SKRETANJE KRVNE SLIKE

ULIJEVO I UDESNO

-Vježbe-
Leukocitna loza
 Leukociti su sve ćelije sa jedrom u perifernoj krvi. U perifernoj krvi zdravih ljudi postoje tri
vrste leukocita, a to su:
- zrele ćelije granulocitne loze,
- zrele ćelije monocitne loze,
- zrele ćelije limfocitne loze.

Njihov broj se kreće od 4,0 do 9,0 x 10 9 /L. Vrijednosti više od 10x109 /L čine leukocitoze, a
vrijednosti manje od 3x109 /L leukopeniju

Po funkciji se mogu podijeliti na:

- fagocite koje čine granulociti i makrofagi
- ćelije imunog sistema koga čine T i B limfociti i ćelije prirodne ubice
GRANULOCITOPOEZA

 Granulociti nastaju i sazrijevaju samo u

koštanoj srži, nakon čega prelaze u krv

 U fiziološkim stanjima broj stanica koje

prelaze iz koštane srži u krv jednak je broju
stanica koje prelaze iz krvi u tkivo

 Vrijeme sazrijevanja od mijelocita do zrelog

granulocita periferne krvi kreće se oko 5-7
dana
 Svi leukociti vode porijeklo od pluripotentne matične ćelije od koje nastaju
i sve druge hematopoetske ćelije. Od ove ćelije nastaje, s jedne strane,
unipotentna (opredijeljena) matična ćelija za mijelomonocitnu lozu, a sa
druge strane unipotentna (opredijeljena) matična ćelija za limfocitnu lozu.
Morfologija ovih matičnih ćelija nije otkrivena.
Od ovih ćelija nastaju prve morfološki prepoznatljive ćelije koje će
daljim diobama i diferencijacijom dati zrele leukocite :
- neutrofilne, bazofilne i eozinofilne granulocite;
- monocite;
- T i B limfocite;
Segmentovani granulocit
- Okruglog ili ovalnog oblika, prečnika od 10 do 12 mikrona;
- Jedro je podeljeno na više segmenata (do 5) koji se međusobno spojeni
tankim, slabo vidljivim mostićima.
- Kod žena uz poslednji segment nalazi se Barovo telašce, koji je neaktivan X
hromozom.
- Citoplazma je svetloružičasta;
- Segmentovani granulociti se na osnovu izgleda jedra i granula prisutnih u
citoplazmi dele na:
1. eozinofilne granulocite
2. bazofilne granulocite
3. neutrofilne granulocite.
- Jedro eozinofila se sastoji od 2 segmenta i liči na bisage.
- Granule su tamnocrvene boje.
- Sadrže peroksidazu, lizozim, katalazu enzima peroksizomalne ß-oksidacije
lipida i različite bazne proteine.
- Glavni bazni protein je citotoksičan za parazite i indukuje oslobađanje
histamina iz bazofilnih granulocita i mastocita.
- Charcot-Leyden-ovi kristali poseduju aktivnost lizofosfolipaze.
- Uloga eozinofila je u alergijskim reakcijama, odbrani od parazita,
odklanjanja fibrina nastalog tokom upale.
- Jedro bazofilnog granulocita je nepravilnog bubrežastog oblika sa velikim
brojem useka, bez jedarca.
- Hromatin jedra je zbijen u vidu grudvica.
- Granule su bazofilne i gusto raspoređene, pa se jedro teško uočava.
- Granule sadrže heparin i histamin koji se osobađaju pri njihovom raspadanju
(degranulaciji).
- Na membrani nalaze se receptori za IgE.
- Granule neutrofilnih granulocita su sitne i mnogobrojne, ravnomerno rasporedjene u
citoplazmi. Slabo primaju boju. U obojenom razmazu se vide kao svetloružičasta
telašca.
- Značajnu ulogu imaju u odbrani organizma od infekcija raznim mikroorganizmima.
Tu ulogu neutrofilni granulociti ostvaruju procesom fagocitoze. Fagocitoza se
ostvaruje procesom endocitoze. Kada mikroorganizmi ii druge čestice dospeju u
organizam dolazi do privlačenja granulocita na to mesto. Ova pojava naziva se
hemotaksija. Hemotaksiju izazivaju razne hemijske supstance koje se stvaraju u tkivu
gdje su prodrli mikroorganizmi ili druge čestice ili ih oslobađaju sami mikroorganizmi.
- Sekretorna uloga granula je u tome što se u njima odvija sinteza raznih enzima i
bjelančevina koje se izlučuju u digestivnu vakuolu ili krv.
 Limfociti
Limfociti su ćelije koje specfično prepoznaju antigen i na njega reaguju specifičnom
imunoreakcijom. Nastaju od matičnih ćelija koštane srži, a u zrele imunokompetentne ćelije
sazrevaju u primarnim limfopoeznim organima- timusu i koštanoj srži.
Pod dejstvom određenih faktopa mikrosredine, iz pluripotentnih matičnih ćelija nastaju
opredeljene, unipotentne ćelije za T i B limfocite. Dalja diferencijacija za T i B limfocite odvija se
u dve sukcesivne faze:
- antigen nezavisna faza (u timusu za T limfocite, a u ekvivalentima Fabricijeve burze za B
limfocite)
- antigen zavisna faza (u perifernim limfnim organima: limfnim žlezdama, slezini, tonzilama,
limfnom tkivu creva)
Imunokompetentni T limfociti nastaju u antigen-nezavisnoj fazi, koja se deli u 3 stupnja:
pretimusni, timusni i posttimusni stupanj.
Postoji više subpopulacija T limfocita:
- pomažući limfociti- CD3+CD4+CD8-TCRa/b+
- citotoksični limfociti- CD3+CD4-CD8+TCR α/β+
- regulacijski limfociti- CD4
- limfociti NK-T- CD4+TCRalfa/beta+
- limfociti sa fenotipom CD4-CD8-TCR-gama/delta+ ili CD4-CD8+TCRgama/delta+
Limfocit
- Okruglog ili ovalnog oblika;
- Prema veličini limfociti se dele na:
1. velike (mlađe) 8-18 mikrona
2. srednje (zrele) 8-14 mikrona
3. male (stare) 6-8 mikrona
- Sloj citoplazme je različit kod ovih ćelija;
- Citoplazma je svetloplava, sa malo azurofilnih granula;
- Jedro je obično ovalno ili okruglo, a ponekad slabo uvučeno;
- U jedru nema jedarca;
- Limfociti se mogu razlikovati i po kompaktnosti hromatina;
Monocit
- Najveća ćelija periferne krvi zdravih osoba;
- Veličina monocita kreće se od 14 do 21 mikrona;
- Na obodu ćelije mogu se naći jedan, dva ili više
produžetaka (pseudopoda);
- Citoplazma je sivo-plave boje zamućenog izgleda;
- Prisutne su azurofilne granule koje liče na prašinu;
- Jedro je okruglog, ovalnog, potkovičastog ili
bubrežastog oblika;

- Jedro nema jedarce i boji se svetlocrveno;

- Hromatin je u vidu mreže čiji se konci pružaju u
jednom pravcu;
SKRETANJA KRVNE SLIKE
 Zreli dio granulocita koštane srži sastoji se od ćelija
koje se više ne dijele već samo sazrijevaju, a to su
metamijelociti, nesegmentirani i segmentirani
granulociti

 Sazrijevanjem ćelije mijenja se boja citoplazme,

pojavljuju se granulacije u citoplazmi ovisno o vrsti
granulocita, i mijenja se oblik jezgre
 Jezgra na kraju poprima potkovičast izgled u
metamijelocitu, štapićasti izgled u nesegmentiranom
granulocitu i na kraju postaje segmentirana u
segmentiranom granulocitu
 Pretpostavlja se da granulociti borave u perifernoj cirkulaciji
oko 6-8 sati (24), a prelaskom u periferna tkiva, gdje
granulociti još žive oko 2-3 dana, završava se životni ciklus
bijelih krvnih ćelija
 “granuli”
citoplasmatici

la cellula è solo
apparentemente
polinucleata!
 Granulociti prelaze iz cirkulacije u pluća,
gastrointestinalni trakt, jetru i slezenu, gube se preko
površina sluznica, "umiru u tkivima", tj. budu
fagocitirani od tkivnih makrofaga

 U patološkim stanjima, u stresnim situacijama i

infekcijama skraćuje se vrijeme sazrijevanja i/ili
preskače se određeni broj dioba, tako da se u
perifernoj krvi mogu pojaviti i nezreli oblici
prethodničkih ćelija
SKRETANJE ULIJEVO

 Označava prisustvo mladih ćelija granulocitne loze

u perifernoj krvi

 Mogu se naći u perifernoj krvi mijeloblasti ,

mijelociti, metamijelociti i tzv. štapićasti
granulociti

 Kod svih neutrofilija pojavljuje se veliki procenat

mladih ćelija u perifernoj krvi
 Skretanjeulijevo granulocita praćeno je
leukocitozom ili leukopenijom i ima
veliki prognostički značaj u zaraznim
oboljenjima
 Kada postoji nadražaj koštane srži, nastaje
prelaženje nezrelih, nesegmentiranih
granulocita u perifernu krv

 Za dijagnostičke svrhe potrebno je utvrditi

koliki je procenat mladih ćelija, čija jedra nisu
segmentirana, prešao u perifernu krv, tj koliki
je stepen skretanja ulijevo
 Pojava neutrofilnih granulocita, sa jedrom u vidu
štapa, ustvari je patološko sazrijevanje
metamijelocita, koji normalno sazrijevaju u
segmentirane granulocite

 Štapićasti granulociti predstavljaju patološke

proizvode granulocitopoeze i oni se ne mogu
dalje razvijati u segmentirane leukocite
 Postoje dvije vrste skretanja ulijevo:
regenerativno i
degenerativno

 U regenerativnom postoji apsolutno

povećanje broja granulocita sa procentualnim
povećanjem metamijelocita i ponekim
mijelocitom, u ovom slučaju postoji samo
nadražaj koštane srži bez njenog oštećenja
 Degenerativno se javlja u toku teških infekcija
(tifus, tuberkuloza, malarija) praćenih i
oštećenjem koštane srži, koje se ispoljavaju
leukopenijom i poremećenim sazrijevanjem
metamijelocita

 Karekteriše se velikim procentom patoloških

štapićastih granulocita (20-25%)
Skretanja ulijevo sa anizocitozom i
poikilocitozom
SKRETANJE UDESNO

 veći procenat neutrofilnih granulocita sa

jedrom koje ima više od pet segmenata

Hipersegmentacija bez povećanja zapremine

ćelije
 znak je starosti granulocita ili njegove
degeneracije
 granulociti borave duže nego normalno u
perifernoj krvi
 kad je stvaranje granulocita u koštanoj srži
usporeno (aplazija ili hipoplazija koštane srži)
 Kada je stvaranje granulocita u koštanoj srži
usporeno (aplazija ili hipoplazija koštane srži)
granulociti borave duže nego normalno u
perifernoj krvi

 Pojava hipersegmentacije u toku tuberkuloze

ili nekoh drugih hroničnih infektivnih bolesti i
u bolestima jetre posljedica je degeneracija
granulocita
 Makropoliciti su veliki granulociti u kojih
postoje velika suviše segmentirana jedra

 Mogu se naći u neliječenim pernicioznim

anemijama i oni se vide već u stadijumu
promijelocita