Fakulteti Juridik

Ekonomi
Pyetje -Pergjigjeje
Ç`është ekonomia?
*Shkenca ekonomike në thelbin e saj është shkencë empirike, qëllimi i
sajë paresorë është që të shpjegoje boten që na rrethonë e pastaj të na
ndihmon që të krijojmë politiken ekonomike të mbeshtetur në parimet e
shendosha ekonomike që mund të rrit standartin jetsore të njerzeve në
vend dhe jasht vendit.
Fjala “Ekonomi “ rrjeth nga dy fjaleshi oikos dhe monos që d.m.th.
oikos - ekonomi,ekonomi shtepiake dhe monos-rregull,ligj perkatesisht
rregullim i ekonomis shtepiake ose rregullim i ekonomis shtetrore.
Ç`është rrallesia?
Rrallesia është koncept ekonomik që nënkupton se të mirat
ekonomike gjithëhere mungojnë në raport me kërkesat e
konsumatorve.
Ç`është zgjedhja?
Është proces i seleksionimit të alternativave të mundëshme ose
seleksionimi i mundësive të kufizuara.
Oferta dhe kërkesa - Janë dy pole të kunderta por që kanë funksionin e
njejt dhe janë të paqendrueshme dhe jo funksionale si të ndara
përkatesisht si të vetmuara.
Oferta-është sasia e mallrave dhe e shërbimeve në treg për tu realizuar
me çmime të caktuara ndersa ,
Kërkesa- është sasia e paras për blerje .
Bankat-janë institucione financiare,kredituese qëllimi i të cilave është
marrja dhe dhenia e kredive përkatësishte ndermejtësimi në fushen e
kreditimit dhe për kryerjen e disa operacioneve me para për llogari të
komuniteteve të saj.
Punët bankare janë : aktive,pasive,dhe neutrale
Bankat ndahen në:Banka Monetare ,Depozituese,Afariste,Investive,
Univerzale dhe Shoqerit e Sigurimeve.

Ç `janë Resurset:
Resurset janë shpenzimet e bëra për prodhimin e të mirave ekonomike.
Resurset ekonomike - janë të mirat apo materialet që shpenzohen për
prodhimin e produkteve (të mirave) dhe sherbimet ekonomike (toka,puna,
kualifikimet,resurset natyrore si dhe kapitali janë shpenzime me të cilat
prodhohen të mirat).
Resurset ndahen në:Resurse natyrore,materiale apo investive,punuese
dhe nderrmarëse.
Imputet-janë mallrat dhe sherbimet që shfrytezohen nga ana e firmave ne
procesin e prodhimit.
Outputet-janë mallrat dhe sherbimet që shpenzohen per prodhimin te
metejshem.
Pasuri -kapitali,paratë,pronesia qe ka vlerë materiale.
Dobi -aftesia e mallrave per te plotsuar nevojat.
Puna -është aftesia fizike dhe mendore e njeriut që perdor per te prodhuar
te mira dhe sherbime.
Mallra -janë artikuj te prodhuar neper sektor te ndyshem dhe
kembehen ne para.
Risku-mundesia per fitime apo humbje te nje subjekti ekonomik.
Teknologji-njohuri mbi mjetet e punes dhe te rejat ne treg.
Pronë -një aset pronesia e tij krijon te drejten per
perfitime materiale,aktuale ose te ardhshme.
Çmimi -vlera e diqkaje e shprehur ne para.
Divident-quajm e ardhura që rrjedh nga kapitali aksionar.
Monopol -quajm kur në anën e ofertes gjendet vetëm një nderrmarje e
nëse kjo ndermarrje paraqitet me kërkes si blerëse e vetme atëher është
monopson.
Duopoli-është kur si blerës paraqiten dy ndermarrje konkuruese
perkatesish duopson ,kur keto dy ndermarrje konkurruese jane ne anen e
blerjes.
Oligopoli- është kur ne anen e blerjes ka disa ndermarrje monopoliste
dhe oligopson kur ka disa bleres monopoliste.
Produktivitet të punes -quajmë aftesin prodhuese te njeriut qe ne njesi
kohe me intesitet te pandyshuar te arrij efekt me te madhe ose me te
vogel ne prodhimin e te mirave materiale.
Ndarja e ekonomis: Ekonomia ndahet ne Mikroekonomi,
Makroekonomi, Mezoekonomi dhe Megaekonomi mirpo perfshihet edhe
Ekonomia e Re (E-ekonomia).
Mikroekonomia- eshte fushe e shkences ekonomike qe studijon sjelljet
dhe qendrimet individuale te disa komponenteve te shoqeris.
Makroekonomia- eshte fushe e shkences ekonomike qe studijon
funksionimin e ekonomis kombetare si nje tersi.Makroekonomia studion
problemet e inflacionit,devalvimit,papunesis etj.
Mezoekonomia-eshte fushe e shkences ekonomike qe studijon nivelet e
ndermjetme qe gjenden ne mes te njesise atomike te mikroekonomise dhe
tersise makroekonomike .Objekt i studimit te mezoekonomise eshte qe te
studioj deget ,sektoret,rajonet,etj dhe shpesh here theksohet si
mezoekonomia merret me studimin e veprimit te korporatave multi
nacionale.
Megaekonomia-eshte fushe e shkences ekonomike e cila studion
fushveprimin e komplekeseve nacionale dhe multinacionale,zhvillimin
e
„Botes se trete“ tregtin nderkombetare ,ndotjen e ambientit jetsore etj.
Ekonomia e re apo E-Ekonomia-jane terme per produktet e reja sikur
tregjet qe jane te lidhura me perdorimin e kompjutereve, komunikimeve,
mobile,internetin, etj.
Funksionet e shkences ekonomike jane:njohese ,praktike,dhe
metodologjike.
Njohëse-që nenkupton njohjen e jetes reale ekonomike dhe zbulimin e
ligjshmerive qe mundesojne qeverisjen e proceseve ekonomike.
Praktike-ku teoria nuk ka vlere ne qoftese nuk gjen nje zbtim praktik.
Metodologjike-ku teoria ekonomike eshte baze mbi te cilen ngrihen
shkencat tjera ekonomike dhe shoqerore.
Shpenzimet e kulluara (neto) te qarkullimit janë: shpenzimet e
shitblerjes, kontabilitetit dhe shpenzimet e parase.
Shpenzimet e shitblerjes-jane ato qe paraqiten rreth shitblerjes por ajo
edhe kapitale me te cilen behet malli.
Shpenzimet e kontabilitetit-jane shpenzimet qe nuk jane te lidhura
drejtperdrejt per qarkullim.
Shpenzimet e parase-jane te domosdoshme sepse qarkullimi i mallrave
duhet te behet vetem me ndermjetsimin e parase.
Renta-eshte e ardhura nga kapitali i avancuar me blerjen e tokes.
Rente monopolistike-quajm renten qe e sjellin ato troje tokash qe kane
veti specifike natyrore,ku kultivohen bime me cilesi specifike.
Rent diferenciale-eshte rente qe paraqitet ne nje diference te caktuar
sikurse edhe fitimi suplementare ne industri.
Rente apsolute-quajme renta qe sjell çdo truall toke pavarsishte nga vetit
e saja duke perfshire edhe token me te dobet.

Shoqerit aksionare-formohen me vullnet te lire te pjesmarresve.

Konkurenca-eshte mekanizem i gares ne pergjithesi.
Llojet e konkurences jane:Konkurenca plotesish e lirë,konkurenca e
kufizuar dhe konkurenca plotesisht e kufizuar.
Konkurenca plotsishte e lire-mundeson qe per nje lloj te mirave
materiale te formohen çmimet e perbashketa ne baze te percaktimit te
kohes, shoqerish e domosdoshme te punes se vleres se perbashket.
Konkurenca e kufizuar-kjo forme e konkurences ne kushtet bashkohore
eshte dukuri normale sepse ne te dy palet konkuruese gjendet nje numer
i kufizuar i pjesmarresve te cilet kane fuqi me te madhe konkuruese se
prodhuesi i imet ,e me i vogel se sa monopolet.
Konkurenca plotsishte e kufizar-paraqitet ne kusht kur behet
monopolimi i prodhimtarise perkatesisht kur nje dege ekonomike mbahet
nen pronesi vetem te nje pronari dhe kur e drejta e shitjes ose e blerjes
eshte e drejt vetem e nje njeriu ose nje grupi qe mund te diktoje kushtet e
veta tregut.
Faktoret e prodhimit-sipas teorise bashkohore jane:njeriu,toka,kapitali,
dhe teknologjia.
Institucionet ekonomike jane:Tregu,çmimi dhe konkurenca.
Tregu-me tregun kuptojm tersin e ofertes dhe te kerkeses qe ne nje vend
dhe ne kohe te caktuar mundeson shitjen perkatesishte blerjen e mallrave.
Te ardhura kombetare-quajm sasia e te mirave materiale qe mund te
shpenzohet nga shoqeria e caktuar duke mos e zvogluar pasurin e vet
shoqerore.
Metodat e studimit te ekonomis jane:metoda e vrojtimit,studimit,
metoda statistikore dhe eksperimentale.
Metoda e vrojtimit-te nje ngjarje qe studion shenimet apo te dhenat e se
kaluares.
Metoda e analizes ekonomike-apo e studimit qe studion sjelljet e
individeve,ndermarrjeve dhe ekonomise ne tersi.
Metoda statistikore-permes kesaj metode mundesohet kuptimi i ligjeve
ekonomike duke perdorur te dhena statistikore .
Llojet e firmave sipas organizimit jane:Individuale,Kolektive, dhe
Shoqerit aksionare (Korporatat)
Aktivitetet ekonomike jane:Prodhimi,Shperndarja,Kembimi dhe
Konsumi
Nderrmaresi-quajme dhuntia e veqant qe disa njerze kane per te
organizuar burimet e tokes,te punes dhe te kapitalit per te prodhuar te
mira materiale,duke kerkuar mudesi te reja biznesi dhe zhvilluar menyra
te reja te kryerjes se puneve.
Shkalle e çmimit-quajm sasia teknike ne njesine monetare qe e
mundeson krahasimin ne mes vlerave te perdorimit te mallrave.
Lulzimi ekonomik-quajm pika me e larte e ciklit ekonomik kur fillon te
shtohet prodhimi dhe investimet dhe zvoglohet papunsia.
Format me te uleta te lidhjeve monopolistike jane:marveshjet
xhentellmene, konventat,ringet e korneret dhe pulet.
Marveshjet xhentellmene-jane marveshje ne mes grupeve kapitaliste qe
arrihen per te realizuar nje politik te caktuar ne treg.
Ringet e korneret-jane marrveshje afatshkurtera me karakter spekulativ
me te cilat pergaditen mashtrime ne tregun.
Konventa-eshte marrveshje e ngjajshme me marrveshjen xhentellmene
mirpo konventat jane me karakteristike per Bankat.
Format e larta te lidhjeve monopolistike jane:
Kartelat,Sindikatat,Trustet dhe Koncernet.
Kartelat-jane format me te perhapura te lidhjeve monopoliste.
Sindikatat-jane lidhje monopolistike ku anetaret e ruajn pavarsin e tyre
ekonomike.
Trustet-jane forme me e larte e lidhjeve monopoliste me te cilat anetaret
e humbin ne teresi pavarsin e vet ekonomike si prodhues,financiar ashtu
edhe komercial.
Inflacioni galopant-paraqitet ne rastet kur niveli i pergjithshem i
çmimeve fillon te rritet me shifra dy ose treshifror.
Page-quajmë shprehjen monetare te vleres se fuqise puntore.
Fiziokratizim-quajm drejtimi i te menduarit ekonomike qe perqendrimin
paresor te studimit e kishte prodhimtarin bujqesore .
Inflacion te moderuar-kemi ne rastet kur niveli i pergjithshem i
çmimeve ngritet ngadal.
Protekcionizmi-eshte teori dhe politike e tregtise se jashtme qe bazohet
ne mbrojtjen e prodhimtarise vendore nga konkurrenca e jashtme.
Llojet e papunesis:Funksionale,Klasike,Strukturale,Ciklike
Faza e gjallerimit-fillon me rritjen e kerkeses per mallra dhe sherbime ,
uljen e rezervave te mallrave te pashitura rifillimin si dhe rritjen e vellimit
te prodhimtarise.
Faza e krizes (depresionit)-eshte pika me e ulet e ciklit ekonomik.
Faza e amullisë-karakterizohet nga nje lloje stagnacioni ne treguesit
e mesiperm makroekonomik si dhe ne nderprerjen e perkeqsimit te
metejshem te ketyre treguesve.
Per te qene mall duhet te plotsohen disa parakushte,ato jane:duhet te kete
vlere te perdorimit dhe duhet te kete vlere te kembimit.
Fazat e rrethxhirimit jane: Qarkullimi,prodhimi,qarkullimi.
Format e avancimit te kapitalit jane:Kapitali industrial tregtare,
financiar, kapitali aksionar si dhe kapitali i avancuar ne blerjen e tokes
dhe ne punimin tokes.
Kamata (interesi)-eshte çmimi i vleres se perdorimit te kapitalit hua
Kapitali aksionar-eshte kapitali i cili formohet me parimin e
centralizimit te kapitaleve te shperndara ne duart e shume kapitalisteve ne
nje te perbashket.
Kapitali fiktiv-eshte kapital i imagjinuar i cili nuk ekziston.
Merkatilizem-quajm drejtimi i te menduarit ekonomik qe perqendrimin
paresor te studimit e kishte tregtine.
Subjektet kryesore te ekonomise jane:Amviserit,Nderrmarja,Shteti.
Amviserit-jane njesi themelore konsumuese ku behet harxhimi i te
mirave materiale dhe shfrytezohen sherbimet.
Nderrmarjet-jane njesi organizative si subjekte ekonomike ku zhvillohet
procesi i prodhimtaris qe kryhen sherbime tjera te ndryshme.
Shteti-eshte subjekt ekonomik si asociacion i nje shoqerie te organizuar
ne radh te pare politike shoqerore brenda kufijeve te caktuar
nderkombetarish,dhe per te egzistuar si i tille eshte me rendesi paresore
dhe si subjekt ekonomik shume specifik,sepse paraqitet si kordinator per
te gjitha aktivitetet ekonomike drejtperdrejt ose ne menyre te terthoret.
Kembimi i thjesht ose i rastit-quajm ne rast se kembimi behet ne mes
dy mallrave dhe vetem nese dy subjektet u duhet malli tjeter.
Te mirat ekonomike-jane te gjitha ato te mira qe jane ose qe gjenden ne
rrallesi-mungese.
Nderrmarjet ndahen ne nderrmarje:Individuale,Ortake dhe Korporata
Nderrmarjet individuale-jane firma apo subjekte ekonomike ne
pronesine e nje individi,ku pronari eshte i vetem njekohesishte edhe
pergjegjes per mbarvajtjen ose deshtimin e firmes.
Nderrmarje ortake-jane nderrmarje qe perbehen nga dy ose me shume
pronare-bashkpronar ku secili pronare merr pjese ne kapitalin e vet ne
formimin e asaj nderrmarje mirpo merr edhe pjesen perkatese te fitimit .
Korporatat-jane nderrmarje (firma) shume me te organizuara se sa
nderrmarjet individuale dhe ato oratke.
Grafikoni-eshte diagrami qe pasqyron se si dy ose me shume teresi te
variablave sillen njera ndaj tjetres.
Kapitalet-jane te mirat e prodhuara qe mund te shfrytezohen ne forme te
imputeve per prodhimin e te mirave materiale.
Kapital qarkullues-quajm kapitalin i cili shpenzohet ne tersi gjat vetem
nje lende te punes dhe fuqise puntore.
Modeli ekonomik eshte pasqyrim matematikor i raportit ne mes dy ose
me shume variablave.
Kartmonedhe-quajm parate qe kane vlere vetem derisa qarkullojne dhe
posa dalin nga qarkullimi i humbin vleren e perdorimit dhe vleren e
kembimit.
Prodhimi-eshte process i transformimit te resurseve ne te mira materiale
sherbime te dobishme.
Prodhues-eshte çdo individ ose grup individesh qe e bejne transformimin
e resurseve ne output te perdoreshem dhe te dobishem per shoqerin.
Koncentrim-quajm procesi i shendrrimit te mbivleres ne kapital .
Intesitet te punes-quajm shkalla e shpenzimit te fuqise puntore te njeriut
Brenda njesise se kohes se punes.
Ligjet ekonomike-jane ligje qe e rregullojne ose drejtojne dukurite dhe
veprmtarit ekonomike.
Depresioni-paraqitet si zvoglim i aftesis blerese te parase.
Apresioni-paraqet rritjen e aftesis blerese te parase ne qarkullim.
*Analiza ex post dhe ex ante
Ne shkencen ekonomike dallojme dy lloje te analizave:
Analiza ex post ose llogaria kombetare d.m.th.analiza statistikore e te
dhenave ,mundeson analizen e rezultateve ,paraqitjen e problemeve ,dhe
ofron masa konkrete.
Analiza ex ante d.m.th. prognozimi modular i proceseve ekonomike dhe
paraqitja ne baze te koncepcioneve te caktuar teorik.

Pyetje nga lënda ekonomia I

1.Drejtimi i te menduarit ekonomike qe perqendrimi paresor te studimit e
kishte prodhimtarin bujqesore quhet :a.Fiziokratizim b.Merkantizim
c.Idealizmi
2.Vepra kapitale e Xhon Majnrd Kejns e cila e shpetoje kapitalizmin nga
depresioni i madhe ekonomik titullohet:a.Pasuria Kombetare b.Teoria e
pergjithshme e punesimit ,interesit dhe paras c.Kapitali
3.Faktoret e prodhimit sipas teoris bashkohore (moderne ) janë: a.Njeriu
dhe mardhenjet prodhuese b.Njeriu,mjetet e punes dhe lenda e punes
c.Njeriu,toka kapitali dhe teknologjia
4. Institucionet kryesore ekonomike janë:a.Tregu b.Prona c.Planifikimi
5. Afsia prodhuese e njeriut qe ne një njësi kohe me intezitet te pa
ndyshuar te arrij efekt mete madhe ose me te vogel ne prodhimin e te
mirave materiale quhet: a.Produktivitet i punes b.Punë prodhuese
c.Intezitet i punes.
6.Sasia e te mirave materiale qe mund te shpenzohet nga shoqeria e
caktuar duke mos zvogluar pasurin e vet shoqerore quhet:a.Neto produkt
b.Te ardhura kombëtare(nacionale) c.Bruto produkt shoqeror
7.Nje e mirë materiale për të qenë mall duhet te plotsoje keto parakushte,
te ketë: aVlerë kembimi b.Vlerë prodhimi c.Vlere të perdorimit dhe
kembimit.
8. Forma më e zhvilluar e këmbimit është: a.Kembimi i thjesht
b.Kembimi monetarë c.Kembimi i pergjithshem
9.Si para botrore paraqitet: a.Çeku dhe kapitali b.Ari c.Para botrore
10.Sasia e paras në qarkullim varet nga; a.Oferta dhe kërkesa
b.Çmimi
dhe oferta c.Shuma e çmimeve te mallrave dhe numrit te rrotullimit te
parasë.
11.Apresioni si rregullim monetar manifestohet ne formë të: a.Bumit
ekonomik b.Deflacionit dhe revalvimit c.Inflacionit dhe devalvimit
12.Nese ne treg paraqitet një numer i pakufizuar i ofertuesve dhe
kerkuesve te mallit dhe sherbimeve,kemi te bëjmë me:a.Konkurrencen e
kufizuar b.Konkurrencën plotesish të lire c.Konkurrencën plotësisht të
kufizuar.
13.Nobelisti i njohur Amerikan Pauel Samjuellson lenden e ekonomis
(ekonomikisin) e definon si shkencë që merret me studimin e se si
shoqeria duhet t `i shfrytezoi resurset e rralla për të prodhuar mallra te
vlefshme ,te cilat do ti shperndaj ne mes njerzeve te ndryshem.
14.Ndarja e pergjithshme paraqet ndarjen në lëmenje ekonomik: në
bujqesi,turizem,zejtari etj.
15.Ne rast se çmimet rriten ateher oferta do te rritet dhe ne rast se çmimet
zvoglohen ateher oferta do te zvoglohet.
16.Resurset ekonomike perfshijnë: a.Token b.Kapitalin c.Punen d.Aftesit
nderrmarrese.
17.Konkurenca i ka disa strategji ne te cilat bazohet zhvillimi i tregut e
keto jane:a.Konkurenca e çmimeve b.Depertimi c.Fuqia monopolistike.
18.Zgjidh nje pyetje nga pyetjet e parashtruara:
a.Metodat e studimit te ekonomis .
b.Format me te larta te monopoleve.
c.Ekonomia dhe drejtesia
d. Llojet e firmave sipas organizimit
e.Shtimi dhe zhvillimi ekonomik
d.Nderrmarrsia.
PYETJE NGA LËNDA E
EKONOMIS II
18.Procesi i seleksionimit te alternativave te mundeshme ose
seleksionimi i mundesive te kufizuara quhet:a.Rrallesi b.Zgjedhje
c.Input.
19.Fusha e shkences ekonomike qe studion funksionimin e
ekonomis kombetare si nje teresi quhet: a.makroekonomi
b.mikroekonomi c.mezoekonomi.
20.Vlersimi i hipotezes ,ku vihet akcenti ne ate „kjo është“ dhe „çfarë
është“ është objekt i studimit te ekonomis: a.normative b.institucionale
c.pozitive.
21.Planifiki dhe direktivat ekonomike janë karakteristik e
sistemit ekonomik: a.tradicional b.te tregut c.komanduse
22.Sfida ekonomike se per ke te prodhohet ,zgjidhet
permes: a.konkurrences b.ofertes dhe kerkeses
c.planifikimit.
23.Akumulimi i kapitalit mund të jetë: a.nominal dhe real b.publik
dhe shteteror c.direkt dhe indirekt.
24.E ardhura nga kapitali aksionar quhet: a.divident b.fitim c.kamata.
8.Renten qe e sjellin ato troje tokash qe kane veti specifike natyrore ku
kultivohenbimet me cilesi specifike quhen: a.apsolute b.diferenciale
c.monopoliste.
9.Forma e larte e lidhjeve monopolistike ,ku antaret e humbin ne tersi
pavarsin e tyre ekonomike ,finaciare dhe komerciale janë: a.kartelet
b.sindikatat c.trustet.
10.Nese ne anen e ofertes(shitjes) gjendet vetem nje ndermarrje,kemi te
bejmë me: a.monopol(konkurenc e lire) b.duopol (konkurec plotsishte
e kufizuar) c.oligopol(konkurenc e kufizuar).
11. Rritje e aftesis blerese te paras,e quajmë:a.depresion b.nultifikim
c.apresion .
12.Renja e pergjithshme e nivelit te çmimeve te shitjes se mallrave dhe
sherbimeve ne ekonomin e nje vendi quhet:a.Deflacion b.Nultifikim
c.apresion.
13.pika me e larte e ciklit ekonomik,ku fillonte shtohet prodhimi dhe
investimi dhe zvoglohet papunesia quhet: a.depresion b.gjallerim c.lulzim
ekonomik .
14.Rregullativa administrative,permes te cilave behet diskriminimi i
mallrave te huaj ne krahasim me mallra vendore ,behet permes:
a.doganave b.survencioneve esportuese c.barrierave jodoganore .
15.Shkurtesa e Organizates se vendeve esportuese te naftes është
a.ASEAN b.NAFTA c.OPEK .
16.Funksionet e shkences ekonomike janë: a.njohese b.praktike
c.metodologjike .
17.Shpenzimet e kulluara(neto) te qarkullimit janë: a.shitblerjes
b.kontabiliteti tregtar c.parasë .
18.Zgjidhni një pyetje nga pyetjet e parashtruara:a.Funksionet e shkences
ekonomike b.ekonomia kejziane c.Harmonizimi I ekonomis me tregun.
Ekonomia kejziane XH.M.Kejnis ne fillim te vitit te 30 beri kthese ne
zhvillimin e te menduarit ekonomik.Vepra e ti me e njohur eshte “Teoria e
Pergjithshme e punesimit,kamates,Paras. Ne ekonomin kejziane
paraqitet nje teori e re ku thuhet se shteti duhet te udheheqet nga
politikat ekonomike.
Pyetje pergjigje III
19.Fazat e rrethxhirimit janë:a.qarkullimi,prodhimi,qarkullimi b.2
here qarkullimi 1 here prodhimi .
20.Llojet e konkurences në raport me partneret:a.lojale b.jo lojale .
21.Oferta është – sasia e mallrave dhe sherbimeve ne treg .
22.Si rregullohen problemet e tregut sot?
Me pyetjet: çka ,si për kend .
5.Principet e formimit te monopoleve janë:te detyrueshme dhe vullnetare.
6. Ekujlibri i çmimeve ne tregut arrihet me: me veprimin e lire të tregut .
7.Forma më e zhvilluar e kembimit është : kembimi monetarë
8.Nese ne treg paraqitet nje numer I pakufizuar I ofertuesve dhe
kerkuesve te mallit dhe sherbimeve,kemi te bejme me:konkurencen
plotsisht te lire .
9.funksionet e shkences ekonomike janë:a.njohese b.praktike
c.metodologjike .
10.Aktivitetet ekonomike janë: prodhimi ,shperndarja,kembimi,konsumi .
11.Institucionet kryesore ekonomike janë:Tregu,Prona,Planifikimi .
12.Tri dimenzionet e ekonomis kapitaliste janë:a.forma e horizontale
(konkurenca) b.forma vertikale(komanda) c.aspekti kohor .
13.Si shprehet permes formules çmimi i tokes: CT=R-100/I (/=thyes)
14.Cilat janë llojet –tipat e ekonomisë së tregut: a.Tipi anglosakson b.tipi
Aziatiko-lindor japonez c.tipi continental(gjerman) .
15.Vlersimi – hipoteza se “si duhet te jetë“ është objekt studimi i
ekonomisë:a.institucionale b.normative c.pozitive.
16.Autonomi e plote e subjekteve ekonomike ne jeten e perditshme
ekonomike eshte karakteristike e sistemit ekonomik:a.sistemit ekonomik
tradicional b.sistemit ekonomik te tregut c.sistemit ekonomik komandues
17.Sfida ekonomike ekonomike “se çka do te prodhohet”zgjidhet perms:
a.votave monetare b.urdherave te shtetit c.rastesisë .
18.Ne rast se ne dy polet konkuruese gjendet nje numer I kufizuar (me me
shume se dy por j one pakufi), ateher kmei te bejme me konkurencen:
a.plotsisht te lire b.kufizuar c. plotsisht te kufizuar .
19.Çmimi I vleres së perdorimit te kapitalit hua është:a.fitim b.divident
c.kamata .
20.Renta që sjell çdo truall toke,pavarsishte nga vetit e saj,pra edhe te tka
me dobet quhet RENT: a.Absolute b.Diferenciale c.Monopolistikë .
21.Perfaqesues i ekonomis Neoklasike ishte:a.Josef Shumpeter b.Fridrih
Engelsi c.Adam Smithi .
Provimi nga lënda ekonomia
1. PO – JO Analiza ex ante nuk merret me nje model ose proces te
ardhshem apo hipotetik.
2. PO – JO Depresioni nuk paraqitet ne forme te zvoglimit te aftesis
blerese te parasë.
3. Piknisja e çdo aktiviteti ekonomik eshte ,nders qellimi i fundit
eshte .
4. Idhetare i shkolles monetariste eshte :a.Paul A.Samuelson b.Milton
Fridman c.Terli Mings.
5. Cili nga autoret e me poshtem e quante ekonomin liberale
“fundamentalizem te tregut”: a.Milton Fridman b.George Soros c.Teli
Mings.
6. Ekonomia e prodhimit natyror,ndryshe quhet edhe ekonomia: a.tregut
b.tradicionale c.planifikuar.
7. Teoria dhe politika e tregtis se jashtme ,qe bazohet ne mbrojtjen e
prodhimtaris vendor nga konkurrenca e jashtme quhet: a.protekcionizem
b.liberalizem c.kuota.
8. Integrimi ekonomik(marrveshja) qe eshte I nenshkruar nga ana e
SHBA-ve,Kanadasë, dhe Meksikes ,quhet: a.Unioni Evropian b.Nafta
c.OPEC .
9. Cila nga keto organizata nderkombetare luan rol te rendesishem ne
koordinimin e veprimeve dhe organizimeve sindikale: a.ILO(Organizata
Boterore e Pues) b.BB(Banka Botrore) c.FMN(Fondi Monetare
Nderkombetar).
10.Nese kerkesa per capital eshte e larte,ndersa oferta e kapitalit eshte e
ulet,ateher norma e kamates do te kete tendence te: a Rritet b.mbetet e
njejt c.zvoglohet.
11.Perfaqesuesit kryesor te ekonomise klasike ishin: a.Adam Smith
b.David Rikardo c.William Pet d.Sismond e.Zhan Batist Sej f.Robert
Malthus.
12.Cilat jane format e uleta te lidhjeve monopolistike: a.Marveshjet
xhentellmene b.Konventat c.Ringet e korneret c.Pulet.
13. Qellimet e ekonomis bashkohore te tregut janë: a.
b. c.
14.Faktoret më të rendesishem që veprojnë në tregun e punës janë:
a.
b.
c.
15.Ku qendron dallimi në mes ekonomisë positive dhe asaj normative?
Ekonomia Normative studion hipotezat – SI DO TE DUHET TE JET,
ndersa ekonomia positive e vënë akcentin-KJO QË ËSHTË.
16. Çka është ekonomia sociale e tregut ?
Është në knflikt te perhershem me natyren njerzore me komoditetin,me
friken e tij nga rreziku ,me deshiren e tij per siguri dhe prespektiv te
qartë.
17. Çka është kerkesa dhe Ligji i kerkeses?
18. Çka është deflaciaoni dhe cilat janë pasojat?