RÖNESANS VE REFORM

DR. ÖĞR. ÜYESİ İLKER ÇAYLA

 RÖNESANS NEDIR

• XV. ve XVI. yy.da, Avrupa'da edebiyat ve güzel sanatlar alanındaki yeniliklerin ve sanat
anlayışının tümüne Rönesans denir. Kelime anlamı "Yeniden Doğuş" demektir.
 RÖNESANS HAREKETLERININ
NEDENLERI

• Ortaçağdan beri yapılan çalışmaların, XV. ve XVI. yy. da olgunlaşması.

XV. ve XVI. yy.da, büyük sanatkarların yetişmiş olması
Matbaanın bulunmasıyla, yeni buluş ve düşüncelerin kolayca yayılması.
Coğrafya keşifler
i sonucu, zenginleşen Avrupa'da sanattan ve edebiyattan zevk duyan bir sı
nıfın oluşması
Yazar, şair ve sanatçıları koruyan ve destekleyen varlıklı kişilerin olması
Avrupa'nın, İslam medeniyetini tanıması ( Endülüs Emevilerinin etkisi )
İstanbul'dan, İtalya'ya göç eden Bizans bilginlerinin etkisi ( Antikite'yi ta
nıtmaları ) 
Rönesans
, İtalya'da başlamış, Fransa, Almanya, İngiltere, XVII.yy.da da İspanya ve
Hollanda' ya yayılmıştır.
 RÖNESANS HAREKETLERININ İTALYA'DA
BAŞLAMASININ NEDENLERI

• Coğrafi Konumu: Akdeniz ülkesi olarak, Antikite ve İslam Kültür ve Uygarlığı ile tanışmıştır.
Ekonomik Durumu: Akdeniz ticaretiyle uğraştığından, İtalyan şehirleri zenginleşmişlerdi.
Tarihsel Durumu: İtalya ; Roma, Yunan ve Hellen uygarlıklarının izlerini, ve birikimini taşıyan, zengin
bir
uygarlık merkeziydi.Siyasal Durumu: Şehir devletleri şeklindeki yaşamda, insanlar daha özgürdüler.
Dinsel Nedenler: Roma, Hıristiyanlığın dinsel merkeziydi. Papa, bütün Avrupa'da etkili bir dini liderdi.
Papa, Hıristiyanlarca ziyaret edilir ve kilise'ye bağışta bulunulurdu.
 İTALYA'DA RÖNESANS HAREKETLERI

• 1. Edebiyat Alanında: 
• İtalya'da Rönesans hareketleri, " Hümanizma " ile başlamıştır. ( Antikite edebiyatının
incelenmesidir.)
• Yunanca, Latince ve İbranice metinler, Eflatun, Napoli, Yeni Roma Akademilerinde incelenmiştir.
• Hümanizmanın öncüleri ; Dante, Petrarca, Bocaccio' dur. ( XIV.yy)
• XV. ve XVI. yy.da, Makyavel, Guichardin (Gişarden) Ariosto ve Tosso, Hümanizmanın önde gelen
isimleridir. 
2. Güzel Sanatlar Alanında:
a. Resim:
• Anatomi Biliminin gelişmesi, perspektifin incelenmesi, insan
vücuduna ve güzelliğe değer verilmesiyle resimde Rönesans
doğmuştur.
• İtalya'da zamanla üç resim okulu oluşmuştur.
Venedik Okulu ; daha çok, manzara resmi yapmışlardır.
( Paysagiste) en önemli temsilcisi Tisiyen' dire.
Floransa Okulu ; İnsan vücuduna, perspektif ve Anatomi'ye
değer vermişlerdir. Temsilcilerinden Ciyoto, İtalyan resmini,
Bizans etkisinden kurtarmış ve resimde Rönesans'ın doğmasını
sağlamıştır. Önemli temsilcileri, Leonardo da Vinci ,
Michalangelo dur
Roma Okulu ; Dini konuları işlemişlerdir. En önemli temsilcisi
"Rafeal" ( Rafeal Sanzino ) dire. 
b. Mimarlık:
• Rönesans devrinin mimarları, ortaçağ mimarisi olan Gotik
tarzını terk etmişler ve yeni bir mimari üslup oluşturmuşlardır.
• En önemli temsilcileri "Bramant" ve Michalangelo

c. Heykeltıraşlık:
• Antik dönem heykellerinin incelenmesi ve kopya edilmesiyle
heykeltıraşlık gelişmiştir.
• En önemli temsilcileri; Donatello, Giberti, Michalangelo
 RÖNESANS HAREKETLERININ DIĞER AVRUPA
ÜLKELERINE YAYILMASI

• İtalya' da başlayan Hümanizma ve Rönesans hareketleri; İtalya'nın Din ve Kültür merkezi oluşundan
ve İtalya'nın Fransa,İ spanya ve Almanya arasında paylaşılamaması nedeniyle çıkan İtalya
Savaşlarının etkisiyle, batı Avrupa'ya yayılmıştır.

Fransa'da Rönesans: Kralların etkisi ve çalışmalarıyla başlamıştır. Önemli temsilcileri ; Rable

( Rabelais ), Ronsar ( Ronsard ), Montaigne Hümanizmada. Piyer Lesko, Jan Bülan mimaride,Jan
Gojon heykeltıraşlıkta, Fransuva Klue resimde.

İngiltere'de: En önemli temsilcisi, Hamlet-Otello-Romeo ve Juliet'in yazarı Shakespeare dir.

İspanya'da: Don Kişot'un yazarı "Cervantes"Hollanda'da: Ressam "Rambrand" 

 RÖNESANS'IN SONUÇLARI

• Özgür düşünce ve yeni bir sanat anlayışı doğmuştur.

Skolastik Düşünce
yi yıkmıştır. ( Hıristiyanlık dininin esasları ile Aristo felsefesinin kaynaştırılmasıyla oluşmuş, dogmatik,
durağan düşünce biçimi )
Avrupa'da bilim Rönesans'ının doğmasına ortam oluşturmuştur.
Din ve İnanışlar üzerindeki etkisiyle, Reform hareketlerine yol açmıştır
 REFORM NEDIR

• XVI.yy.da Avrupa' da dinsel alanda görülen yenilik hareketlerine Reform denir. Kelime anlamı
yeniden şekil vermek, düzenlemektir.
Reform önce Almanya' da başlamıştır. 
 REFORM HAREKETLERININ NEDENLERI

•  Matbaanın Etkisi: Tevrat ve İncil gibi kitaplar çok sayıda basılmış, Hümanizma hareketleri sırasında
da, milli dillere çevrilmiştir. Avrupalılar aracısız , doğrudan kitapları okumaya başlamışlar ve
kitaplarda yazılanlarla, Kilise uygulamalarının farkını görerek, Kiliseye tepki duymaya başlamıştır.
 Rönesans'ın Etkisi: Avrupa'da Hümanist düşüncenin doğmasıyla, ortaçağ skolastik düşünce ve felsefes
i eleştirilmeye başlandı.

 Katolik Kilisesinin Bozulmasının Etkisi: XVI.yy.da kilise, halka karşı yapması gereken dinsel ve sosyal
görevleri, ihmal etmeye başlamış, kaynaklarını başka alanlarda harcadığı için halkın dini duygularını
sömürerek, halktan para toplamaya başlamıştı.
 Endüljans Sorunu: Hıristiyanların
günahlarından kurtulmaları için Kiliseye para ödemeleri yoluydu. XVI.yy.da papa, bu işi daha ileri göt
ürmüş, ölen insanların yerine de
endüljans alınabileceğini belirtmişti. 
 REFORM HAREKETLERININ GELIŞMESI

• Almanya'da Reform Hareketleri

• Reform hareketlerinin önderi, bir ilahiyat (Teoloji) Profesörü olan, "Martin Luther" dire.
• Luther, 1517 'de Wittenberg Kilisesinin kapısına astığı 95 maddelik bir bildiri ile Endüljans satışlarına itiraz etti. Luther
bildirisinde " Tanrı ile kul arasına kimse giremez. Tanrı kullarının günahlarını ancak kendisi bağışlar" " Öbür dünyada selamete
ermek için imanın yeteceğini, Hıristiyanların Endüljans alarak günahlardan kurtulamayacaklarını " söylemiştir. Bunun üzerine
Papa X. Leon , Luther'i Aforoz etmiş, Luther'de Wittenberg'de halkın gözü önünde , Aforoznameyi yakarak, Papa ile bağlarını
koparmıştır. Papa'nın, Alman İmparatoru Şarlken' den Luther'i cezalandırma isteği ile toplanan Worms şehrindeki diyet meclisi,
Luther'i ölüme mahkum etmiş ve yakılmasına karar vermiştir. Ancak dostlarından, Saksonya Elektörü Akıllı Frederik, Luther'i
kaçırtarak kendi malikanesinde saklamıştır. Luther bir yıllık süre içinde İncil'i Almanca'ya çevirmiştir.
• Luther'in düşüncelerinde "Kiliseyi düzeltmek için, onun elindeki bütün
servetini almak lazımdır. Kilise ancak o zaman kendisine düşen görevleri yapar"
vardı. Bu düşünceyi kendi çıkarları için uygun bulan , köylü-şövalye ve prensler,
kilisenin Almanya'daki topraklarına saldırdılar. Şarlken, Diyet meclisiyle önce
başka yerlere yayılmaması koşuluyla , Lüterciliği kabul etmiş( 1529 ), bunun
üzerine bu karara uymayıp onunla mücadele edilmesi üzerine ( bu kararların
protesto edilmesi üzerine Lütercilere Protestan denilmiştir.) Ogsburg
Antlaşmasıyla ( 1555 ), Lüterciliği ( Protestanlık ) resmen kabul etmiştir.
Ogsburg Antlaşması (1555) (Alman İmparatoru - Protestan
Prensler)
1. Protestan mezhebi ve kilisesi resmen tanındı.
2. Alman prensleri, istedikleri mezhebi seçmekte ve
seçtikleri mezhebi kendi uyruklarına da kabul ettirmekte
serbest oldular
3. Prensler kendi ülkeleri içindeki din işlerinin mutlak
amiri oldular.
4. Prenslerin mezheplerini kabul etmek istemeyen
Almanlar, başka yerlere göç edebilecekti.
Fransa'da Reform Hareketleri
• Kalven adlı bir Fransız, Luther'e benzeyen görüşlerini,
Fransa ve İsviçre'de yaymaya başladı. ( Fransa' da
Protestanlık resmen yasaklanmış olduğu için etkili
olamamış, İsviçre'ye geçmek zorunda kalmıştır )
• Kral IV.Hanri zamanında Nantes Fermanı ile ( 1598 ),
Kalvenist ve Protestanlara mezhep özgürlüğü tanındı. 
İngiltere'de Reform Hareketleri
• Kral VIII. Hanri, eşinden boşanıp sevdiği kızla evlilik
yapmasına izin vermeyen Papa'dan ayrılmış, Kalvenizm ve
Katolikliğin birleşmesinden oluşan "Anglikanizm" mezhebi ve
kilisesini kurmuştur.
• Kraliçe I. Elizabeth zamanında ( 1588 - 1603 ) Anglikanizm
resmi mezhep olarak tanınmıştır. 

İskoçya'da Reform Hareketleri

• Reform hareketleri halk tarafından gerçekleştirildi.
• İskoçya'da din işleri halk tarafından seçilen "Presbiteri"
denilen meclis tarafından yapıldığından, İskoçya'daki
Kalvenizm Presbiteriyen olarak adlandırılmıştır. 

Diğer Ülkelerde Reform Hareketleri

İsveç, Norveç, Danimarkalılar "Protestanlık" mezhebini kabul
ettiler.
 REFORM HAREKETLERININ SONUÇLARI

• Avrupa' da mezhep birliği bozuldu. Katolik ve Ortodoks mezheplerinin yanında, Protestanlık, Kalvenizm, Anglikanizm gibi yeni
mezhepler ortaya çıktı.
Papa'lar eski güçlerini ve itibarlarını kaybettiler. Papa' ya bağlılık azaldı.
Okullar Kiliseden alınarak halka verildi.
• Böylece laik eğitim sistemi kuruldu. Katolik kilisesinden ayrılan ülkelerde, kilisenin malları ve topraklarına el konuldu.
Katolik kilisesi, kendisini düzeltmek zorunda kaldı. Katolik olarak kalan ülkelerde, başka
mezheplere karşı mücadele edebilmek amacıyla " Engizisyon Mahkemeleri " kurulmuş, binlerce insanı ölüme göndermiştir.
Avrupa'nın mezhep birliğinin bozulması, birliği sağlamaya çalışan Şarlken'in amacına ulaşamamasına neden olmuştur.