanga ng Ilog ng Bicol ay ang Ilog ng Sipocot. Ang tubig na umaagos rito ay mula pa sa matataas na
kabundukan sa Camarines Norte na umaagos sa tulong ng Tuaca River at Ilog ng Kilbay sa Del Gallego, Camarines Sur. Ang
tubig mula sa Bicol River ay bumabagsak sa San Miguel Bay.

Ilog ng Bikol
 Ilog Bicol

Tuaca River San Miguel Bay

Pinagkunan: https://riverbasin.denr.gov.ph/river/bicol https://en.wikipedia.org/wiki/San_Miguel_Bay

 Sa Lalawigan ng Sorsogon, ang Bulkan Bulusan ay
Sorsogon nakaugnay rin sa Lawa ng Bulusan. Nagsisilbi itong bagsakan
ng tubig mula sa bulkan at umaagos sa mga karatig na anyong
lupa gaya ng ilog, sapa, talon at marami pang iba.

Bulkan Bulusan Bulusan Lake

Pinagkunan http://shoestringtravelers.com/?q=node/88
: http://pilipinomirror.com/zero-alert-sa-bulkang-bulusan-
Sorsogon, Albay, Camarines Sur

Sapagkat ang Pilipinas partikular na ang Rehiyong Bicol

ay nasa Pacific Ring of Fire o tahanan ng mga bulkan , ang
Bulkan Bulusan ay nakadugtong rin sa iba pang bulkan katulad
ng Mayon at Bundok ng Isarog at Iriga.

Bulkan Bulusan https://www.facebook.com/PHILIPPINESISMOREFUN/p

hotos/mayon-volcano-tagalog-bulkang-mayon-central-
Pinagkunan bikol-bulkan-mayon-also-known-as-
mou/335701176636301/
: http://pilipinomirror.com/zero-alert-sa-bulkang-bulusan-
 Ang Talon ng Inagasan sa Gigmoto, Catanduanes ay
Catanduanes nakadugtong din sa Ilog ng Gigmoto at patungong Gigmoto
Bay.

Gigmoto, River Gigmoto Bay

Inagasan Gigmoto Falls https://www.flickr.com/photos/browneyegirl/337407786/

Pinagkunan: http://region5.dilg.gov.ph/catanduanes/inagasan-gigmoto/
CATANDUANES Bosdak Beach
Sa Virac, Catanduanes, magkakaugnay ang mga dagat o beach.
Ang Mamangal Beach ay nakaugnay sa Batag Beach, Bosdak
Beach, at iba pa

https://mapio.net/pic/p-45717478/

Mamangal Beach

Batag Beach
https://www.facebook.com/ItsmorefuninBicol/photos/a.10 Pinagkunan
88904141161921/2252858438099813/?type=3 : https://www.philippinebeaches.org/mamangal-beach-catan
es-important-tips/
 Pagsasanay 1
Halika at subukang piliin ang Tama kung angkop ang kaisipan at
Mali kung hindi angkop.

1. Ang mga lalawigang

bumubuo sa Ilog ng Bicol TAMA
ay Albay, Camarines Sur, at
MALI
Camarines Norte.
2. Ang mga Lawa ng Buhi, Baao,
at Bato ay walang kaugnayan sa TAMA
anyong lupa at tubig sa Albay at
Camarines Norte. MALI
3. Ang Lawa ng Bulusan at
Bulkan Bulusan sa TAMA
Sorsogon ay magkaugnay
MALI
sa isa’t-isa.
4. Nagsisilbing malaking
lalagyan o bagsakan ng TAMA
tubig ng Bikol River ang
MALI
San Miguel Bay.
5. Walang ugnayan ang mga
bundok, talon, at ilog sa TAMA
karagatan ng Catanduanes.
MALI
Pagsasanay 2
Gamit ang mapa, hanapin at isulat ang mga anyong tubig at lupa sa mga lalawigan na nag-
uugnay sa Ilog ng Bikol. Gawin ito sa loob ng kahon.
Lalawigan Anyong Tubig at Lupa
na Nag-uugnay sa Ilog
ng Bikol

Albay

Camarines Sur

Camarines Norte
Pagsasanay 3
Magsulat ng isa o dalawang pangungusap na maglalarawan sa
pagkakaugnay-ugnay ng mga anyong tubig at lupa sa mga lalawigan
ng ating rehiyon. Gawing gabay ang halimbawa sa ibaba.
Halimbawa:
Ilog ng Sipocot sa Camarines Norte at San Miguel Bay
Sagot: Ang agos ng tubig mula sa Ilog ng Sipocot ay
dumadaloy o bumabagsak sa San Miguel Bay.
1. Mount Iriga at Lawa ng Bato at Buhi sa Camarines Sur
__________________________________________________
__________________________________________________
__________________________________________________
2. Bulkan Mayon at Ilog ng Marigondon sa Pioduran Albay
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
3. Ilog ng Tuaca sa Basud, Camarines Norte at Ilog ng Kilbay sa
Camarines Sur
____________________________________________________
____________________________________________________
______________________________________________
4. Bulkan Bulusan at Lawa ng Bulusan sa Sorsogon
____________________________________________________
____________________________________________________
____________________________________________________
5. Ilog ng Naga at San Miguel Bay
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
 Pangwakas na Pagsubok
Dumako na tayo sa huli nating pagsasanay. Basahin at unawaing
mabuti ang sumusunod na tanong. Bilugan ang titik ng tamang sagot.

1. Anong malaking anyong tubig ang nag-uuganay sa Lalawigan

ng Albay, Camarines Norte at Camarines Sur?

A. Ilog Naga C. Ilog Iriga

B. Ilog Bikol D. Lawa ng Bicol

2. Saan nagsisimula ang pag-agos ng Ilog
ng Bicol?

A. Bulkan Bulusan C. Mount Isarog

B. Mount Malinao D. Bulkan Mayon

3. Ano-anong mga lawa ang nagpapaagos ng
kanilang tubig sa Ilog na Bicol lalong-lalo na
kapag umuulan?

A. Lawa ng Bulusan at Taal

B. Lawa ng Buhi, Baao at Bato
C. Lawa ng Bato at Bula
D. Lawa ng Iriga at Isarog
4. Ito ay anyong tubig na nabuo dahil sa Bulkan
Bulusan at nagsisilbing agusan ng tubig mula
rito.

A. Ilog ng Agos C. Lawa ng Bulusan

B. Ilog ng Sipocot D. Lawa ng Buhi

 5. Anong lalawigan ang may pinakamalaking
sakop o kinalalagyan ng Bicol River?

A. Camarines Sur C. Sorsogon

B. Albay D. Camarines Norte

6. Alin ang nagsisilbing pinakamalaking sanga o
daluyan ng tubig sa Ilog ng Bicol?

A. Lawa ng Baao C. Ilog ng Naga

B. Lawa ng Bato D. Ilog ng Sipocot

 7. Bakit tinawag na nasa “Ring of Fire” ang
Rehiyong Bicol?
A. Madalas sumabog ang mga bulkan dito

B Maraming tanyag na mga bulkan ang Rehiyong Bicol

C. Madalas daanan ang Bicol ng bagyo

D. Maraming bundok ang Rehiyong Bicol

 9. Ang tubig mula sa Bundok ng Iriga ay siyang nagbibigay agos
sa Lawa ng Buhi. Ang pinakamalaking sanga ng Ilog ng Bicol ay
ang Ilog ng Sipocot. Ang tubig na umaagos rito ay mula pa sa
matataas na kabundukan sa Camarines Norte na umaagos sa
tulong ng Tuaca River at Ilog ng Kilbay sa Del Gallego, Camarines
Sur. Ano ang ipinahihiwatig nito?

A. Binubuo ng maraming anyong tubig at lupa ang Rehiyong Bicol

B. Kailangan pag-ingatan ang mga katubigan at kalupaan sa rehiyon

C. May pagkakaugnay ang mga anyong tubig at lupa sa mga lalawigan sa rehiyon

D. Sagana ang Rehiyong Bicol sa maraming likas na yaman

 10. Bakit kailangang tukuyin at suriin ang pagkakaugnay-
ugnay ng mga anyong tubig at lupa sa mga lalawigan?

A. Upang mapuntahan lahat ang lugar na ito

B. Upang ito ay bilihin at angkinin.

C. Para makapanguha ng maraming isda at punongkahoy.

D. Upang higit na makilala ang mga lalawigan at maunawaan ang kahalagahan

ng mga likas yaman sa bawat pamayanan nito.
Karagdagang Gawain

Magbasa ng mga aklat o magsaliksik sa

internet ng iba pang mga anyong tubig at lupa
na magkakaugnay sa mga lalawigan ng ating
rehiyon.
Tandaan

Ang mga anyong lupa at anyong

tubig sa mga lalawigan ng rehiyon ay
may kaugnayan sa isa’t isa.
Binabati kita!
Matagumpay mong
natapos ang araling
na ito!