Tingkatan 3

PENTADBIRAN
NEGERI-NEGERI MELAYU
BAB 4
TIDAK BERSEKUTU
BAB 4 PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU

Sinopsis
Bab ini berkaitan pemerintahan Kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan,
Terengganu dan Johor dari aspek latar belakang, pentadbiran, hubungan luar dan
perundangan. Kedudukan strategik dan kemakmuran negeri-negeri ini telah
menarik perhatian British untuk meluaskan pengaruhnya melalui perjanjian dan
manipulasi, seterusnya berjaya menempatkan penasihat British di Negeri-negeri
Melayu Tidak Bersekutu. Sub tajuk bab ini ialah;

4.1 Pemerintahan Kesultanan Melayu di Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu dan

Johor
4.2 Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu
4.3 Peluasan Kuasa British di Johor
4.4 Sistem Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
4.1

PEMERINTAHAN KESULTANAN
MELAYU DI PERLIS, KEDAH,
KELANTAN, TERENGGANU
DAN JOHOR

m.s 86 - 89
SET INDUKSI
Labelkan negeri Perlis, Kedah, Kelantan, Terengganu dan Johor pada peta yang
disediakan.

Peta Semenanjung Malaysia

 4.1 Pemerintahan Kesultanan Melayu di NNMTB

Pengenalan
Sistem pemerintahan kesultanan merupakan sistem kerajaan terpenting yang
membawa kemakmuran dalam kerajaan negeri-negeri Melayu iaitu Perlis, Kedah,
Kelantan, Terengganu dan Johor. Hal ini kerana sistem pemerintahan ini diketuai
oleh Sultan sebagai puncak kuasa dan kedaulatan yang dibantu oleh para pembesar

Arahan Tugasan: Padankan kerajaan dengan

Pemerintahan Kesultanan Melayu tengolok sultan yang betul

Kerajaan Perlis

Kerajaan Kedah
Kerajaan Kelantan

Kerajaan Terengganu

Kerajaan Johor
Imbas: QRCode PAK21 Galley Walk: Pemerintahan Kesultanan Melayu
Aktiviti: Melawat stesen pameran berkaitan Pemerintahan Kesultanan Melayu.
Aktiviti iPro m.s 35 - 38 Arahan Tugasan:

Kerajaan Perlis Bahagikan murid kepada 5 kumpulan

berdasarkan cabutan gambar bendera

5 kumpulan murid adalah berdasarkan 5

Kerajaan Kedah kerajaan kesultanan Melayu.

Aspek tugasan melibatkan pembentangan

Kerajaan Kelantan dan menghias stesen pameran berkaitan;

(i) Latar belakang kerajaan

(ii) Kepentingan kerajaan mengadakan
Kerajaan Terengganu hubungan dengan negara luar
(iii) Hubung kait pentadbiran dan
perundangan dalam sesebuah
Kerajaan Johor pemerintahan
Mengapakah negeri-negeri Melayu menjalinkan hubungan luar dengan negara Siam?

I. Memajukan ekonomi
II. Menjamin kedaulatan
III. Meningkatkan keselamatan
IV. Mendapatkan pengiktirafan

A. I dan II C. II dan III

B. I dan IV D. III dan IV

JAWAPAN: C
4.2

PELUASAN KUASA BRITISH

DI PERLIS, KEDAH,
KELANTAN DAN TERENGGANU

m.s 90 - 93
4.2 Peluasan Kuasa British di Perlis, Kedah, Kelantan dan Terengganu

SET INDUKSI
Aktiviti iPro m.s 39

British bersungguh-
sungguh untuk
mendapatkan Perlis,
Kedah, Kelantan dan
Terengganu.

Apakah perkaitan
negeri-negeri Melayu
dengan kuasa-kuasa
Barat yang lain
seperti Perancis dan
Jerman.?
Faktor-faktor peluasan kuasa British Aktiviti iPro m.s 40

Kedudukan
strategik

Halang
Beban Orang kemasukan
Putih kuasa Barat
FAKTOR lain
PELUASAN
KUASA
BRITISH

Hubungkan Kemakmuran
Burma dan
dengan kekayaan
Pulau Pinang sumber
Ke arah Perjanjian Bangkok 1909 (Aktiviti: Kajian Buku Teks)
Ceritakan urutan peristiwa penting ke arah perjanjian Bangkok 1909 berdasarkan
maklumat di bawah ini.

Hubungan rapat

erj a n j ia
Siam P
n 
Negeri-negeri n g k o k
Ba
Melayu 1909
 
(1) (2) (3) (4)
Strategi Perjanjian Aktiviti iPro m.s 41
Namakan perjanjian dan tujuan perjanjian di bawah ini dimeterai antara British
dengan Siam.
Apakah kesan penting Perjanjian Bangkok 1909 kepada negeri-negeri Melayu?

I. Memudahkan British menguasai negara kita

II. Negeri-negeri Melayu diserahkan kepada Siam
III. Menetapkan sempadan di antara negeri-negeri Melayu
IV. British meluaskan pengaruhnya tanpa gangguan kuasa luar

A. I dan II C. II dan III

B. I dan IV D. III dan IV

JAWAPAN: B
4.3

PELUASAN KUASA
BRITISH DI JOHOR

m.s 94
4.3 Peluasan Kuasa British di Johor
Apakah faktor-faktor yang mempengaruhi kemajuan negeri Johor?
 Strategi Perjanjian Aktiviti iPro m.s 43

Kesukaran British untuk campur tangan disebabkan kemajuan ekonomi, kebijaksanaan

pemimpin dan hubungan dengan kuasa-kuasa Barat yang lain menyebabkan British
terpaksa merangka strategi untuk menguasai Johor. Terdapat dua strategi yang telah
digunakan oleh British iaitu perjanjian dan manipulasi.
Lengkapkan jadual maklumat perjanjian di bawah ini berkaitan pihak yang
menandatangani perjanjian ini, isi kandungan dan kesan perjanjian tersebut?
PERJANJIAN PIHAK YANG TERLIBAT ISI KANDUNGAN PERJANJIAN

Perjanjian 1855

Perjanjian Setia 1855

Perjanjian 12 Mei 1914

Kesan Perjanjian: __________________________________________________

__________________________________________________________________
Apakah faktor yang menyukarkan British untuk menempatkan Residen British di
Johor?

I. Kewibawaan Sultan Johor

II. Hubungan dengan kuasa Barat yang lain
III. Sokongan padu masyarakat Johor
IV. Kekuatan sistem pertahanan kerajaan Johor

A. I dan II C. II dan III

B. I dan IV D. III dan IV

JAWAPAN: A
4.4

SISTEM PENTADBIRAN
NEGERI-NEGERI
MELAYU TIDAK BERSEKUTU

m.s 96 & 101

SET INDUKSI

PERLIS
KELANTAN
KEDAH
TERENGGANU

JOHOR

NEGERI-NEGERI MELAYU TIDAK BERSEKUTU

Latar belakang Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
Aktiviti iPro m.s 44
Pentadbiran Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
 Secara umumnya, pentadbiran di Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu
mempunyai persamaan. Antaranya ialah;
(i) Penasihat British terlibat secara langsung dalam pentadbiran yang turut melibatkan
pembesar tempatan
(ii) Sultan atau raja mempengerusikan Majlis Mesyuarat Negeri
(iii) Kakitangan perkhidmatan awam terdiri daripada orang Melayu, manakala
penglibatan pegawai Eropah adalah terhad dan hanya memegang jawatan tertentu
sahaja
(iv) Menteri Besar atau Setiausaha Kerajaan merupakan pegawai terpenting dalam
pentadbiran negeri.
 Walau bagaimanapun terdapat sedikit perbezaan dalam pentadbiran di Terengganu
dan Johor, seperti pada jadual di bawah ini.
Perkembangan Pentadbiran Aktiviti iPro m.s 45

Pengekalan Kedudukan Sultan

 Kedudukan Sultan dan pembesar dikekalkan
 Sultan masih berkuasa terutamanya berkaitan agama Islam
dan adat istiadat Melayu
 Pembesar tidak lagi memunggut cukai dan pajak, sebaliknya
diberikan elaun dan pencen

Penerusan Sistem Pentadbiran Tradisional

Perkembangan
 Sistem Jemaah Menteri dan Majlis Negeri diteruskan
Pentabdiran  Peraturan dan undang-undang tempatan juga diteruskan
kesan  Pembesar Melayu menjadi peneraju sistem pentadbiran
pembentukan Negeri dan dibantu oleh pihak British
NNMTB  Setiap negeri mempunyai sistem perkhidmatan awam

Pengenalan Birokrasi Barat

 Urusan pentadbiran mengamalkan cara Barat
 Penasihat British mengugat kuasa sultan dan pembesar
 Jabatan-jabatan baru diperkenalkan
 Sistem perundangan Barat diperkenalkan
 Pegawai British dilantik dalam pentadbiran kerajaan
 • Undang-undang Tubuh Kerajaan Terengganu

Apakah kepentingan undang-undang tersebut dalam menjamin kedaulatan negeri

Johor?

A. Mengukuhkan kuasa dan kedudukan Sultan

B. Pegawai Eropah tidak dibenarkan dalam pentadbiran negeri
C. Undang-undang yang telah dilaksanakan tidak boleh dipinda
D. Sultan tidak dibenarkan menyerahkan negerinya kepada kuasa asing

JAWAPAN: D
Terima kasih semua atas sokongan
terhadap buku-buku terbitan iPRo
Sifu. Semoga slaid ini dapat
memberi manfaat kepada guru-
guru dalam meningkatkan
keberkesanan dalam proses
pengajaran dan pembelajaran. In
sha Allah kami akan sentiasa
berusaha menghasilkan buku-buku
Sejarah dan slaid PdPc yang
selaras dengan keperluan semasa.