kaalaman ng mga mag-aaral sa mga konsepto ng teknikal-bokasyonal na pagsulat na nakatuon sa pagsulat ng ulat-analitikal. Sa pamamagitan ng mga pinakamahalagang kasanayan sa pagkatuto na nakikilala ang iba’t ibang teknikal na sulatin ayon sa layunin, gamit, katangian, anyo, target na gagamit at naililista ang mga katawagang teknikal kaugnay ng piniling anyo, ikaw bilang mag-aaral ay inaasahang malinang at matamo ang mga sumusunod na layunin: •natutukoy ang ulat-analitikal; •naiisa-isa at nagagamit ang mga tunguhin ng ulat-analitikal sa iba’t ibang larangan; •nailalapat sa gawain ang mga bahagi at pormat ng ulat-analitikal; at •nakasusulat at nakapaglalahad ng ulat- analitikal sa pasalitang presentasyon. Bumuo ng isang plano ng pananaliksik tungkol sa isang paksang interesado ka o malapit sa iyo; halimbawa, isang paksang batay sa hilig o talento mo. Punan ang mga patlang sa ibaba. Basahin ang mga gabay para sa iyo. •Paksa ng aking pananaliksik: __________________________ (isa o dalawang salitang naglalarawan sa nais mong pag-aralan). •Pamagat ng aking pananaliksik: _______________________ (Mahabang pamagat ng nais mong pag-aralan, sumasagot ito sa tanong na “Ano ang partikular na nais alamin tungkol sa paksa?”) •Mga layunin ng aking pananaliksik: (Bakit mo nais o Ang mga ulat o report ay may iba't ibang tungkulin sa trabaho. Sa anumang larangang papasukin, maaaring maatasang gumawa ng isang ulat para: 1. magbigay o maglipat ng pangkalahatang impormasyon; 2. magpresenta ng resulta ng imbestigasyon; at Minsan, kailangan ding matugunan o maisagawa ang lahat ng layuning nasa itaas. Kaya naman, ang isang mahusay na ulat ay nararapat na nagpapakita na ang nagsulat nito ay mahusay umunawa at gumawa ng solusyon sa problema, mabisa ang pakikipagkomunikasyon, at madaling makatukoy ng mga bagong oportunidad at nagbabahagi ng mga ideya. Ang mahusay na ulat ay dapat makatulong sa iyo para makuha ang positibong atensiyon ng mga ehekutibo at kalaunan ay MAY TUNGUHIN NG ULAT-ANALITIKAL SA IBA'T IBANG LARANGAN Magtaya ng mga oportunidad. Nagbibigay ng impormasyon sa mga decision-maker ng isang kompanya o institusyon tungkol sa bago, kapana- panabik, at matagumpay na gawain. Halimbawa, sa isang matagumpay na kompanya ng mga sabon, maaaring magmungkahi na magkaroon din ng produksiyon ng lotion. Sa ganitong mga uri ng ulat, kinakailangan ng pananaliksik Bumuo ng mga solusyon. Ang mga ulat na nagbibigay-solusyon sa mga problema ay naghahari ng mga solusyon, nagbibigay ng mga halimbawa ng mga dating kaso, tumitimbang sa mga pagpipiliang solusyon, at nagbibigay ng mga rekomendasyon sa mga decision-maker batay sa pananaliksik na inipon. Halimbawa, paano sosolusyunan ng isang kompanya ng fastfood chains ang ganitong problema: Marami sa kanilang branch ay nagsasara na at nalulugi Sumuporta sa mga desisyon Sa isang malaking organisasyon o kompanya na magkakaroon ng isang malaking pagbabago, ang ulat-analitikal ay magagamit upang suriin ang positibo o negatibong epekto ng malaking desisyong ito. Maaari din itong gawin kung naisagawa na ang isang malaking desisyon at nagkaroon ng mga epekto. Ang datos na mayroon ang kompanya ay magagamit sa ebalwasyon ng naging desisyon. Maglarawan ng problema. Maaari ding masusing pag-aralan ang isang problema at ilarawan ito gamit ang ulat-analitikal. Ang paghahain ng problema ay susundan ng pagbuo ng mga solusyon. Pagsusuri ng mga produkto Nagsusuri rin ng mga produkto (nahahawakan o hindi) at serbisyo ang isang ulat-analitikal. Pinaghahambing sa ulat ang hindi bababa sa apat na pangunahing katangian ng dalawang produkto o serbisyo upang malaman kung alin sa dalawa ang angkop sa pangangailangan ng kliyente. Magrekomenda ng produkto Nagrerekomenda ang ulat-anaiitikal ng pinakamahusay na produkto at hinihikayat ang mambabasa upang tanggapin ang mga rekomendasyon. Magbigay ng mga bagong pananaw kaugnay sa dati nang isyu. Maaari ding gumawa ng pagsusuri sa isang makabuluhang isyu sa lipunan at sumulat ng ulat-analitikai tungkol dito. Sa ganitong paraan, hindi subhetibo ang ulat. sapagkat ibinatay sa mga nakalap na datos sa pananaliksik. Magsuri ng mga napapanahong isyu. Ang isang ulat-analitikal sa larangan ng midya ay maaaring magsuri ng mga napapanahong isyu sa bansa na maaaring ekonomiko, kultural, politikal, at iba pa. Ang ulat-analitikal sa larangan ng midya ay ipinapalabas sa pamamagitan ng mga lathalaing balita (news feature), mga natatanging ulat (special report), mga dokumentaryo, at PORMAT NG ULAT-ANALITIKAL I. Pahina ng Pamagat Sa bahaging ito, inilalagay sa gitna ang pamagat ng Ulat Analitikal. Sa ilalim nito ay ilagay ang mga pangalan ng mga taga- ulat o ang mga taong sumulat at nagpapasa ng ulat. Susunod na ilagay ang pangalan ng taong pinadadalhan ng ulat. Pinakahuling ilagay ang petsa ng pagpapasa ng ulat. II. Liham Paglilipat o Memorandum ng Paglilipat (Letter/Memorandum of Transmita) Ang liham paglilipat ay isang liham para sa taong nagtalaga sa nagsulat ng ulat. Kadalasang ginagamit ang liham paglilipat kung tagalabas ng kompanya ang pinagsusulat ng ulat-analitikal. Memorandum naman ang ginagamit kung mga empleyado ng iisang Mga dapat tandaan sa pagsulat ng liham pagmipat: •Laging gumamit ng tamang pormat ng liham o memo. •lpaliwanag ang gawaing ibinigay. Banggitin ang uri ng teknolohiyang ginamit at ang metodolohiyang isinagawa, gayundin ang organisasyon o daloy ng ulat. •Ang nilalaman ng liham o memorandum ng paglilipat ay dapat na makahikayat sa mambabasa na ang dokumentong ipinepresenta ay impormatibo, kapanapanabik, mahalaga, at makabuluhan. Kasama dito ang pangunahing mga argumento at kongklusyon ng papel, at madalas na may kasamang kakaibang natuklasan upang suportahan ang argumento. •Magbigay ng magalang na pagbati sa nagbabasa at maghain ng tulong sa susunod na mga proyekto. III. Talaan ng Nilalaman
Dito inilalagay ang pahina ng bawat
bahagi ng ulat, ayon sa tamang pagkakasunod-sunod ng mga ito. Maaaring magsama dito ng talaan ng mga pigura o ilustrasyon na nagtataglay ng mga grap, at/o iba’t ibang uri ng tsart, at/o iba pang larawan. Talaan ng talahanayan naman ang tawag sa •Talaan ng mga llustrasyon - ang mga manunulat na teknikal at propesyonal ay kadalasang gumagamit ng mga imahen tulad ng mga grap at dayagram upang maglahad ng mga komplikadong ideya sa kanilang mambabasa. Inililista sa unahan ng dokumento ang mga imaheng kasama sa loob ng ulat. IV. Ehekutibong Buod Sa tunay na sitwasyong pangnegosyo, ang taong may pinakamataas na katungkulan sa kompanya ay walang panahon para basahin ang kabuuan ng ulat. Ang bahaging ito ay karaniwang isa hanggang dalawang pahina ang haba at ibinubuod ang bawat puntong isinagawa sa papel, kabilang dito ang layunin ng ulat at mga limitasyong hinarap, ang proseso ng pananaliksik, at ang kongklusyon at rekomendasyon. Mahaba at maiikling talata V. Introduksyon Sa introduksiyon ng ulat-analitikal, isinusulat ang pangunahing pahayag na naglalarawan ng layunin ng papel. Kasama rin dito ang bahaging naglalarawan kung saan nagmula ang impormasyon, gayundin, inilararawan ang saklaw o kung aling bahagi ng paksa ang tatalakayin, at alin ang binibigyang-tuon ng papel at ang mga limitasyon na nagsasabi kung atin sa mga bahaging kaugnay sa paksa ang hindi isasama sa papel VI. Diskusyon Ang nilalaman ng ulat ay inilalahad sa pamamagitan ng maiikling talata na may Iba't iba ngunlt magkakaugnay na mga paksa (subsections). Gumagamit din ng mga impormatibong pamagat na may kaugnayan sa paksang tinatalakay (subheadings), upang tulungan ang mambabasa na madaling makaunawa sa isang paksa patungo sa isa pang paksa. Mahalaga ang paggamit ng mga pamagat upang madalmg matukoy ng mga VII. Kongklusyon at Rekomendasyon lnilalahad sa bahaging ito ang mga sagot, solusyon, o pangwakas na argumentong mula sa isinagawang pagkalap ng datos at pagsusuri. Ang kongklusyon ay sinusundan ng rekomendasyon o plano ng gawain para sa kompanya. Sa rekomendasyon, sinasagot ang tanong na, "Ano ang nararapat kong gawm kaugnay nito?". lpinapalagay sa VIII. Sanggunian Kadalasang gumagamit ng MLA Format o APA Format sa paglalagay ng sipi o citations. Ito ang bahagi na kailangang ilista ang mga pinaghanguan o sanggunian na binasa, kinonsulta, ginamit, o kinopya sa pananaliksik para sa ulat. Kasamang isinusulat para sa bawat sanggunian ang buong pangalan ng awtor, taon kung kailan nalathala ang VIII. Sanggunian Kadalasang gumagamit ng MLA Format o APA Format sa paglalagay ng sipi o citations. Ito ang bahagi na kailangang ilista ang mga pinaghanguan o sanggunian na binasa, kinonsulta, ginamit, o kinopya sa pananaliksik para sa ulat. Kasamang isinusulat para sa bawat sanggunian ang buong pangalan ng awtor, taon kung kailan nalathala ang libro o anumang uri ng sanggunian, pamagat ng libro, pamagat ng artikulo, pangalan ng publikasyon Mga Gabay sa Dokumentasyon 1. Huwag gumamit ng direct quote o tuwirang pagsipi. Ito ay ang mismong sinabi ng isang awtor o ang mismong bahagi ng isang talata. Ang isang ulat- analitikal ay nararapat na isulat sa sariling mga salita ng tagasulat o gumagamit ng paraphrasing. Kapag gumamit ng paraphrase, nilalagyan pa rin ito ng sanggunian o in-text citation na 2.Huwag kopyahin nang direkta ang isang teksto mula sa sanggunian. Hindi maaari ang copy-paste sa ulat-anah'tikal. Ang ganitong pagsipi ay matatawag na plagiarism. 3.Iwasan ang maling interpretasyon sa sinabi ng isang IX. Apendiks
lnilalagay rito ang mga halimbawa ng
sarbey at talatanungan (questionnaire) na ginamit at iba pang dagdag na impormasyon.