Professional Documents
Culture Documents
Анализа на финансиски извештаи
Анализа на финансиски извештаи
Анализа на финансиски извештаи
ИЗВЕШТАИ
Верица Хаџи Василева-Марковска
ЗОШТО Е ПОТРЕБНО ДА СЕ ПРАВИ
АНАЛИЗА НА ФИНАНСИСКИ
ИЗВЕШТАИ
Системот на финансиско известување е несовршен:
Несовпаѓање на настаните со сметководственото
признавање
Некогаш и во различни периоди (капитална добивка)
Голем број договори не добиваат сметководствен третман, туку
само се обелоденуваат (ако воопшто тоа е случај!)
Различен сметководствен третман во различни земји,
дејности или фирми
Претпријатијата содржат и дополнителни информации,
кои се надвор од ФИ – индикатори и сл.
Воидеален свет би се гледале само нето
добивката и главнината
ФИНАНСИСКА АНАЛИЗА
Цели:
Компаративно согледување на ризикот и приносот со цел да се донесат
поквалитетни одлуки за инвестирање или кредитирање
Таквите анализи означуваат способност да се погледа во иднината
А за тоа епотребно да се објасни минатото и да се даде основа за
проектирање на идните заработувачки и парични текови
Капиталниот инвеститор е првенствено заинтересиран за
заработувачката способност на подолг рок
Кредиторот повеќе го интересира ликвидносниот статус
Кредитниот ризик обично е помал од капиталниот ризик и
полесно се квантифицира.
Аналитичките техники се слични
НЕКОИ ОСНОВНИ ПРАВИЛА ЗА
ФИНАНСИСКА АНАЛИЗА
Споредувајте, но споредувајте конзистентно: треба да се корегираат
податоците за евентуалните промени: забелешките објаснуваат
Никогаш не се потпирајте само на еден индикатор
Колку повеќе години се анализираат – толку подобро: 3-5 години
Идентична фискална година: 31 Декември, или др.
Споредувај со секторскиот просек: аритметички просек или медијана
Испитајте зошто фирмата е ралзична од секторските карактеристики?
Не треба да се избрзува со заклучоци.
Цртајте графикони
Никогаш не се потпирајте на туѓи анализи. Особено не од самата
фирма. Пре-пресметувајте!
Пресметувајте проценти, индекси
Преведувајте ги финансиските извештаи во споредбени валути
Користете јавни бази на податоци
АНАЛИЗА
Билансот на успех ни покажува колкаво богатство
друштвото креирало во определен период на време
Колкава е способност на друштвото да креира
профит?
Вертикална анализа ни овозможува анализа на
финанискиот извештај во текот на еден период
Хоризонталната анализа ни овозможува анализа на
трендовите во тек на време.
ВЕРТИКАЛНА И ХОРИЗОНТАЛНА
АНАЛИЗА НА БИЛАНСОТ НА
СОСТОЈБА
Билансот на состојба ја презентира финансиската
позиција на друтшвата на еден пресечен ден.
Тоа е фотографска снимка
ДРУГИ ИНФОРМАЦИИ ЗА АНАЛИЗА
Белешки за финансиските извештаи и други извештаи
Природата на средствата на претпријатието
Тековни и идни промени на пазарот на претпријатието,
скорешни стекнувања или оттуѓувања на подружници од страна
на претпријатието
Невообичаени ставки посебно обелоденети во билансот на
успех
Некои други забележливи карактеристики на извештајот и
финансиските извештаи, како што се
настани по датумот на билансот на состојба,
неизвесни обврски,
квалификуван ревизорски извештај,
даночната состојба на претпријатието, и тн.
ВИДОВИ ИНДИКАТОРИ
Споредба на еден параметар со друг за да се направи
коефициент - индикатор
Пет категории индикатори:
Профитабилност и поврат
Долгорочна солвентност и стабилност
Краткорочна солвентност и ликвидност
Ефикасност (коефициенти на обрт)
Коефициенти на акционерски вложувања
Секое поединечно претпријатие треба одвоено да се разгледува
Индикатор кој е значаен за производствено претпријатие е
различен од финансиска институција.
Споредбата е важна.
споредување на коефициенти низ време во рамките на исто
претпријатие
споредување на коефициенти помеѓу слични претпријатија
Споредување со просекот во рамките на дејноста.
ИНДИКАТОРИ НА ПРОФИТАБИЛНОСТ
Иако најексплицитни на прв поглед, овие можат да
бидат најнејасни
Профитабилноста е резултанта. На неа влијае сé
Низок профит во една или две години не мора да
значи лошо
Многу деловни можности значат жртвување на
сегашен профит за идни профити
Сметководствениот профит го игнорира ризикот. Две
фирми со ист профит можеби имаат различни
проспекти, зависно од ризикот.
Сепак, за обичен инвеститор, таа е директно
споредлива со профитабилноста на алтернативните
инвестирања на пазарот на капитал
ПОВРАТ НА АНГАЖИРАНИОТ КАПИТАЛ
(ROCE)
добивка пред камата и даноци
ROCE = ------------------------------------------------- Х 100
ангажиран капитал
главнина
Поврат на капиталот (ROAE)=
Нето добивка
= -----------------------------------------------------
Просечна главнина
Просечна главнина =
Главнина (200Х) + Главнина (200Х-1)
= -------------------------------------------------------
2
Колку денари добивка се добива на 100 денари ангажирани
сопствени средства (главнина)
ВТОРОСТЕПЕНИ КОЕФИЦИЕНТИ
ROCE може да се анализира и со анализирање на
неговите компоненти
Профитна маржа. Колку добивка се остварува на 1
денар продажба.
Обрт на средства. Обрт на средства е мерка за тоа колку
добро средствата на претпријатието се користат за
создавање на приходи од продажба.
Обртот на средства се изразува како ‘x пати’ така што средствата
ја генерираат x пати нивната вредност во годишната продажба.
Профитна маржа и обрт на средства заедно го објаснуваат
ROCE,
ROCE е примарен коефициент на профитабилност,
Профитна маржа и обрт на средства се секундарни
коефициенти.
МАТЕМАТИЧКИ ПРИКАЗ
Профитна маржа Х Обрт на средство =
PBIT Продажба
ROCE --------------= ------------------------------- =
Продажба Ангажиран капитал
PBIT
= ----------------------------------
Ангажиран капитал
ПРОФИТНА МАРЖА
Профитна маржа =
Нето добивка
= -----------------------------------------------------
Приходи од продажба
Способност на фирмата да произведува
приходи од продажба со високи односно мали
трошоци
Висока профитна маржа значи висока
добивка на 1 денар продажба.
ROE РАЗЛОЖЕН
ROЕ = Профитна маржа * Обрт на вкупните средства * Мултипликатор на главнина
ROЕ =
Задолженост =
долг што носи камата
= -------------------------------------------------- × 100%
акционерка главнина
= -------------------------------------------------- × 100%
главнина + долг што носи камата
ДРУГИ ИНДИКАТОРИ НА
ЗАДОЛЖЕНОСТ
Долг спрема капитал =
Вкупен долг
= ------------------------------------------
Вкупен капитал
Вкупен долг = Кусорочни обврски +
+Долгорочни обврски
За секој денар капитал, друштвото
ангажира ___ денари долг
КОЕФИЦИЕНТ НА ПОКРИЕНОСТ НА
КАМАТА
Покриеност на камата =
ДПКД (EBIT)
= -----------------------------------------------------
Трошоци за камата
За секој денар камата, друштвото остварува
___ денари ДПКД
МУЛТИПЛИКАТОР НА КАПИТАЛОТ
Мултипликатор на капиталот =
Вкупни средства
= -----------------------------------------------------
Вкупен капитал
За секој денар капитал, друштвото има ___
денари средства
КОЕФИЦИЕНТ НА ГОТОВИНСКИ ТЕК
Коефициентот на готовински тек на нето готовинските
приливи на претпријатието во однос на неговиот
вкупен долг.
Нето готовински прилив е износот на готовина која
претпријатието ја генерира со неговите активности.
Вкупен долг се краткорочните и долгорочните обврски,
вклучувајќи и резервирањата. Разлика може да се направи
помеѓу долгови кои се плативи во рамките на една година и
други долгови и резервирања.
КРАТКОРОЧНА СОЛВЕНТНОСТ И
ЛИКВИДНОСТ
Ликвидноста е износот на готовина која претпријатието може брзо
да ја добие за да ги подмири достасаните долгови.
Ликвидните средства се состојат од:
Готовина
Краткорочни вложувања за кои постои пазар
Депозити во банка или друга финансиска институција со фиксен рок, на
пример, шестмесечен каматен депозит во банка
Побарувања од купувачи (бидејќи тие ќе го платат тоа што го должат во
рамките на разумно краток временскипериод)
Побарувања по меници (тие претставуваат износи на готовина која треба да
се прими во рамките на релативно краток временски период)
Ликвидни средства се ставки на тековни средства кои ќе или
може наскоро да се конвертираат во готовина.
Сите текоовни средства без исклучок
Сите тековни средства со исклучок на залихите
Добивките не водат секогаш кон зголемување на ликвидноста.
ЦИКЛУСОТ НА ГОТОВИНА
Циклусот на готовина го опшува текот на готовината надвор од
претпријатието и нејзиното враќање повторно како резултат на
редовното работење.
Плаќање на добавувачи, плати и други расходи,
користење на кредитирање.
Претпријатието може да држи залихи за некој период и потоа да ја
продаде.
Готовината ќе се врати во претпријатието со проадажбите, иако
купувачите може самите да го одложат плаќањето со користење на
кредитирање.
Коефициентите на ликвидност и коефициентите на обрт на
обртниот капитал се користат за тестирање на ликвидноста на
претпријатието, должината на циклусот на готовина и за вложување
во обртен капитал.
МЕРЕЊЕ НА ЛИКВИДНОСТ
Тековен коефициент =
Тековни средства
= ---------------------------------
Тековни обврски
Способност на друштвото да ги подмири кусорочните обврски.
Вклучени се сите тековни средства и обврски
За секој денар тековни обврски компанијата чува __ денари
тековни средства
1:1 е груба мерка
БРЗ (ЛИКВИДЕН) КОЕФИЦИЕНТ
Брз коефициент =
Ликвидни средства
= ---------------------------------
Тековни обврски
Ликвидни средства = Тековни средства – Залихи или
Ликвидни средства = пари + хартии од вредност + побарувања од
купували
За секој денар тековни обврски компанијата чува __ денари
ликвидни тековни средства
МЕРИЛА ЗА ТЕКОВНИТЕ
КОЕФИЦИЕНТИ
Апсолутните цифри не треба да се толкуваат толку
буквално.
Се смета дека прифатлив тековен коефициент е 1,5
Прифатлив брз коефициент е 0,8, но тоа е само насока.
Ланец на супермаркети може да има на пример, тековен
коефициент од 0,5 а брз коефициент од 0,2.
Супермаркетите имаат малку побарувања од купувачи,
малку готовина, средни залихи и многу високи обврски
спрема добавувачи.
Важен е трендот на тие коефициенти
Не треба ни да се преголеми
КОЕФИЦИЕНТИ НА ЕФИКАСНОСТ
Период на наплата на побарувања од купувачи
Период на обрт на залихи