Kalikasan at Simulain

ng Retorika
MODULE 1 - MASIPAG

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Ano ang Retorika?

 Ito ay isang mahalagang kaalaman ng pagpapahayag na

kung saan ay tinukoy kung maganda o kaakit-akit ang
pagsususlat at pagsasalita. (Sebastian, 1967)

 Maaari rin itong tawagin bilang pagaaral o kahusayan ng

isang indibidwal sapagpili ng mga salitang gagamitin sa
pagsulat o pagsasalita.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Ano ang Retorika?

 Nagmula sa salitang Griyego – Rhetor, na ang ibig sabihin

ay guro o nanganghulugang magaling na orador o
mananalumpati.

 Susi sa mabisang pagpapahayag na nauukol sa kaakit-akit,

kaiga-igaya at epektibong pagsasalita o pagsulat

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Ano ang Retorika?

 Pag-aaral kung paano makabubuo ng isang kaisipan sa

pamamagitan ng mga piling salita at wastong ayaw-ayaw ng
mga ito upang maiangkop sa target ng awdyens at matamo
ng manunulat ang kanyang layunin.

 Isang aspeto o kasanayang napag-aaralan o natututunan at

nalilinang.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Saklaw ng Retorika:

Wika

Pilosopiya Lipunan

Retorika

Iba pang
Sining
larangan

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Gampanin ng Retorika:

1. Nagbibigay daan sa komunikasyon

 Ano  man an gating naiisip, nadarama ay maari nating
ipahayag sa pasalita o pasulat na mauunawan ng ibang tao.

2. Nagdidistrak
 Dahil sa ating pakikining o pagbabasa ng mga akda tayo ay
nadidistrak at nadadala sa ibang dimesyon na kung saan
nakakalimutan natin ang tunay na suliranin ng ating buhay.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Gampanin ng Retorika:

3. Nagpapalawak ng pananaw
 Sa ating pakikinig o pagbasa maaaring may natututunan
tayong bagong kaalaman na mahalaga. Gaya ng nabanggit,
ang retorika ay nagsusupling dahilan upang lumawak ang
pananaw natin

4. Nagbibigay ngalan,
 Ang mga bagay sa paligid natin ay dumating ng walang
leybel. Dahil sa retorika, halimbawa, ang kamera ay
nagging Kodak, ang toothpaste ay nagging colgate.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Gampanin ng Retorika:

5. Nagbigay-kapangyarihan
 Dahil sa retorika, napakaraming tao ang nagging
prominente at makapangyarihan.  Isa sa mga mahuhusay na
na pulitiko o mananumpalati. Si Ninoy Aquino ay isang
mahusay na peryodista noong Ikalawang pandigmaang
pandaigdig. Ang matatalinong ideya, malalalim na
pananampalataya at idyolohiya na naipahayag sa
pamamagitan ng retorika ay pinagmulan din ng
kapangyarihan at kalakasan.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Mga Aytem ng Mabisang
Pagpapahayag:

1. Kaisahan

2. Pagkakaugnay-ugnay o Kohirens

3. Diin o Emfasis

4. Paggawa ng Balangkas

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

 Tulad ng  awit ang retorika ay may roon ding
sining o ibat ibang paraan o estilo na nalinawan
sa ating isipan, damadamin at  mambabasa.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Retorika Bilang Isang Sining :

1. Isang Kooperativong sining

 Hindi maaring gawin ng nagiisa. Sa pamamagitan nito
nagbubuklod ang isang tagapagsalita at tagapakinig sa iisan
ideya.

2. Isang pantaong sining

 Dahil sa ang wika ay midyum ng retorika, paslita man o
pasulat. Dahil dito, ito ay pagaari ng tao ang retorika ay isa
ring siniong at pantao

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Retorika Bilang Isang Sining :

3. Isang Temporal na sining

 Ito ay nababatay sa panahon.Ang gumagamit nito ay
nangungusap  sa lenggwhae ngayon at hindi bukas o
kahapon.

4. Isang limitadong sining

 Marami ang hindi ito kayang gawin. Ang retorika ay
mayroong sukdulan o hangganan. Dahil maaring
imahinasyon lamang ang gamitin sa sining na ito.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Retorika Bilang Isang Sining :

5. Isang may kabiguang sining

 Hindi lahat ay may kagalingan sa paghawak ng wika. Ito ay
likas na komplikado dahil sa mga tuntunin na pababago
bago. Sa iba ito ay nagiging frustrating na karanasan.

6. Isang nagsusupling na sining

 Ito ay dumadami. Ang isang manunulat ay nagsusulat ng
isang ideya sa isipan at nagsusupling ng isang akda. At
patuloy tuloy na napapasa ang kaalaman sa kaniyang
kaisipan.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Dalawang Anyo ng
Pagpapahayag:
1. Pagsulat
 Ito ay isang pisikal at mental na aktibiti na ginagawa para sa
iba’t ibang layunin.
 Pisikal na aktibiti sapagkat ginagamit dito ang kamay sa
pagsulat sa papel, o sa pagpindot ng mga keys ng tayprayter
o ng keyboard ng kompyuter.
 Ginagamit din sa pagsulat ang mata upang imonitor ang
anyo ng writing output kahit pa ito ay handwritten lamang o
rehistro sa monitor ng kompyuter o print -out na.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Dalawang Anyo ng
Pagpapahayag:
 Mental na aktibiti sapagkat ito ay isang ehersisyo ng
pagsasatitik ng mga ideya ayon sa isang tiyak na metodo ng
debelopment at pattern ng organisasyon at sa isang istilo ng
gramar na naayon sa mga tuntunin ng wikang ginamit.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

“Ang pagsulat ang bumubuhay at humuhubog sa
kaganapan ng ating pagiging tao.”
(William Strunk, E.B White)

“Ang pag-iisip at pagsusulat ay kakambal ng utak,

gayundin naman, ang kalidad ng pagsulat ay hindi
matatamo kung walang kalidad ng pag-iisip.”
(Kellogg)

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Proseso ng Pagsulat:

Ang proseso ng pagsulat ay mahahati sa iba’t- ibang

yugto. Ang mga yugtong ito ay ang mga sumusunod:
1. Pre-writing
2. Writing
3. Revising
4. Editing

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Dalawang Anyo ng
Pagpapahayag:
2. Pagsasalita
 “Ang isang taong epektib na magsalita saharap ng pangkat ng
mga tao ay higit namadaling nakakakuha ng respeto ng ibang
tao.”
 “Ang pagsasalita sa harap ng publiko ay hindi naiiba sa
pakikipag-usap nang pribado sa isang tao”.
 “Ang paglinang sa kasanayang ito ay malamang na magbunga
ng mga positibong pagbabago hindi lamang sa iyong
personalidad kundi maging sa iyong buhay”.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

 “Ang mabisang komunikasyon ay nakasalalay nang malaki sa
mga partisipant nito. Kung gayon, malaki ang impluwensiya
ng mabisang pagsasalita sa epektibong proseso ng
komunikasyon”.

 “Upang maging isang epektib na tagapagsalita, kailangang

may sapat kang kaalaman hinggil sa iba’t ibang bagay.”

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Mga Aytem sa Mabisang
Pagsasalita:
1. Tinig
2. Pagbigkas
3. Tindig
4. Kumpas
5. Kilos

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Gramatika:

 Isang agham sa paggamit ng salita at ang kanilang

pag kakaugnay-ugnay.

 Isinasaalang alang nito ang mga bahagi at

tungkulin ng mga salita sa isang pangungusap

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

BALARILA:

 Ay tumutukoy sa pag-aaral ng anyo, uri ng mga

salita, tamang gamit ng mga salita, at tamang
pagkakaugnayan ng mga salita sa isang pahayag
upang makabuo ng malinaw na kaisipan o diwa.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Tatlong Saklaw ng
Pag-aaral ng Wika:
1. Pag-aaral ng anyo at uri ng mga salita
2. Tamang paggamit ng mga salita
3. Tamang pagkakaugnay ng mga salita sa isang
pahayag upang makabuo ng malinaw na kaisipan
o ideya.

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area

Mga Sanggunian:

 Bernales, R.A., Carcia L.C., Salvador, J.C., et’al. Mabisang

retorika sa wikang Filipino. (pp.3-6)
 Eugenio, G.,et al.,(2007) Retorika. Masinng na
Pagpapahayag (Filipino 3):Manila, Libro Filipino
Enterprises

De La Salle – Lipa • College of Education Arts and Sciences • LIFE Area