SZKOLENIE DLA PILOTÓW BSP WEDŁUG NSTS-01 VLOS <4kg

I. Przepisy lotnicze

Żadna część niniejszej publikacji nie może być powielana, przechowywana w systemie udostępniania danych ani przesyłana w jakiejkolwiek postaci ani przy użyciu jakichkolwiek środków
(elektronicznych, mechanicznych, fotokopiowania, zapisywania lub innych) lub tłumaczona na jakikolwiek język, bez uprzedniej pisemnej zgody Wszechnicy Edukacyjnej sp. z o.o.
W przypadku powzięcia informacji o bezprawnym wykorzystywaniu całości lub części niniejszej publikacji Wszechnica Edukacyjna sp. z o.o. niezwłocznie podejmie stosowne kroki prawne.

2020 Copyright Wszechnica Edukacyjna sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone.

 Wprowadzenie do EASA i systemu lotniczego

EASA(Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego)– agencja Unii Europejskiej z siedzibą w Kolonii,

zajmująca się problemami bezpieczeństwa ruchu lotniczego w Europie. Agencja rozpoczęła działalność
we wrześniu 2003 roku. Jest to organ nadrzędny w stosunku do naszego Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 2

 Cele EASA oraz unifikacja przepisów

Cele:
• ustanowienie i utrzymanie wysokiego, ujednoliconego poziomu bezpieczeństwa lotnictwa cywilnego
w Europie
• zapewnienie wysokiego, ujednoliconego poziomu ochrony środowiska
• ułatwienie swobodnego przepływu osób, towarów i usług
• promowanie rentowności w procesie legislacyjnym i procesie certyfikacji oraz unikanie powielania
działań na szczeblu krajowym i europejskim
• udzielanie pomocy państwom członkowskim w wypełnianiu ich zobowiązań wynikających z konwencji
chicagowskiej przez stworzenie podstawy wspólnej interpretacji i ujednoliconego wykonywania
postanowień tej konwencji
• zapewnienie równych reguł gry wszystkim uczestnikom wewnętrznego rynku lotniczego

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 3

 Cele EASA oraz unifikacja przepisów

1 lipca 2019 roku Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego postanowiła ujednolicić przepisy i
procedury dla dronów we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej. Czerpiąc z
doświadczeń i najlepszych praktyk z całego świata, wypracowano rozwiązania mające na celu poprawę
bezpieczeństwa i otwarcie granic dla branży bezzałogowej w UE.

W związku z powyższym, od dnia 31 grudnia 2020 przestały obowiązywać krajowe przepisy i procedury
państw członkowskich UE, dedykowane dla cywilnych użytkowników bezzałogowych statków
powietrznych. W ich miejsce weszły nowe przepisy, wspólne dla wszystkich krajów UE.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 4

 Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/945 z dnia 12
marca 2019 r
Rozporządzenie(Link):

• ustanawia wymogi dotyczące projektowania i produkcji bezzałogowych systemów powietrznych,

przeznaczonych do eksploatacji zgodnie z zasadami i warunkami określonymi w rozporządzeniu
wykonawczym 2019/947, oraz dodatkowych elementów służących zdalnej identyfikacji.
• określa rodzaje bezzałogowych systemów powietrznych, których projektowanie, produkcja i
konserwacja podlegają certyfikacji.
• określa zasady udostępniania na rynku oraz swobodnego przepływu w UE bezzałogowych systemów
powietrznych przeznaczonych do eksploatacji w ramach kategorii „otwartej” i dodatkowych
elementów służących zdalnej identyfikacji.
• ustanawia przepisy obowiązujące operatorów bezzałogowych systemów powietrznych z państw
trzecich, w przypadkach gdy prowadzą oni operacje bezzałogowych systemów powietrznych w
jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej na podstawie rozporządzenia wykonawczego (UE)
2019/947.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 5

 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/947 z dnia 24
maja 2019 r.
Rozporządzenie(Link):

W powyższym rozporządzeniu ustanawia się szczegółowe przepisy dotyczące eksploatacji bezzałogowych

systemów powietrznych oraz dotyczące personelu, w tym pilotów bezzałogowych statków powietrznych,
oraz organizacji zaangażowanych w operacje wykonywane z ich użyciem.

Wprowadzone zostały również dwa scenariusze standardowe EASA (nie mylić z krajowymi):

• STS-01 – Operacje w zasięgu widoczności wzrokowej VLOS nad kontrolowanym obszarem naziemnym
w środowisku zaludnionym
• STS-02 – Operacje poza zasięgiem widoczności wzrokowej BVLOS z udziałem obserwatorów
przestrzeni powietrznej nad kontrolowanym obszarem naziemnym w środowisku słabo zaludnionym

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 6

 Klasa Otwarta – informacje ogólne

Operacje w kategorii „otwartej” umożliwiają

wykonywanie lotów niskiego ryzyka.
Nie wymagają one uzyskania uprzedniego
zezwolenia na lot z ULC.

Operacje w kategorii „otwartej” mogą być

wykonywane tylko w zasięgu widoczności
wzrokowej pilota lub obserwatora w odległości
nie większej niż 120 metrów od najbliższego
punktu powierzchni ziemi, dronami o masie nie
przekraczającej 25 kg.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 7

 Klasa Otwarta – minimalny wiek

Minimalny wiek pilota wykonującego operacje z użyciem SBSP w kategorii „otwartej” wynosi 16 lat.

Wymóg minimalnego wieku nie obowiązuje w stosunku do pilotów dronów:

• w przypadku gdy wykonują operację w podkategorii A1 z użyciem drona klasy C0, który jest zabawką
w rozumieniu dyrektywy 2009/48/WE;

• w przypadku dronów skonstruowanych do użytku prywatnego o maksymalnej masie startowej

mniejszej niż 250g;

• w przypadku gdy wykonują oni operację pod bezpośrednim nadzorem pilota BSP posiadającego
odpowiednie kompetencje i skończyli 16 lat.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 8

 Klasa Otwarta – ogólne zasady lotu

Pilot drona wykonując operację w kategorii „otwartej” utrzymuje drona przez cały czas w zasięgu
widoczności wzrokowej VLOS, wyjątkiem przypadków, gdy operator jest w trybie podążania za stacją
bazową lub wykorzystywany jest obserwator.

Pilot zapewnia, aby dron utrzymywał bezpieczną odległość od osób oraz aby jego lot nie przebiegał nad
zgromadzeniami osób.

Dron nie przewozi materiałów niebezpiecznych, ani nie zrzuca żadnych materiałów.

Podczas lotu dron jest utrzymywany w odległości nie większej niż 120 metrów od najbliższego punktu
powierzchni ziemi, z wyjątkiem przypadków, gdy przelatuje on nad przeszkodą.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 9

 Klasa Otwarta – ogólne zasady lotu

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 10

Podkategorie w kategorii „otwartej” i powiązane klasy BSP C0-C4
Kategoria „otwarta” dzieli się na trzy podkategorie A1, A2 i A3, w oparciu o ograniczenia operacyjne i
wymogi, jakim podlegają piloci bezzałogowych statków powietrznych i drony:

• A1 - Dopuszcza się przelot nad osobami postronnymi (z pewnymi ograniczeniami) ale nie wolno
wlatywać nad zgromadzenia osób („zgromadzenia osób”: zgromadzenia, w którym zagęszczenie osób
uniemożliwia im przemieszczanie się);

• A2 - Nie wolno wlatywać nad osoby i zgromadzenia osób. Minimalna odległość pozioma od osób to 30
m lub 5 m jeżeli dron posiada funkcję ograniczającą prędkość lotu.

• A3 - Nie wolno wlatywać nad osoby i zgromadzenia osób. Minimalna odległość pozioma od osób i
zabudowy to 150m.
BSP w kategorii otwartej podzielone zostały na klasy C0, C1, C2, C3, C4. Podział został dokonany w
oparciu o poziom bezpieczeństwa lotu danego statku oraz możliwych szkód przez niego wyrządzonych.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 11

Podkategorie w kategorii „otwartej” i powiązane klasy BSP C0-C4

Źródło grafiki:
swiatdronow.pl

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 12

 Podkategoria A1

Loty wykonuje się BSP w klasie C0 (do 250 g), C1

(do 900 g) lub budowanymi samodzielnie
(do 250 g) przy maks. prędkości do 19m/s.

Dopuszcza się przelot nad osobami postronnymi

(z pewnymi ograniczeniami) ale nie wolno
wlatywać nad zgromadzenia osób.

„zgromadzenia osób” - zgromadzenia, w którym

zagęszczenie osób uniemożliwia im
przemieszczanie się.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 13

 Podkategoria A2

Loty wykonuje się BSP w klasie C2 (do 4 kg).

Nie wolno wlatywać nad osoby i zgromadzenia

osób.
Minimalna odległość pozioma od osób to 30 m
lub 5 m jeżeli dron posiada funkcję ograniczającą
prędkość lotu.

Należy uzyskać Certyfikat Kompetencji Pilota BSP

(szkolenie on-line, samokształcenie praktyczne,
egzamin teoretyczny pod nadzorem)

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 14

 Podkategoria A3

Loty wykonuje się BSP w klasie C3 i C4 lub

budowanymi samodzielnie (do 25 kg).

Nie wolno wlatywać nad osoby i zgromadzenia

osób.

Minimalna odległość pozioma od osób i

zabudowy to 150 m.

Należy ukończyć szkolenie on-line i zaliczyć test

online z wiedzy teoretycznej.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 15

 Szkolenie Pilotów BSP w kategorii Otwartej

Każda osoba chcąca latać dronem o masie powyżej 250g będzie musiała przejść szkolenie online oraz
zaliczyć test online potwierdzający zdobycie wymaganej wiedzy, są one dostępne bezpłatnie na stronie
ULC: https://www.drony.ulc.gov.pl

Egzamin online składa się z 40 pytań wielokrotnego wyboru, warunkiem zaliczenia testu jest uzyskanie
75% poprawnych odpowiedzi.

Wymagane rodzaje szkoleń dla kategorii „otwartej”:

• A1 i A3 – szkolenie i test online;
• A2 – szkolenie i test online, ukończenie szkolenia praktycznego w trybie samokształcenia, zaliczenie
dodatkowego egzaminu teoretycznego prowadzonego przez uznany podmiot.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 16

 Szkolenie Pilotów BSP w kategorii Otwartej

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 17

 Szkolenie Pilotów BSP w kategorii Otwartej

Dokumentem stwierdzającym posiadanie określonych

kwalifikacji i upoważniającym do wykonywania
określonych czynności lotniczych przez pilotów
bezzałogowych statków powietrznych będzie zgodnie z
przepisami UE:
• dowód zaliczenia szkolenia i egzaminów online w
przypadku wykonywania operacji w podkategorii A1 i A3
kategorii „otwartej” uzyskiwane po zaliczeniu szkolenia i
egzaminu online;
• certyfikat kompetencji pilota bezzałogowego statku w
przypadku wykonywania operacji w podkategorii A2
kategorii „otwartej” uzyskiwane po zaliczeniu egzaminu
online, dodatkowego egzaminu teoretycznego oraz
odbyciu szkolenia praktycznego w postaci samokształcenia.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 18

 Rejestracja Pilotów BSP

Piloci dronów w kategorii „otwartej” rejestrują się:

• w przypadku, gdy masa ich drona wynosi 250g lub więcej lub w przypadku drona, który podczas
uderzenia może przekazać człowiekowi energię kinetyczną o wartości powyżej 80 dżuli;

• w przypadku, gdy ich dron wyposażony jest w czujnik zdolny do zbierania danych osobowych, nie
dotyczy to BSP, które zgodnie z dyrektywą 2009/48/WE są zabawkami.

Po dokonaniu rejestracji należy umieścić swój numer rejestracyjny na każdym dronie do którego
wymagana jest rejestracja.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 19

 Obowiązki Pilota BSP

Operacje bezzałogowych statków powietrznych w ramach krajowego scenariusza standardowego

NSTS-01 wykonuje jedynie pilot, który:

1) posiada certyfikat wiedzy teoretycznej pilota bezzałogowego statku powietrznego wydany przez
wyznaczonego operatora systemu bezzałogowego statku powietrznego Dziennik Urzędowy Urzędu
Lotnictwa Cywilnego

2) posiada potwierdzenie ukończenia szkolenia praktycznego NSTS-01 zgodnie z załącznikiem A do

krajowego scenariusza standardowego NSTS-01, wydane przez uznany podmiot lub wyznaczonego
operatora systemu bezzałogowego statku powietrznego, który zadeklarował Prezesowi Urzędu
Lotnictwa Cywilnego zgodność z krajowym scenariuszem standardowym

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 20

 Obowiązki Operatora BSP

Operator systemu bezzałogowego statku powietrznego:

• Zapewnia adekwatność procedur bezpieczeństwa i procedur awaryjnych.

• Opracowuje plan działania w sytuacjach awaryjnych odpowiedni dla operacji, obejmujący co
najmniej:
1)plan ograniczenia eskalacji skutków sytuacji awaryjnej;
2)warunki powiadamiania właściwych organów i organizacji;
3)kryteria identyfikacji sytuacji awaryjnej;
4)określenie obowiązków pilota bezzałogowego statku powietrznego oraz wszelkich innych
członków personelu odpowiedzialnych za realizację obowiązków istotnych z punktu widzenia operacji
z użyciem systemu bezzałogowego statku powietrznego.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 21

 Zgłaszanie wypadku lotniczego: Centralna Baza Zgłoszeń

Użytkownik statku powietrznego, organ ruchu

lotniczego, zarządzający lotniskiem zobligowani są
do powiadomienia PKBWL o zdarzeniu lotniczym
w nieprzekraczalnym czasie 72h od zdarzenia.

Zgłaszanie zdarzeń lotniczych możliwe jest poprzez

system Centralnej Bazy Zgłoszeń (CBZ) pod
adresem:
https://www.ulc.gov.pl/pl/powiadamianie-o-zdarz
eniach-lotniczych

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 22

 Organy decyzyjne

Organy właściwe w sprawach BSP :

• Polska Agencja Żeglugi Powietrznej(PAŻP),

• Urząd Lotnictwa cywilnego(ULC),
• Państwowa Komisja Badań Wypadków Lotniczych(PKBWL).
• European Aviation Safety Agency, EASA

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 23

 Naruszenie przepisów lotniczych

Naruszenie przepisów lotniczych pociąga za sobą

odpowiedzialność karną. Dlatego trzeba świadomie
poruszać się w przestrzeni powietrznej FIR Warszawa.
Operator ma wykonywać lot bezpiecznie i ponosi
całkowitą odpowiedzialność za wykonanie lotu.

Przepisy, których naruszenie pociąga za sobą

odpowiedzialność karną zostały opisane w art. 211 i 212
Ustawy Prawo Lotnicze z dnia 3 lipca 2002r.
z późniejszymi zmianami. Warto zapoznać się z treść tych
dwóch artykułów, żeby zdawać sobie sprawę Źródło: rozbrat.org
z odpowiedzialności.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 24

 Naruszenie przepisów lotniczych

Art. 211 Kara pozbawienia wolności do lat 5 grozi temu kto:

• narusza przepisy dotyczące ruchu lotniczego obowiązujące w obszarze, w którym lot się odbywa;
• narusza, wydane na podstawie art. 119 ust. 2 ustawy, zakazy lub ograniczenia lotów w polskiej
przestrzeni powietrznej wprowadzone ze względu na konieczność wojskową lub bezpieczeństwo
publiczne;
• wbrew art. 122 ustawy nie stosuje się do poleceń organów państwa, w którym lot się odbywa, a
także poleceń otrzymanych od jego państwowego statku powietrznego, nakazujących lądowanie na
wskazanym lotnisku lub inne postępowanie załogi;
• używa urządzeń radiowych na częstotliwościach przeznaczonych dla radiokomunikacji ruchomej
lotniczej, nie będąc do tego specjalnie upoważnionym;
• wykonując lot przy użyciu statku powietrznego przekracza granicę państwową bez wymaganego
zezwolenia lub z naruszeniem warunków zezwolenia.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 25

 Naruszenie przepisów lotniczych

Art. 212 Kara grzywny, kara ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku grozi temu kto:

• wykonuje lot lub inne czynności lotnicze, nie mając ważnej licencji lub świadectwa kwalifikacji lub
niezgodnie z ich treścią i warunkami;
• wykonuje loty lub inne czynności lotnicze mimo utraty wymaganej sprawności psychicznej i fizycznej;
• uniemożliwia lub utrudnia wykonywanie czynności, przez członków PKBWL. Źródła informacji o
przepisach https: //www.ulc.gov.pl/pl/drony

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 26

 System teleinformatyczny dla operacji BSP-PANSA UTM

PansaUTM to cyfrowa koncepcja

koordynacji lotów BSP oraz
cyfrowego zarządzania wnioskami
i zgodami na loty w przestrzeni
powietrznej.

Składają się na nią autorskie

rozwiązania operacyjne PAŻP oraz
część systemowa, zintegrowana z
najbardziej popularną wśród
operatorów dronów w Polsce
aplikacją mobilną Droneradar.
Obecnie jest wykorzystywana m.in.
do zgłaszania planu lotu BVLOS.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 27

 System teleinformatyczny dla operacji BSP-DroneRadar

DroneRadar jest aplikacją mobilną

informującą o możliwości
legalnego wykonania lotu w danym
miejscu i czasie. Aplikacja
umożliwia również rejestrację
lotów, tzw. Checkin.

DroneRadar jest podłączony do

systemu PansaUTM, platformy
realizującej koordynację ruchu
bezzałogowych statków
powietrznych w polskiej
przestrzeni powietrznej.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 28

 Wprowadzenie do kategorii „Szczególnej”

Kategoria „szczególna” jest przeznaczona dla operacji o średnim ryzyku, której parametry lotu wychodzą
poza kategorię „otwartą”. Loty w tej kategorii będą oparte o ocenę ryzyka zarówno ze strony operatora
jak i nadzoru lotniczego. W tej kategorii dopuszczalne są również loty BVLOS.
Wykonanie operacji będzie wymagało weryfikacji oraz w niektórych przypadkach zgody Urzędu
Lotnictwa Cywilnego.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 29

 Wprowadzenie do kategorii „Szczególnej”

Loty w tej kategorii mogą być wykonywane na 3 sposoby:

1. W oparciu o standardowe scenariusze
2. Po uzyskaniu zezwolenia na operację od właściwego organu, czyt. ULC.
3. Dla firm wykorzystujących drony często został opracowany certyfikat LUC. Podmiot z w/w
certyfikatem ma ułatwioną drogę do lotów w kategorii szczególnej.

Wykonując operacje w kategorii „szczególnej” wymagana jest rejestracja wszystkich operatorów

systemów bezzałogowych statków powietrznych bez względu na masę eksploatowanego drona.
Informacje na temat rejestracji w systemie ULC znajdują się TUTAJ.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 30

 Wprowadzenie do kategorii „Szczególnej”
1. Oświadczenie o operacji zgodnej ze scenariuszem standardowym

W tym przypadku należy złożyć do Urzędu Lotnictwa Cywilnego wniosek o wykonanie operacji zgodnie ze
wskazanym scenariuszem standardowym.
Lista aktualnie dostępnych scenariuszy standardowych:
• NSTS-01: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/69/
• NSTS-02: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/70/
• NSTS-03: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/71/
• NSTS-04: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/72/
• NSTS-05: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/73/
• NSTS-06: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/74/
• NSTS-07: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/75/
• NSTS-08: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/76/
• NSTS-09: http://edziennik.ulc.gov.pl/legalact/2020/77/

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 31

 Wprowadzenie do kategorii „Szczególnej”
2. Zezwolenie na operację

Wniosek o zezwolenie na operację stosowany jest w przypadku, jeśli operacja nie jest objęta
scenariuszem standardowym i nie należy do kategorii „otwartej”. Przed złożeniem niniejszego wniosku
operator jest zobowiązany do przeprowadzenia oceny ryzyka.

Zezwolenie wydawane przez ULC będzie określać następujące warunki dla planowanej operacji:
1. ograniczenia operacyjne;
2. środki ograniczające ryzyko;
3. lokalizacje wykonywanych operacji;
4. wymagane kompetencje operatora oraz pilotów BSP;
5. cechy techniczne sprzętu.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 32

 Wprowadzenie do kategorii „Szczególnej”

3. Certyfikat LUC

Wydanie certyfikatu LUC następuje na wniosek osoby prawnej (przedsiębiorcy).

Wniosek o certyfikat LUC należy złożyć w celu oceny przez Urząd Lotnictwa Cywilnego prowadzonej
organizacji i, wykazania, że operator jest w stanie samodzielnie ocenić ryzyko operacji.

Jeżeli wymagania zostaną spełnione, ULC wyda certyfikat LUC oraz przyzna uprawnienia
odpowiadające poziomowi doświadczenia operatora.

Operator może realizować operacje bez uzyskania zgody ULC, natomiast jest zobowiązany do
przechowywania dokumentacji samodzielnie zatwierdzonych operacji m.in. w celu weryfikacji podczas
kontroli przez ULC.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 33

 Instrukcja operacyjna

Instrukcja operacyjna jest opracowywana przez podmiot świadczący usługi lotnicze. Jest to dokument,
który określa bezpieczny sposób świadczenia usług lotniczych w danej firmie.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 34

 Instrukcja operacyjna

Instrukcja Operacyjna powinna zawierać:

a) dane podmiotu świadczącego usługi lotnicze,

b) wykaz wykorzystywanych bezzałogowych statków powietrznych,
c) dane personelu ze wskazaniem posiadanych przez personel uprawnień,
d) proces analizy ryzyka wykonywanych operacji lotniczych w odniesieniu do wykorzystywanych
bezzałogowych statków powietrznych,
e) listę czynności kontrolnych dokonywanych przed startem i po lądowaniu,
f) procedury i zasady wykonywania operacji lotniczych,
g) procedury awaryjne;

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 35

 Ocena ryzyka

Zagrożenie - stan, wydarzenie lub okoliczność, która potencjalnie może wyrządzić krzywdę ludziom
oraz spowodować zniszczenie statku powietrznego, sprzętu bądź infrastruktury.

Ryzyko - potencjalny wynik wystąpienia zagrożenia, zwykle definiowany pod względem

prawdopodobieństwa wystąpienia szkody i jej dotkliwości.

RYZYKO = Prawdopodobieństwo X Dotkliwość

Prawdopodobieństwo (L)- to szansa zajścia (wystąpienia) konkretnego zdarzenia.

Dotkliwość konsekwencji (S)- stopień w jakim wystąpienie danego ryzyka wpłynie na

funkcjonowanie podmiotu.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 36

 Ocena ryzyka

Źródło: ulc.gov.pl

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 37

 Operacje CONOPS

CONOPS jest materiałem wejściowym do opracowania oceny bezpieczeństwa.

Źródło: ulc.gov.pl

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 38

 Metodologia SORA (Specific Operations Risk Assessment)

JARUS – połączone organy ds. tworzenia przepisów dotyczących systemów bezzałogowych,

opracowały projekt dokumentów pod nazwą „SORA v2.0”. SORA (Specific Operation Risk
Assessment) przedstawia metodologię, która ma pomóc wnioskodawcy przygotowującemu
analizę ryzyka operacyjnego zgodnie z rozporządzeniem 2019/947, w uzyskaniu zgody na
loty w uzyskaniu zgody na loty w kategorii „szczególnej”.

Metodologia SORA zapewnia logiczny proces analizy proponowanych ConOps (koncepcja

operacji) i ustalenia odpowiedniego poziomu pewności, że operacja może być
przeprowadzona z akceptowalnym poziomem ryzyka.

Przeprowadzenie oceny ryzyka planowanej operacji zgodnie z metodologią SORA jest warunkiem

koniecznym do uzyskania w kategorii szczególnej „Zezwolenia na operację”.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 39

 Metodologia SORA (Specific Operations Risk Assessment)

Przed rozpoczęciem analizy SORA, wnioskodawca powinien sprawdzić, czy proponowana operacja jest
wykonalna tzn. nie podlega szczególnemu wyłączeniu przez właściwy organu lub podlega scenariuszowi
standardowemu. Należy sprawdzić czy:
• operacja należy do kategorii „otwartej”
• operacja jest objęta „scenariuszem standardowym” uznanym przez właściwy organ
• operacja należy do kategorii „certyfikowanej”

Jeśli operacja/e nie dotyczą powyższych przypadków, należy zastosować analizę SORA.

Metodologia SORA zapewnia logiczny proces analizy proponowanych ConOps (koncepcja operacji) i
ustalenia odpowiedniego poziomu pewności, że operacja może być przeprowadzona z akceptowalnym
poziomem ryzyka.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 40

 Predefiniowana ocena ryzyka (PDRA)

Predefiniowana ocena ryzyka (PDRA) jest to uproszczona forma przeprowadzenia ryzyka dla
operatorów.
Jeżeli planowana operacja okaże się objęta jednym z opublikowanych PDRA, zamiast przeprowadzać
pełną ocenę ryzyka, można postępować z instrukcjami zawartymi w PDRA i odpowiednio przygotować
dokumentację do wniosku, który zostanie złożony do Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

PDRA jest stosowane w przypadku lotu w kategorii szczególnej w wariancie „Zezwolenie na operację”.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 41

 Przegląd standardowych scenariuszy
Scenariusze standardowe określają bardzo szczegółowo
zasady wykonywanych lotów, wymagane parametry i
wyposażenie BSP, jak również stopień wymaganego
wyszkolenia personelu lotniczego. Obecnie posiadamy
9 scenariuszy standardowych.

Operacje wykraczające poza dostępne scenariusze

będą mogły być wykonane na podstawie jednorazowej
zgody z ULC, lub posiadanego certyfikatu LUC, który
przeznaczony ma być dla podmiotów i świadczyć będzie
o ich właściwym przygotowaniu do konkretnych
operacji BSP.

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 42

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-01
NSTS-01:
Są to operacje w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub z widokiem z pierwszej osoby (FPV),
wykonywanych z użyciem bezzałogowego statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 4 kg.

Waga drona: <4kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: VLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: MR, A, H

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 43

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-02
NSTS-02:
Są to operacje w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub z widokiem z pierwszej osoby (FPV),
wykonywanych z użyciem bezzałogowego statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 25 kg.

Waga drona: <25kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: VLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: MR

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 44

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-03
NSTS-03:
Są to operacje w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub z widokiem z pierwszej osoby (FPV),
wykonywanych z użyciem bezzałogowego statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 25 kg.

Waga drona: <25kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: VLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: A

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 45

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-04
NSTS-04:
Są to operacje w zasięgu widoczności wzrokowej (VLOS) lub z widokiem z pierwszej osoby (FPV),
wykonywanych z użyciem bezzałogowego statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 25 kg.

Waga drona: <25kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: VLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: H

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 46

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-05
NSTS-05:
Są to operacje poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS), wykonywane z użyciem bezzałogowego
statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 4 kg.

Waga drona: <4kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: BVLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: MR, A, H
Maksymalna odległość: 2km

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 47

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-06
NSTS-06:
Są to operacje poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS), wykonywane z użyciem bezzałogowego
statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 25 kg.

Waga drona: <25kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: BVLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: MR
Maksymalna odległość: 2km

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 48

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-07
NSTS-07:
Są to operacje poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS), wykonywane z użyciem bezzałogowego
statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 25 kg.

Waga drona: <25kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: BVLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: A
Maksymalna odległość: 2km

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 49

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-08
NSTS-08:
Są to operacje poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS), wykonywane z użyciem bezzałogowego
statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 25 kg.

Waga drona: <25kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: BVLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: H
Maksymalna odległość: 2km

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 50

 Przegląd standardowych scenariuszy – NSTS-09
NSTS-09:
Są to operacje poza zasięgiem widoczności wzrokowej (BVLOS), wykonywane z użyciem bezzałogowego
statku powietrznego o masie startowej mniejszej niż 25 kg.

Waga drona: <25kg

Maksymalna wysokość: 120m AGL
Rodzaj lotu: BVLOS
Wymagane oświadczenie o operacji: Tak
Wymagana zgoda ULC: Tak
Typ statku: MR, A, H
Maksymalna odległość: Brak

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 51

 Pytania kontrolne
1. Który Europejski organ lotniczy jest odpowiedzialny za wdrożenie jednolitych przepisów w
całej Unii Europejskiej?

2. Czy w kategorii otwartej możemy wznieść się na 220m?

3. W jakiej kategorii możemy wykonać lot poza zasięgiem wzroku?

4. Tzw. „checkin” zrobimy za pomocą aplikacji…?

5. Jaką maksymalną karę możemy otrzymać za naruszenie strefy lotniska wojskowego bez ich
zgody?

04/09/2021 BEZPIECZEŃSTWO WYKONYWANIA LOTÓW 52

 DZIĘKUJĘ BARDZO ZA UWAGĘ
KONIEC MODUŁU PIERWSZEGO:
PRZEPISY LOTNICZE

04/09/2021 PRZEPISY LOTNICZE 53