LUẬT LAO ĐỘNG

Khoa Luật Dân sự

GV. ĐINH THỊ CHIẾN

10/04/2020 ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM

 Bài 1. KHÁI QUÁT VỀ PhÁP LUẬT LAO
ĐỘNG ViỆT NAM

• Đối tượng điều chỉnh

• Phương pháp điều chỉnh
• Các nguyên tắc cơ bản
• Nguồn của luật lao động

10/4/20 06:17:02 AM 2
2
 1. Đối tượng điều chỉnh
Điều 1 BLLĐ:
o QHLĐ cá nhân

o QHLĐ tập thể

o Các QHXH khác liên

quan đến QHLĐ

10/4/20 06:17:02 AM 3
3
 1.1 QHLĐ cá nhân

• Khái niệm
• Bản chất -Hình thành trên cơ sở
SLĐ thỏa thuận
-TL trả dựa trên số
lượng, chất lượng LĐ
NLĐLCAL
NSDLĐ -Có sự lệ thuộc về mặt
pháp lý của NLĐ vào
NSDLĐ

10/4/20 06:17:02 AM
TL © Đinh Thị Chiến, 2017 4
4
 1.1. QHLĐ cá nhân

• Đặc điểm
– Vừa mang tính cá nhân, vừa mang tính tập
thể;
– Vừa mang tính kinh tế, vừa mang tính xã hội;
– Vừa mang tính bình đẳng, vừa mang tính phụ
thuộc về mặt pháp lý;
– Vừa mang tính thống nhất, vừa mang tính đối
kháng về mặt lợi ích.

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 5

5
 Tình huống
• Các quan hệ sau đây là quan hệ lao
động do Luật lao động điều chỉnh? tại
sao?
– Quan hệ giữa ngư dân và chủ tàu
– Quan hệ giữa xã viên và hợp tác xã
– Quan hệ giữa công chức, viên chức với Nhà
nước.
– Quan hệ giữa Luật sư và khách hàng trong
việc đại diện cho khách hàng tại tòa án.
6
 1.2 QHLĐ tập thể

• QH giữa tập thể lao động và NSDLĐ

– Cơ sở hình thành
– Chủ thể
– Nội dung

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 7

7
 1.3 Các QHXH khác liên quan đến
quan hệ lao động
• Quan hệ việc làm

• Quan hệ học nghề

• Quan hệ cho thuê lại lao động

• Quan hệ BTTH

• Quan hệ BHXH

• Quan hệ giải quyết TCLĐ và đình công

• Quan hệ quản lý, thanh tra NN về LĐ.

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 8

8
 2. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU CHỈNH

• Phương pháp thỏa

thuận: phổ biến

• Phương pháp mệnh

lệnh: mềm dẻo, hợp lí

• Phương pháp tác động

xã hội: Đặc thù

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2017 9

9
 2.1. Phương pháp thỏa thuận

 Làm việc nhóm trên lớp

1. Tìm các qui định biểu hiện của phương pháp
thỏa thuận trong chế định HĐLĐ.
2. So sánh phương pháp thoả thuận của luật lao
động và của luật dân sự.

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 10

10
 2.1. Phương pháp thỏa thuận
– Biểu hiện:
QHLĐ làm công ăn lương: Xác lập, thực hiện, chấm
dứt.
QHLĐ tập thể: thương lượng, ký kết TƯLĐTT.
Các QHXH khác: QH việc làm, QH học nghề, QH bồi
thường thiệt hại; QH giải quyết TCLĐ.

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 11

11
 2.2 Phương pháp mệnh lệnh

 Làm việc nhóm trên lớp

1. Tìm các qui định thể hiện phương pháp
mệnh lệnh trong chế định kỷ luật lao động –
trách nhiệm vật chất..
2. So sánh phương pháp thoả thuận của LLĐ và
của luật hành chính

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 12

12
 2.2 Phương pháp mệnh lệnh
o Biểu hiện:
o Điều chỉnh QHLĐ làm công ăn lương:
NSDLĐ có quyền ban hành NQLĐ buộc NLĐ tuân
theo.
NSDLĐ có quyền giám sát, điều hành quá trình làm
việc của NLĐ
NSDLĐ có quyền khen thưởng, áp dụng trách
nhiệm kỷ luật, trách nhiệm vật chất đối với NLĐ
o Điều chỉnh Các QHXH khác: BHXH,
GQTCLĐ, quản lí, thanh tra NN về LĐ.

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 13

13
 2.3. Phương pháp tác động xã hội
 Khái niệm:
 Biểu hiện:
– Tham gia xây dựng các chế độ, chính sách và PL có
liên quan trực tiếp đến quyền lợi của NLĐ.
– Tham gia thương lượng, ký kết TƯLĐTT với NSDLĐ
– Kiểm tra, giám sát việc chấp hành PLLĐ tại DN.
– Được tham gia hoặc tham khảo ý kiến khi NSDLĐ ban
hành những QĐ liên quan đến quyền lợi của NLĐ.
– Tham gia GQTCLĐ và tổ chức, lãnh đạo đình công.

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 14

14
 2.3. Phương pháp tác động xã hội

• Làm việc nhóm:

– Nhận xét về vai trò của Tổ chức công đoàn cơ
sở tại các doanh nghiệp hiện nay.
– Đánh giá tính hiệu quả của quy định về quyền
tự do thánh lập tổ chức đại diện trong BLLĐ
2019

15
 3. Các nguyên tắc cơ bản của luật LĐ

• Nguyên tắc bảo vệ NLĐ

• Nguyên tắc bảo vệ quyền và lợi ích hợp
pháp của NSDLĐ
• Nguyên tắc kết hợp hài hòa giữa các
vấn đề kinh tế và các vấn đề xã hội
• Nguyên tắc tuyệt đối tuân thủ các quy
phạm pháp luật LĐ quốc tế mà Việt
Nam đã phê chuẩn.
10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 16
16
 3.1 Nguyên tắc bảo vệ NLĐ
• Cơ sở lý luận
• Tương quan QHLĐ
• Bản chất XH của hàng hóa sức lao động
• Nội dung
• Đảm bảo việc làm và quyền tự do việc làm
• Đảm bảo tiền lương và thu nhập
• Đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe
• Đảm bảo quyền nghỉ ngơi
• Đảm bảo quyền được BHXH
• Đảm bảo quyền thành lập, gia nhập, hoạt động CĐ.
• Đảm bảo quyền yêu cầu GQTCLĐ và đình công
• Bảo vệ các đối tượng LĐ đặc thù.

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 17

17
 3.1 Nguyên tắc bảo vệ NLĐ
• Làm việc nhóm trên lớp:
Tìm các qui định thể hiện nguyên tắc bảo vệ
người lao động trong các chế định: việc làm,
hợp đồng lao động, thời giờ làm việc - thời giờ
nghỉ ngơi, tiền lương.

18
 3.2 Nguyên tắc bảo vệ quyền và lợi ích
hợp của NSDLĐ
• Cơ sở lý luận
– Đảm bảo quyền tự chủ kinh doanh của các thành phần
kinh tế
– NSDLD chính là người tạo ra việc làm, tạo ra của cải
cho xã hội.
• Nội dung
– Đảm bảo quyền tự chủ trong tuyển dụng và sử dụng
LĐ
– Đảm bảo quyền duy trì KLLĐ
– Đảm bảo quyền sở hữu của NSDLĐ
– Đảm bảo quyền yêu cầu GQTCLĐ

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 19

19
3.2 Nguyên tắc bảo vệ quyền và lợi ích
hợp của NSDLĐ
• Làm việc nhóm trên lớp:
Tìm các qui định thể hiện nguyên tắc bảo vệ
quyền và lợi ích hợp pháp của NSDLĐ trong
các chế định: hợp đồng lao động, thời giờ làm
việc - thời giờ nghỉ ngơi, kỷ luật lao động -
trách nhiệm vật chất.

20
 3.3 NT kết hợp hài hòa giữa chính
sách kinh tế và chính sách xã hội
• Cơ sở lí luận
Xuất phát từ đặc điểm của QHLĐLCAL là vừa
mang tính kinh tế, vừa mang tính XH.
• Biểu hiện
Các quy định của PLLĐ phải đảm bảo nguyên
tắc việc giải quyết các vấn đề kinh tế phải đi
đôi với việc giải quyết các vấn đề xã hội, và
việc giải quyết các vấn đề xã hội phải trên cơ
sở nền kinh tế.
10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 21
21
 NT kết hợp hài hòa giữa chính sách
kinh tế và chính sách xã hội
• Làm việc nhóm: Phân tích biểu hiện của Nguyên
tắc kết hợp hài hòa giữa chính sách kinh tế và
chính sách xã hội trong chế định tiền lương

22
 4. NGUỒN CỦA LUẬT LAO ĐỘNG

• Văn bản pháp luật

• Nguồn bổ sung

– Thỏa ước lao động tập thể

– Nội quy lao động.

10/4/20 06:17:02 AM © Đinh Thị Chiến, 2013 23

23