Kabanata IV

Kabesang Tales

I n i h a n d a n i : We n e A n c h e t a
 BUOD
Si Tandang Selo na umampon kay Basilio at si Telesforo o mas kilala bilang si
Kabesang Tales na anak ni Tandang Selo ay naninirahan dati sa pusod ng
gubat. Si Kabesang Tales ay naging isang kabesa de barangay. Siya ay nakisama
pansamantala sa isang namumuhunan sa bukid. Dahil sa tiyaga ni Kabesang
Tales, siya ay yumaman. Nang nakaipon siya ng kaunti, hinawan nila ang gubat
sa may hangganan ng bayan na ipinagtanong niya ay walang may-ari at
ginawang tubuhan.
Nang umunlad ang bukid, ito'y inangkin ng mga prayle. Hindi ito binawi kay
Kabesang Tales ngunit pinagbayad naman sila ng buwis na 20 o 30 piso. Dahil
taong matimpi si Kabesang Tales, pumayag siya para makaiwas ng away.
Hanggang sa tumaas ng tumaas ang singil at siya'y ginawang Kabesa o taga
kolekta ng buwis. Kapag may hindi nagbabayad, siya ang tumutubos nito at
dahil dito siya ay nalugi.
 BUOD
Tumutol si Tales ng itinaas ang upa sa dalawandaang piso at sinabi
niya na hanggang walang nakakapaghukay at nakakapag araro sa
lupa niya ng dugo at nawalan ng asawa at anak, hinding hindi niya
ito ibibigay. Dahil sa pang-aapi ng mga prayle at
makakapangyarihan, siya’y nalublob sa utang, at
naghimagsik;  Hindi na nakapag aral si Juli at hindi rin natubos si
Tano sa hukbo ng pagka guwardiya sibil. Nakidnap si Tales at
hiningian ng limangdaang piso kapalit ng kanyang paglaya. Ibenenta
na nila Juli at Tandang Selo ang lahat ng kagamitan ngunit hindi pa
rin ito sapat kaya't namasukan si Juli kay Hermana Penchang at
maglingkod bilang utusan. 
Wakas.
e n lo
h