Ang Alibata o Baybayin

Ang ating mga ninuno ay mayroon ng ginagamit na alpabeto dantaon labing-

anim na ang nakalipas. Ito ay binubuo ng labimpitong simbolo na
kumakatawan sa mga letra 14 na katinig at 3 patinig .Tinatawag itong
alibata o baybayin.
 BAYBAYIN hango sa salitang “baybay” (to spell)
 ALIBATA hango sa “alif bata” (2 unang titik sa Arabic:
“alif” at “bet”)
 Tinawag itong Alibata noong 20th dekada ni Paul Versoza.
 matandang alpabeto
 dahon ng saging, balat ng puno at iba pa
 matutulis na mga bato at pinatulis na kawayan
Pagdating ng mga misyoneryong Espanyol, nakita nilang
marunong bumasa at sumulat sa baybayin ang mga Pilipino, bata
man o matanda, lalaki man o babae. Bugso ng pangangailangan
ay inilimbag nila ang unang aklat sa bansa ang Doctrina
Christiana noong 1593 na naglalaman ng mga dasal at tuntuning
Kristiyano. Ang mga teksto ay nakalimbag sa Espanyol at
Tagalog sa Alpabetong Romano.

Sa pagdating ng mga Kastila ay napalitan ng Alpabetong

Romano ang Alibata na siya namang pinagbatayan ng
ABAKADANG Tagalog.
Ang ABAKADANG TAGALOG
Ang Abakadang Tagalog ay binuo ni Lope K. Santos nang
kanyang sinulat ang Balarila ng Wika Pambansa noong 1940.
Binubuo ito ng dalawampung letra. Limang patinig (a,e,i,o,u)
at labinlimang katinig (b, k, d, g, h, l, m, n, ng, p, r, s, t, w, y, ).
Hindi isinama ang labing-isang banyagang letra sa
Abakadang Tagalog sapagkat ang mga ito ay ginagamit
lamang sa mga pangngalang pantangi. Bagkus, tinutumbasan
ito ng mga letra ng ABAKADA.
Banyagang letra Katumbas na letra sa Halimbawa ng salitang Katumbas na salita sa
ABAKADA banyaga Filipino

C K calesa Kalesa
S cocinera kusinera
CH Ts cheque tseke
S chinelas Sinelas
F P fiesta piyesta
J H jota hota
Ll Ly billar bilyar
Y caballo Kabayo
Ñ NY Paño panyo
Q K queso keso
Banyagang letra Katumbas na letra Halimbawa ng Katumbas na salita
sa ABAKADA salitang banyaga sa Filipino

RR R barricada barikada

V Ks Vintana Bintana
X Ks experimento eksperimento
S texto testo/teksto

H raxa raha
Z S zapatos sapatos
Bagong Alpabetong Pilipino
 Noong 1971 ay masusing pinag-ukulan ng pansin ng Surian ng Wikang Pambansa
(SWP) na ngayon ay Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) ang problema tungkol sa
ortograpiya ng wikang Pilipino(Filipino).
 Makalipas ang humigit-kumulang na limang taong pag-aaral at pagsangguni sa iba’t
ibang sector sa larangan ng wika, nirebisa ng Surian ang “Abakadang Tagalog” ni
Lope K. Santos.
 Sa bisa ng Memorandum Pangkagawaran Blg. 194, s. 1976 ng Kagawaran ng
Edukasyon at Kultura, pinayaman ang dating Abakada upang makaagapay sa
mabilis na pag-unlad at pagbababgo ng wikang Pilipino. Tinatawag itong Bagong
Alpabetong Pilipino.
 Sa bagong Alpabeto, dinagdagan ng labing-isang letra ang dating
dalawampung letra kaya’t nagging talumpu’t isa ito. Kabilang sa mga
idinagdag na letra at digrapo ay ang: C, F, J, Ñ, Q, V, Y, Z, CH, LL, RR.
Subalit hindi ito nagtagumpay dahil sa ilang kahinaan at kalituhan sa
paggamit.
 Hindi binanggit sa tuntunin ang pagtawag sa mga letra at ayos ng
pagkasunod-sunod ng mga letra. Hindi rin malinaw ang paraan ng
pagbigkas at pagbaybay (papantig o patitik) sa mga letra.
 Tinawag na pinagyamang alpabeto ang bagong alpabeto dahil sa dami
nito. Ngunit dahil sa maraming puna na pinarami ito kaysa kailangang
mga bagong titik ay muli itong sinuri.
 Ayon kay Miguel Lopez de Legazpi, ang mga Bisaya ay
nagsusulat ng katulad sa ating ninunong Malayo kung saan
nila ito unang natutunan
 Ayon kay Padre Chirino, isang Kastilang mananalaysay,
ang matandang alpabeto o Alibata ay pinaghalong
kabihasnang Malayo, Arabe, Kambodya, Tsina, Sayam,
Borneo at Indiya.
 Ayon kay Jose Villa Panganiban(1994) ang alibata ay
malaganap na ginagamit noong1300 sa mga pulo ng Luzon
at Kabisayaan samantalang Sanskrito ang ginagamit sa
Mindanao at Sulu.
ALPABETONG FILIPINO (1987)

A B C D E F G H I J K L M N Ň Ng O P Q RS T U V W X Y Z

 binubuo ng 28 titik: lima (5) ang patinig at dalampu’t tatlo

(23) naman ang katinig. Ang paraan ng pagbigkas ay batay sa
Ingles.
Panuto: Baybayin sa wikang Filipino ang mga salita hiram.

1. calle =__________
2. chocolate=__________
3. vintana =__________
4. coche =__________
5. baño =__________
6. quadro =__________
7. familya =__________
8. cocinera =__________
9. zapatos =__________
10.quarto =__________