Hafta 1-Madde

1.
HAFTA
KİM183
GENEL KİMYA
Yrd. Doç. Dr. Yasin KANBUR

yasinkanbur@karabuk.edu.tr
MADDE
 Kimya, atomları, element ya da bileşik haldeki
maddelerin yapısını, bileşimini ve özelliklerini,
uğradıkları dönüşümleri, bu dönüşümler
sırasında açığa çıkardıkları ya da soğurdukları
enerji ve entropiyi inceleyen bir bilim dalıdır.
Madde
 Madde, kütlesi ve hacmi olan her şeye MADDE
denir. (hava, su, taş, petrol, alüminyum, kağıt)
KBUZEM - Karabük Üniversitesi

28.01.21 Uzaktan Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi
2
Structure Determines Properties
• The properties of matter are determined by the
atoms and molecules that compose it
carbon monoxide carbon dioxide
1. composed of one carbon atom and 1. composed of one carbon atom and
one oxygen atom two oxygen atoms
2. colorless, odorless gas 2. colorless, odorless gas
3. burns with a blue flame 3. incombustible
4. binds to hemoglobin 4. does not bind to hemoglobin
3
Tro: Chemistry: A Molecular Approach, 2/e
Maddenin Halleri
 Katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâli vardır.

İstenildiğinde ortam şartları elverişli hâle
getirilerek bir hâlden diğerine dönüştürülebilir
KATI SIVI GAZ

4
Classifying Matter
by Physical State
 Matter can be classified as solid, liquid, or gas
based on the characteristics it exhibits
Tro: Chemistry: A Molecular

5
Approach
KATI HAL
 Belirli bir şekle ve hacime sahiptir.
 Katı maddeyi oluşturan atom ve moleküller
birbirine çok yakındır.
 Aralarındaki boşluklar çok azdır. Atom ve
moleküller arasında bir düzenlilik vardır.

6
GAZ HALİ
 Atom veya molekülleri arasında boşlukların çok olduğu durumdur.
 Gaz tanecikleri düzensiz olarak hareket ederler.
 Bu hareketleri sırasında gaz molekülleri birbiri ile homojen olarak
karışabilirler.
 Bunların yayılmaları hissedilebilir veya gözle takip edilebilir.
 Bir odaya damlatılan bir kolonyanın kokusu kısa sürede hissedilirken,
bir sigara dumanının yayılması da gözle takip edilebilir.
 Gazların belirli bir şekil ve hacimleri yoktur. Konuldukları kabı
dolduracak şekilde genleşerek kabın şeklini ve hacmini alırlar.
Süblimleşme
Katı haldeki bir maddenin gaz fazına geçme olayı süblimleşme olarak
adlandırılır. Naftalin ve iyot süblimleşen maddelere örnek verilebilir.

7
Gases
 Because there is a lot of
empty space, the particles
can be squeezed closer
together – therefore gases
are compressible
 Because the particles are not
held in close contact and are
moving freely, gases expand
to fill and take the shape of
their container, and will flow

8
Approach
Maddenin Temel ve Ayırt Edici Özellikleri
Maddenin Temel Özellikleri
Kütle
 Kütle, bir cismin içerdiği madde miktarının
ölçüsüdür. Sıcaklık ve bulunulan yere göre
değişmez. Eşit kollu terazi ile ölçülür. Birimi g-
kütle veya kg-kütle dir.
Hacim
 Bir cismin uzayda kapladığı yere o cismin hacmi
denir. Sıvılar ve gazlar doldurdukları kabın
hacmini alırlar. Katıların belirli hacimleri vardır

9
Düzgün Geometrik Şekile Sahip Katılar İçin Hacim Hesabı

10
Eylemsizlik
 Eylemsizlik cisimlerin hareket durumlarını
koruma eğilimleridir. Burada "hareket
durumu" ile anlatılmak istenen, cismin diğer
bir cisme göre sabit hızla hareket etmesi veya
durağan halde bulunmasıdır.

11
Ağırlık niçin önemlidir?
 Ağırlık, bir cisme uygulanan kütle çekim
kuvvetidir. Dinamometre ile ölçülür. Dünya'da bir
cismi ele alırsak yükseğe çıkıldıkça ağırlık azalır,
kutuplara gidildikçe ağırlık fazlalaşır, ekvatora
gittikçe ağırlık azalır, dünyanın merkezine inildikçe
ağırlık azalır. Ağırlık birimi Newton'dur ve kısaca N
ile gösterilir. Ağırlık yerçekimine bağlı olarak
değiştiği için temel özellik olarak alınmaz.
Ağırlık=Kütle x Yer çekim ivmesi
12
Maddenin Ayırt Edici Özellikleri
(Özkütle )
 Belirli sıcaklık ve basınç altında birim hacimdeki madde
miktarıdır.
 Özkütle, maddenin ayırt edici özelliği olmasına rağmen
yalnız öz kütlesi bilinen bir maddenin hangi madde
olduğu anlaşılamayabilir. Bir maddenin hangi madde
olduğunun anlaşılabilmesi için birden fazla ayırt edici
özelliğinin incelenmesi gerekir.
 Sembolü harfi, m kütle, v hacim olmak üzere formülü

13
(Erime noktası, Donma Noktası, KaynamaNoktası )
Erime Noktası
 Kristal ve saf olan bir madde ise, belirli bir
sıcaklıkta katı halden tamamen sıvı hale geçer.
Bu sıcaklığa o maddenin erime noktası denir.
Bütün kristal yapıya sahip saf maddelerin
erime noktasında, yani katı halden sıvı hale
geçene kadar, sıcaklığı sabit kalır. Erime noktası
sadece katılar için ayırt edici özelliktir.

14
(Erime noktası, Donma Noktası, KaynamaNoktası )
Donma Noktası
 Donma, bir maddenin sıvı halden katı hale
geçmesine denir. Donma, erimenin tersi olarak da
ifade edilebilir. Donma noktası sadece sıvılar için
ayırt edici özelliktir.
Kaynama Noktası
 Kaynama noktası, sıvının buhar basıncının dış
basınca eşit olduğu andaki sıcaklığıdır. Kaynama
noktası sadece sıvılar için ayırt edici özelliktir.
15
(Esneklik, Genleşme, Çözünürlük )
Esneklik
 Bir cismin kuvvet karşısında şekli, boyu yada
hacmi değişebilir. Kuvvet ortadan kalktığında
tekrar eski halini alıyorsa, bu cisme esnek
cisim, bu olaya da esneklik denir. Esneklik
yalnız katılar için ayırt edici bir özelliktir.

16
(Esneklik, Genleşme, Çözünürlük )
Genleşme
 Sıcaklığı artırılan bir cismin uzunluk ya da
hacminin değişmesi olayıdır. Genleşme hem
katılar hem de sıvılar için ayırt edici bir özelliktir.
Bütün gazlar aynı oranda genleştiği için genleşme
gazlar için ayırt edici bir özellik değildir.
Çözünürlük
 Belirli bir sıcaklıkta 100 ml suda çözünen
maksimum madde miktarına denir. Çözünürlük
maddenin üç hali için de ayırt edici bir özelliktir.
17
Birimler
 S.I. Birimleri mks - cgs
 Uzunluk = l = (metre = m) km, dm, cm, mm Kütle
= m = (Kilogram = kg) ton, g, mg, μg Zaman = t
= (sec = Saniye = s = “) (min = dak = ‘) (h = saat)
Sıcaklık (Kelvin=K)
 Miktar 1 Mol = 6.022×1023 tane Atom/molekül
 M = ...n/L, m = … n/Kg, N = … Ekv-g/L

18
Türetilmiş Birimler
 Kuvvet = F = (Newton = kg.m/s2) (dyn =
g.cm/s2)
 Basınç = P = F/s = (Pascal = kg/(m.s2) (bari =
g/(cm.s2)
 Enerji = W = F.l = (Joule, kg.m2/s2) (erg =
g.cm2/s2)

19
Yaygın Olarak Kullanılan Birimler
 Uzunluk = Angstrom, Å, 10-8 cm
 Hacım = Litre = L =1dm3 = 10-3 m3
 Enerji = 1Kalori = 1cal = 4,18 J = 4,18.107 erg
 Basınç = 1 Atm=760 mmHg (Torr)=1.064x102
kPa
 Avogadro Sayısı= nA = 6,022.1023
 Işık Hızı = c = 3.1010 cm/s = 3.108 m/s
 Elektrik gücü watt = J/s = kg.m2/s3
 Elektrik yükü coulomb = Q=I.t=C.V=Sığa.Volt
(V=I.R)
20
Common Prefix Multipliers in the
SI System
Tro: Chemistry: A Molecular Approach 21

Tro: Chemistry: A Molecular Approach, 2/e Copyright  2011 Pearson Education, Inc.
Sıcaklık
 Bir maddeyi oluşturan taneciklerden birinin
ortalama hareket(kinetik) enerjisini ifade den
bir değerdir. Sıcaklık, enerji değildir.
Termometre ile ölçülür.

22
Sıcaklık

23
Temperature
 Measure of the average amount of kinetic energy
caused by motion of the particles
 higher temperature = larger average kinetic energy
 Heat flows from the matter that has high thermal energy
into matter that has low thermal energy until they reach
the same temperature
 heat flows from hot object to cold
 heat is exchanged through molecular collisions between the
two materials
( F  32)
C 
1.8
K  C  273.15
24
Approach
Fahrenheit vs. Celsius
 A Celsius degree is 1.8 times larger than a

Fahrenheit degree
 The standard used for 0° on the Fahrenheit
scale is a lower temperature than the
standard used for 0° on the Celsius scale

25
Approach
Bilimsel Ölçümlerde Belirsizlikler
 Sistematik hatalar: Aletten gelen hatalardır.
Termometrenin 2°C düşük veya yüksek
göstermesi.
 Tesadüfi hatalar: Deneyi yapan kişiden ve
aletten kaynaklanan hatalardır.
 Kesinlik: Ölçülen miktarın tekrarlanabilirlik
derecesini gösterir.
 Doğruluk: Ölçüm değerinin gerçeğe
yakınlığıdır.
26
Sayıların Yuvarlanması
 10,235 —> 10,2
 12,4590 —> 12,5
 19,75 —> 19,8
 15,651 —> 15,7

27
Multiplication and Division with
Significant Figures
 When multiplying or dividing measurements with

significant figures, the result has the same number
of significant figures as the measurement with the
lowest number of significant figures
5.02 × 89.665 × 0.10 = 45.0118 = 45
3 sig. figs. 5 sig. figs. 2 sig. figs. 2 sig. figs.
5.892 ÷ 6.10 = 0.96590 = 0.966
4 sig. figs. 3 sig. figs. 3 sig. figs.

28
Approach
Addition and Subtraction
with Significant Figures
 When adding or subtracting 2. 3 4 5

measurements with 0 . 0 7  5.41
significant figures, the result 2. 9 9 7 5
5. 4 12 5
has the same number of
decimal places as the
5. 9
measurement with the lowest
 2. 2 2 1  5.7
number of decimal places 5. 6 7 9

29
Approach
Maddenin Sınıflandırılması
 Element (saf madde
 Bileşik (saf madde)
 Karışım (saf olmayan madde)

30
Maddenin Sınıflandırılması

31
Classification of Pure Substances
1. made of one type of 1. made of one type
atom (some of molecule, or an
elements found as array of ions
multi-atom 2. units contain two
molecules in or more different
nature) kinds of atoms
2. combine together to
make compounds
32
Tro: Chemistry:
A Molecular Approach, 2/e
Approach
Classification of Mixtures
1. made of multiple 1. made of multiple
substances, substances, but
whose presence appears to be one
can be seen substance
2. portions of a 2. all portions of an
sample have individual sample
different have the same
composition and composition and
properties properties
33
Tro: Chemistry:
A Molecular Approach, 2/e
Approach
Elementler ve Özellikleri
Element
Aynı cins atomlardan meydana gelen basit
maddelere element denir.
 Elementler fiziksel ve kimyasal yollarla
kendisinden daha basit maddelere
ayrıştırılmazlar.
 Elementlerin en küçük yapı taşları atomdur.
 Elementler sembollerle gösterilir.
34
Elementler ve Özellikleri
 Elementler sembollerle gösterilir.
 Elementler saf maddelerdir.
 Elementleri öz kütleleri ve erime, kaynama
noktaları sabittir.
 Elementler tabiatta hem katı, hem sıvı hem de
gaz halinde bulunurlar

35
Bileşikler ve Özellikleri
Bileşikler
Birden fazla elementin belirli oranlarda kimyasal
reaksiyon sonucu bir araya gelmesiyle oluşan
yeni maddeye bileşik denir.
 Bileşiğin en küçük parçasına molekül denir.
 Bileşikler formüllerle gösterilir.

36
Bileşikler ve Özellikleri
 Bileşiklerin erime noktası, kaynama noktası ve
yoğunlukları sabittir.
 Bileşikler kimyasal yollarla ayrıştırılırlar.
 Bileşikler saf maddelerdir.
 Bileşikler sabit kütle oranlarında birleşirler.

37
Örnek Bileşikler ve Formülleri
 H2O Su,
 CO2 Karbondioksit,
 HCI Hidroklorik asit,
 NaCI Sodyum klorür,
 NaOH Sodyum hidroksit
H₂S04 Sülfürik asit

38
Karşımlar ve Özellikleri
Karışımlar
 Karışım, birden fazla maddenin yalnız fiziksel
özellikleri değişecek şekilde bir araya
getirilmesiyle oluşturulan madde topluluğudur.
 Karışımı oluşturan maddelerin özelliklerini taşırlar.
 Saf değildirler.
 Fiziksel yollarla ayrıştırılırlar.
 Erime ve kaynama noktaları sabit değildir.
 Sabit bir yoğunlukları yoktur .İstenilen oranda
karışımlar hazırlanabilir.
39
Which of the following is correct for the material
pictured?
 a gaseous pure substance

 a liquid pure substance
 a gaseous mixture
 a solid mixture
 none of the above
Which of the following is correct for the material
pictured?
 a gaseous pure substance

 a liquid pure substance
 a gaseous mixture
 a solid mixture
 none of the above
Which of the following is a pure substance?
a. sweat
b.beef stew
c. coffee
d.apple juice
e.ice
Which of the following is a pure substance?
a. sweat
b.beef stew
c. coffee
d.apple juice
e.ice
Which of the following is a heterogeneous mixture?
a. seawater
b.chicken soup
c. coffee
d.hydrogen peroxide
e.ice
Which of the following is a heterogeneous mixture?
a. seawater
b.chicken soup
c. coffee
d.hydrogen peroxide
e.ice
Calculate the following with the correct number of
significant figures.
(1.428  1.08)
 (2.83  0.360) 
0.288
 2
 1.4
 2.2
 1.36
 2.23
Calculate the following with the correct number of
significant figures.
(1.428  1.08)
 (2.83  0.360) 
0.288
 2
 1.4
 2.2
 1.36
 2.23

Hafta 1-Madde

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hafta 1-Madde

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1.

Yrd. Doç. Dr. Yasin KANBUR

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

 Katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâli vardır.

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

Tro: Chemistry: A Molecular

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

Tro: Chemistry: A Molecular

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

Düzgün Geometrik Şekile Sahip Katılar İçin Hacim Hesabı

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

Tro: Chemistry: A Molecular Approach 21

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

 A Celsius degree is 1.8 times larger than a

Tro: Chemistry: A Molecular

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

 When multiplying or dividing measurements with

Tro: Chemistry: A Molecular

 When adding or subtracting 2. 3 4 5

Tro: Chemistry: A Molecular

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

KBUZEM - Karabük Üniversitesi

 a gaseous pure substance

 a gaseous pure substance

You might also like