Molekularna Biotehnologija

Molekularna biotehnologija
Tehnologija koja omogućava manupulaciju genetičkim materijalom unutar

organizma ili između različitih organizma.
Primenjuje se u naučnim istraživanjima, u medicini, veterini, farmaciji,

poljoprivredi, šumarstvu, zaštiti životne sredine ...
 Genski
 Hromozomski
 Genomski
Watson, Crick (1953)

DNK je dvolančana zavojnica
Arthur Kornberg 1958 Paul Berg (1972)

izolovao DNK polimerazu Otkrio i izolovao restrikcione enzime
Biotehnološki postupci, tj. genetički inžinjering počeo je da se razvija onog trenutka kada su
otkriveni restrikcioni enzimi. Tek od tog trenutka bilo je moguće iseći gen iz molekula DNK na
specifičan i ponovljiv način.
RESTRIKCIONE ENZIMI su ENDONUKLEAZE tj. enzimi koji seku DNK molekul ali samo na
odredjenim mestima (restrikcionim mestima) i to uvek na isti način.
KLONIRANJE GENA je tehnika kojom se geni izolovani iz molekula DNK mogu

umnožiti, tako da se dobije veliki broj njihovih identičnih kopija.
Oni se kloniraju ubacivanjem u novog domaćina (na primer bakteriju) koji će

replikujući sopstvenu DNK replikovati i uneti gen i tako ga prenositi na svoje
ćerke ćelije.
bakterijska DNK humana DNK

isečena sa R.E. isečena sa R.E.
5’ A A T T
3’
T T A A + 3’
5’
A A T T
5’ 3’
3’ 5’
T T A A
ligaza
A A T T
5’ 3’
3’ 5’
T T A A
Rekombinovana DNK
VEKTOR ZA KLONIRANJE
je molekul DNK koji će uneti željeni gen u ćeliju domaćina.
On mora imati sposobnost da lako ulazi u domaćina i da se u njemu replicira.
Kao vektori se koriste bakteriofagi (virusi koji napadaju bakterije) i plazmidi.
Plazmid
Bakteriofagi
Humana DNK
plazmid
bakterija
humana ćelija
humana DNK
plazmid
bakterija
humana ćelija
gen za insulin 1. Restrikcioni enzimi

seku molekul DNK
humana DNK
plazmid
bakterija
humana ćelija
1. Restrikcioni enzimi
gen za insulin seku molekul DNK
2. DNK ligaza
ubacuje gen za
insulin u plazmid
rekombinovana DNK
humana DNK
plazmid
bakterija
humana ćelija
2. DNK ligaza
ubacuje gen za
insulin u plazmid
rekombinovana dnk
3. U bakterijsku ćeliju
se ubacuje
rekombinovani plazmid
humana DNK
plazmid
bakterija
humana ćelija
2. DNK ligaza ubacuje

gen za
insulin u plazmid
rekombinovana DNK
3. U bakterijsku ćeliju se
ubacuje
rekombinovani plazmid
4. Bakterije proizvode
humani insulin
insulin
 Genetički inžinjering se veoma koristi u farmaceutskoj industriji pa danas postoji čitava jedna
grupa preparata koji se dobijaju samo na ovaj način tj. koji su rekombinantni (humani insulin, faktor
rasta, faktori koagulacije, rekombinovane vakcine ... )
 Koristi se i u poljoprivredi jer sve ono što danas nazivamo ‘’genetski modifikovanom hranom’’ nastalo
je na ovaj način , tj. ubacivanjem nekog novog gena u jedinku čime ona dobija odredjenu odliku koju
inače nema (otporna je na sušu ili na neke parazite, daje bolji prinos ... ).
 Gentički inžinjering se danas retko koristi za umnožavanje gena jer za to postoji metoda koja je
neuporedivo lakša, jeftinija i brža a koja se naziva PCR ili lančana reakcija polimerizacije.
PCR - Polymerase chain reaction
 Tehnika koja služi za umnožavanje segmenta ili celog molekula DNK
 PCR je razvijena 1985.god.
 PCR je u širokoj upotrebi u medicinskim i biološkim laboratorijama i koristi se za sekvenciranje gena i

dijagnoza naslednih poremećaja, detekciju i dijagnozu infektivnih oboljenja, stvaranje transgenskih
organizama i kreiranje DNK profila
 Primena PCR omogućava analizu genetskog materijala iz samo jedne ćelije
Dr. Kary Mullis

Dr. Keri Malis
1.Denaturacija DNK molekula, koja se izvodi na oko 93–95°C,

što je temperatura specifična za ljudsku DNK;
2. Vezivanje prajmera, najčešće na temperaturi između 50°C i

60°C;
3. Sinteza novih lanaca vrši se pri temperaturi od 72-75°C
Mehanizam rada PCR mašina
PCR mašine
 1976: Robert Swanson (sa parama) i Herb Boyer (sa

diplomom) osnovali Genentech, Inc. ("GENetic
ENgineering TECHnology") sa ciljem da kloniraju humani
insulin.
 1978: Kloniran humani insulin u E. coli
 1982: Komercijalna proizvodnja insulina
 1985: Počela proizvodnja ProTropina (rekombinantni

somatostatin-hormon rasta)
 1990: GENSKA TERAPIJA - zamena mutiranog gena

normalnim genom dovela je do izlečenja četvorogodišnje
devojčice sa teškom imunološkom bolesti
Prva transgena životnja – super miš 2X veći od običnog; kome je ubačen gen za rast pacova.
170 zigota – razvijen 21 miš, 7 je nosilo strani gen; samo 1 preneo osobinu na polovinu potomstva
Trasgeni miš u čiji je genom

ubačen gen meduze
5. Jul 1996. kloniran prvi sisar

ovca Doli
Ian Willmut

Molekularna Biotehnologija

Uploaded by

Copyright:

You might also like

Molekularna Biotehnologija

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Molekularna Biotehnologija

Uploaded by

Copyright:

Molekularna biotehnologija

Tehnologija koja omogućava manupulaciju genetičkim materijalom unutar

Primenjuje se u naučnim istraživanjima, u medicini, veterini, farmaciji,

Watson, Crick (1953)

Arthur Kornberg 1958 Paul Berg (1972)

KLONIRANJE GENA je tehnika kojom se geni izolovani iz molekula DNK mogu

Oni se kloniraju ubacivanjem u novog domaćina (na primer bakteriju) koji će

bakterijska DNK humana DNK

gen za insulin 1. Restrikcioni enzimi

2. DNK ligaza ubacuje

 Tehnika koja služi za umnožavanje segmenta ili celog molekula DNK

 PCR je razvijena 1985.god.

 PCR je u širokoj upotrebi u medicinskim i biološkim laboratorijama i koristi se za sekvenciranje gena i

 Primena PCR omogućava analizu genetskog materijala iz samo jedne ćelije

Dr. Kary Mullis

1.Denaturacija DNK molekula, koja se izvodi na oko 93–95°C,

2. Vezivanje prajmera, najčešće na temperaturi između 50°C i

3. Sinteza novih lanaca vrši se pri temperaturi od 72-75°C

 1976: Robert Swanson (sa parama) i Herb Boyer (sa

 1978: Kloniran humani insulin u E. coli

 1982: Komercijalna proizvodnja insulina

 1985: Počela proizvodnja ProTropina (rekombinantni

 1990: GENSKA TERAPIJA - zamena mutiranog gena

Trasgeni miš u čiji je genom

5. Jul 1996. kloniran prvi sisar

You might also like