LAYUNIN

A. Nababalik-aral ang iba’t ibang estilo at

pamamaraan sa pagsulat ng balita
B. Naipaliliwanag ang mahalagang katangian
ng
komposit
C. Na na balita
 Pag-uulat ng tunay at

BALITA napapanahong
pangyayari, kalagayan,
at isyu na may kinalaman
sa publiko.
 URI NG BALITA
HARD NEWS
- tumatalakay sa napapanahon,
totoo at importanteng
pangyayari o usapin.
- mga ulat tungkol sa krimen,
aksidente, sakuna, at mga isyu
sa pulitika at pamayanan.
STRAIGHT NEWS
SOFT NEWS
- mga kuwentong lathalain na
may kinalaman sa interes ng
bawat indibidwal
- maaaring mga lumang
pangyayari ngunit may
kabuluhan sa publiko
NEWS FEATURE
 Ito ay maaaring maibahagi sa pamamaraang
pasalita, pasulat at pampaningin.
PASALITA
-Kung ang ginawang midyum ay ang radyo at
telebisyon
PASULAT
-Kung ito ay ipinalimbag sa pahayagan at iba pang
uri ng babasahin; at
PAMPANINGI
N -Kung ito ay ipinalimbag sa pahayagan
at iba pang uri ng babasahin; at
KATANGIAN NG
BALITA
 KAWASTUH
-AN
ang mga datos ay inilahad nang walang labis, walang kulang. 
KATIMBANG
-inilahad
AN ang mga datos na walang kinikilingan sa alinmang
panig na sangkot.
MAKATOTOHA
-ang
NANmga impormasyon ay tunay at aktuwal at hindi gawa-
gawa lamang.
KAIKLIA
N mga datos ay inilahad nang diretsahan, hindi maligoy.
-ang

Katangian ng balita
 KAHALAGAHAN NG
BALITA
1. Nagbibigay-impormasyon
- ang mga datos ay inilahad nang walang labis, walang
kulang 

1. Nagtuturo
-inilahad ang mga datos na walang kinikilingan sa
alinmang panig na sangkot.
 KAHALAGAHAN NG
BALITA
1. Lumilibang
- ang

1. Nakapagpapabago
-
 MGA SANGKAP NG
BALITA
Ang isang balita ay nagiging balita
lamang kung ito ay nakapupukaw ng interes ng
mga tagapakinig o mambabasa. Kaya,
maaaring sabihing ang anumang kaganapan na
balita para sa isa ay hindi balita para sa iba.
Narito ang mga sangkap ng balita na maaaring
makapagbigay ng interes sa mga tagapakinig at
mambabasa.
KAPANAHUN
AN
- Ito ay bago pa lamang nangyari o maaaring
matagal nang nangyari ngunit ngayon lamang
natuklasan.
KALAPITA
N- Mas interesado ang mga tagapakinig o mambabasa na
malaman ang nagyayari sa kanilang paligid o pamayanan
kaysa sa malalayong lugar.

KABANTUGA
N- Tumutukoysa pagiging prominente o sa pagiging kilala
ng taong sangkot sa pangyayari.
KAKATWAHAN O
KAIBAHAN
- Mga pangyayaring di karaniwan tulad halimbawa ng
isang tao na nangagat ng aso o ng isang hayop na dalawa
ang ulo.
.
TUNGGALIAN
- Ito ay tumutukoy hindi lamang sa laban ng
tao laban sa kapwa tao, maaari itong
pakikibaka ng tao laban sa kalikasan o ng tao
laban sa kaniyang sarili.
MAKATAONG
KAWILIHAN
- Ito ay tumutukoy sa mga pangyayaring nakapupukaw sa iba’t-
ibang uri ng emosyon ng tao: pag-ibig, poot, simpatiya, inggit at
iba pa.
ROMANSA AT
PAKIKIPAGSAPALARAN
-Tinatalakay dito hindi lamang ang buhay pag-ibig ng
isang tao katulad ng mga artista kundi ang
pakikipagsapalaran din ng mga ordinaryong tao
tulad ng pagliligtas ng batang si Rona Mahilum sa kaniyang
mga kapatid sa nasusunog nilang bahay.
 PAGBABAGO AT
KAUNLARAN
-Anumang pagbabago at kaunlarang
nangyayari sa pamayanan aynangyayari sa pamayanan ay maaaring paksain
ng balita tulad ng pagpapatayo ng mga bagong gusali, mga kalsada,
pamilihang bayan at iba pa.
BILANG O
-Halimbawa nito ay ang mga ulat ukol sa pananalapi, resulta ng
ESTADISTIKA
eleksyon
- at iba pa.
PANGAL
- Tumutukoy sa mga pangalang nasasangkot sa
AN
balita tulad ng mga nakapasa sa mga board
examinations.
 PAGBABAGO AT
KAUNLARAN
-Anumang pagbabago at kaunlarang
nangyayari sa pamayanan aynangyayari sa pamayanan ay maaaring paksain
ng balita tulad ng pagpapatayo ng mga bagong gusali, mga kalsada,
pamilihang bayan at iba pa.
BILANG O
-Halimbawa nito ay ang mga ulat ukol sa pananalapi, resulta ng
ESTADISTIKA
eleksyon
- at iba pa.
PANGAL
- Tumutukoy sa mga pangalang nasasangkot sa
AN
balita tulad ng mga nakapasa sa mga board
examinations.
HAYO
P - Halimbawa nito ay ang mga bagong inakay ng Philippine
Eagle mula sa itlog na nabuo sa pamamagitan ng
artipisyal inseminasyon.
KALAMID
- Kapag nagkaroon ng malakas na bagyo, lindol, pag- putok
AD
ngbulkan at iba pa, karaniwang pinapaksa ng balita ang mga
pinsalang dulot nito.
 PAMATNUBAY
Pinakaimportanteng detalye

KATAWAN
ISTRUKTUR Importanten g detalye

A NG Iba pang
detalye

BALITA
 PAMATNUBAY
Pinakaimportanteng detalye

KATAWAN
ISTRUKTUR Importanten g detalye

A NG Iba pang
detalye

BALITA
 PANGUNAHING PAMATNUBAY
Isang paraan ng pagsusulat ng pamatnubay
na sumasagot sa mga tanong na Ano, Sino,
Saan, Kailan, Bakit, Paano?

MGA URI QUOTATION LEAD

PAMATNUB
NG
Naglalahad ng sipi o sinabi ng taong
ibinabalita.

AY QUESTION LEAD
Naglalahad ng isang katanungan.
 DESCRIPTIVE LEAD
Ang pamatnubay ay tiyakang naglalarawan.

NARRATIVE LEAD
MGA URI Ang pangunahing layunin nito ay maglahad.

PAMATNUB
NG EXCLAMATORY LEAD
AY May isa o higit pang salita na naglalahad ng
isang matindng damdamin.
 KOMBENSYONAL O KABUURANG
Ano, Sino, Kailan, Bakit at Paano

MGA URI MAKABAGONG PAMATNUBAY

-Ginagamitan ng pagganyak na panimula ang akda
PAMATNUB
NG - Karaniwang ginagamit sa lathalain at tanging
lathalain

AY
Isang lindol ang yumanig sa lalawigan ng
Sorsogon at Masbate na ikinamatay ng
tatlong tao at ikinasira ng mga bahay at 
gusali kahapon ng madaling araw.

Pamatnubay na Ano
Binawi ni Nueva Vizcaya Rep. Rodolfo
Agbayani, kasapi ng LDP ang kaniyang pirma
sa impeachment complaint na
inihain ng oposisyon, kahapon, matapos itong
katayin sa komite.
Pamatnubay na Sino
Sa Naga City ginanap ang 2009 National
Schools Press Conference na dinaluhan ng
mga batang manunulat sa buong bansa.

Pamatnubay na Saan
Hanggang sa Abril 18 na lamang ang palugit
na ibinigay ng BIR para sa
pagababayad ng buwis sa taunang kita.

Pamatnubay na Kailan
Upang mapalawak at madaling maipaabot sa
mga mamamayan ang mga serbisyo ng
pamahalaan, inilunsad ng Sangguniang
Panlunsod ng
Quezon sa pamumuno ni Mayor Sonny
Belmonte ang “City Hall sa Barangay”. 
Pamatnubay na Bakit
Nagkunwaring naghahanap ng mapapasukan,
isang babae ang tumangay ng malaking halaga
ng salapi at mga alahas ng isang ginang sa
Lunsod ng Baguio, pagkatapos itong tanggapin
bilang katulong.

Pamatnubay na Paano
 • Isang ideya lamang sa isang pangungusap
• Limitahan ang bilang ng mga salita sa
pangungusap.
• Tiyaking maayos at lohikal ang pagkakahanay
TIPS SA PAGSULAT ng mga kaisipan.
NG
BALIT • Maging tuwiran, huwag gumamit ng maraming
kuwit sa paglalahad.
A
 • Gumamit ng mga matitindi at maaalab na
pandiwa na nasa aktibong tinig

• Hanapin ang mga simpleng salita sa halip na

malalalim.
TIPS SA PAGSULAT
• Huwag gumamit ng parehong salita sa isang
NG
BALIT pangungusap.
• Huwag magsimula sa saling “kahapon” at mga
A katulad nito.
 • Buuin ang pangalan ng binabanggit sa kwento
sa unang paggamit.

• Baybayin ang numerong 1-9, at gamitin ang

numero kapag naman ang pinag-uusapang
TIPS SA PAGSULAT numero ay lalagpas sa 10.
NG
BALIT • Gamitin ang kahukugan ng acronym sa unang
paggamit. Gamiting ang acronym sa susunod
A na pagbanggit.
 • Iwasan ang magbigay ng opinyon.

• Lahat ng iuuulat ay kailangan pawang

TIPS SA PAGSULAT katotohanan lamang at walang kinikilingan.
NG
BALIT
A
 HALIMBAWA NG
BALITA
Mula sa
 STRAIGHT NEWS
PANUTO:
1. Sumulat ng isang straight news gamit ang datos na makikita sa
susunod na slide. Maaaring dagdagan o ibahin ang ibang mga
salita kung sa palagay ay mahina ang mga ito, ngunit kailangang
panatilihin ang kawastuhan ng mga datos.

2. Ibigay ang ulo ng balita. Alalahanin ang mga tips sa pagsusulat

ng balita, pagkilala sa tamang sanggunian, pagkakabalangkas ng
balita, pagbuo ng pamatnubay, at tuntunin sa pagsusulat o
pagbubuo ng pangungusap.
 FACTS
 DAHILAN: movement of tectonic plates
 ANO: 6.7 magnitude earthquake
 KAILAN: October 16, 2019 at 7:49PM
 SAAN: Tulunan, Cotabato – epicenter, affecting Regions XI and XII
• SINO: Philvocs
• Estimate: 14M pesos worth of damages: properties and agricultural land: Cotabato and
Davao del Sur provinces
• 23 people injured, reason: falling debris from affected buildings: schools and government
offices
• “As of this time, no record of death has been reported” – Philvocs Chief Ronaldo Solidum
• “Our office is giving warning to people for possible aftershocks after this tremor.”