Professional Documents
Culture Documents
Pagsasalin Sa Larangan NG Agham at Teknolohiya
Pagsasalin Sa Larangan NG Agham at Teknolohiya
AGHAM AT TEKNOLOHIYA
balita, pormal na
PAGSASALIN sanaysay, feature
articles, agham
PAGSASALING panlipunan,
AGHAM/TEKNIKA tekstong
L pambatas,
disiplinang
akademiko,
teknolohiya
Ayon sa London Institute of Linguistics (sinipi
nina Antonio at Iniego Jr., 2006), kailangang
taglayin ng tagasalin ng mga tekstong agham at
teknolohikal ang sumusunod na mga katangian:
Panghihiram na
Kultural
PANGHIHIRAM
NG SALITA
Panghihiram na
Pulitikal
Kultural na Panghihiram
Karaniwang hinihiram ang mga salitang
nakabuhol sa kultura ng wikang hinihiraman.
Halimbawa, sa pagsasalin ng nobelang Hapones,
hindi maihahanap ng katumbas ang mga salitang
nakabuhol sa kulturang Hapones tulad ng
tempura, obi, kimono, sensei at iiba pa.
Tingnan din nating halimbawa ang “diaper” at
“lampin”. Kapag lampin ito ay nilalabhan; samantala,
ang “diaper” ay gumagamit ng material na mahusay
sumipsip at may plastic na proteksiyon upang hindi
mabasa ng ihi ang sanggol.
Pulitikal na Panghihiram
Karaniwang nagaganap ito sa mga bansang
sinakop ng ibang bansa. Mahigit 300 taong
sinakop ng mga Kastila ang Pilipinas kaya
maraming salitang hiram mula sa wikang Kastila
at dahil din mas malapit ang tunog ng wikang
Kastila sa tunog ng ating wika, dati’y may tuntunin
na anyong Kastila ang hiramin, hindi Ingles.
Nagbunga ito ng mga salitang hindi Ingles ngunit
hindi rin Kastila.
Ang halimbawang ito’y hango kina Almario, et al. (1996):
Halimbawa:
Hindi kailanman manghihiram ng salita o parirala
ang mga Amerikano sa wikang Filipino nang tulad ng
ating ginagawa sa wikang Ingles.
B. Kapag ang isang bansa ay matagal na panahong
nahantad sa kultura at buhay intelektwal ng
ibang bansa, ang wika ng bansang ito ay
nahahaluan ng labis labis na mga salitang
hiniram sa bansang nakakaimpluwensiya.
Halimbawa:
Ang panghihiram ng wikang Filipino sa wikang
Kastila at Ingles.
C. Kapag ang isang lahi ay nahirata o namihasa sa
panghihiram ng mga salita buhat sa bansang
nakakaimpluwensiya rito, nanghihiram ito kahit
na may smga salitang kakahulugang-
kakahulugan ng mga hinihiram.
Halimbawa:
Ang taong nakapag-aral sa pamamagitan ng wikang
Ingles ay madalas na nag-iisip sa wikang ito kaya't
ang unang pumapasok sa kanyang isip ay ang
istruktura at salita ng wikang Ingles kaysa Filipino.
D. Ang isang karunungan ay higit na mabisang
maipapahayag gamit ang wikang ginamit niya sa
pagkuha nito.
E. Sa palasak na panghihiram, ang set ng mga tunog
at sistema ng paglalapi ng wikang nanghihiram ay
karaniwang nadaragdagan ng mga tunog at
panlaping buhat sa wikang pinanghihiraman.