MULOK

BHASA MADHURA
Untuk SMA/MA
Kelas X Semester 1
Pangajhârân Tema: Kasennèyan

SIGN IN
 Pangajhârân
3 Tema: Kasennèyan

A. Menganalisis Teks Drama

1. LALAMPA‟AN

Drama èngghi panèka ghâncaran sè aghâmbhârraghi kaoḍi‟ânna tor

bâbâtegghâ manossa è ḍâlem tèngka pola sè èkalakon ḍâlem pan-
saponapan onḍhâghân. Sennè drama segghut èsambhât sennè teater
 Aḍhâsar carana alampa‟aghi lakon, drama èpantha dhâddhi bâllu‟ macem,
èngghi panèka:
1. Tragedi: drama sè aghânḍhu‟ èssè kaseḍḍhiyân
2. Komedi: drama sè aghânḍhu‟ palegghirân otabâ aèssè loco.
3. Tragekomedi: apadhuna antara drama sè aghânḍhu‟ kadhâddhiyân sareng
palegghirân.
4. Opera: drama sè kanḍhâèpon èlaghuwâghi tor èyèrèngè tabbhuwân
5. Melodrama: drama sè kanḍhâèpon kalabân èkoca‟aghi aropa pètotor tor
èyèrèngè kalabân tabbhuwân.
6. Farce: drama sè aropa lalocon tapè ta‟ sakabbhinna aghânḍhu‟ dagelan.
7. Tablo: Macemma drama sè èyotama‟aghi èngghi panèka coma aghuli, para
panjhâk ta‟ aḍhâ-kanḍhâ namong aghulina bhâdhân sè èkaparlo.
8. Sendratari: acampona antara sennè drama sareng sennè tandhâng.
 Aḍhâsar pakakassèpon, macemma drama èpantha dhâddhi ennem macem,
èngghi panèka:

1. Drama Panggung: drama sè èlampa‟aghi sareng para lakon è pangghung.

2. Drama Radio: drama radio ta‟ bisa èyoladhi tor èraghâ, namong bisa
èpèyarsa‟aghi.
3. Drama Televisi: drama panèka mibis sareng drama pangghung, namong
bhidhâna drama televisi ta‟ bisa èraghâ.
4. Drama Film: drama film aghuna‟aghi lajâr lèbâr tor biyasana èlampa‟aghi neng
bioskop.
5. Drama Wayang: drama sè èyèrèngè lakon bâjâng.
6. Drama Boneka: sakabbhinna para tokoh drama èghâmbhârraghi kalabân
boneka sè èlakonnaghi sareng pan-saponapan orèng.
B. Mengidentifikasi Ragam Bahasa Lisan dalam Teks Bermain Peran

2. LALAMPA‟AN

È ḍâlem macemma bhâsa lèsan, èngghi panèka èpantha dhâddhi ḍuwâ‟ macem:

1. Ragam bahasa lisan formal atau standart, èngghi panèka macemma bhâsa
sè èghuna‟aghi kaangghuy abu-ḍhâbu oca‟ sareng tata bhâsana tor carana
maḍâpa‟ èyakorraghi sareng sakobhengnga è ka‟ḍimma kita bâḍâ.
2. Ragam bahasa lisan nonformal atau nonstandard È ḍâlem macemma bhâsa
lèsan panèka, pènotor bisa amanfa‟attaghi tèngghi mabâna sowara otabâ

tekkeddhânna sowara, aobâna salèra, ghulina tanang (gestur), otabâ isyarat

kaangghuy abu-ḍhâbu maḍâpa‟ pessen.
Cèrè macemma bhâsa lèsan

 È ḍâlem ator-cator, orèng èyarep bisa tapangghi jhujhuk kalabân orèng sè

laèn è ḍâlem aḍon-janḍon otabâ berkomunikasi ḍhep-aḍhebbhân
 Ta‟ tapèngkot sareng èjhâ‟ânna bhâsa, namong tasambhung sareng
kabâḍâ‟ân è ḍâlem aḍon-janḍon kabiyasa‟anna rè-saarèna akor sareng
kabâḍâ‟ân.
 Okarana ḍâ‟-panḍâ‟ ḍâlem ḍon-janḍon.
 Okarana serrèng ghâ‟-pegghâ‟ tor ta‟ jhângkep
C. Mendiskusikan Teks Drama

3. LALAMPA‟AN

Oca‟ abhâk-rembhâk asallèpon ḍâri oca‟ discussus (Latin) oca‟ laènnaabhâk-

rembhâk. Abhâk-rembhâk aghânḍhu‟ tojjhuwân kaangghuy ngaollè pemahaman sè
lebbi saè parkara kadhâddhiyân kaangghuy aparèng pètodhu sè saè kaangghuy
kamofakadhân. Abhâk-rembhâk aropa‟aghi sala sèttong bujhud komunikasi dua arah
sè aropa bujhud kaangghuy salèng aparèng pamangghi akor sareng parkara sè
èkarembhâk kaangghuy mangghi‟i kamofakadhân anglèbâdhi musyawarah
 Tojjhuwânna Abhâk-Rembhâk

1. Kaangghuy ngaollè pamangghi bhâb sè alalabânan sareng pamangghi

sè aghânḍhu‟ papaḍâna.
2. Mabâḍâ kamofakadhân.
3. Kaangghuy ngaollè kamofakadhân ḍâlem sèttong pokpara.
4. Kaangghuy ngaollè pangajhârân ḍâri orèng laèn sè bânnya‟
aghânḍhu‟ kadhâddhiyân.
5. Aparèng nèlay pamangghina orèng laèn.
6. Ngusullaghi pamangghi bi‟-dhibi‟ kaangghuy èyuji lerres ponapa
bhunten kadhâddhiyânna.

.
.
D. Mengungkapkan Isi Naskah

4. LALAMPA‟AN

Teks drama èngghi panèka karangan otabâ tolèsan sè aèssè ma-nyamana

panglako, ḍhâ-kanḍhâ sè èḍhâbuwâghi, latar pangghung sè èkabhuto, sareng
pakakas sè laèn akadhi (kostum, lighting, sareng tabbhuwân sè ngèrèngè).

Ḍâlem teks drama, sè èyotama‟aghi èngghi panèka tèngka pola (acting)

sareng (ḍhâ-kanḍhâ) otabâ kanḍhâna para tokoh/panglako. Kantos sè ngoladhi
paham ḍâ‟ sakabbhina èssèna carèta sè èlampa‟aghi neng atas pangghung.
Pramèla ḍâri panèka, kalakowan maca teks drama èkalako kantos bisa
èkobâsanè teks drama sè bhâkal èlampa‟aghiyâ.
E. Menemukan Sifat – Sifat Tokoh di dalam Naskah

5. LALAMPA‟AN

Bâtek tokoh akor sareng kualitas kepribadiannya è ḍâlem drama. Bâtek

tokoh èjhârbâ‟âghi ḍâlem tello‟ dimensi, èyantarana

(1) dimensi fisik,

(2) dimensi psikis,
(3) dimensi sosial.
F. Menemukan Urutan Peristiwa dan Konflik dalam Naskah Drama

6. LALAMPA‟AN

Pokpara-pokpara otabâ kadhâddhiyân-kadhâddhiyân sareng konflik sè

andhâddhiyâghi konflik tombu tor nyebbâl. Dhâddhi onḍhâghân panèka
aropa‟aghi oḍhâghân sè awwâl tombuna pokpara. Lajhu èterrossaghi ḍâ‟
onḍhâghân sè awwal tombuna konflik.
G. Memperagakan Peran Sesuai Sifat – Sifat Tokoh yang Sudah Teridentifikasi

7. LALAMPA‟AN

Maksoddhâ Bermain Peran

Hakikattèpon, bermain peran aropa‟aghi keterampilan ator-cator sè

tojjhuwânnèpon kaangghuy mengeksplorasi perasaan, tèngka, nèlai

kalabân cara nyontowaghi abâ‟na dhibi‟ kaangghuy dhâddhi orèng laèn.
 Bâbâtegghâ tokoh bisa èpangghi anglèbâdhi

(1) carètana sè ngarang,

(2) ḍhâ-kanḍhâ-ḍhâ-kanḍhâ ḍâlem teks drama,
(3) sangghemman otabâ ḍhâbuna tokoh sè laèn mongghu tokoh sè laèn, tor
(4) kennengngan sè anyata‟aghi bâbâtegghâ tokoh.
H. Mendiskusikan Relevansi Isi Teks Drama dengan Kehidupan
Sehari – Hari Siswa

8. LALAMPA‟AN

È ḍâlem alampa‟aghi abhâk-rembhâk kalabân aghâlimpo‟, bâḍâ pan-

saponapan ghâlimpo‟ sè salèng aparèng pamangghi akor sareng pokpara sè
èkarembhâk nojjhu kamofakadhân kaangghuy nyarè jhâlân kalowar sè
langkong saè. Akadhi carana abu-ḍhâbu è ḍâlem abhâk-rembhâk, kodhuna;
aghuna‟aghi bhâsa sè saè tor sè lerres sareng maso‟ akkal, ta‟ mabi pegghel
otabâ tombu pamangghi jhubâ‟ è ḍâlem abu-ḍhâbu, ta‟ mabi mamabâ orèng
laèn è ḍâlem abu-ḍhâbu, tor è ḍâlem abu- ḍhâbu kodhu aparèng jhâlân
kalowar otabâ pamangghi sè saè. Salaèn ḍâri panèka, ca‟-oca‟ sè parlo kaghâli
kaangghuy èghuna‟aghi nyangghâ tor nyangghemmè pamangghina orèng laèn
akadhi; oca‟ korang saroju‟, pamangghina parlo ètalèktèghi polè, abdhina
korang narèma pamangghina, pamangghina korang akor sareng sè èkarembhâk,
mè‟ pola bâḍâ pamangghi sè laèn, sareng salaènna
TERIMAKASIH

LOG OUT