ПОИМ ЗА ЃУБРИВА,

КЛАСИФИКАЦИЈА НА
ЃУБРИВА, НИВНО ЗНАЧЕЊЕ И
ПРИМЕНА

Ученик: Ментор:
Сара Милковска I-8 Виолета К. Ѓеоргиевска
Христина Цветковска I-8
 ПОИМ ЗА ЃУБРИВО
 Материите со кои се надополнува настанатиот
дефицит од биогени елементи се нарекуваат ѓубрива
(фертилизатори),а агротехничката мерка т.е
операцијата се нарекува ѓубрење (фертилизација).
 Под терминот ѓубрива се подразбираат различни
материи кои содржат неопходни елементи со чија
примена (директно или индиректно) се подобрува
исхраната на растенијата.
 ВИДОВИ ЃУБРИВА
 Ѓубривата се делат според потеклото, намената, начинот
на производство и својот состав.
 Според потеклото ѓубривата се делат на: органски,
минерални, органоминерални и бактериски.
 Според времето на користење: основни(кои се внесуваат
при обработката), стартни(кои се внесуваат не посредно
пред почеток на вегетацијата) и ѓубрива за
прихранување(кои се внесуваат за време на вегетацијата)
 Според составот се делат на: поединечни,мешани и
комплексни.
 Според агрегатниот состав се делат на: цврсти, течни и
гасовити.
 ОРГАНСКИ ЃУБРИВА
 Се нарекуваат и потполни бидејќи ги содржат сите
хранливи материи, како и огромен број на микро
организми значајни за подобрување на почвените
билошки својства.
 Органските ѓубрива по својот состав и својства
претставуваат хетерогена група на материјали, кои се
добиени од различни отпадоци од растително и
животинско потекло, како резултат на земјоделското
и индустриското производство, домаќинствата и сл.
 ВИДОВИ НА ОРГАНСКИ ЃУБРИВА
Во овие ѓубрива се вбројуваат:
 Шталското ѓубриво кое е со различен квалитет и
зависи од кои домашни животни потекнува. Неговото
дејство изнесува 3-5 години.
 Зелено ѓубрење кое претставува заорување во
почватана растенија кои произведуваат големи
количини на вегетативна маса.
 Компост кој се добива со ферментација на собрани
отпадоци од органско потекло.
 ШТАЛСКО ЃУБРИВО
 Ѓубрив oпроизведенoво процесот на одгледување
наразлични видови домашни животни, како спореден
производ од нивното главно производство.
 АЗОТ ВО ШТАЛСКО ЃУБРИВО
 АЗОТ во шталско ѓубриво – за да се постигне негово најдобро
искористување, шталското ѓубриво потребно е да се внесе во
почвата кога растенијата имаат најголема потреба од него(во
доцна есен или рано на пролет) . Намалување на ефектот од
азотот кој се додава со шталското ѓубриво :
•Испарување на азотот во вид на амоњак во атмосферата.
•Измивање на азотот во вид на нитрати во почвата.
 ОСОКА
 Осоката е течно ѓубриво од урината на животните,водата од врнежите
иразлагањето наорганската материјаОсоката
практичноеNKѓубриво,сопросеченсостав
 N = 0.2 - 0.25%

 P2O5=до 0.01%

 K2O = 0.4 - 0.5%

Азотот во осоката е
70% во форма на амоњак, а 30% во форма на органски соединенија,
раствориливи во вода. И останатите елементи се наоѓаат главно во
растворлива форма, лесно достапни за растенијата уште во првата година
однејзината примена. За намалување на испарувањето на азотот
(амонијакот) од осоката, често се додаваат материи кои можат да го врзат
амонијакот или да влијаат антисептично на тој начин да го спречат
создавањето на слободен амонијак:
•Најстаро средство за таа цел е гипсот(исклучивозаупотребавоштала)
•Можна употреба на сулфурна киселина(директновојамата со осока)
•Најдобри резултати се со употреба на суперфосфат(во каналите од
шталите) со 300-500g по грло или околу150 g/m2.
 КОМПОСТ
 Компостот познат како,,кафено ѓубриво,,претставува
органска материја разложена по аеробен пат,која ја
подобрува структурата напочвата и ја збогатува
почвата со хранливиматерии.
 МИНЕРАЛНИ ЃУБРИВА
 Содржат еден или повеќе биогени елементи.
 Се делат на: прости и сложени (комплексни),
физиолошки кисели, неутрални и базни, а според
активната материја наазотни, фосфорни,
калиумовиисл.
 АЗОТНИ ЃУБРИВА
 Калциум‐амониум‐нитрат (КАН): 21% азот (половина во нитратен, половина во
амонијачен облик) и 33,4% CaO. Физиолошки базно ѓубриво.
 Амониум сулфатот: 21% азот во форма на амонијак и 24% сулфур во форма на
сулфур триоксид (СО3). Физиолошки кисело ѓубриво.
 Амониум нитрат: 34% азот во нитратна и амонијачна форма.Физиолошки базно
ѓубриво.
 Натриум нитрат: (чилскашалитра): 15‐16% азот. Физиолошко базно ѓубре.

 Калциумнитрат: (норвешкашалитра) со 13‐16% азот. Физиолошки базно

ѓубриво.
 Амониум хлорид: 24‐25% азот. Физиолошки кисело ѓубре кое не се
препорачува за долготрајна применасо високи дози заради содржината на хлор
која негативно делува на почвената микрофлора.
 Уреа: 46% азот во амидна форма. Физиолошки базно ѓубриво. Брзо делува и е
добро за прихрана.
 Калциум цијанамид: (CaCH2), 18‐22% азот во амидна форма.Се препорачува да
се примени најмалку 2‐3 недели пред сеидба, затоа што калциум цијанаминдот
може да доведе до уништување на семето и коренот на растениајта.
 ФОСФОРНИ ЃУБРИВА
 Суперфосфат: содржи 16 - 18% P2O5. Физиолошки
кисело ѓубриво.Томасово брашно: (томасфосфат):
базно ѓубривосо 16-18% P2O5, 38-45% CaCO3и 6 -
8% FeO. Физиолошки базно ѓубриво кое тешко се
раствора.
Трикратен суперфосфат: содржи 42 - 48% P2O5.
 КАЛИУМОВИ ЃУБРИВА

 Калиум сулфат: физиолошки неутрално ѓубриво со

48-52% К2О
 Калиум карбонатот: содржи околу 60% калиум
Калиум хлорид: 40 и 60%
 КАЛЦИУМОВИ ЃУБРИВА
 Варовник: природен материјал со 70-90% CaCO3.
 Негасена вар: содржи 90-95% CaO кој е силно
хигроскопен.
 Сатурациона мил: содржи 42-45% вода, 20-25% СаО
и околу 15% органска материја.
 КОМПЛЕКСНИ ЃУБРИВА

 Комплексните минерални ѓубрива содржат два или

три хранливи елементи (азот,фосфор,калиум), а во
некои случаи и некој микроелемент неопходен
зарастенијата.
  ЃУБРЕЊЕ НА ПОЧВАТА
 Ѓубрењето е основна агротехничка мерка која има за цел
да гозголеми приносот и да го подобри квалитетот на
овошките. Покрај тоа, ѓубрењето влијаее врз
зголемувањето на издржливоста наовошките кон ниски
температури, суша, болести и штетници, а истовремено
влијаее и врз подобрувањето на почвените својства.
Зголемувањето на количините на хранливи материи по
единица површина, во комбинација со други мерки,ги
зголемуваат приносите до одредено ниво по кое секое
додатно зголемување на количините на ѓубрива не се
ефектуира со соодветно зголемен принос. Ваквото
неумерено ѓубрење води кон производство со послаб
квалитет,зголемување на трошоците на производство и
загадување на човековата околина.
 ПРИМЕНА НА ШТАЛСКОТО ЃУБРЕ

 Шталското ѓубре може да се употреби за сите

култури, но првенствено се применува за оние
култури кои особено поволно реагираат. Тоа се во прв
ред окопните и поголем број на градинарски култури.
Тие се пролетни култури кои растат во топлиот
период на годината, кога арското ѓубре се разлага,
произведува голема количина органска материја.
 Шталскотоѓубре на тревни површини и пасишта
треба да се нанесува секоја пролет кога времето е
свежо и влажно.
НЕОРГАНСКИ ИЛИ ВЕШТАЧКИ ЃУБРИВА И
НИВНА ПРИМЕНА

 Во неорганските ѓубрива, една од основните

супстанции е амонијак. Амонијакот се користи како
суровина за добиточна храна и други азотни ѓубрива,
на пр. амониум нитрат и уреа. Овие концентрирани
производи може да се разредат со вода за
производство на концентрирано течно ѓубриво.
 Вештачките ѓубрива најчесто се користат за
одгледување на пченка, јачмен, шеќерна трска, соја и
сончогледи.
ВИДОВИ НА ЃУБРИВА ШТО НАЈМНОГУ СЕ
КОРИСТАТ КАЈ НАС

 Ѓубривата се неопходен додаток во исхраната на

растенијата. Тие се користат за подобрување на
растот и развојот на земјоделските култури и
зголемен квалитет и количина на принос.
Оплодувањето се врши пред сеидба и за време на
растот на растенијата.
 Исто така, кога едно растение е зафатено од болест,
неопходно е во исто време елиминирање на
причината за болеста, спречување на понатамошно
ширење на болеста и на крајот дополнително да му
се помогне на растението да се опорави побрзо со
додавање на соодветно ѓубриво.
НАЈЧЕСТО УПОТРБУВАНИ ВЕШТАЧКИ
ЃУБРИВА ВО ЗЕМЈОДЕЛСТВОТО

 NKP ѓубриво
 NKP е цврсто вештачко ѓубриво, во форма на
гранули, многу растворливо во вода, без боја и
мирис. Тој е универзален и може да се користи за
пченка, пченица, шеќерна репка, зеленчук, овошје и
винова лоза. Примарната улога на ѓубривата
на NKP е да се обезбеди соодветна исхрана на
растенијата за време на вегетацијата и може да се
користи на сите типови почва.
 ПРИМЕНА НА ЃУБРИВО ОД УРЕА

 Ѓубриво од уреа или уреа содржи 46% азот, формата

на бели гранули е исклучително мала. Таа е погодна
за овошје и зеленчук и е слична на пестициди. Не
треба да се применува на кисела почва бидејќи
дополнително ја засилува киселоста.
 Ѓубривото од уреа треба да се избегнува за време на
сеидбата затоа што тоа негативно влијае на
растителните бактерии. Уреа вештачкото ѓубриво се
нанесува со распостранување на гранулите на
температура под 8 степени Целзиусови.
 ПРИМЕНА НА KAN ЃУБРИВО

 KAN (калциум амониум нитрат) е едноставно вештачко ѓубриво

од типот азот што се користи кај различни растителни видови.
Има брзо и продолжено дејствување и делумно ја неутрализира
киселоста на почвата. Без оглед на квалитетот на почвата, може
да се користи од 100 до 500 кг по хектар и до 3 пати на истата
површина. Важно е рамномерно да се распредели така што
растенијата добиваат иста количина на хранливи материи.
 ПРИМЕНА НА SAN ЃУБРИВО

 SAN (амониум нитрат) е ѓубриво што ја надополнува

исхраната на растенијата со азот, го поттикнува
нивниот раст и развој, без оглед на видот на
земјиштето. Се користи со тоа што се дистрибуира
рамномерно околу растенијата, а во зависност од
видот на движење се користи помеѓу 100 и 400
килограми ѓубриво по хектар.
 ПРИМЕНА НА AN ЃУБРИВО

 AN (амониум нитрат) е ѓубриво со бело-жолтеникава

боја во гранули, содржи 34% азот. Се применува дури
и пред садењето, а примарна улога е да го обезбеди
потребниот азот веднаш. Применливо е на секоја
почва и за сите видови растенија, се шири
рамномерно.
 УПОТРЕБАТА НА ВЕШТАЧКИ ЃУБРИВА И
ПОСЛЕДИЦИ ВО ЖИВОТНАТА СРЕДИНА

 Употребата на вештачки азотни ѓубрива постојано се

зголемува во последните 50 години, за околу 20 пати,
а сега изнесува околу една милијарда тони азот
годишно. Употребата на фосфатни ѓубрива исто така
се зголеми во последниот половина век, за околу 5
пати. Ваквите количини на вештачки ѓубрива во
земјата може да имаат одредени еколошки
последици.
 
Ви благодариме на вниманието!