MPU31042

TOPIK 2:
KONSEP
ETIKA DAN
PERADABA
N
Nama : Muhammad Adam Bin Nor Azman
No.Matrix : 01BCT20F3021
Pensyarah :
PENGARUH PERADABAN BARAT :
BELANDA
◦ Tujuan sebenar belanda berminat untuk menakluki Kepulauan Melayu adalah kerana untuk
mendapatkan bahan-bahan rempah, buah pala dan cengkih secara langsung tanpa campur
tangan Portugis.
◦ Bagi memastikan matlamat mereka tercapai, pedagang- pedagang belanda telah bergabung
bagi menubuhkan Syarikat Bersatu Hindia Timur pada 20 Mac 1602 yang digelar V.O.C.
◦ Tujuan utama penubuhan VOC ialah bagi menguasai perdagangan dan memonopoli
perdagangan bijih timah di samping turut mahu menyingkirkan Portugis di mana ketika itu
juga sedang giat dalam perdagangan biojih timah
◦ Pada tahun 1619, Belanda berjaya menguasai Betawi yang terletak di Pulau Jawa.
◦ Betawi kemudiannya dijadikan perlabuhan perdagangan alternatif kepada pedagang-
pedagang dunia selain Melaka.
PENGARUH PERADABAN BARAT :
BELANDA
◦ Bagi memastikan penguasaan Portugis di Asia Tenggara terus lenyap, beberapa serangan
telah dilakukan oleh Belanda terhadap Portugis yang Ketika itu berpangkalan di Melaka.
◦ Pada tahun 1641, akhirnya Belanda berjaya menewaskan Portugis hasil daripada bantuan
Kerajaan Johor yang merupakan kerajaan warisan dari Kesultanan Melayu Melaka.
◦ Setelah Belanda berjaya menakluki Melaka, mereka mula mewujudkan monopoli kepada
seluruh perdagangan di kepulauan Melayu.
◦ Pada masa yang sama, Belanda telah menjadikan Betawi sebagai pusat perdagangan utama
manakala Melaka pula dijadikan sebagai pengkalan untuk mengawal negeri-negeri melayu
yang kaya dengan hasil bijih timah
PENGARUH PERADABAN BARAT :
BELANDA
◦ Penjajahan Belanda yang tertumpu di Melaka dan negeri-negeri Melayu yang lain hanya bertahan selama 183 tahun bermula
dari 1641 hingga tahun 1824.
◦ Kesan jajahan yang ditinggalkan oleh Belanda dapat dilihat melalui beberapa struktur bagunan seperti :-
1) 2)

Bangunan Stadhuys di Melaka Kota Belanda di pangkor,Perak

PERJANJIAN INGGERIS-BELANDA
(PERJANJIAN LONDON)
◦ Perjanjian Inggeris-Belanda wujud pada 17 Mac 1824
◦ Sebelum perjanjian ini diwujudkan, berlaku perebutan pelabuhan di Betawi dan Singapura
antara Belanda dan Inggeris.
◦ Bagi mengelakkan konflik berlaku, mereka telah membahagikan wilayah kepada :-

Selat Melaka dibahagikan kepada 2 Kawasan iaitu :-

• Belanda memegang Kawasan selatan dan barat (Sumatera,
Jawa, Kepulauan Riau dan Kalimantan)
• British memegang kawasan utara dan timur (Tanah Melayu
dan Singapura)
• Singapura diakui sebagai daerah British
• Melaka ditukar suka sama suka dengan Bangkahulu,
Sumatera.
PENGARUH PERADABAN BARAT :
BELANDA
Hasil daripada perjanjian Inggeris-Belanda itu, ia telah menimbulkan beberapa kesan yang penting ke atas Tanah Melayu dan
juga penjajah iaitu :-
◦ Kepulauan Melayu terbahagi kepada dua iaitu pengaruh Inggeris dan pengaruh Belanda.
◦ Perpecahan empayar Johor dan Riau
◦ Persaingan perdagangan antara British dan Belanda semakin bertambah sengit.

Penjajahan Belanda ke atas Tanah Melayu tidak banyak meninggalkan kesan terhadap Peradaban Melayu kerana Belanda lebih
mengutamakan pusat dagangan mereka yang terletak di perairan Pulau Jawa, Indonesia.
PENGARUH PERADABAN BARAT :
PENJAJAHAN INGGERIS
◦ British mendapat kedudukan di Tanah Melayu apabila Sultan Abdullah, iaitu
Sultan Kedah sanggup menyerahkan Pulau Pinang kepada British kerana ingin
meminta perlindungan dari ancaman Siam.
◦ Penjajahan Inggeris atau British di Tanah Melayu bermula pada 11 Ogos 1786
apabila Francis Light berjaya menduduki Pulau Pinang.
◦ British mendapat kedudukan di Tanah Melayu apabila Sultan Abdullah, iaitu
Sultan Kedah sanggup menyerahkan Pulau Pinang kepada British kerana ingin
meminta perlindungan dari ancaman Siam.
◦ Setelah itu pada 16 Februari 1819, British Berjaya meluaskan lagi wilayahnya
apabila berjaya menduduki Singapura melalui perjanjian antara Tengku Long dan
Temenggung Abd Rahman.
◦ Kedudukan British di Tanah Melayu semakin kukuh apabila perjanjian Inggeris-
Belanda pada tahun 1824 dilakukan dan sekaligus membuka jalan pada British
untuk terus menguasai Tanah Melayu.
PERSETIAAN AWAL BURNEY DAN
PERJANJIAN BURNEY 1826
◦ Persetiaan awal terwujud setelah Kapten Henry Burney
Syarat-syarat
Persetiaan Awal
dihantar ke Ligor pada Julai 1825 bagi memberi amaran
• Raja Ligor berjanji tidak
kepada Siam bahawa British akan campur tangan akan menghantar
sekiranya siam menyerang Perak dan Selangor. angkatannya menyerang
Perak dan Selangor
Persetiaan Awal ini telah ditandatangani oleh Raja Ligor
• SHTI berjanji akan
dengan Burney dan ia akan dijadikan asas untuk menyelesaikan
membuat perjanjian secara rasmi dengan Bangkok. pertelingkahan antara Perak
dengan Selangor secara
◦ Setelah itu, Henry Burney membawa perjanjian diplomasi.
• SHTI membuat perjanjian
Persetiaan Awal ke India bagi mendapatkan pengesahan.
atas nama Sultan Kedah
bahawa Sultan Kedah akan
◦ Beliau kembali ke Ligor dan menuju ke Bangkok
menghantar bunga emas
bersama-sama Raja Ligor bagi menandatangani sekiranya takhta Sultan
perjanjian secara rasmi dengan kerajaan Siam. dikembalikan
• Raja Ligor memberi jaminan
◦ Henry Burney berada di Bangkok akhir tahun 1825 sekiranya Bangkok bersetuju
dengan perjanjian
hingga pertengahan tahun 1826.
tersebut,beliau tidak akan
membuat serangan keatas
◦ Perjanjian Burney telah ditandatangani pada bulan Jun
Kedah dan selanjutnya
1826.
Syarat-syarat Perjanjian Burney
• Siam dibenarkan menguasai Kedah manakala
Sultan Kedah tidak dibenarkan tinggal di
P.Pinang, Perak, Selangor dan Burma. British
bertanggunggajwab mengahalang Sultan
Kedah dan pengikutnya menyerang Kedah
atau lain ii jajahan siam
• Siam mengakui dan iktiraf hak serta
kedaulatan Sultan Perak dan Selangor serta
membenarkan menjalankan pemerintahan
negeri. Pihak British tidak menghalang Sultan
Perak menghantar ufti bunga emas ke
Bangkok . Raja Ligor dan SHTI boleh
menghantar wakil ke Perak tapi tidak boleh
menganggu kebebasan negeri tersebut.
• Siam mengiktiraf kedudukan British di Pulau
Pinang
• Kedudukan Kelantan dan Terengganu tidak
jelas tetapi Siam tidak akan ganggu
perdagangan British di sana. Kedua-dua
negeri tersebut akan terus menghantar bunga
emas ke Bangkok.
 CAMPUT TANGAN BRITISH DI NEGERI-NEGERI MELAYU
Campur tangan di Perak
◦ Antara sebab british campur
tangan ialah kerana perebutan
takhta kerajaan perak dan
pergaduhan kongsi gelap cina
dalam negeri itu.
◦ Pada 20 Januari 1874,
perjaanjian pangkor telah
ditandatangani oleh wakil
british Sir Andrew Clarke
dengan Raja Abdullah dan para
pembesar Perak
◦ Setelah itu, sistem residen
pertama telah diperkenal di
Perak.
◦ Pada 1875,J.W.W Birch
dilantik sebagai residen pertama
Perak
Campur tangan di Selangor
• Pada 1867, Raja Mahadi mengusir
Raja Abdullah dari Klang
• Raja Ismail yakni anak Raja Abdullah
memusuhi Raja Mahadi
• Pada 1868, sultan Selangor melantik
Tengku Kudin sebagai wizurai
Selangor bagi hentikan permusuhan ini
• Tetapi british campur tangan dengan
menyokong Raja Ismail dan Tengku
Kudin di samping masalah cukai di
muara sungai dan masalah lanun di
perairan Selangor belum selesai
• Pada jun 1871, kapal saudagar cina
dirompak oleh pengikut Raja Mahadi
dan British telah menghantar 2 buah
kapal untuk menyerang kubu Raja
Mahadi di Kuala Selangor.
• Akhirnya, pada 1874, british
mengambil alih Selangor dan mealtik
J.G.Gavidson sebagai residen pertama
Campur tangan di Sungai Ujong
• Berlakunya perbalahan antara datuk
kelana dengan datuk bandar
berkenaan kuasa mengutip cukai
bijih timah di Sungai Linggi, maka
British mula campur tangan
• Pada 21 April 1874, Dato Kelana
dan Dato Muda Tinggi membuat
perjanjian dengan Sir Andrew
Clarke di Singapura dan datuk
kelana bersetuju untuk menerima
perlindungan British.
• Akhirnya melalui perjanjian pada
16 Semptember 1874, Datuk
Kelana diberi seorang residen iaitu
W.I. Tatham. Setelah dikalahkan,
semua daerah di Negeri Sembilan
jatuh ke taangan british.
Campur tangan di Pahang
• British mula campur tangan pada
tahun 1800 an.
• Pada 1884, berlakunya pertikaian
saudara antara bendahara Wan
Ahmad dan Wan Mansur
• Pada Disember 1884, Wan Ahmad
mengisytiharkan dirinya sebagai
sultan Pahang( Sultan Ahmad
Muazzam Syah) dan melantik
anaknya sebagai pewaris takhta.
• Frank Swettenham di hantar ke
Pahang bagi menyelesaikan masalah
inin dan mencadangkan agar Sultan
Ahmad menerima residen british.
• Akhirnya, Sultan Ahmad menerima
residen pertama Pahang pada
Oktober 1887 iaitu J.P. Rodger
 PENJAJAHAN JAMES BROOKE DI SARAWAK DAN
PENYERAHAN SABAH KEPADA BRITISH
JAMES BROOKE DI SARAWAK
PENYERAHAN SABAH KEPADA BRITISH
◦ Pada tahun 1841, British meluaskan lagi tanah jajahannya di Sarawak. James
Brooke telah berjaya menguasai dan memerintah Sarawak sebagai Raja • Pada tahun 1880, Baron Von Overbeck telah menjualkan semua
Putih Sarawak. haknya kepda Alferd dan Edward Dent.
• Kemudian, Dent telah menubuhkan persatuan Sementara Borneo
◦ Dari 1841 hingga 1941, Sarawak telah diperintah oleh Keluarga Brooke iaitu Utara Berhad.
James Brook,Charels Brooke dan Charles Vyner Brooke • Saham syarikat kemdiannnya telah dijual kepada rakyat British
◦ Sebelum jajahan Brooke bermula, Sarawak di bawah pengaruh kesultanan bagi menambahkan modal perniagaan dan bagi mengukuhkan
Brunei di mana pada ketika itu pembesar tempatan dilantik oleh Sultan kedudukan dan memajukan perniagaan, persatuan tersebut
Brunei untuk mentadbir wilayah Sarawak. Tetapi disebabkan ketidak adilan berusaha mendapatkan piagam Diraja daripada kerajaan british
• Pada November 1881, kerajaan british menganugerahkan
pemimpin, konflik mula berlaku antara pembesar dan rakyat yang
menyebabkan Sultan Brunei terpaksa menghantar pangeran Raja Muda
piagam kepada Persatuan Sementara Utara British
• Pada tahun 1882, syarikat itu dinamakan Syarikat Borneo Utara
Hashim untuk membantu pembesar.
British.
◦ Akhrinya Pangeran Raja Muda Hashim terpaksa meminta bantuan daripada • Melalui piagam tersebut, SBUB memilki kuasa dalam mentadbir
James Brooke yang Ketika itu datang berkunjung di Sarawak. James Brook Sabah.
membantu Raja Muda apabila dijanjikan untuk menjadi Gabenor di Sarawak • Sir Rutherford Alcock menjadi Presiden pertama dan Alferd
dan berjaya mengawal kebangkitan rakyat Sarawak dengan kekuatan Dent dilantik sebagai Pengarah Urusan.
tenteranya.
◦ Pada tahun 1841, perjanjian antara Pangeran Muda Raja Hashim dan James
Brooks dibuat dimana syarat perjanjiannya yang pertama adalah J.Brooke
memerintah Sarawak dan menguasai segala hasilnya dan yang kedua
J.Brooke harus menghormati dan memelihara undang-undang dan adat
istiadat orang Melayu.
NEGERI-NEGERI SELAT(NNS) DAN NEGERI-
NEGERI MELAYU BERSEKUTU (NNMB)
Kesan Penubuhan NNMB
◦ Setelah Pulau Pinang sah menjadi milik British, mereka telah mengambil • British menubuhkan beberapa buah
inisiatif untuk menyatukan Pulau Pinang, Melaka dan Singapura di bawah jabatan seperti jabatan kerja raya
• Kemerosotan kuasa raja dan pembesar
Negeri-Negeri Selat(NNS) pada tahun 1826 bagi menyeragamkan
• Kuasa raja mutlak beralih kepada residen
pentadbiran dan menjimatkan pembelanjaan. P.Pinang merupakan ibu kota
jeneral
bagi NNS.
• Penyusunan sistem pentadbiran yang lebih
◦ Dalam NNS, P.Pinang ditadbir oleh Leftenan Gabenor manakala teratur
Singapura dan Melak ditadbir oleh Residen. • Timbul rasa tidak puas hati dalam
kalangan raja
◦ Pada tahun 1896, British menubuhkan negeri-negeri Melayu
Bersekutu(NNMB) melalui perjanjian persekutuan yang terdiri dari Perak,
Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang.
◦ Pentadbiran NNMB diketuai oleh Residen Jeneral dan pusat pentadbiran
terletak di Kuala Lumpur.
◦ Antara faktor penubuhan NNMB ialah disebabkan masalah kewangan
yang berlaku di Pahang, kelemahan system Residen dan juga bagi
mengurangkan perbelanjaan untuk pentadbiran negeri-negeri berkenaan.
PERJANJIAN BANGKOK DAN PENUBUHAN
NEGERI-NEGERI MELAYU TIDAK BERSEKUTU
◦ Pada 10 Mac 1909, perjanjian Inggeris-Siam atau dikenali sebagai
Perjanjian Bangkok 1909 telah ditandatangani di Istana Raja Siam di
Bangkok dan diratifikasikan pada 9 Julai 1909.
◦ Perjanjian ini berlaku kerana Kerajaan Siam merasakan sukar untuk
mengawal ekonomi dan pentadbiran negeri-negeri utara Tanah Melayu
yang berlainan bangsa, agama dan budaya.
◦ Setelah itu, pihak British telah menyatukan negeri Kedah, Perlis,
Kelantan dan Terengganu sdalam pertubuhan Negeri-Negeri Melayu
Tidak Bersekutu (NNMTB)
◦ Pentadbiran NNMTB Ketika itu diletakkkan di bawah kawalan
pesurujaya tinggi.
◦ Sultan di NNMTB diberi kebebasan yang luas dalam pentadbiran Warna biru merupakan gabungan Negeri-
Negeri Melayu Tidak Bersekutu
◦ Setelah itu, Johor telah menerima penasihat daripada British pada tahun
1914 hsil daripada gabungan NNMTB
T.A.M.A.T