ONLINE OBSERVATION

FILIPINO 6
IKA-11 NG PEBRERO 2021

Inihanda ni
Gng. Marinel D. Buted
 Filipino 6

Paggamit nang wasto ng Aspekto at Pokus ng

Pandiwa sa pakikipag-usap sa iba’t ibang
sitwasyon

Ikalawang Markahan-Ikalimang Linggo

Inihanda ni Gng. Marinel D. Buted

 Sa pagtatapos ng araling ito,
inaasahang kong:

Magagamit mo/ninyo ang aspekto at

pokus ng pandiwa sa pakikipag-usap sa
iba’t ibang sitwasyon.
UNANG PAGSUBOK
A. Panuto: Isulat ang letrang A kung wasto ang
isinasaad sa bawat bilang at letrang B kung di-
wasto.
A
_________1. Ang pandiwa ay nagsasaad ng kilos o galaw.

B Ang
_________2. aspektong pangkasalukuyan ay nangyari na
o tapos na.
A Ang mga kilos na mangyayari o gagawin pa
________3.
lamang ay aspektong panghinaharap.

B
________4. Aspektong pangnagdaan ay mga kilos na
nangyayari pa lamang.
A Ang pokus ng pandiwa ay tumutukoy sa
________5.
ugnayan ng pandiwa at ng paksa ng pangungusap.
UNANG PAGSUBOK
B. Panuto: Piliin ang letra ng wastong sagot.

B
___________1.Ito ang paksa na gumaganap ng kilos.
A. Pokus sa Layon
B. Pokus sa Aktor
C. Pokus sa Direksyon
D. Pokus sa KagamitanA

C
__________2. Tinutukoy dito ang direksyon ng kilos na
isinasaad ng pandiwa.
A. Pokus sa Layon
B. B. Pokus sa Aktor
C. C. Pokus sa Direksyon
D. D. Pokus sa Tagatanggap
 C
_________3. Ito ang paksa ng pangungusap na
tumatanggap ng kilos o pandiwa.
A. Pokus sa Aktor
B. Pokus sa Layon
C. Pokus sa Tagatanggap
D. Pokus sa Sanhi

B
__________4. Tinutukoy dito ang pook o lugar na pinag-
uusapan sa pangungusap.
A. Pokus sa Direksyon
B. Pokus sa Ganapan
C. Pokus sa Kagamitan
D. Pokus sa Layon
 B
__________5. Ito ang paksa ng
pangungusap na bagay ang
pinagtutuunan ng pandiwa.
A. Pokus sa Aktor
B. Pokus sa Layon
C. Pokus sa Direksyon
D. Pokus sa Kagamitan
BALIK-TANAW
Panuto: Salungguhitan ang mga pandiwa o salitang
kilos sa bawat bilang

1. Nalalason ang mga yamang tubig ng mga

basura at kemikal na galing sa mga planta at
minahan.

2. Nabawasan ang polusyon sa hangin dahil sa

pansamantalang pagsuspinde sa mga
pampublikong sasakyan.
3. Naantala ang klase ng mga mag-aaral
dahil sa COVID-19.

4. Marami ang nasawi dahil sa

pandemya.

5. Nagtutulungan ang mga kawani ng

gobyerno upang maihanda ang lahat ng
pangangailangan ng mga mag-aaral.
 naglalaro

naglalangoy
naghuhugas
PANDIWA

tumatakbo nagsasayaw kumakanta

 PANDIWA
Ang pandiwa ay ang bahagi ng pananalita na nagsasaad
ng kilos o galaw ng simuno ng pangungusap.

Ito ay maaring kilos o galaw ng tao, hayop, o bagay.

https://philnews.ph/2019/01/12/ano-ang-pandiwa-kahulugan-pandiwa-halimbawa/

Ang pandiwa ay binubuo ng salitang-ugat at isa

o higit pang panlapi.
Ang salitang-ugat ay nagbibigay ng kahulugan ng
pandiwa samantala ang mga panlapi ay nagpapakita
ng relasyon ng simuno at pandiwa, gayon din ng uri
ng aksiyon o kilos.
Paano nabubuo ang PANDIWA?
Ang kombinasyon ng salitang-ugat at ng panlaping
makadiwa ay tinatawag na PAWATAS
Sa pawatas nabubuo ang mga pandiwa.

Salitang- + Panlapi = Pawatas = Pandiwa

Ugat
= tumuka,
tuka + um = tumuka tumutuka,
tutuka
= nagpalit,
palit + mag = magpalit
nagpapalit,
magpapalit
MAIKLING PAGPAPAKILALA NG ARALIN p.4
ASPEKTO NG PANDIWA
1. Aspektong naganap o mga kilos na nangyari
na; gawa o tapos na.
Halimbawa: naglinis, nagluto, sumulat

2. Aspektong nagaganap o mga kilos na

kasalukuyang nangyayari/ginagawa.
Halimbawa: naglilinis, naglalaro, sumasayaw,
umaawit
3. Aspektong magaganap o mga kilos na mangyayari
o gagawin pa lamang.
Halimbawa: maglilinis, maglalaro, sasama
GAWAIN p5
A. Panuto: Buuin ang talata. Punan ito ng angkop na
pandiwa sa iba’t-ibang aspekto. Pumili ng sagot sa
kahon.
Masaya si Zuriel. (1.) Naghahanda
______________na siya para
sa pagbubukas ng klase sa darating na Oktubre.
hinintay
Matagal niyang (2.)_______________ ang
Natuwa siya na sa wakas
pagkakataong ito. (3.)__________
maipagpapatuloy
ay (4.)_______________________ niyang muli ang (5.)
naantala
___________niyang pag-aaral dulot ng pandemya.
naantala Naghahanda
hinintay
Natuwa kinabisado
maipagpapatuloy
MAIKLING PAGPAPAKILALA NG ARALIN p.4
P. 4

Pokus ng Pandiwa
Ang pokus ng pandiwa ay
tumutukoy sa ugnayan ng pandiwa
at ng paksa ng pangungusap.
1. Pokus sa Aktor o Tagaganap
– ang paksa ang gumaganap

TAO
ng kilos. Ito ay ginagamitan
ng mga panlaping –um,
-mang, maka-, at makapag

Halimbawa: Bago sumikat ang

araw, umalis na si Mang Daniel.
2. Pokus sa Layon –ang paksa ng
pangungusap ay bagay na
BAGAY NA
pinagtutuunan o layon ng pandiwa.
Gumagamit ito ng mga panlaping i, -
PINAGTUTUUNAN
an, ma-, ipa-, at-in

Halimbawa:
Binili ni Marilou ang bulaklak.
3. Pokus sa Ganapan – tinutukoy
dito ang pook o lugar na pinag-

LUGAR
uusapan sa pangungusap. Ang mga
panlaping pag-, an/han ang
ginagamit dito.

Halimbawa:
Ang bulwagan ay pinagdausan ng
pulong.
4.Pokus sa Direksyon –tinutukoy
dito ang direksyon ng kilos na

DIREKSIYON
isinasaadng pandiwa. Ginagamit
dito ang mga panlaping –an/han.

Halimbawa:
Pinuntahan nila ang opisina ng
kapitan upang humingi ng tulong.
5.Pokus sa Kagamitan – tinutukoy dito
ang kasangkapan o gamit na instrumento

KAGAMITAN
sa pagsasagawa ng kilos. Ginagamit dito
ang panlaping ipang (ipan-/ipam)

Halimbawa:
Ipinanungkit nila ng bayabas ang
patpat.
6. Pokus sa Tagatanggap- ang
paksa ng pangungusap ang
TAO NA
tumatanggap ng kilos o pandiwa.
Ang mga panlaping ginagamit dito
TUMATANGGAP
ay i-, ipag-, at ipa- ang.

Halimbawa:
NG KILOS
Ipagtitimpla ko ang Inay ng gatas.
7. Pokus sa Sanhi – pinagtutuunan sa
paksa ng pangungusap ang sanhi o
dahilan ng kilos ng pandiwa. Ang

SANHI
pangunahing panlaping ginagamit dito
ay ika-, at i-.

Halimbawa:

Ikinalungkot ng mga vloggers ang

pagpanaw ni Lloyd Cedena.
 C. Panuto: Tukuyin kung ang pokus ng pandiwa ay aktor o
tagaganap, layon, ganapan, sanhi, tagatanggap, direksyon
o kagamitan. Isulat ang sagot sa patlang.
direksyon
____________1. Pinasyalan ng pangulo ang white sand
sa Manila Bay.
ganapan
_____________2. Ang palayok ay pinaglutuan ng paksiw.

kagamitan
_____________3. Ipinanghalo ni Kylie ng ulam ang kutsara
Aktor o
tagaganap
_____________4. Pumitas si Quennie ng pulang rosas.
sanhi
_____________5. Ikinalungkot ng mga mag-aaral sa
ikaanim na baitang ang naudlot nilang
pagtatapos.
 TANDAAN
Ang pandiwa ay salitang kilos.
Ang pokus ng pandiwa ay tumutukoy sa
Ito ay may tatlong ugnayan ng pandiwa at ng paksa ng
pangungusap.
aspekto:
May iba’t-ibang uri ng pokus
Aspektong Naganap ng pandiwa:
Aspektong Nagaganap Aktor o tagaganap
Aspektong Magaganap. Layon
Tagatanggap
Magagamit ang aspekto Ganapan
at pokus ng pandiwa sa Kagamitan o instrumento
pakikipag-usap sa iba’t
Direksyon Sanhi
ibang sitwasyon.
PAG-ALAM SA NATUTUHAN
A. Panuto: Basahin ang usapan. Isulat sa kahon ang
ginamit na pandiwa at tukuyin ang aspekto nito.
nasisiyahan nagaganap nakita naganap
nagdaos naganap mananalo magaganap
sumali naganap natisod naganap

umakyat naganap nagtawanan naganap

nakilahok naganap lalahok magaganap

11. nasiyahan naganap

B. Panuto: Salungguhitan ang pandiwang ginamit sa pangungusap at kahunan ang
pokus ng pandiwa. Tukuyin kung ang pokus ng pandiwa ay aktor, direksyon,
tagatanggap, ganapan, sanhi, kagamitan o layon . Isulat ang sagot sa patlang.

1. Nabusog kami sa dami ng pagkain.

Pokus ng pandiwa: __________________
aktor

2. Ipinagluluto niya ng masarap na lugaw ang may sakit.

Pokus ng pandiwa: ______________
tagatanggap

3. Ipinanggupit ng barbero ang bagong gunting.

Pokus ng pandiwa: _____________
kagamitan
4. Ikinasakit ng ulo niya ang tambak na gawain.
Pokus ng pandiwa: ______________
sanhi
5. Pinaglalaruan ng mga bata ang bagong palaruan sa
paaralan.
Pokus ng pandiwa:_______________
ganapan
 nagkaroon nakikiusap madadagdagan
ginanap dumarami susuway
dinaluhan ipinatutupad makipagtulunan
tinalakay patuloy pagsasagawa
pinangunahan masugpo
Maraming Salamat