BMMB 3013 FONETIK DAN

FONOLOGI BAHASA
MELAYU
Nur Hidayatul Sofea binti Jamal
PISMP PI 3 JUN 2020
 BUNYI BAHASA

• Merupakan gelombang-gelombang udara yang keluar daripada kedua-dua belah paru-paru

seterusnya melalui pita suara menuju ke rongga tekak dan akhirnya keluar terus melalui rongga
mulut atupun rongga hidung.
• Gangguan sekatan ataupun tidak boleh berlaku ketika udara melaui rongga tekak dan mulut.
• Maka, udara yang keluar itu akan terkena pada bahagian gegendang telinga dan terdengarlah
bunyi.
• Bunyi-bunyi bahasa Melayu juga terbahagi kepada tiga iaitu : ‘vokal’, ‘konsonan’, dan ‘diftong’.
 BUNYI VOKAL

• Bunyi bahasa yang bersuara iaitu ketika membunyikannya, pita suara digetarkan.
• Udara keluar daripada paru-paru melalui rongga tekak dan mulut tanpa sebarang gangguan dan
sekatan.
• Dalam bahasa melayu, terdapat 6 vokal asli iaitu:-
(3 vokal depan lidah, 1 vokal tengah lidah, 2 vokal belakang lidah)
 SIMBOL FONETIK HURUF VOKAL

• Terdapat enam fonem / bunyi vokal yang standard.

• Hurf-huruf / symbol-symbol yang melambangkan fonem-fonem itu adalah :-
‘ a, e, i, o, u’
CARA KELUAR HURUF VOKAL
 HADAPAN

1. Vokal Hadapan Sempit (i)

- Hadapan lidah dinaikkan sehingga hampir menyentuh lelangit keras
- Hujung lidah didekatkan pada gusi
- Lelangit lembut diangkat bagi menutup rongga hidung
- Udara dari paru-paru => rongga mulut => menggetarkan pita suara tanpa sekatan => geseran kedengaran
- Bibir dalam keadaan terhampar
- Pita suara dirapatkan = udara yang keluar dapat menggetarkan selaput udara
- Contoh: itik, ikan, lari
2. Vokal Hadapan Separuh Sempit ( e )
- Hadapan lidah dinaiikan tetapi lebih rendah daripada bunyi vocal (i), kira-kira 1/3 daripada
kedudukannya semasa menghasilkan vokal depan sempit
- Lidah tidak menyekat arus udara daripada paru-paru
- Bibir dihamparkan dan glottis dirapatkan
- Lelangit lembut dinaikkan
- Udara ditekan keluar daripada paru-paru => pita suara bergetar
- Contoh: elak, ekor, ekar
3. Vokal Hadapan Separuh Luas €
- Bahagian depan lidah diturunkan 2/3 daripada kedudukan semasa menghasilkan vokal hadapan sempit
dan udara tidak menyekat arus udara daripada paru-paru
- Keadaan bibir dihamparkan
- Keadaan glottis diratakan
- Lelangit lembut dinaikkan dan udara ditekan keluar daripada paru-paru
- Pita suara bergetar
- Hadir dalam beberapa dialek
- Contoh: b€lot, b€lon, g€l€k
4. Vokal Hadapan Luas (a)
- Bahagian hadapan lidah diturunkan serendah-rendahnya
- Lelangit lembut berkeadaan terangkat rapat ke belakang tekak dan menutup rongga hidung
- Kedudukan alat pertuturan yang lain sama seperti menghasilkan vocal (i) dan (e)
- Contoh: apa, pandai, siapa
 TENGAH

1. Vokal Tengah Pendek (‘e)

- Bahagian tengah lidah dinaikkan kearah pertemuan lelangit keras dan lelangit lembut
- Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan untuk menutup rongga hidung
- Pita suara dirapat dan akan bergetar
- Contoh: empat, kenduri, perahu
2. Vokal Tengah Panjang
- Sama seperti vokal tengah pendek tetapi vokal ini lebih rendah
- Bunyinya lebih tegas dan panjang
- Tengah lidah dinaikkan lebih tinggi daripada keadaan semasa menghasilkan vocal separuh sempit
- Lelangit lembut dan anak tekak dinaikkan untuk menutup rngga hidung
- Pita suara dirapatkan supaya bunyi yang keluara bersuara
- Hanya terdapat pada akhir perkataan
- Contoh: dia, kereta, manja
 BELAKANG

1. Vokal Belakang Sempit (u)

- Menaikkan belakang lidah setinggi-tinggi yang mungkin
- Tidak menyekat arus udara daripada paru-paru
- Keadaan bibir bundar
- Glotis dirapatkan dan lelangit lembut dinaikkan
- Udara ditekan keluar daripada paru-paru
- Pita suara bergetar
- Contoh: ubat, udang, ular
2. Vokal Belakang Separuh Sempit (o)
- Menurunkan belakang lidah 1/3 di antara tempat yang paling tinggi dan tempat yang paling rendah
- Lidah tidak menyekat arus udara daripada paru-paru
- Keadaan bibir bundar
- Glotis dirapatkan dan lelangit lembut dinaikkan
- Udara ditekan keluar daripada paru-paru
- Pita suara bergetar
- Contoh: obor, solo, orang
3. Vokal Belakang Separuh Luas [ )]
- Belakang lidah diturunkan 1/3 daripada kedudukan separuh sempit
- Bentuk bibir dibundarkan
- Lidah tidak menyekat arus udara daripada paru-paru
- Glotis dirapatkan dan lelangit lembut dinaikkan
- Udara ditekan keluar daripada par-paru
- Pita suara bergetar
- Hadir dalam dialek dan bahasa baku
- Contoh: oleh