Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

Μαρία Ζαφειροπούλου
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα
• Ανθεκτικότητα είναι μια δεξιότητα ζωής,
• είναι να μπορείς να ανταποκρίνεσαι
προσαρμοστικά στις δύσκολες συνθήκες και να
συνεχίζεις να ευδοκιμείς παρά τις αντιξοότητες,
• είναι να μπορείς να τα βγάζεις πέρα και να
επανέρχεσαι στην φυσιολογική συναισθηματική
σου κατάσταση ενώ αντιμετώπισες δυσκολίες,
προκλήσεις, αντίξοες καταστάσεις,
• να συνέρχεσαι συναισθηματικά και να συνεχίσεις
τη ζωή σου κανονικά.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα
• Η ανθεκτικότητα είναι αυτό που δίνει στους
ανθρώπους την ψυχολογική δύναμη για να
αντιμετωπίσουν το άγχος και τις κακουχίες.
• Είναι η ψυχική δεξαμενή της δύναμης που οι
άνθρωποι είναι σε θέση να αντλήσουν σε
περιόδους ανάγκης, χωρίς να καταρρεύσουν.
• Τα ανθεκτικά άτομα είναι σε θέση να χειριστούν
αυτές τις αντιξοότητες και να ξαναφτιάξουν τη
ζωή τους μετά από μια καταστροφή.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Η ανθεκτικότητα δεν εξαλείφει το άγχος

• ή διαγράφει τις δυσκολίες της ζωής.
• Οι άνθρωποι που κατέχουν αυτή την
ανθεκτικότητα δεν βλέπουν τη ζωή
ρόδινη.
• Καταλαβαίνουν ότι μερικές φορές είναι
σκληρή και επώδυνη.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Βιώνουν συναισθηματικό πόνο, θλίψη και την

απώλεια που έρχεται μετά από μια τραγωδία,
• αλλά η ψυχολογική τους κατάσταση τους
επιτρέπει να επεξεργαστούν τα συναισθήματα
τους αυτά και να επανέλθουν.
• Η ανθεκτικότητα δίνει στους ανθρώπους τη
δύναμη
• να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα,
• να ξεπεράσουν τις αντιξοότητες και
• να προχωρήσουν στη ζωή τους.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα
• Τα βασικά χαρακτηριστικά της ανθεκτικότητας
στα παιδιά και τους νέους περιλαμβάνουν την
κοινωνικότητα, την αίσθηση της προσφοράς, του
καθήκοντος, την υπευθυνότητα, την αισιοδοξία,
την αίσθηση ελπίδας για το μέλλον, την πίστη τις
κοινωνικές αξίες, την αγάπη στην οικογένεια,
στο σχολείο και τη μάθηση, την αίσθηση της
αυτο-αποτελεσματικότητας και την ισχυρή αυτο-
πεποίθηση.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα
• Tα σχολεία μπορούν να ενισχύσουν την
ανθεκτικότητα μέσω προγραμμάτων που
δημιουργούν θετικά κοινωνικά πρότυπα και μια
αίσθηση σύνδεσης με τους εκπαιδευτικούς, τους
συμμαθητές και τους ακαδημαϊκούς στόχους του
σχολείου.
• Η δημιουργία ανθρώπων που είναι σε θέση να
ανταποκριθούν σε προκλήσεις και
οπισθοδρομήσεις είναι ένας σημαντικός στόχος
της εκπαίδευσης, αν όχι Ο ΣΤΟΧΟΣ.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Οι μαθητές με συναισθηματική ανθεκτικότητα,

είναι ανοιχτοί στη μάθηση επειδή πιστεύουν ότι
μπορούν να μάθουν.
• Είναι δεκτικοί στην παροχή βοήθειας, επειδή
δεν θεωρούν ότι η παρεχόμενη βοήθεια σημαίνει
αμφισβήτηση των ικανοτήτων τους.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Αισθάνονται άνετα αν δεν μπορούν να

κατανοήσουν κάποιες έννοιες αμέσως,
επειδή βλέπουν τη μάθηση ως
αναζήτηση γνώσεων και
• γνωρίζουν ότι τα κίνητρα και η
προσπάθεια είναι εξίσου σημαντικά με το
να γνωρίζεις πώς να κάνεις κάτι.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα
• Μερικά παραδείγματα πρακτικών στην τάξη για
την καλλιέργεια και ενίσχυση της
συναισθηματικής ανθεκτικότητας θα μπορούσαν
να είναι τα παρακάτω:
• Καθημερινή πρωινή συζήτηση για τον καθορισμό
των στόχων της ημέρας και την επιμονή σε
αυτούς, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης
ότι ο καθένας έχει κάτι που προσπαθεί να
ξεπεράσει.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Χρήση ιστοριών (μέσω βίντεο και

εικονογραφημένων βιβλίων) σχετικά με άτομα
που έχουν βιώσει μεγάλες αντιξοότητες, τις
έχουν αντιμετωπίσει με σθένος επιτυγχάνοντας
έτσι τα όνειρά τους.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Εβδομαδιαία γραπτά ημερολόγια με τις σκέψεις

των μαθητών όπου καταγράφουν τι έκαναν για
να πετύχουν τους στόχους τους και τι θα
κάνουν από εδώ και πέρα για να συνεχίσουν να
βελτιώνονται.
• Συνεδρίες σε ομάδες με επικεφαλής τους ίδιους
τους μαθητές όπου συζητούν τις επιτυχίες, τα
δυνατά σημεία, τις αδυναμίες και τους στόχους
τους
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Καλλιέργεια της κριτικής σκέψης που

προκαλούν στους μαθητές να σκέφτονται
έννοιες σε ένα βαθύτερο επίπεδο.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Ως εκπαιδευτικοί χρειάζεται να προσεγγίσουμε

το ρόλο μας με την πεποίθηση ότι όλοι οι
μαθητές είναι ικανοί να επιτύχουν
βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους
στόχους και να κάνουν ό, τι καλύτερο
καθημερινά.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Δεδομένου του κεντρικού ρόλου τους στη

ζωή των μαθητών, τα σχολεία έχουν
τεράστιες δυνατότητες (και πολλοί
υποστηρίζουν και την ευθύνη) για την
προώθηση της κοινωνικής και
συναισθηματικής ευημερίας και
ανθεκτικότητας στη νεολαία τόσο εντός
όσο και εκτός του σχολικού πλαισίου.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Με 180+ ημέρες σε ένα σχολικό έτος και μια

τυπική 12ετή εκπαίδευση, εάν δώσουμε στους
μαθητές μας την ευκαιρία να μάθουν για την
ανθεκτικότητα και το χρόνο να την
καλλιεργήσουν κάτω από τις δικές τους
συγκεκριμένες καταστάσεις και συνθήκες,
μπορούμε πραγματικά να δημιουργήσουμε
ανθρώπους που θα είναι ικανοί να
ανταποκριθούν με ψυχολογική ανθεκτικότητα
και στην υπόλοιπη ζωή τους.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Με την οικοδόμηση της ανθεκτικότητας των

μαθητών τους βοηθούμε να συνειδητοποιήσουν
ότι όταν εμπλέκονται με αυτοπεποίθηση σε ένα
δύσκολο έργο, τα πάντα είναι δυνατό να
συμβούν.
• Η αποτυχία δεν είναι κάτι που πρέπει να
φοβούνται και αυτό είναι ζωτικής σημασίας.
• Άλλωστε, ο στόχος της εκπαίδευσης δεν είναι
απλά να μάθουν οι μαθητές, αλλά τι μπορούν
να κάνουν με αυτό που έμαθαν.
 Ψυχολογική Ανθεκτικότητα

• Ο τομέας της Θετικής Ψυχολογίας και η

επιστημονική έρευνα περί ανθεκτικότητας
έχει μελετήσει και επισημάνει τόσο
ανθρώπινα χαρακτηριστικά όσο και
χαρακτηριστικά του κοινωνικού πλαισίου
που επιτρέπουν στους ανθρώπους να
προσαρμόζονται και να ευημερούν στην
καθημερινή τους ζωή ακόμα και όταν
αντιμετωπίζουν μεγάλες αντιξοότητες.