Староегипетска литература

Заедно со сумерската е една од

најстарите литератури, почетоците
се приближно во 3000 г. пр. н. е.
 Писма/азбуки/ јазик
• Хиероглифи (свети резби)
• Хиератика (свештеничко писмо)
• Демотско писмо (по углед на грчкото)
• Јазикот поминал во неколку етапи:
староегипетски, средноегипетски,
доцноегипетски, демотски (во грчкиот и римскиот
период), последната етапа е коптскиот јазик кој
бил говорен до 16 век, а до денес се користи како
јазик на црковните книги на коптските христијани
Папирус - еден од материјалите на кој
пишувале во Египет
Хиероглифи
 Митологија
• Најпознат е митот за Изида и Озирис
• Озирис е бог на плодноста, на вегетацијата, бог кој
умира и повторно се раѓа (Дионис, Исус)
• Изида е жената на Озирис, божица на плодноста
• Хорус е нивниот син, роден по смртта на таткото, го
победил Сет (се сметал за прв владетел на Египет)
• Сет е братот на Озирис, бог на хаосот, кој од
љубомора го убива братот
• Врвно божество е Ра, богот на сонцето
Озирис, Изида, Хорус
 Книжевна дејност
• Лирика: љубовни песни (Љубовта на мојата
драга), рефлексивни, химни, молитви
(Химна на сонцето, Химна на Нил)
• Епика: приказни („Приказната за Синух“,
може да се спореди со „Синдбад
морепловецот“ од „1оо1 ноќ“) , патописна
литература - „Патувањето на Унамон“
(Одисеја), поучни текстови, пророштва ,
раскази, басни и сл.
 Старо царство
• Натписи од гробниците: Текстови на
пирамидите, Текстови на саркофазите, Книга
на мртвите
• Раскажуваат за животот и делата на
покојникот, за патувањето на душата во
подземниот свет
• Покрај текстот има нацртано музичари,
артисти, што упатува дека постоеле и лирски
песни
Разговор на човекот со својата душа/
патување во подземниот свет
 Средно царство - Златен век
• Зборникот Птахотеп: поуки за тоа како
треба да се однесува благородниот човек
• Раскази за градење на пирамидите,
папирус „Весткар“
• „Дијалог на разочараниот со својата душа“-
со филозофско-религиозен карактер
• Пророштвото на Нефрит
Приказната на Синух-историска повест
 Ново царство
• Приказни и раскази: Правда и кривда - за
неправдите кои постариот брат му ги нанел на
помладиот; Хор и Сет - мит за расправиите
меѓу боговите; приказната за Џехуд - за
итрината со која успеал да го освои градот
Јафа, може да се спореди со приказната за Али
Баба или за тројанскиот коњ од „Илијада“;
• Повест „Кадешка поема“-биографија за Рамзес
II