MIJELOIDNE NEOPLAZME

Heterogena grupa neoplazmi koje potiču

od progenitorske ćelije od koje nastaju
terminalno diferencirane ćelije (eritrociti,
granulociti, monociti, trombociti)
 Akutna mijelogena leukemija
 Mijelodisplastični sindromi
 Mijeloproliferativne neoplazme
AKUTNA MIJELOIDNA
LEUKEMIJA
 15-39 godina, 20%dječijih leukemija
 Mijeloidne prekursorske ćelije se nakupljaju u
koštanoj srži i potiskuju fizički i na druge
načine normalne hematopoetske elemente.
 FAB klasifikacija (M0-M7) zasniva se na
stepenu sazrijevanja (M0-M3), i na vrsti
leukemijskih blasta (M4-M7).
 Histohemijska bojenja (peroksidaza, specifična
i nespecifična esteraza) i imunohistohemijski
fenotip.
 FAB klasifikacija
 M0- minimalno diferencirama AML (2-3%)
 M1- AML bez diferencijacije (20%)
 M2- AML sa sazrijevanjem (30-40%)
 M3- Akutna promijelocitna leukemija (5-10%)
 M4- Akutna mijelomonocitna leukemija (15-
20%)
 M5- Akutna monocitna leukemija (10%)
 M6- Akutna eritroleukemija (5%)
 M7- Akutna megakariocitna leukemija (1%)
WHO, 2001-AML sa rekurentnim
genetskim abnormalnostima

 AML sa t(8;21)(q22;q22); RUNX1-

RUNX1T1
 AML sa inv(16)(p13.1q22) ili t(16;16)
(p13.1q22); CBFB-MYH11
 APL sa t(15;17)(q22;q12); PML-RARA
 AML sa 11q23 abnormalnostima; MLL
WHO klasifikacija (2008) AML
 Mijeloidne neoplazme povezane sa terapijom
 AML sa rekurentnim genetskim abnormalnostima
 AML sa promjenama povezanim sa
mijelodisplazijom
 AML drugačije nekategorizirana
 Mijeloidni sarkom
 Mijeloidne proliferacije povezane sa Down
sindromom
WHO, 2008-AML sa rekurentnim
genetskim abnormalnostima
 AML sa t(8;21)(q22;q22), RUNX1-RUNX1T1**
 AML sa inv(16)(p13;q22) ili t(16;16)(p13;q22), CBFB-MYH11**
 APL sa t(15;17)(q22;q11-12), PML-RARA**
 AML sa t(9;11)(p22;q23), MLLT3-MLL
 AML sa t(6;9)(p23;q34), DEK-NUP214
 AML sa inv(3)(q21;q26.2) ili t(3;3)(q21;q26.2), RPN1-EVI1
 AML (megakarioblastna) sa t(1;22)(p13;q13), RBM15-MKL1
 AML sa mutiranim NPM1 – provizionalna kategorija
 AML sa mutiranim CEPBA – provizionalna kategorija

**Dijagnosticira se kao AML, bez obzira na broj blasta; drugi zahtijevaju >20% blasta
WHO -ažurirana 2016-AML sa
rekurentnim genetskim abnormalnostima
 AML sa t(8;21)(q22;q22), RUNX1-RUNX1T1**
 AML sa inv(16)(p13;q22) ili t(16;16)(p13;q22), CBFB-MYH11**
 APL sa t(15;17)(q22;q11-12), PML-RARA**
 AML sa t(9;11)(p22;q23), MLLT3-MLL
 AML sa t(6;9)(p23;q34), DEK-NUP214
 AML sa inv(3)(q21;q26.2) ili t(3;3)(q21;q26.2), RPN1-EVI1
 AML (megakarioblastna) sa t(1;22)(p13;q13), RBM15-MKL1
 AML sa mutiranim NPM1
 AML sa mutiranim CEPBA
 Provizionalni entitet: AML sa BCR-ABL1
 Provizionalni entitet: AML sa mutiranim RUNX1
**Dijagnosticira se kao AML, bez obzira na broj blasta; drugi zahtijevaju >20% blasta
 Prethodna hemoterapija/
Radioterapija?

DA NE

Specifična rekurentna genetska

tAML
abnormalnost?
NE
DA
Prethodni MDS, sa MDS-om povezana
AML sa rekurentnim
citogenetska abnormalnost ili
genetskim abnormalnostima
višelinijska displazija

NE
DA

AML povezana sa AML drugačije

mijelodisplazijom nekategorizirana
 Dijagnoza se zasniva na nalazu
odgovarajućeg broja blasta (≥1-2; >20%)
blasta u koštanoj srži.
 Mijeloblasti: azurofilne, peroksidaza
pozitivne granule, Auer-ovi štapići
 Monoblasti: lobulirana ili zasječena
jedra, nespecifična esteraza
 Periferna krv: ispod 10.000 do preko
100.000 ćelija/mm3
 Aleukemijska leukemija- bez blasta u
perifernoj krvi
 Hromozomalne abnormalnosti u oko
90% slučajeva
Klinički: leukocitoza ili anemija,
neutropenija, trombocitopenija, M3-DIC
 Organomegalija, limfadenopatija
 M4 i M5- leukaemia cutis, gingive
 Sarcoma granulocyticum
Koštana srž-uredna
AML
AML-M3
AML-M5a
Granulocitni sarkom
Granulocitni sarkom
 Prognoza: 60% remisija nakon
hemoterapije
 15-30% bez bolesti tokom 5 godina
 t(8;21), inv16- relativno dobra prognoza
 t(9;22)- loša prognoza
  
MIJELODISPLASTIČNI
SINDROMI (MDS)
 MDS-i su grupa klonalnih poremećaja stem
ćelija koji uzrokuju poremećaje sazrijevanja
koji rezultiraju neadekvatnom
hematopoezom i povećanim rizikom
transformacije u AML.
Koštana srž hiper- ili normocelularna, u
perifernoj krvi pancitopenija.
1. Idiopatski (primarni) MDS- u osoba
preko 50 godina
2. MDS povezan sa terapijom- 2 do 8
godina nakon mijelosupresivne ili
radioterapije
WHO 2016: Mijelodisplastični sindromi
- MDS
 MDS sa jednolinijskom displazijom
 MDS sa ring sideroblastima MDS RS
MDS RS i jednolinijska displazija
MDS RS i višelinijska displazija
 MDS sa višelinijskom displazijom
 MDS sa ekscesom blasta
 MDS sa izolovanom del(5q)
 MDS neklasifibilan
 Provizionalni entitet: Refraktorna citopenija djetinjstva
 Monosomija 5,7,del5q, del7q, trisomija 8, del
20q
 Morfološki: prstenasti sideroblasti
Megaloblastoidno sazrijevanje
Nuklearne nepravilnosti eritroblasta
Neutrofili- smanjen broj sekundarnih
granula, pseudo Pelger-Huët ćelije
Megakariociti sa više jedara
Mijeloblasti- manje od 20%
 Periferna krv: pseudo Pelger-Huët ćelije,
džinovski trombociti, makrociti,
poikilociti, apsolutna monocitoza,
mijeloblasti ispod 10%
 Klinički: slabost, malaksalost, infekcije,
hemoragije
 Srednje preživljenje 9-29 mjeseci,
progresija u AML u 10-40%slučajeva.
MIJELOPROLIFERATIVNE
NEOPLAZME
 Multipotentna progenitorska ćelija
sposobna da se diferencira u granulocite,
eritrocite, trombocite i monocite.
 CML- pluripotentna stem ćelija:
limfoidne i mijeloidne ćelije.
 WHO 2016: Mijeloproliferativne
neoplazme - MPN
 Hronična mijeloidna leukemija (CML), BCR-
ABL1+
 Hronična neutrofilna leukemija (CNL)
 Primarna mijelofibroza (PMF)
PMF prefibrotična/rani stadij
PMF razvijeni fibrotični sdtadij
 Polycythemia vera (PV)
 Esencijalna trombocitemija (ET)
 Hronična eozinofilna leukemija (NOS)
 MPN neklasifibilna
 Sve praćene izvjesnom mjerom
splenomegalije.
 Zajednička im je sklonost okončavanju u
tzv. fazi istrošene koštane srži,
karakterisanom fibrozom srži i
citopenijom u perifernoj krvi.
 Mogu progredirati u AML
MPN i druge mijeloidne neoplazme udružene sa
mutacijama/rearanžmanima gena tirozin kinaze
ABL1
CML

Mijeloidna neoplazma PDGFRA,PDGFRB,

sa eozinofilijom FGFR1

PV JAK2 V617F, JAK ekson 12

PMF JAK2 V617F, MPL W151L/K

ET JAK2 V617F, MPL W151L/K

Mastocitoza KIT D816V

Bilo koja od ovih abnormalnosti određuje slučaj kao neoplastičan.

HRONIČNA MIJELOIDNA
LEUKEMIJA (CML)
 Od 25-60 godine
 t(9;22)- BCR-ABL fuzioni gen
 Celularnost koštane srži 100%,
uglavnom granulocitni prekursori
 Mali displastični megakariociti,
makrofagi
 Eritroidni prekursori- uobičajenog broja
 Gušća retikularna mreža
 Periferna krv: preko 100.000 ćelija/mm3
(neutrofili, metamijelociti, mijelociti),
manje od 10% mijeloblasta
 Eozinofilija ili bazofilija, trombocitoza
 Splenomegalija, ekstramedularna
hematopoeza- hepatomegalija,
limfadenopatija
 Klinički: leukocitoza, anemija,
hipermetabolizam, slabost, gubitak
težine, anoreksija, abdominalna bol-
splenomegalija
 Gotovo potpuni nedostatak leukocitne
alkalne fosfataze
 Spora progresija, potom faza
akceleracije, te slika AML (blastna kriza)
 U oko 50% slučajeva blastna kriza
nastaje iznenada
 U 30% slučajeva blasti su TdT+, CD10+ i
CD19+
POLYCYTHEMIA VERA (PCV)
 PCV se karakteriše povećanom
proliferacijom i stvaranjem eritroidnih,
granulocitnih i magakariocitnih
elemenata.
 Progenitorska ćelija PCV treba
ekstremno malu količinu eritropoetina i
drugih faktora rasta za proliferaciju i
preživljavanje.
 Morfologija: Hipercelularna koštana srž
Povećana količina retikularnih
vlakana
Blaga organomegalija
Periferna krv-povećan broj bazofila,
veliki trombociti
Kasnije- fibroza koštane srži uz
ekstramedularnu hematopoezu
 Klinički- oko 60 godina, povećan
hematokrit i ukupni volumen krvi-
abnormalan tok krvi i vaskularna staza.
 Plethora, cyanosis, hypertensio
 Povećana sklonost krvarenju i trombozi
(moždani i srčani infarkt, Bud-Chiari
syndroma)
 Hemoglobin 16/16.5 g/dL, hematokrit ≥
48/49%
 Leukociti 12-50.000/mm3, trombociti
preko 500.000/mm3
 Prisustvo JAK2 V617F, JAK ekson 12
 Uz flebotomije moguće preživljenje do 10
godina, kada obično dolazi do fibroze
koštane srži, 2% AML
ESENCIJALNA
TROMBOCITEMIJA
 Trombociti ≥ 450.000/mm3
 Prisustvo JAK2 V617F, JAK ekson 12,
CALR ili MPL mutacija
 Blago ili umjereno celularnija koštana
srž.
 Megakariociti su uvećani, abnormalni,
povećanog broja
 Povećana količina retikularnih vlakana
 U perifernoj krvi abnormalno veliki
trombociti
 Klinički: tromboza i hemoragije
 Preživljavanje: 12-15 godina
PRIMARNA MIJELOFIBROZA

 Rani nastanak mijelofibroze,

pancitopenije i ekstenzivne
ekstramedularne hematopoeze u slezeni,
jetri i limfnim čvorovima.
 TGF- i PDGF (fibroblastni mitogeni)
 Morfologija: u početku hipercelularna
KS sa displastičnim megakariocitima
Potom hipocelularnost, pa fibroza
Moguća osteoskleroza
Ekstramedularna hematopoeza-
splenomegalija, hepatomegalija
Periferna krv-leukoeritroblastoza,
dakriociti
Mijelofibroza-koštna srž celularna faza
Osteomijeloskleroza
Mijelofibroza-slezena
 Klinički: 60 godina, anemija,
splenomegalija, normocitna i
normohromna anemija sa
leukoeritroblastozom, leukociti ,
trombociti
 Prisustvo JAK2 V617F, JAK ekson 12,
CALR ili MPL mutacija
 5-20% AML