BAB 5

PERMUAFAKATAN POLITIK DALAM

KONTEKS HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA

Oleh
Encik Muhamad Safwan Bin Mohd A’seri
Objektif Pembelajaran

Mengetahui perkembangan parti politik

di Malaysia.

Menghuraikan usaha yang diambil

untuk mengukuhkan kesepaduan sosial
melalui politik.

Mengenal pasti cabaran yang dihadapi

dalam memupuk integrasi etnik di
negara ini dalam konteks politik.
Pengenalan
Pentadbiran Kesultanan Temenggun
Melaka jadi titik permulaan g
dalam memahami
pentadbiran feudalisme di
Tanah Melayu.
Sultan memerintah dibantu
Pembesar Empat -
Pembesar Laksaman
Bendahara, Temenggung, Bendahara
Empat a
Laksamana dan Penghulu
Bendahari).
Kerajaan Melaka memiliki
Undang-undang Kanun
Melaka – kawal keamanan.
Penghulu
Bendahari
 Sistem politik tradisional
tidak membenarkan
persaingan kuasa yang Kesetiaan
dan
bebas. kedaulatan
dijunjung

 Sultan mempunyai
kuasa mutlak.

 Kesetiaan rakyat dan

Persaingan
kuasa tidak
Politik Derhaka
satu

kedaulatan raja
bebas
Tradisional kesalahan

dijunjung.

 Derhaka kepada raja

atau Sultan satu Sultan
kuasa
kesalahan besar. mutlak
 Kemasukan penjajah telah Kuasa
menghakis kuasa Sultan Sultan
Terhakis
 Kuasa Sultan menjadi lemah Lemah-1870-an
pada 1870-an
 Campur tangan kolonial melalui
Perjanjian Pangkor 1874 - Campur tangan-
Perjanjian Pangkor
pengenalan Sistem Residen.
 Sistem Residen diperluaskan ke
negeri yang mempunyai Sistem Residen –
Selangor, Negeri
kepentingan ekonomi (Selangor, Sembilan, dan Pahang
Negeri Sembilan dan Pahang) –
dipaksa terima Residen.
 Kedudukan Sultan lemah Pungutan cukai (x)
khasnya dalam pungutan cukai.
 Kuasa Sultan- agama Islam dan
adat Melayu sahaja. Islam dan adat (√)
 British menggabungkan Perak,
Selangor, Negeri Sembilan dan
Negeri- Pahang dalam satu unit
• Perak pentadbiran – Negeri-negeri
negeri • Selangor
Melayu Melayu Bersekutu (1896)
• Pahang
Bersekut • Negeri
u (1896) Sembilan British memperoleh Perlis,
Kedah, Kelantan dan
Terengganu melalui Perjanjian
Bangkok (1909) – Negeri-negeri
Negeri- Melayu Tidak Bersekutu
negeri • Perlis bersama dengan Johor.
Melayu • Kedah
Tidak • Kelantan
Bersekut • Terengganu
u
 Penguasaan British melalui
Malayan Union
 Diperkenalkan pada 1 April
1946.
 Menjadikan Tanah Melayu
sebagai sebuah negeri
jajahan.
 Mendapat tentangan orang
Melayu – kuasa Sultan
dilenyapkan.
 UMNO kemudiannya
ditubuhkan bagi menentang
Malayan Union.
 Tentangan hebat
menyebabkan Malayan Union
dimansuhkan dan digantikan
dengan Persekutuan Tanah
Melayu.
 UMNO
 Diterajui oleh Dato’ Onn
Jaafar sebagai Presiden
pertama.
 1950-an, UMNO bergabung
dengan MCA bagi
mewujudkan Perikatan
 Perikatan – amalkan konsep
perkongsian kuasa @
pakatan politik.
MCA
 Dibentuk oleh Tan Cheng
Lock bagi melindungi
kepentingan masyarakat
Cina (sosial, ekonomi, politik
dan budaya)
Faktor etnik merupakan elemen
utama yang mempengaruhi
penubuhan parti politik dalam
tempoh sebelum dan awal
kemerdekaan (Semenanjung
Malaysia, Sabah dan Sarawak).
Kerjasama parti politik menjurus
kepada permuafakatan sehingga
membentuk gabungan politik.
Kerjasam Tolak
Permuafakatan berteraskan Muafakat
a ansur
konsep tolak ansur, tawar
menawar, akomodasi dan
konsensus dalam pelbagai parti
yang menyertai gabungan
membolehkan parti-parti
membentuk kerajaan dan
mengekalkan kuasa.
Parti politik berkongsi kuasa
kerana menyedari tidak mungkin
bagi satu-satu kaum mendominasi
kuasa dan memerintah negara ini.
Gabungan parti
politik mewujudkan
kestabilan politik sejak
merdeka.

Perkongsian kuasa memberi

kepuasan kepada pelbagai
etnik

Parti politik yang mewakili etnik

dapat bekerjasama untuk
menjalankan pentadbiran dan
pembangunan.
 Barisan
Nasional

Parti
Progresif Parti dari Parti dari
UMNO MCA MIC
Penduduk Sabah Sarawak
(ppp)

Parti Pesaka
Parti
Bumiputera
Demokratik
Bersatu
Sabah (PDS)
(PBB)

KOMPONEN PARTI Parti Liberal

Parti Rakyat
Bersatu
BARISAN NASIONAL Demokratik
(LDP)
Sarawak
(SUPP)

Parti Rakyat
Parti Bersatu
Sarawak
Sabah (PBS)
(PRS)

Parti
Progresif
Demokratik
Sarawak
(SPDP)
 Ada parti yang keluar
gabungan atas masalah
tertentu.

 PAS – keluar dari BN

pada 1977 selepas krisis
kepimpinan di Kelantan.

 PBS – keluar dari BN

pada 1987 dan
bergabung kembali pada
PAS
1994.
Gabungan untuk
PBS
mendapatkan faedah, jika
tidak akan keluar
daripada gabungan.
Pembangunan Politik
Matlamat utama pembangunan
politik ialah untuk pembinaan
Pemerintahan
negara bangsa.
@ Kerajaan  Wilayah yang mempunyai
sempadan, pemerintahan atau
kerajaan, warganegara dan
bangsa.
NEGARA  Dicapai melalui penerapan dasar
Sempadan Warganegara awam, pemupukan semangat
BANGSA
nasionalisme (lagu dan bendera
kebangsaan, perayaan hari
kemerdekaan)
 Usaha mewujudkan negara
Bangsa bangsa mengambil kira faktor:
1) Kesan penjajahan
2) Kepelbagaian etnik
3) Gabungan wilayah
4) Gabungan kerajaan.
Pemupukan Hubungan Etnik
Secara Formal dalam Politik
Usaha awal Dato’ Onn melalui penubuhan parti
multietnik (Parti Kemerdekaan Malaya-IMP)

 Beliau keluar UMNO pada 1951 disebabkan idea

beliau ditolak sebahagian besar ahli UMNO.
 Tindakan beliau yang disifatkan mendahului zaman
tidak dapat diterima oleh masyarakat majmuk ketika
itu – masing-masing mahu kepentingan etnik terlebih
dahulu diperjuangkan.
 IMP tewas dalam Pilihan Raya Majlis Perbandaran
Kuala Lumpur 1952.
 Parti Perikatan mengamalkan
konsep perkongsian kuasa @
UMNO + UMNO + pakatan politik sejak menjelang
MCA MCA + MIC
(1952) = = menang
kemerdekaan.
menang (9) (51)  UMNO (Melayu) + MCA (Cina)
dalam Pilihan Raya 1952
Pakatan menentang IMP – menang 9
Politik daripada 12 kerusi
 Pilihan Raya Persekutuan 1955
(Perikatan yang turut disertai MIC)
– menang 51 daripada 52 kerusi.
Kemenangan ini membuktikan
kerjasama antara kaum.
 Kemenangan Perikatan
menjadikan usaha menuntut
kemerdekaan semakin mudah.
 18 Januari-8 Februari 1956,
rundingan untuk mendapatkan
kemerdekaan di London diadakan
di antara pemimpin Perikatan
dan British.
 Keputusan dicapai – Persekutuan
Tanah
Melayu akan merdeka
pada 31 Ogos 1957.

1960-an, National
Convention Part (NCP) ditubuhkan
 Berteraskan Melayu sebagai
alternatif kepada UMNO dan PAS.
 Gagal bertahan.
 Pilihan Raya 1969:
 Kesedaran politik berasaskan ciri
perkauman yang primodial
berkurangan.
 Kaum tertentu tidak mengundi
parti yang hanya mewakili Pilihan
kaumnya sahaja. Raya
 Perikatan hanya menang di 1969 Sokongan
kawasan Melayu yang kurang kepada parti
daripada 90% dan kalah kepada pelbagai etnik
pembangkang di kawasan majoriti
orang Melayu.
 Sokongan pengundi Melayu Perikatan kalah
adalah kepada calon parti politik di kawasan
pelbagai etnik berbanding berciri majoriti Melayu
etnik.
 Parti Gerakan – letak 9 calon
Gerakan dapat
Melayu (pilihan raya negeri) dan 3 sokongan di
calon (Parlimen) = dapat undi Pulau Pinang
banyak di Selangor dan Pulau dan Selangor
Pinang.
 1972 Perikatan
 Perikatan disertai PAS,
Gerakan dan parti-parti dari
Sabah dan Sarawak.
 PAS dikeluarkan dari BN pada PAS
1977– tiada persefahaman.

1974 Gerakan Perikatan

 Perikatan ditukar kepada BN.
 Dianggotai 9 parti.

Parti dari
Sabah

Parti dari
Sarawak
 BN
• Gabungan kerajaan campuran Kukuhkan
berteraskan permuafakatan kerjasama
etnik
(tolak ansur, tawar menawar
dalam kalangan elit politik).
• Diwujudkan untuk perkukuhkan Gabungan Pembangkang
kerajaan diajak
kerjasama antara etnik. campuran bergabung
• Agar setiap etnik diwakili dalam
keputusan politik di peringkat
BN
tertinggi negara.
• Kerajaan merasakan
pertelingkahan politik tidak Kurang
Memberi
persaingan
berfaedah - parti pembangkang politik
tempat kepada
semua kaum
diajak sertai gabungan bagi perkauman

jamin kestabilan
• Pendekatan – memberi tempat
kepada semua kaum dari
pelbagai negeri bergabung di
bawah BN.
• Dapat mengurangkan
persaingan politik perkauman.
Demografi dan Politik
Aspek demografi mempunyai
pengaruh kuat terhadap
demografi politik khasnya dalam
pilihan raya.

Komposisi
penduduk Jumlah ahli dalam parti politik
dan jumlah pengundi di
sesebuah kawasan
mempengaruhi kemenangan
sesebuah parti.
Demografi
politik
Komposisi dan pola taburan
penduduk di sesebuah kawasan
Jumlah
Jumlah ahli
pengundi akan menentukan parti yang
akan mewakili kawasan tersebut.
 Keseluruhan kerusi:
Berdasarkan pilihan raya 1995, 156 @ 71.2%
1999 dan 2004: (Semenanjung, Sabah dan
Sarawak)
1) Peranan dan kedudukan etnik
Melayu dalam politik adalah
jelas.

 Semenanjung, Sabah
danSarawak: 125 kerusi (orang
Melayu pengundi majoriti).

 Sabah dan Sarawak: 31 kerusi

(majoriti peribumi).

 Kerusi Melayu @ bumiputera

adalah sebanyak 156 @ 71.2%
dalam negara.
23 kerusi 6 kerusi 1 kerusi
2) Etnik Cina:

 Di semenanjung - 23
kawasan Parlimen @
10.5% (majoriti pengundi
Cina)
 Di Sabah – 1 kerusi
 Di Sarawak – 6 kerusi
 keseluruhan ialah
sebanyak 30 kerusi @
13.7%
 Tidak ada kerusi parlimen yang
mempunyai majoriti pengundi India.

Daripada 219 kerusi parlimen, 33 Faktor Faktor

kerusi @ 15.1% merupakan kerusi Sejarah Ekonomi
plural.
Taburan
- di kawasan parlimen berkenaan, penduduk
tidak terdapat suatu kumpulan etnik @pengundi
yang mewakili majoriti pengundi di majoriti
tempat berkenaan.

3) Bilangan kerusi kawasan

parlimen yang majoriti
pengundinya daripada kumpulan
etnik tertentu tidak dapat
dielakkan disebabkan taburan
penduduk ditentukan faktor
sejarah dan ekonomi.
 4) BN mencipta formula agar
agihan kerusi parlimen
keseluruhan mencerminkan
komposisi penduduk sebenar.

Pakatan dan perkongsian kuasa

Parti bersifat multietnik yang diamalkan sejak sekian lama
tidak mengira: masih relevan.

5) Pengundi sedar keperluan

Kaum untuk mengundi parti bersifat
multietnik.

Bahasa Tanpa mengira latar belakang

kaum, bahasa atau agama yang
berlainan.
Agama Politik baru bersifat integrasi
berbilang etnik menjadi trend.
 Kejayaan BN di Semenanjung,
Sabah dan Sarawak
mengekalkan kuasa
membuktikan kejayaan dan
konsep pakatan serta kerjasama
politik di antara etnik.

 Sesuatu parti politik atau

kumpulan etnik tidak akan dapat
memerintah sendiri tanpa
penglibatan etnik lain.

 Formula perkongsian kuasa

membolehkan pemimpin yang
mewakili pelbagai etnik
bekerjsama menentukan hala
tuju negara.
Pakatan Politik di Sabah dan
Sarawak

Terdapat banyak parti di

Sabah dan Sarawak yang
mewakili pelbagai etnik.
Perkembangan politik
dipengaruhi struktur Parti Politik di Sabah dan
masyarakat majmuk di negeri Sarawak
tersebut.
Politik di Sabah dan Sarawak Dipengaruhi struktur
masyarakat majmuk
lebih kompleks.
Sabah dan Sarawak
mengamalkan gabungan Lebih kompleks
politik bagi membentuk
kerajaan sejak tahun 1963.
Gabungan politik
Selepas penubuhan
Malaysia, Ketua Menteri pertama
Sarawak ialah Stephen Kalong
Ningkan (Iban) manakala Gabenor
pertama ialah Datu Abang Haji
Openg (Melayu).

Pelantikan ini memperlihatkan

permuafakatan awal dari segi
perkongsian kuasa antara etnik
Melayu (Islam) dengan etnik Dayak
(bukan Islam).

Permuafakatan politik di Sabah

lebih ketara – USNO, Berjaya dan
PBS mendominasi kerajaan secara
bersendirian namun tidak dapat
memerintah sendiri dan perlu
mendapatkan sokongan daripada
etnik lain.
 Pelantikan Ningkan
Sebagai Ketua
Menteri Sarawak
The Straits Times, 23 Julai 1963
Pakatan Politik di Sabah
Di Sabah tidak terdapat kelompok
dominan dari segi penduduk.
Empat kelompok bumiputera tidak
jauh berbeza.
 Kadazan Dusun (24.8%)
 Peribumi lain (20.6%)
 Bajau (18.5%)
 Melayu (18.5%)

Wujud dua sistem kepercayaan

 Etnik bumiputera bukan Islam
(Kadazan Dusun, Murut dan
Rungus) dan subetnik yang
mengamalkan kepercayaan
tradisional.
 Etnik bumiputera Islam (Bajau,
Idahan, Iranum, Bisaya, Orang
Sungai dan Sulu)
 Perkembangan politik di Sabah
dan Sarawak memperlihatkan
pola yang hampir sama.
 Kemunculan parti politik
merupakan reaksi kepada
pembentukan Persekutuan
Malaysia.
• Pola yang
Perkembanga sama  Pelbagai etnik bumiputera
n politik Sabah •
Reaksi kepada terpisah berasaskan etnik dan
dan Sarawak
pembentukan agama (Islam dan bukan
Malaysia. Islam).
 Parti politik cuba mendapatkan
sokongan daripada etnik
tertentu -
 Pakatan antara pelbagai etnik
telah diwujudkan.
 United National Kadazan
Organization (UNKO)
 Ditubuhkan oleh Donald
Stephen.
SCA/SANAP
 Bagi menyatukan masyarakat
Kadazan Dusun dan
bumiputera bukan Islam.
Sabah
UNKO Perikatan di Indian
USNO Congress
 Dipimpin Tun Dato’ Mustapha
Sabah pada
Dato’ Harun. Peringkat
 Mewakili etnik Bajau, Suluk Awal
dan lain-lain.

USNO UPKO
Sabah Chinese Association
(SCA)
 Dinaungi oleh orang Cina.
USNO Parti Perikatan menerajui
Perikatan Sabah di antara 1963-1967
Sabah selepas memenangi pilihan
Selepas raya iaitu Residency Electoral
Pilihan Colleges.
Raya Negeri
1967  USNO – 8 kerusi
SCA
 UNKO – 5 kerusi
 SANAP – 4 kerusi

Selepas Pilihan Raya 1967,

Perikatan Sabah terdiri
daripada USNO dan SCA
setelah UPKO dibubarkan dan
majoriti ahlinya menyertai
USNO.
 Pilihan Raya Umum pertama di Sabah
adalah pada 27 April 1967

 USNO – 14 kerusi
 UPKO – 12 kerusi
 SCA – 5 kerusi

Pilihan Kerajaan negeri pertama di bawah

Raya • USNO -14 USNO-SCA dan UPKO keluar daripada
Umum • UPKO – 12 pakatan pada 16 Mei 1967.
1967 • SCA - 5
Pilihan Raya 1976
 Parti Berjaya (Bersatu Rakyat Jelata
Sabah) – 28 kerusi (menang)
 USNO – 20 kerusi

Pilihan • Berjaya -  Parti Berjaya telah menumbangkan

Raya 28 Mustapha yang memerintah selama 13
1976 • USNO 20 tahun – Fuad Stephen menjadi Ketua
Menteri dan Harris Salleh sebagai
Timbalan Menteri
 Parti Berjaya

Berjaya
Berbilang etnik

Bumiputera
 Diterajui oleh Harris Salleh
Islam dan
bukan Islam  Memerintah Sabah dari 1976-1985.
 Sebuah parti berbilang etnik.
 Dianggotai bumiputera Islam dan bukan
Tidak mendapat Islam.
sokongan
kerajaan pusat  Tidak mendapat sokongan daripada
kerajaan pusat kerana Harris Salleh
dianggap ‘keras’ – sebabkan sesetengah
pemimpin Sabah dan rakyat tidak
berpuas hati.
 Parti Bersatu Sabah (PBS)
PBS
Pelbagai etnik

Memberi
tentangan
kepada Parti
Berjaya

Dimonopoli
bumiputera
 Memberi tentangan kepada Harris Salleh. bukan Islam

 Parti pelbagai etnik dimonopoli bumiputera

bukan Islam. Berjaya
tumbangkan
 Parti pembangkang berjaya menumbangkan BN pada 1985
kerajaan BN di Sabah pada tahun 1985 – 26
kerusi.
Memerintah
 Faktor: kekecewaan etnik Cina dan Kadazan Sabah (1985-
terhadap Parti Berjaya pimpinan Harris Salleh. 1994)

 Memerintah Sabah dari 1985-1994.

 Semasa PBS memerintah Sabah, berlaku krisis di antara kerajaan negeri dan pusat.
Beberapa hari selepas DUN dibubarkan bagi memberi laluan kepada pilihan raya 1994,
Timbalan Presiden PBS telah keluar parti dan menubuhkan Parti Maju Sabah (Sabah
Progressive Party-SAPP).
 SAPP diterima masuk ke BN.

Pilihan Raya 1994

 PBS menang tipis-25 daripada 48 kerusi
 BN – 23 kerusi
Beberapa hari selepas itu, 12 orang ADUN PBS keluar parti dan menubuhkan parti baru
untuk menyertai BN.
 Menyebabkan Joseph Pairin Kitingan yang mengetuai Sabah terpaksa membubarkan
kerajaan dan memberi laluan kepada BN untuk menerajui Sabah.

Pilihan Raya 1994

12 ADUN PBS
PBS- 25 kerusi BN – 23 kerusi lompat parti, Kerajaan BN terajui
(menang) (kalah) tubuh parti dan dibubarkan Sabah
sertai BN
 Kejatuhan PBS membawa
perubahan besar dalam politik
Sabah.

 UMNO berjanji jika parti itu

berjaya merampas pemerintahan
negeri, jawatan Ketua Menteri
akan mengikut giliran antara
bumiputera Islam, bukan Islam
Pelbagai
dan Cina supaya semua etnik
mempunyai peluang memerintah. disatukan.

 UMNO berjaya menyatukan

pelbagai etnik bumiputera Islam
dan bukan bumiputera Islam, Perubahan dalam
Politik Sabah
Kristian dan lain-lain. Selepas
Kejatuhan PBS
Jawatan
 Kelahiran beberapa buah parti Ketua
Kelahiran
baru – Parti Bersatu Rakyat Menteri
parti baru.
mengikut
Sabah (PBRS) dan (PDS) giliran
 Pakatan Politik di Sarawak
Komposisi penduduk di Sarawak
lebih kompleks.

 sekitar 30 etnik
 Dayak- 44.3 peratus
 Melayu – 23.2 peratus
 Melanau – 5.7 peratus
 Cina – 26.5 peratus
 India – 0.2 peratus

Banyak parti
ditubuhkan
Peringkat
Beralih
Pelbagai parti politik ditubuhkan
awal –
menjelang
berbilang
kepada menjelang penubuhan Persekutuan
pembentukan perkauman
Malaysia
kaum Malaysia pada tahun 1963.
 Peringkat awal – keanggotaan parti
bersifat berbilang kaum.
 Seterusnya, lebih kepada
perkauman
 SUPP

 Ditubuhkan pada tahun 1959

 Parti tertua di Sarawak
 Pada peringkat awal dianggotai pelbagai SUPP
kaum (46 % bumiputera).
 1962 – pemimpin SUPP diberi galakan
oleh pentadbiran kolonial sebagai
persediaan ke arah pemerintahan
sendiri.
 SUPP menjadi inspirasi kepada etnik
bumiputera untuk menubuhkan parti
masing-masing – memperjuangkan
kepentingan, kebajikan dan aspirasi
bumiputera.
 Identiti pelbagai etnik dalam SUPP
terhakis apabila calon bukan Cina kalah
dalam pilihan raya kerajaan tempatan -
SUPP menjadi pembangkang yang kuat.
 SUPP menyertai Perikatan Sarawak
pada 1971 – meningkatkan sokongan
orang Cina terhadap kerajaan.
 Sarawak Chinese
Association (SCA).

 Ditubuhkan pada tahun

William 1962.
Tan
 Dipimpin William Tan.
 Mewakili etnik Cina.
 Gandingan suku Foochow
Foochow (Sibu) dan Teochew
1962 SCA +
Teochew (Kuching).
 Tidak bertahan lama dan
dibubarkan.
 Faktor: sokongan kaum
Mewakili
Cina
Cina lebih kepada SUPP.
 Cadangan penubuhan Malaysia membawa kepada penubuhan beberapa buah
lagi parti – PANAS, Barjasa dan SNAP.

SNAP
 Parti berbilang kaum.
 Awalnya, menyertai Perikatan Sarawak.
 Kemudian keluar pada tahun 1966 dan sertai semula BN pada 1976 dan
keluar semula pada tahun 2004 dan seterusnya sertai Pakatan Rakyat pada
tahun 2010.

SNAP Masuk
Keluar Pakatan
BN- 2004 Rakyat -
Masuk BN 2010
- 1976

Keluar
BN -
1966
Tsunami Politik: Politik Perkauman
Semakin Mengendur
Pilihan Raya 2008
disertai 20 parti politik
menyaksikan BN gagal
mengekalkan majoriti 2/3
di Dewan Rakyat.
 BN sebelum ini yakin
akan menang – kejayaan
2004 akan berulang.
Persaingan sengit BN
dengan pembangkang – Negara Harapan Selamat,
masing-masing Berkebajika Baru untuk Perubahan Aman dan
n Malaysia Makmur
melancarkan manifesto
yang menggambarkan
sensitiviti dan
keprihatinan terhadap isu
yang sedang berlaku.
 Manifesto BN berdasarkan
isu ekonomi dan keselamatan
pada ketika itu.
Kos sara hidup
 Masalah kos sara hidup MANIFESTO
yang tinggi. BN
 Jaminan keselamatan yang
tidak terjamin – kes ragut

BN mengkategorikan
Keselamatan
manifestonya kepada lima
bahagian:

1. Ekonomi
• Ekonomi
2. Pembangunan seimbang • Pembangunan
3. Pendidikan • Pendidikan
Lima • Meringankan
4. Meringankan kenaikan bahagian kenaikan harga
• Undang-undang
harga dan keselamatan
5. Undang-undang dan awam.
Keselamatan Awam
 Dalam Pilihan Raya 2008,
BN menguasai 140 atau 63%
BN kerusi manakala
Menang-140 pembangkang memenangi
kerusi 82 kerusi atau 37%.

BN dan pembangkang hanya

Undi – 52.98% dibezakan sebanyak 4.91
peratus sahaja undi – BN
(52.98% dan pembangkang
(48.07%).
Sabah – 24
kerusi Kemenangan besar BN di
Sabah (24 kerusi) dan
Sarawak (30 kerusi)
Sarawak – 30 membolehkan BN
kerusi mengekalkan kuasa di
peringkat persekutuan.
 Lima buah negeri dikuasai
pembangkang – Perak, Kedah,
Selangor, Kelantan dan Pulau Negeri yang Dikuasai
Pinang. Pembangkang dalam Pilihan
Perak dikuasai semula oleh BN. Raya 2008
Di peringkat DUN:
 BN – 307 kerusi
Perak
 PAS – 83 kerusi
 DAP – 71 kerusi
 PKR – 42 kerusi
Kedah
 Bebas – 2 kerusi
Pilihan raya 2008 Selangor
memperlihatkan landskap politik
negara beranjak dengan radikal.
Kelantan
Undi yang besar berpihak kepada
pembangkang.
Pulau Pinang
Perubahan Trend dan Corak
Pengundian
Keputusan Pilihan Raya 2008
memperlihatkan trend dan corak
pengundian yang berbeza.
 Sebelum ini, BN menguasai
kerusi tanpa banyak cabaran
kecuali pada tahun 1969.
 Unsur politik lama berteraskan
politik perkauman kurang
berkesan untuk menarik
sokongan pengundi.
 Ada pemimpin yang
menggunakan isu perkauman
untuk meraih undi bagi
memancing emosi pengundi –
strategi ini merupakan formula
bagi kemenangan BN sejak
sekian lama.
 Pilihan Raya ke-12, gaya
politik baru mengambil tempat.

 Pengundian tidak lagi

mengutamakan parti yang Calon dipilih
merentasi
diwakili calon sama ada dari perjuangan
perkauman
BN atau pembangkang.

 Pengundi memilih parti atau

calon merentasi garis
perjuangan perkauman. Gaya politik baru

Tidak Pengundi berminat

 Pengundi berminat dengan isu mengutamakan dengan isu yang
yang lebih besar – ketelusan, parti besar
kebebasan bersuara, keadilan.
Masyarakat Pelbagai Etnik
Beralih Angin Pilihan Raya 2008, rakyat lebih
memihak kepada pembangkang
dan menolak BN – tsunami
politik.
BN kehilangan sokongan
Pembangkang pelbagai etnik.
Berlaku peralihan ketara terhadap
sokongan pengundi Melayu, Cina
dan India kepada pembangkang.
 Undi DAP, PKR dan PAS.
MCA dan Gerakan yang mewakili
etnik Cina kalah teruk
Melayu, Cina • 2008 - 15 kerusi Parlimen dan 31
dan India
kerusi DUN.
• 2004 – 31 kerusi Parlimen dan 76
kerusi DUN.
Gerakan yang menguasai Pulau
Pinang sekian lama juga terlepas
ke tangan pembangkang.
 Di kawasan bercampur (satu-satu etnik
bukan majoriti) – BN kalah sedangkan
sebelum ini menjadi kubu kuat.
Pengundi Cina – di kawasan 30% penduduk
Cina, mereka mengundi pembangkang.
• Calon Melayu (PKR) bertanding di Ampang
menang dengan 34% pengundi Cina.
• Calon PAS di Hulu Langat menang dengan
37% pengundi Cina.
Kawasan yang dihuni etnik Cina, sokongan
terhadap BN adalah rendah.
 Lebih sokong pembangkang – DAP dan
PKR.
 Sokongan terhadap MCA dan Gerakan
adalah lemah.
Sokongan terhadap pembangkang tidak
berdasarkan etnik tetapi berdasarkan
parti.
 Pengundi Cina dan Melayu sokong
pembangkang tanpa melihat etnik.
 Makin ramai etnik Cina dan India di
sesebuah kawasan, makin rendah
sokongan terhadap BN.
• Calon DAP (India) di Ipoh Barat dan
Batu Kawan memenangi kerusi
meskipun majoriti pengundinya
adalah etnik Cina.
• Pengundi menolak MCA dan Gerakan
dan memberi sokongan kepada DAP.

Sokongan orang Melayu terhadap

PKR semakin meningkat di kawasan
yang mempunyai ramai etnik Melayu.

PAS juga mendapat sokongan yang

lebih kuat berbanding UMNO di
kawasan serupa.
 Sementara itu, Sabah dan
Sarawak menjadi kubu kuat BN

• Hanya kalah satu kerusi

• Sumbang 54 kerusi.
• Sabah dan Sarawak menjadi
simpanan tetap kepada BN.
• Pemimpin Sabah dan Sarawak
diberi peranan dominan –
Speaker dan Timbalan Speaker
Dewan Rakyat.

BN ubah perlembagaannya –
perkenalkan keanggotaan
bersekutu dan bergabung.
• Usaha membuka keahlian kepada
semua individu daripada latar
belakang etnik yang berbeza.