SEM 1: THUỐ C GIẢ M ĐAU

PARACETAMOL
Group6- Y2YK1
 Bệnh nhân A, nữ, 32 tuổi, được bác sĩ kê đơn dùng viên sủi
Efferalgan chứa hoạt chất là paracetamol, hàm lượng 500 mg,
để giảm đau với liều mỗi lần uống 2 viên, ngày 4 lần, mỗi lần
cách nhau 6 giờ.

CÂU HỎI:

1. Trình bày liều dùng, đường dùng của paracetamol.

2. Trình bày cơ chế tác dụng và chỉ định của paracetamol.
3. Trình bày các đặc điểm dược động học và các con đường chuyển hóa
paracetamol.
4. Trình bày các giai đoạn ngộ độc paracetamol và phân tích các triệu chứng ngộ
độc paracetamol.
5. Trình bày cách xử trí ngộ độc paracetamol.
1. Trình bày cơ chế tác dụng và chỉ định của
paracetamol
a) CƠ CHẾ TÁC DỤNG

- Paracetamol là thuố c giả m đau nhó m NSAIDS

- Có tá c dụ ng chính là giả m đau, hạ số t
1. Trình bày cơ chế tác dụng và chỉ định của
paracetamol

Cơ chế gây số t bình thườ ng

 1. Trình bày cơ chế tác dụng và chỉ định của
paracetamol

- Paracetamol ứ c chế
COX2 là m giả m sinh
PGE2 giả m số t
 1. Trình bày cơ chế tác dụng và chỉ định của
paracetamol

- Cơ chế giả m đau: ứ c chế

enzyme
Cycooxygenase( COX) là m
ứ c chế PG tổ ng hợ p cá c
chấ t gây đau giả m đau
b) CHỈ ĐỊNH

- Có chỉ định sử dụng thay thế cho Asprin: giảm đau, không chống
viêm. ( không gây ra các ảnh hưởng tiêu cực đến tim mạch hay hệ hô
hấp, không mất cân bằng acid và base, không gây kích ứng hay xước
niêm mạc dạ dày,… trong quá trình sử dụng, tác động nhẹ đến hệ thần
kinh.
- GIẢM ĐAU:

 Đau nhức như đau đầu, đau cơ, đau răng, đau lưng..
 Giảm đau tạm thời trong điều trị triệu chứng nhẹ( Có hiệu quả nhất là
làm giảm đau cường độ thấp có nguồn gốc không nội tạng)
 Không điều trị thấp khớp
 Thay thế Salicylat( chống chỉ định hoặc không dung nạp salicylat)

- HẠ SỐT
 2. Trình bày liều dùng, đường dùng của paracetamol.
a) ĐƯỜNG DÙNG

ĐƯỜNG DÙNG DẠNG BÀO CHẾ

ĐƯỜ NG UỐ NG Viên nén 350mg, 500mg

Viên sủ i 500mg

Siro 180ml

Dạ ng dung dịch: 160mg/5ml, 500mg/5ml

Dạ ng bộ t 150 mg

ĐƯỜ NG ĐẶ T HẬ U MÔ N Dạ ng viên đạ n: 80mg, 150mg, 300mg

ĐƯỜ NG TIÊ M ( đượ c chỉ định và sử dụ ng bở i bá c sĩ)

b) Liều dù ng

+ Liều dùng cho người lớn

Trường hợp dùng để giảm đau, hạ sốt liều dùng từ 325 - 650 mg cách nhau 4 - 6
giờ hoặc 1000 mg cách nhau 6 - 8 giờ. Có thể dùng qua đường uống hoặc đặt hậu
môn.
+ Liều lượng Paracetamol cho trẻ
Paracetamol cho trẻ để giảm đau không được phép dùng quá 5 ngày. Đặc biệt, dù
mục đích để giảm đau hay hạ sốt cho trẻ cũng không được dùng quá 5 liều
Paracetamol/ngày. Cụ thể:
 Liều dùng cho trẻ nhỏ: 10 - 15 mg/kg/liều. Các liều cách nhau ít nhất 4 - 6 giờ.
 Liều dùng cho trẻ từ 12 tuổi trở lên liều dùng 325 - 650 mg cách nhau ít nhất 4 -
6 giờ hoặc 1000 mg cách nhau 6 - 8 giờ.
* liều dùng paracetamon dạng viên đặt hậu môn được khuyến cáo khoảng 10-20
mg/kg/liều ; cách nhau ít nhất 4-6 h , không quá 5 lần và 75mg/kg trong vòng 24h
=> ưu tiên căn cứ theo cân nặng
cách 2 căn cứ độ tuổi :
o Trẻ từ 6 – 11 tháng tuổi: 80 mg mỗi 6 giờ, tối đa 320 mg/ngày
o Trẻ từ 12 – 36 tháng tuổi: 80 mg mỗi 4 – 6 giờ; tối đa 400 mg/ngày
o Trẻ từ 3 – 6 tuổi: 120 mg mỗi 4 – 6 giờ; tối đa 600 mg/ngày
o Trẻ 6 – 12 tuổi: 325 mg mỗi 4 – 6 giờ; tối đa 1625 mg/ngày
o Trẻ > 12 tuổi: 650 mg mỗi 4 – 6 giờ; tối đa 3900 mg/ngày
 
 3. Trình bày các đặc điểm dược động học và các con
đường chuyển hóa paracetamol
- Hấ p thu:
 Nhanh, hầ u như hoà n toà n qua đườ ng tiêu hó a (Sinh khả dụng 60-
98%)
 Thời gian nồng độ đạt đỉnh trong huyết tương là 30 phút
đối với dạng lỏng,45 phút đối với viên nén,1-2 giờ đối với
viên nén giải phóng chậm
(Thời gian đạt đỉnh có thể bị trì hoãn bởi thức ăn hoặc các
thuốc làm giảm rỗng dạ dày (kháng histamine, thuốc chống
trầm cảm vòng,…))
 Với thuốc đặt trực tràng,thời gian nồng độ đạt đỉnh trong
huyết tương là 2-4h,sinh khả dụng 30-40%
- Phâ n bố :
 Nhanh đồ ng đều trong cơ thể
 25% gắ n vớ i protein huyết tương
 Có thể qua nhau thai,hàng rào máu não,1 lượng nhỏ (<2%
liều dùng) có thể qua sữa mẹ
 3. Trình bày các đặc điểm dược động học và các con
đường chuyển hóa paracetamol
- Thả i trừ : T1/2= 1.5-3h, thả i trừ qua thậ n. Có thể kéo dà i vớ i liều gây độ c
hoặ c ngườ i có tổ n thương gan
- Chuyển hó a: qua gan (95%),thận
 Ở liều dùng bình thường 90% thuốc được chuyển hóa qua
con đường sulfat hóa và glucuronide hóa
 5% thuốc được hệ Cyt P-450 chuyển hóa nốt (hệ này có chủ
yếu ở gan,ngoài ra còn có ở thận) => tạo ra N-acetyl-p-
benzoquinonemine (NAPQI) độc với gan. Sau đó NAPQI sẽ
liên hợp với glutathione tạo ra hợp chất không còn độc tính,
tan trong nước và được thải trừ ra ngoài
 Hoạt động chuyển hóa phụ thuộc theo tuổi, ở tuổi càng nhỏ
thì chuyển hóa theo con đường sulfat càng nhiều nên trẻ em
có thể chịu được liều cao hơn người lớn nếu tính theo cân
nặng
QUÁ TRÌNH CHUYỂ N HÓ A TẠ I GAN
4. Trình bày các giai đoạn ngộ độc paracetamol và
phân tích các triệu chứng ngộ độc paracetamol

a) Giai đoạ n 1: 0.5-24h

- Chá n ă n, buồ n nô n, nô n thườ ng gặ p
- Vã mồ hô i, khó chịu
- GOT, GPT tă ng
- Hiếm gặ p có rố i loạ n ý thứ c và nhiễm toan chuyển hó a( quá liều nhiều)
b) Giai đoạ n 2: 24-72h
- Chá n ă n, buồ n nô n, nô n giả m
- Có thể đau hạ sườ n phả i
- GOT, GPT tiếp tụ c tă ng
- Bilirubin có thể tă ng, prothrombin có thể giả m
- Chứ c nă ng thậ n có thể giả m
c) Giai đoạ n 3: 72-96h
- Đặ c trưng bở i hậ u quả củ a hoạ i tử tb gan: hoà ng đả m, rố i loạ n đô ng máu, suy thậ n, bệnh
về não do gan.
- Sinh thiết gan thấy hoạ i tử trung tâm tiểu thù y
- Có thể tử vong do suy đa tạ ng
d) Giai đoạ n 4: 4-14 ngày
- Nếu bệnh nhâ n số ng, chứ c năng gan hoàn toà n hồ i phụ c và sau 30 ngày trở lạ i bình
thườ ng
- Trườ ng hợ p ngộ độ c nặ ng có thể kéo dài lâ u hơn
5. Trình bày cách xử trí ngộ độc paracetamol.

2. Loạ i bỏ chấ t độ c 3. Thuố c giả i độ c

1. Ổ n định bệnh nhâ n
Cấ p cứ u: xử lý theo nguyên tắ c
chung, xử trí cá c tình trạ ng
nặ ng( suy hô hấ p, tụ t huyết á p...)
- Gây nô n: sử dụ ng thuố c trong 1h
- Than hoạ t: trong 6h
- Rử a dạ dày: bệnh nhâ n đã đượ c
gây nô n hoặ c sử dụ ng than hoạ t
- N-acetyl cystein( NAC)
Note: nếu sả n phụ đang sử dụ ng
NAC mà chuyển dạ sinh con thì con
phả i tiếp tụ c sử dụ ng liệu trình
giố ng mẹ

4. Cá c biện pháp khá c
- Bù nướ c, bù điện giả i
- Bệnh nhâ n chá n ă n, nô n nhiều:
chố ng nô n, truyền glucose 10-20%
5. Theo dõ i
- Triệu chứ ng lâ m sà ng củ a bệnh nhâ n
- XN nồ ng độ paracetamol: trướ c sử dụ ng NAC,
sau đó 24h/lầ n
- XN men gan hà ng ngày
- Theo dõ i việc sử dụ ng NAC