DRUMSKI SAOBRAĆAJ

Tema -,,DRUMSKI SAOBRAĆAJ,,

Predmetni nastavnik – MR.Prelević Marijana

Student – Boljević Ksenija
01/18
FSKL Budva
 Istorija drumskog saobraćaja

• Najznačajnija istorija drumskog saobraćaja se počinje pisati krajem 18.vijeka kada su bili
realizovani prvi eksperimenti sa vozilima koji su pokrenuti pomoću parne mašine.
• Škot Džejims Vat i Nikolas Žozef Kinjo
• Nikolas Oto
• Nadmetanje između parnog motora, motora sa unutrašnjim sagorijevanjem I
elektromotora traje sve do početka 20. vijeka kada…
• Rudolf Dizel, Adam Opel, Lui Reno, Mišelin, Dore, Porše, Frederik i Čarls Rojs,
Dizraeli, Vičenco Lančinija.
 Drumski saobraćaj

• Drumski saobraćaj je, kao što mu samo ime kaže, saobraćaj koji se odvija na drumovima.
On ima svoja pravila i uređen je zakonima koji su, po kategorijama primenljivi na
različite učesnike u saobraćaju, kao i velikim brojem opštih pravila koja važe za sve i
stvar su unutar državnih I međunarodnih konvencija, kao i etike učesnika u saobraćaju
Drumski saobraćaj
 Podjela drumskog saobraćaja

• Prema namjeni (javni i prevoz za sopstvene potrebe)

• Teritoriji (lokalni i međunarodni)
• Teret prevoza (putnici i roba)
 Drumski saobraćaj
• Drumski saobraćaj je saobraćaj koji se odvija na putevima tj
kopnu.
• Učesnici u drumskom saobraćaju se mogu kretati pješice, jašući
životinje i uz pomoć raznih vozila.
• Drumski saobraćaj je regulisan propisima koje moraju poštovati
svi učesnici u saobraćaju
• Osnovna pravila drumskog saobraćaja su usvojena 1968.godine
na Bečkoj Konvenciji o drumskom saobraćaju
 Drumski transport

• Pozitivne karakteristike
• Velika manevarska sposobnost, izražena mobilnost, autonomnost
transportnih sredstava, visoka brzina dostave, dostava ,,od vrata do
vrata,, , široki spektar primjene

• Negativne karakteristike
• Velika ulaganja, značajna energetska potrošnja, niska produktivnost,
zagađenje životne sredine
 Organizacija u saobraćaju

• Organizovan saobraćaj drastično smanjuje vrijeme putovanja.

• Saobraćajnim signalima omogućeno je usaglašavanje i sa ostalim

vidovima saobraćaja
 Organizacija saobracaja

• Organizovan saobraćaj drastično smanjuje vrijeme putovanja.

• Organizovan saobraćaj može preći u dezorganizovan nastupanjem vanrednog događaja,
bilo da su u pitanju radovi na putu, neka nezgoda, ili prepreka, kao što je životinja koja
se nađe na putu, ruševine i sl.
• Simulacija organizovanog saobraćaja uključuje proučavanje stohastičkih procesa, kao i
primenu jednačina matematičke fizike na saobraćajni tok
 Vrste puteva
• Putevi se prema maksimalnoj brzini i nekim drugima faktorima dijele na :

• Auto-puteve

• Motoputeve

• Ostale puteve

• Zemljane puteve
 Saobraćajni znaci
• Saobraćajni znaci služe da učesnicima u drumskom saobraćaju stave do
znanja opasnosti i ograničenja koja postoje na putu, kao i da daju potrebna
obavještenja zarad bržeg i urednijeg odvijanja u saobraćaju.

• Učesnici u saobraćaju su dužni da se striktno pridržavaju ograničenja,

zabrana i obaveza.
Saobraćajni znaci
 Preticanje
• Pod preticanjem se smatra prelaženje vozilom pored drugog vozila koje se
kreće u istom smjeru, dok je obilaženje prolaženje vozilom pored
zaustavnog ili parkiranog vozila ili drugog oobjekta koji se nalazi na
saobraćajnoj traci kojom se vozilo kreće.

• Na putevima koji imaju dvije ili više saobraćajnih traka, postoje ,,brže,, ili
,,sporije,, trake.
 Smjer
• Saobraćaj koji se odvija u različitim smjerovima treba da bude odvojen
tako da ne ometa kretanje vozila iz suprotnog smjera.

• Postojanje jednosmjernih ulica uprkos neugodnostima koje donosi

određenom broju vozača individualnih putničkih automobile, može
značajno poboljšati protok saobraćaja budući da omogućava brže kretanje
vozilima I nastoji da pojednostavi raskrsnice.
 Trake

• Kada je ulica dovoljno široka da može da omogući kretanje više vozila

jednog pored drugog, normalno je da se saobraćaj izdijeli u više traka tj.
paralelnih saobraćajnih koridora.

• Na putevima sa više saobraćajnih traka, vozači se mogu prestrojavati po

svojoj slobodnoj volji, ali to moraju činiti tako da ne ugrožavaju ostale
učesnike u saobraćaju.
 Ograničenje brzine
• Što je veća brzina vozila, teže je izbjeći sudar i veća je šteta ako se sudar
desi.

• Vozila ne bi smjela da voze brzinom veće od dozvoljene.

• Da bi se natjerali vozači da poštuju ograničenja brzine, uvedena su dva
načina kontrole:
• 1.Policija
• 2.Kompjuterski sistemi
Ograničenje brzine
 Pravo prvenstva
• Vozila često dolaze u konflikt interesa kada se nađu jedno drugom na putu
tj. kada im se namjeravani pravci ukrste.
• Glavno pravilo koje reguliše ovaj problem zove se PRVENSTVO
PROLAZA.
• Vozač koji se kreće putem sa oznakom ,,STOP,, mora se zaustaviti na
raskrsnici, na koji stupa tek pošto se prethodno uvjerio da se ni jedno
vozilo ne kreće putem na koji se uključuje.
Pravo prolaza
 Pješački prelaz

• Izgled pješačkog prelaza može znatno da se razlikuje od mjesta do mjesta,

ali dva najčešća izgleda su red paralelnih bijelih linija ili dvije duge
horizontalne linije.

• Neke pješačke prelaze često prate semafori, koji zaustavljaju vozila u

regularnim intervalima da bi pješaci mogli da prođu.
 Trotoari
• Trotoar je posebno uređena površina koja služi za kretanje pješaka u
saobraćaju.
• Nalazi se sa obje strane neke saobraćajnice, ali nije nužno.

Od ulice je odvojen ivičnjakom koji je na višem nivou od kolovoza.

Minimalna širina 1,5m, a optimalna 2,5 m

 Ulica
• Ulica je proctor između stambenih objekata u nekom naselju koji služi za
slobodno kretanje ljudi ili vozila.

• Ulica može biti jednosmjerna ili dvosmjerna.

• Minimalna širina ulice je 3m.

 Drumska vozila
• Drumsko vozilo je svako vozilo namijenjeno za kretanje po putu, osim
pokretnih kolica za nemoćna lica bez motora i dječijih prevoznih
sredstava.
• Mogu biti sa ili bez sopstvenog pogona (bilo priključna ili pokretna nekim
drugim izvorom – snagom vozača, vjetra)
• Po pravilu imaju točkove.
• Drumska vozila se dijele prema
• 1. Vrsti ostvarivog pogona
• 2. Namjeni
Drumska vozila
 Intelogentni transportni sistem
• ITS je system sastavljen od hardvera, softvera i onih koji njima rukuju,
koji omogućavaju bolje nadgledanje i kontrolu saobraćaja radi
optimiziranja saobraćajnog toka.
• ITS objedinjuje brojne tehnologije koje imaju za cilj smanjenje zastoja u
saobraćaju praćenjem saobraćajnih tokova posredstvom video – kamera i
senzora.
• Driver Assistance
 Inteligentni transportni sistemi

• Postoji i inteligentni sistem koji se motira u vozilo, a sastoji iz kamere postavljene pored

retrovizora automobila, kompjutera na tabli i pomoćnih kamera za posmatranje samog
vozača. Neprekidno se prikazuje put, prate se slike, identifikuju znaci i moguće je
preuzimanje komandi, ukoliko se, na primer detektuje znak za ograničenje brzine koji
vozač nije ispoštovao.
• Razmjenu informacija između automobila omogućila bi jedinstvena IT mreža na
putevima, koja bi bila zasnovana na bežičnoj LAN mreži (standardi 802.11a/b/g) i 
protokolu IP verzija 6 (Internet protokol verzije 6), u kojoj bi se svakom vozilu
dodeljivale funkcije predajnika i prijemnika, rutera i lokatora. 
Inteligentni transportni sistemi
Ka čemu se u budućnosti teži u drumskom saobraćaju?
• Teži se ka uvođenju novih tehnologija kao što su:

• Automatsko vođenje vozila po mreži

• Komuniciranje sa vozačima
• Intelogentno upravljanje saobraćajnim putem svjetlosnih signala, kao i
• Smanjenje emisije štetnih gasova
 Zaključak

• Drumski saobraćaj kao dio sveobuhvatnog saobraćajnog Sistema

predstavlja značajan faktor razvoja savremenog društva i najzastupljeniji
je vid masovnog i individualnog transporta, zahvaljujući prednostima koje
ima u odnosu na ostale vidove transporta.
Hvala na pažnji !