Filipino bilang larangan

ENGLISH
WIKA LANGUAGE
ARTS

MGA FINE
AGHAM
PROBLEMA ARTS
SA DAIGDIG

MATEMATIK HEALTH
A EDUCATION
 DISIPLINARYO MULTIDISIPLINARYO

INTERDISIPLINARYO TRANSDISIPLINARYO
ANG INTERDISIPLINARYO
 Ang INTERDISIPLINARYO ay pagsasama ng dalawang
akademikong disiplina sa isang aktibidad. (Halimbawa
ay ang paggawa ng isang interdisiplinaryong
pananaliksik.)
 Ito ay paggawa ng bagong ideolohiya sa pamamagitan ng
crossing boundaries. Ito ay maiuugnay sa isang
interdisiplina o interdisciplinary field.
 Ang INTERDISIPLINARYO ay kasama ang mga
mananaliksik, mag-aaral at mga guro na layunin na
magkaroon ng pag-uugnay sa iba’t ibang pananaw sa
akademik, propesyon at teknolohiya tungo sa isang
ispisipikong perspektibo para sa isang hangarin.
ANG MULTIDISIPLINARYO
 Ang multidisiplinaryo ay pag-aaral
mula sa iba’t ibang disiplina o
multiple discipline;
 Ito ay pagsilip sa ibang pananaw
panlabas upang higit na maunawaan
ang kompleks ng isang sitwasyon.
ANG TRANSDISIPLINARYO
 Ang paggawa ng istratehiyang pananaliksik
na pumapasok sa iba’t ibang larang o
disiplina para sa holistikong pananaw;
 Isang pananaw sa isang larangan na nabuo
sa pamamagitan ng ibang disiplina na
muling ginagamit sa ibang disiplina.
(Halimbawa ay ethnograpiya na orihinal sa
antropolohiya na nagagamit na rin sa ibang
larang.)
 Mga Paksa ng FILDIS
 Filipino Bilang Larangan at Filipino sa
Iba’t Ibang Larangan
(Pokus nito ang pasaklaw na pagtalakay
sa naabot na at sa possible pang direksyon
o ekspansyon ng unique na diskurso sa
Filipino bilang larangan at sa Filipino sa
iba’t ibang larangan)
 Mga Paksa ng FILDIS
 Filipino sa Humanidades, Agham Panlipunan at Iba
Pang Kaugnay na Larangan
(Pokus nito ang pagbasa ng piling tekstong Filipino sa
Humanidades, Agham Panlipunan at iba pang kaugnay na
larangan, bilang lunsaran ng paglinang sa kasanayan sa
pagsulat ng pananaliksik sa Filipino sa iba’t ibang
larangan. Ang lahat ng estudyante – kahit ang mga NON-
HUSOCOM ang kurso – ay kailangang masanay na
makipagdiskurso sa Filipino sa Humanidades, Agham
Panlipunan at iba pang kaugnay na larangan, alinsunod
na rin sa layunin ng kompleto o holistikong General
Education/GE.)
 Mga Paksa ng FILDIS
 Filipino sa Siyensya, Teknolohiya, Inhenyeriya,
Matematika At Iba Pang Kaugnay na Larangan
(Pokus nito ang pagbasa ng piling tekstong Filipino sa
Siyensya, Teknolohiya, Inhenyeriya, Matematika at iba
pang kaugnay na larangan, bilang lunsaran ng paglinang
sa kasanayan sa pagsulat ng pananaliksik sa Filipino sa
iba’t ibang larangan. Ang lahat ng estudyante – kahit ang
mga HUSOCOM ang kurso – ay kailangang masanay na
makipagdiskurso sa Filipino sa Siyensya, Teknolohiya,
Inhenyeriya, Matematika at iba pang kaugnay na
larangan, alinsunod na rin sa layunin ng kompleto o
holistikong General Education/GE.)
 Filipino Bilang Wikang
Pambansa; Filipino bilang
Wika ng Bayan
Kasaysayan ng Pag-unlad ng
Wikang Pambansa
PANIMULA:
Ang Wikang Pambansa ay ang wikang
pagkakakilanlan ng mamamayan ng isang
bansa. Ang Pilipinas bilang isang
multilinggwal na bansa ay nararapat na
may wikang magsisilbing bigkis na
magbubuklod sa isang lahi. Ang Filipino
bilang Wikang Pambansa ay maraming
pinagdaanan upang maabot ang
katawagang ito.
May ID ka na ba?

Ano ang
pagkakatulad
ng ID sa wika? Wika
 WIKA AT
SIKOLOHIYA
 Sikolohiyang Pilipino
Ang Sikolohiyang Pilipino ay sikolohiyang
bunga ng karanasan, kaisipan, at oryentasyong
Pilipino. Ito ay para mas higit na mauunawaan
ng isang Pilipino ang kanyang sarili upang sa
gayon ay mapaunlad niya ang kanyang buhay.
Isang alternatibong perspektibo kung paano
ipapaliwanagnag pag-iisip, pagkilos at
damdaming Pilipino, na malaki ang kaibahan sa
 TATLONG ANYO NG
SIKOLOHIYANG PILIPINO
Ayon kay Dr. Virgilio Enriquez,
mayroong tatlong anyo ang
Sikolohiyang Pilipino:
1. Sikolohiya sa Pilipinas
2. Sikolohiya ng Pilipino
3. Sikolohiyang Pilipino
 Ang Sikolohiya sa Pilipinas ay tumutukoy sa lahat
ng mga pag-aaral, libro, at sikolohiyang makikita
sa Pilipinas, banyaga man o maka-Pilipino.
 Ang Sikolohiya ng Pilipino naman ay tumutukoy sa
lahat ng mga pag-aaral, pananaliksik at mga
konsepto sa sikolohiya na may kinalaman sa mga
Pilipino.
 Ang panghuling anyo ng Sikolohiyang Pilipino ay
walang iba kundi ang Sikolohiyang Pilipino, mismo.
Ayon dito, ang Sikolohiyang Pilipino ay bunga ng
karanasan, kaisipan at oryentasyon ng sa Pilipinas.
Samakatuwid, mga Pilipino lamang ang
 WIKA AT
SOSYOLOHIYA
 WIKA AT KULTURA
Ayon kay Henry Gleason, “ang wika ay
masistemang balangkas na sinasalitang
tunog na pinili sa paraang arbitraryo
upang magamit ng taong kabilang sa
isang kultura.” Mula sa kaniyang
depinisyon ay maiisa-isa ang katangian
 WIKA AT KULTURA
 Masistemang balangkas
 Sinasalitang tunog
 Paraang arbitraryo
 Kabilang sa isang kultura
 Pang-apat, ang wika ay upang
magamit ng taong kabilang sa isang
kultura;
2. Wika ang nagpapahayag ng diwa mismo ng
Alinmang
1.
3.
4.
6. Sa
Wika pahayag
Wikaay ang
ang wika
daluyan bukod ayngtanging
na
impukan-kuhanan
din ekspresyon,
ito isangimbakan-
ipinapakita
ng pagtanaw
kultura/pagsasakultura, ng
kultura.at
kinaukulang
hanguan
pagsasaayos
sarili
Dito at
mang kultura,
agusan
ng ngang
reyalidad
natitipon
kultura ango wika
kultura
upang hindi
ng
hindi.ang
pag-uugali, lamang
isang
isang
Sa grupo tangi
kultura
huli
isip ng
ang
at
at wika
di ang kaugnayan
maiiwasang kasangkapan niya
sa sa kultura.
pakikiugali sa
ay
tao,umiral
maliit atman
magkaroon
ngoisang
pagkawika-at-kultura
damdamin malaki,
ay ngisang
grupo nakakayahang
ngmay
tao; sarili gumawa
kabuuang at hindi
likas
loob
at Sa ngpag-aaral
isang
lumikha.
maihahati o Ang nga
kabuuang
daigdig
mapaghahati.
na katangian. Wika ang ekspresyong ni
at
Dagdag Zeus
kultural
reyalidad
pa Salazar
kundi
niya ang
bilang
walang
pinakabalangkas
5. (1996),
karanasan
kulturang
Wika ay impukan
hindi parin
isang
dala ng
kuhanan
ang pagkakaunawa
historyador,
maipapahiwatig ngsapagkat
isang
din bawat
ng
wika,
nakaraan nito
kritiko,
isa
naito sa
atsa
bilang
kakikilanlan ng isang kultura, ang
reyalidad-kung paano nadarama,inuuri,
manunulat,
kaniyang
kaalaman
saligan kapwa
atng isang
nagbibigay-anyo
isinasaayos at
atitinampok
kakultura
kaluluwa,
kultura;
rito
natatarok
ay
saay labas,
upang
niya
siyang
hubugin
ang
nakapapaloob mga
bumubuo,
ang
ng
siyangat
isang
nakabalangkas
humuhubog
nagtatakda ng sa wika
at nagbibigay
pagkakaiba ng
diwa
at isang kabuuang
sa kulturang
sariling uri ito.
nito-ng
sumusunod
kultura higgil sa ugnayan
ang mga katotohanan, ang lahat ng ngbagay;
wika
 SOSYOLINGGWISTIK AT
SOSYOLOHIYA NG WIKA
“Ayon kay Ronald Wardhaugh (1986), “ang
“Ayon sa pagtingin
sosyolinggwistik ay nababahala ni Hudson, “ang
sa imbestigasyon
hinggil sa uganayan sa pagitan ng wika
sosyolinggwistik ay ang pag-aaral ng wika at lipunan na
may layunin ng isang mas mahusay na-unawa ng
sa kaugnayan sa lipunan samantalang
istraktura ng wika at kung paano ang function/gamit ang
sosyolohiya ng wika Samantalang
ng wika sa komunikasyon. ay ang pag-aaral ng
ang katumbas
lipunan
na layuninsa
sa kaugnayan
sosyolohiya ngsa wika.”
wika ay upang matuklasan
kung paano ang panlipunang istraktura ay maaaring
mas mahusay na maunawaan sa pamamagitan ng pag-
 SPEECH COMMUNITY
Ang Speech Community ay “isang grupo ng mga tao na
ibinabahagi ang isang hanay ng mga kaugalian at mga
inaasahan tungkol sa paggamit ng wika”.
“Ibinabahagi ang isang tiyak na hanay ng mga kaugalian
para sa paggamit ng wika sa pamamagitan ng pamumuhay
at pakikipag-ugnayan sa isa’t isa. Samakatuwid lumabas sa
lahat ng mga grupo na madalas na nakikipag-ugnayan at
ibahagi ang ilang mga kaugalian at ideyolohiya tulad ng mga
grupo sa isang partikular na lugar, bansa, pampulitika o
propesyonal na mga komunidad, mga komunidad na
nagbahagi ng mga interes, libangan, o mga lifestyles, o kahit
 SPEECH COMMUNITY
Ang Speech Community ay maaaring
ibahagi ang parehong mga partikular na
hanay ng bokabularyo (set of vocabulary) at
gramar, pati na rin ang estilo ng pagsasalita
(speech style) at genres, at gayundin ang
kaugalian para sa kung paano at kailan
makikipag-usap sa isang partikular na
 KATEGORISASYON NG
VARAYTI NG WIKA NG MGA
MANGINGINOM
ni Romhel M. De Jesus
Departamento ng Filipino at
Panitikan ng Pilipinas
Unibersidad ng Pilipinas Diliman
ANG KATEGORISASYON NG MGA SALITA
Salitang may pag-aangkop sa wikang ingles
Ang mga salitang ginagamit sa lugar na ito ng mga
manginginom ay karamihan nagmula sa wikang Ingles
o mismong wikang ingles. Ang mga salitang ito na mula
sa wikang Ingles ay nagiging wikang Filipino tulad ng
salitang alkohol, alkoholiko, alkoholismo, solb na.
Samantalang ang mga salitang Ingles na mismo na
inangkin na natin mga Pilipino at inugnay sa pag-iinom
ng alak ay ang mga salitang tulad ng black-out,
bottom’s up, far-out, hard, heavy drinker, hapi-hapi,
lights, runner, school bus, shot, sour, tipsy, volt-in.
 ALKOHOL- isang likido na madaling sumiklab;
hinahalo sa mga inuming nakalalasing.
 ALKO HOLIKO- tao na nagumon sa alkohol.
 ALKOHOLISMO-pagkagumon sa mga inuming
may alkohol.
 SOLB NA- isang pakiramdam na natamo na ng tao
ang kagustuhan niya na malasing.
 BLACK-OUT- sa sobrang pagkalasing ay hindi na
alam ang ginagawa ;labis na hindi nakayanan ng
katawan ang alak na ininom.
 BOTTOM’S UP- pag-ubos sa pag-inom ng alak sa
 FAR-OUT- kainumang malayo ang intindi sa pinag-
uusapan.
 HARD- alak na malakas magpalasing;may mataas
na alcohol content.
 HAPI-HAPI- sama-samang nagsasaya habang nag-
iinom.
 HEAVY DRINKER- taong malakas uminom.
 LIGHTS- inuming hindi gaanong nakalalasing;
mababa ang alcohol content.
 RUNNER- utusan sa inuman; siya ang tagabili sa
tindahan ng inumin o pulutan.
Salitang may pag-aangkop sa wikang Espanyol
Ang wikang Espanyol ay ang wikang may malaking ambag
ngayon sa ating wikang Filipino at ilan sa mga salita ng mga
manginginom ay nagmula dito tulad ng salitang gusar,
lasengero/a, pwesto na, tanggero/a, toma, tomador.
 GUSAR- kainumang manlilibre ng inuming alak.
 LASENGGERO/A- pala-inom ng alak o mahilig
maglasing.
 PWESTO NA- pagpapasimula sa sesyon ng inuman.
 TOMA- pag-inom ng alak.
 TOMADOR- adik sa pag-iinom at laging nandyan kung
may inuman.
 TANGGERO/A-mula sa salitang ugat na tungga na
Salitang may pag-aangkop sa wikang
Hapon
Isa sa mga salitang ginagamit ng mga
manginginom sa pag-aaral na ito ay
mula sa wikang hapon at inangkin na
nating atin tulad ng salitang kampay.
KAMPAY-pag-inom ng alak.
Pagiging matalinghaga ng mga salita
Ang mga salitang ito ng mga manginginom ay
nagpapakita ng pagiging matalinghaga o mga
salitang may konotatibong kahulugan o mga
salitang binigyan ng ibang anyo o kulay upang
maging kaaya-aya at hindi nagpapakita ng
direktang tinutukoy nito. Ang mga salitang ito na
itinuturing na matalinghaga sa wika ng mga
manginginom ay tulad ng inuugat na ang baso,
magtira ng pang-uwi, nanakawan tayo,
nangangain ng lamesa, punit ka na, punta tayo sa
 INUUGAT NA ANG BASO- mabagal ang umiinom
kaya napapabagal ang pag-ikot ng inumin.
 MAGTIRA NG PANG-UWI- huwag masyadong
magpakalasing.
 NANAKAWAN TAYO- isang ekspresyon na
tumutukoy sa baso na nawawala dahil sa mabagal
na pag-iinom at dahilan ng mabagal na pag-ikot ng
baso.
 NANGANGAIN NG LAMESA- nakakatulog sa
inuman/lamesa sa sobrang dami ng nainom na alak.
 PUNIT KA NA- katumbas ng lasing kana.
Pinaiksing salita
Isa sa mga katangian ng wika ng mga manginginom ang
mga salitang pinaiksi . Ito ang mga salita na hinati o
pinutol upang mapaiksi, ang pagpuputol na ito ay ang
lumikha sa sariling salita na ito sa pamamagitan ng
paggamit ng mga tao upang magkaroon ng estado ng
pagiging isang salita at ito nga ay nakita sa ilan sa mga
salitang ginagamit ng mga manginginom. Ilan sa mga
salitang ito ay binigyan ng ibang anyo sa pamamagitan ng
pagpapalit ng ilang letra mula sa salitang pinutol o kaya ay
binaligtag, pagdaragdag ng pantig sa mga pinutol na salita
at marami pang iba. Ilan sa mga salitang ito ay dizon,
 DIZON- bansag sa mga kainumang kadalasang
tinatawag ng asawa; mula sa salitang disundo.
 EKSPI- pinaiksing katawagan sa eksperimental na
pinaghalu-halong alak.
 EMPI- pinaiksing katawagan sa emperador ng mga
manginginom.
 GRANMA- pinaiksing katawagan sa alak na gran
matador.
 MAMU-matakaw sa pulutan; mula sa salitang kung
mamulutan; ma+pulutan.
 NOMO- pag-inom ng alak; mula sa salitang i+nom,
dinagdagan ng o.
 PATA- patagalan ng kuwento; mula sa salitang
patagalan.
 PATSAM- eksperimentong luto sa pulutan; mula sa
salitang pa+tsamba.
 USA- pinaiksing salita ng usapan, kuwentuhan ng
mga lasenggero sa tuwing may inuman sesyon.
 UPAK-kalimitang ginagamit na nagsasaad ng
sitwasyong pagkalasing ng lasenggero; sagad na;
mula sa salitang upakan.
 YOSI- tawag sa sigarilyong kalimitang ginagamit ng
mga manginginom na isinasabay sa pag-inom ng
Pagbabaligtad ng mga salita
Ilan sa mga salita ng mga manginginom ay binaligtad
tulad ng salita amats, nomo, tampulot at yosi. Ngunit ilan sa
mga ito ay may pagdaragdag.
 AMATS- katamtamang pagkalango; mula sa salitang
tama at dinagdagan ng letrang s.
 NOMO- pag-inom ng alak; mula sa salitang i+nom,
dinagdagan ng o.
 TAMPULOTS- pagkain na makikita sa inuman; mula sa
salitang pulutan at dinagdagan ng letrang s.
 YOSI- tawag sa sigarilyong kalimitang ginagamit ng mga
manginginom na isinasabay sa pag-inom ng alak; mula sa
salitang si garil yo, magkabilaang pantig at binaligtad.
Pangalan ng mga alak
Ang mga pangalan ng alak na ito ay ang
mga karaniwang alak na iniinom ng mga
tao sa pag-aaral na ito. Ilan sa mga ito ay
ang beer, boracay, gin bulag, serbesa, empi,
granma. Ang mga ito ay kabahagi ng wika
ng mga manginginom at ang
pagpapangalan ng mga ito ay may salik na
epekto o kaya’y depende sa kalikasan nito.
 BEER- serbesa; karaniwang tawag ng mga kabataan.
 BORACAY- isang inuming alak na pinaghalong gin,
kopiko brown at melon juice; pagiging makulay nito at
yun sarap ng pakiramdam ng nasa boracay ka.
 GIN BULAG- karaniwang tawag sa alak na ginebra;
mula sa karanasan ng mga taong umiinom nito na habang
tumatagal ay nanlalabo ang iyong paningin sa kalasingan
halintulad ng pagkabulag.
 SERBESA- isang uri ng alak, tinatawag ding beer;
karaniwang tawag ng matatanda.
 EMPI- pinaiksing katawagan sa emperador ng mga
manginginom.
 GRANMA- pinaiksing katawagan sa alak na gran
Salitang may ibang kahulugan at inugnay sa pag-iinom ng alak
Kabahagi ng wika ng mga manginginom sa pag-aaral na ito ay ang mga
salitang may kahulugan na ngunit ang mga ito ay inugnay sa pag-iinom ng
alak sa kalikasan at danas upang mabigyan ulit ng kahulugan ang mga ito
na kabilang sa wika ng pag-iinom ng alak. Ang mga salitang ito ay banlaw,
hilamos, sundot, patak-patak,tiki-tiki at tinitira.
 BANLAW-karaniwang pag-iinom ng beer pagkatapos uminom ng isang
hard na inumin.
 HILAMOS- pag-inom muli ng isang bote ng alak pagkatapos maubos
ang naunang alak.
 SUNDOT- pag-inom ng alak kinabukasan para mawala ang hilo.
 PATAK-PATAK- ambagan ng bawat kasama sa inuman upang
makabili ng serbesa; kanya- kanyang bigay ng halaga upang makabuo
ng sapat na salaping pambili ng inuming alak.
 TIKI-TIKI- kaunting pag-inom na alak; mula sa pambatang gamut na
tiki-tiki.
Salitang ugnay sa pagkalalake
Ang mga salitang ito ay tumutukoy sa dikta ng lipunan
na dapat ang isang lalake ay nagagawa ang kaniyang
naisin higit sa lahat ang kalayaan niyang uminom at hindi
basta-basta mapipigilan ng kahit sinuman higit sa lahat ng
kaniyang asawa.
 DIZON- bansag sa mga kainumang kadalasang
tinatawag ng asawa; mula sa salitang disundo.
 SCHOOL BUS- pagsundo ng isang kainuman at ito ay
hindi deretsong tumutukoy sa asawa.
 TAKUSA KA PALA-kainumang takot sa asawang babae
kung kaya’t sa tuwing susunduin na ito para umuwi ay
Iba pang mga salita
Ang mga salitang ito ay ilan pa sa
mga ginagamit ng mga manginginom sa
pag-aaral na ito. Tulad ng salitang alak,
bangag, bangenge,ikot, inom, inuman,
inumin, itumba, kainuman, kondisyon,
lakas ng tama, longsi, pulutan, tagayat
tungga.
 ALAK- anumang inuming nakakalasing.
 BANGAG- epekto nang pag-inom na high na
high sa kalasingan.
 BANGENGE-naiibang pakiramdam ng taong
tinamaan ng kalasingan tulad rin ng lasing at
bangag.
 IKOT- tumutukoy sa pagkasunod-sunod ng
iinom.
 INOM- toma, tungga o paglagok ng anumang
uri ng alak.
 INUMIN- iba’t ibang uri ng alak. Ito ay maaaring
brandi, gin, vodka at iba pa.
 ITUMBA- pag-ubos sa inilaang alak para sa sesyon
ng inuman.
 KAINUMAN- pagtukoy sa bawat indibidwal na
kasama sa pag-iinom ng alak.
 KONDISYON- ang pangangatawan ay nakahanda
sa pag-iinom at kaya ito ay hindi madaling
malasing.
 LAKAS NG TAMA- may impluwensiya o epekto
ng alkohol.
 LONGSI-pagtukoy sa taong lasing o nakainum ng
 PULUTAN- inihandang pagkain para pangkutkot
habang umiinom ng alak; tinatawag ding
tampulots; mula sa salitang pulot.
 TAGAY- pagbati o pagpupugay na ipinahahayag
bago lumagok o sumimsim ng alak; sabay-sabay na
pagtataas ng baso sa isang inuman; paanyaya
upang uminon; ang alak na ginagamit sa gayong
pag-iinom; pag-iinom na gumagamit ng isang
basong ipinapasa sa lahat ng kalahok; sukat ng
alak sa baso.
 TUNGGA-lagok, pag-inom ng alak.
 WIKA AT
EDUKASYON
 Filipino Bilang Asignatura sa
Kolehiyo
Taong 2016 ng nagkaroon ng bagong programa sa
edukasyong ng Pilipino ang K to 12 program, layunin
nito na makaagapay sa pandaigdigang batayan sa
edukasyon. Bunga ng ganitong pangyayari ay ang
pagbabago sa kurikulum sa antas ng kolehiyo. Ang mga
asignaturang GENED o General Education gaya ng mga
asignaturang English, Biology, Chemistry, Physics,
Algebra at Filipino ay nailipat sa Senior High School
bilang mga asignatura. Dahil dito ang mga asignatura sa
 Filipino Bilang Asignatura sa
Kolehiyo
Sa pangyayaring ito ay kumalat ang balita ng
pagtanggal ng asignaturang Filipino sa kolehiyo,
kaya sa pangunguna ng iba’t ibang unibersidad
tulad ng UP, La Salle, PUP at pakikibahagi ng
OLFU sa mga aktibidad sa pagtatanggol sa
Filipino bilang asignatura sa antas ng kolehiyo
ay napagtagumpayan ng Tanggol Wika ang
pagtatanggol sa pagbabalik ng asignaturang
 Filipino Bilang Asignatura sa
Kolehiyo
Ilan sa mga mungkahing asignatura na kinukuha na ng
mga mag-aaral simula 2018 ay ang KOMFIL o
Kontekstwalisadong Komunikasyon sa Filipino, FILDIS o
Filipino sa Iba’t Ibang Disiplina, SOSYOLIT o Sosyedad at
Literatura at DALFIL o Dalumat ng Filipino. Ang ganitong
hakbangin ang patuloy na pagtuturo ng asignaturang
Filipino bilang asginatura sa kolehiyo at pagsunod sa
kontitusyon na dapat na patuloy na payamanin at ituro sa
lahat ng anta sang wikang Filipino.
Ang wika ay salamin ng kultura at pagkakakilanlan ng
 Wika at Literasi
Ang literasi ay mahalagang iugnay sa wika lalo na kung
susuriin ito bilang mahalagang aspekto ng edukasyon,
pulitika at ekonomiya ng bansa. Ang literasi ay hindi lamang
pagkatuto kundi pagkatuto sa wika upang maging
kapakipakinabang ang mamamayan sa lipunan. Ang isang
bansang may problemang ekonomiko ay siguradong mababa
o di malawak ang literasi ng mamamayan. Dahil dito ang
kanilang pagsangkot sa mga prosesong pulitikal ay mahina
rin. Dahil din dito, ang eksploytasyon at pagdodomina sa
kanila ay lalong naging malalim at masidhi. Ayon nga kay
 Wika at Literasi
Anumang pagtatangkang bumuo ng isang bagay na may pag
uugnayan at may malawak na pakikisangkot ng mga
mamamayan ay nangangailangan ng mas malawak na
literasi. Malinaw na ito rin ang kailangan para magkaroon
ng epektibong demokrasyang pulitikal. (salin)
1. Sa Pilipinas, ang lumalalang problemang ekonomiko ay
nakakaapekto nang malaki sa literasi ng bansa. Ayon sa
World Health Development Report noong 1986, noong 1973-
1974 ang Pilipinas ang may pinaka- mababang porsyento ng
pag-unlad sa mga bansang ASEAN.
Ang kahirapan ay may malaking impak sa literasi
dahil sa pagdami ng drop-outs kayat hindi dapat
magulat at magtaka ang marami kung bakit ngayong
madaling bilhin ang boto ng mga botante at kung
bakit alyenado, walang alam at walang interes ang
mga karaniwang mga mamamayan. Makakatulong
ang paggamit ng katutubong wika (maaaring ang wika
sa rehiyon o kaya wikang pambansa) upang
magkaroon ng minimum functional literacy ( o iyong
kaalaman sa wika para sa mga praktikal na
pangangailangan) ang mga naka raraming
mamamayan sa Pilipinas at nang sa gayoy maging
Ang kapakinabangan ito naman ang siyang tutulong
upang magkaroon ng kapakinabangang sosyal at
panlipunang pakikisangot ang mga mamamayan. Ang
pakiisangkot na ito ay tutulong naman upang
magkaroon ng kultural na pagbabago at pagkakaisa,
Tutulong lalo ito para ang bawat mamamayan ay hindi
maging kaaway ng lipunan at gobyerno sa halip ay
maging kasama nga mga ito tungo sa pag unlad ng
bansa.
Mula sa Wika Bilang Kasangkapang Panlipunan: Wikang
Pambansa Tungo sa Pangkaisipan at Pang-ekonomikong
Kaunlaran ni Pamela C. Constantino