URI NG PANITIKAN

Tuluyan at Di Tuluyan
TULUYAN

1. MAIKLING KUWENTO
 isang akdang pampanitikang likha ng guniguni at
salagimsim na salig sa aktwal na nagaganap sa buhay.
Edgar Allan Poe – ama ng maikling kuwento.
Deogracias A. Rosario – ama ng maikling kuwentong
Tagalog.
ELEMENTO NG MAIKLING KUWENTO
 Paksang Diwa – pinaka kaluluwa ng maikling kuwento sapagkat dito
nakapaloob ang kabuuan ng tema at kahulugan ng isang kuwento.
 Banghay – tumutukoy sa pagkaka-sunod sunod ng mga pangyayari sa isang
kuwento.
• Panimula/Simula – bahagi ng banghay kung saan unang nangyayari
ang kuwento.
• Saglit na kasiglahan – panandaliang pagtatagpo ng mga tauhan sa
kuwento.
• Kasukdulan – pinakamataas na bahagi ng kuwento. Pinaka
kapanapanabik na tagpo.
• Kakalasan – ito ay bahagi ng banghay kung saan unti-unti ng naayos
ang problema.
• Wakas – bahagi ng banghay kung saan nabigyan na ng solusyon ang
problema o suliranin.
 Tauhan – pinaka buhay ng isang maikling kuwento.
• Tauhang Bilog – uri ng tauhang nagbabago.
• Tauhang Lapad – tauhang di nagbabago.
 Tagpuan – tumutukoy sa lugar o panahon kung saan nangyari ang kuwento.
 Suliranin – tumutukoy sa problemang kinakaharap ng pangunahing tauhan sa
kuwento.
 Kaisipan – mensaheng nais iparating ng may-akda sa mambabasa.
 Tunggalian – pagharap o pakikipagsapalaran ng pangunahing tauhan sa kanyang
problema o suliranin.
• Tao laban sa tao
• Tao laban sa sarili
• Tao laban sa lipunan
• Tao laban sa kalikasan
2. ALAMAT
 ang alamat o legend at folklore ay isang uri ng panitikan na
naglalaman ng mga pinagmulan ng mga bagay bagay sa
daigdig.

 Isang akdang hubad sa katotohanan at kadalasang likhang-

isip.
BAHAGI NG ALAMAT
 Simula - sa simula ay inilalarawan ang mga sumusunod;
• Tauhan
• Papel gagampanan
• Tagpuan
 Gitna – kabilang sa bahaging ito ang;
• Saglit na Kasiglahan
• Suliranin
• Tunggalian
• Kasukdulan
 Wakas – Kabilang sa bahagi ito ang;
• Kakalasan
• Katapusan ng Kuwento.
3. PABULA
 nagmula sa salitang “muzos” myth o mito na
nagsimula sa tradisyung pasalita.

 isang uri ng piksyunal na panitikan na ang mga tauhan

ay mga hayop, halaman, mga bagay o pwersa ng
kalikasan.

 Aesop – ama ng sinaunang pabula na nakalikha ng

mahigit sa 200 na pabula.
4. ANEKDOTA
 akdang tuluyan na tumatalakay sa kakatwang
pangyayari sa buhay ng isang sikat o kilalang tao.

Tumatalakay sa isang ispisipikong paksa o karanasan na

may layuning magbigay ng aral.
 ANEKDOTA SA BUHAY NI RIZAL

Isang umaga, kaming mag-anak ay nag-aagahan. Si Pepe noon ay

dalawang taong gulang pa lamang. Sinabi niya aming ina na nais niyang
matuto ng abakada. Datapwa’t ang tugon ni Ina’y hindi pa sapat ang
taglay biyang gulang upang matupad ang gayong hangarin. Si Pepe’y nag
pumilit kaya’t sandal munang ipinakilala ni Ina ang bawat titik. Hindi
siya tumigil sa pagkilala sa mga titik at manaka-naka ay nagangailangan
siyang mag tanong. Pagkatapos ng dalawang oras, ang lahat ng titik ng
Abakada ay natutunan niyang basahin. Kaming magkakapatid, pati ang
aming magulang ay labis na namangha sa gayong katalinuhan ni Pepe.
5. SANAYSAY
 hango sa wikang latin na nangangahulugang “to try out”
o subuk-subuking ihayag.
 isang sulatin na kadalasa’y naglalaman ng opinyon, kuro-
kuro o pananaw ng isang awtor o may akda.
 Isang uri ng pakikipag-komunikasyon na ang layunin ay
maipabatid ang isang saloobin tungkol sa isang isyu o
paksa.
DALAWANG URI NG SANAYSAY

1. Pormal – sa uring ito ang tinatalakay ay mga seryusong paksa na

nangangailangan ng masusi at maingat na pagpili at pananaliksik.

2. Di-Pormal – tumatalakay naman ito sa mga karaniwang

pangyayari, personal at pang-araw araw na buhay. Ang istilo ng
pagsulat ay sa paraang nakikipag-usap lamang sa mambabasa.
 MGA KATANGIANG DAPAT TAGLAYIN
NG ISANG MANANAYSAY
 Mabilis mag-isip
 Sensitibo sa kapaligiran
 May lagging tugon at hinuha sa interes ng buhay, ng tao, at mga bagay-
bagay.
 May kakayahang manuklas ng mga bagay-bagay na hindi nakikita ang
panlabas lamang.
 Malikhain at orihinal sa isip at damdamin.
 May mapiling panlasa.
 May kalugurang mapagkakatiwalaan.
 May kabatiran sa mga kaalamang makabago hinggil sa makataong
kapakanan.
 Pamilyar sa mga mabubuting panitikan at iba pang sining.
6. BALITA
 napapanahong at makatotohanang ulat ng mga
pangyayaring nagaganap sa loob at labas ng bansa.

3 Paraan sa pagbabahagi ng balita

 Pasalita
 Pasulat
 Pampaningin