CÁC YẾU TỐ TÁC HẠI NGHỀ

NGHIỆP TRONG LAO ĐỘNG

PGS.TS Trần Như Nguyên.BSCK II
Bộ Môn Sức khỏe Nghề nghiệp
 Mục tiêu
1. Trình bày được khái niệm tác hại nghề
nghiệp (yếu tố nguy hiểm, có hại trong an
toàn, vệ sinh lao động)
2. Trình bày được ảnh hưởng sức khỏe NLĐ
3. Nêu được các biện pháp phòng chống
 Phân loại tác hại nghè nghiệp

• Tác hại nghề nghiệp thuộc quá trình (môi trường) lao
động: Yếu tố vật lý. Yếu tố hóa học. Yếu tố lý hóa. Yếu
tố sinh học
• Tác hại nghề nghiệp thuộc điều kiện vệ sinh nơi làm
việc: diện tích, khối (thể) tích, bố trí máy móc mặt bằng,
thiết bị thông gió - thoáng khí
• Tác hại nghề nghiệp thuộc tổ chức lao động: cường độ
cao, lao động đơn điệu, tư thế lao động xấu, thời gian lao
đông nghỉ ngơi bất hợp lý
• Tác hại nghề nghiệp liên quan khác (tâm sinh lý LĐ
Ecgonomi): stress trong LĐ, ecgonomi không đảm bảo
1. Các yếu tố THNN liên quan đến quá trình SX
1.1. Các yếu tố vật lý
- Vi khí hậu xấu (nóng lạnh)
- Tiếng ồn rung chuyển
- Chiếu sáng
- Áp lực (áp xuất) không khí
- Bức xạ điện từ: sóng vô tuyến điện, tia hồng ngoại, tia
tử ngoại.
- Bức xạ ion hoá: tia X, tia bức xạ khác
1.2. YÕu tè ho¸ häc
C¸c chÊt ®éc trong s¶n xuÊt
1.3. YÕu tè lý ho¸
Bôi trong s¶n xuÊt
1.3. YÕu tè sinh häc
- Sù c¶m nhiÔm vµ x©m nhËp cña VK,
Virus, KST
- Sù tiÕp xóc víi ng­êi bÖnh, sóc vËt m¾c
bÖnh hoÆc sóc vËt c¾n đốt
2. T¸c h¹i nghÒ nghiÖp liªn quan ®Õn tổ
chức L§
- Thêi gian lµm viÖc, th«ng ca, thªm giê, lµm
viÖc c¶ ngµy nghØ
- C­êng ®é lao ®éng qu¸ nÆng
- ChÕ ®é L§, nghØ ng¬i kh«ng hîp lý
- T/chøc L§ kh«ng hîp lý
3. T¸c h¹i NN l/quan ®Õn nh÷ng thiÕu sãt vµ ®iÒu kiÖn
KTVS ë n¬i lµm viÖc,
- DiÖn tÝch, thÓ tÝch ph©n x­ëng
- ThiÕu thiÕt bÞ th«ng tho¸ng giã/ cã: hiÖu lùc kÐm
- ThiÕu thiÕt bÞ che, c¸ch nhiÖt chèng nãng, chèng bôi, chèng
®éc/ cã: kh«ng đảm bảo
- HT chiÕu s¸ng ch­a tèt, thiÕu - không ổn định
- Lµm viÖc ë t­thÕ bã buéc qu¸ l©u
- C¨ng th¼ng qu¸ møc cña mét c¬ quan trong lóc L§
- ThiÕt kÕ kiÕn tróc ph©n x­ëng, q/lý thiÕt bÞ thiÕu sãt
- Lµm c«ng viÖc nguy hiÓm, cã h¹i = thñ c«ng, ch­a ®­îc c¬ giíi
ho¸
- Thùc hiÖn qui t¾c AT-VSL§ chưa tốt
- ThiÕu sãt vÒ TTB - BHL§
4. T¸c h¹i NN l/q ®Õn t©m sinh lý LĐ
+ Qu¸ t¶i vÒ thÓ lùc co c¬ tÜnh - ®éng
hoÆc lµm viÖc ë t­thÕ b¾t buéc
+ Qu¸ t¶i vÒ TKTL
- TÝnh ®¬n ®iÖu cña c«ng viÖc
- C¨ng th¼ng TK vµ gi¸c quan do c«ng
viÖc hoÆc ®iÒu khiÓn m¸y mãc phøc t¹p
- Nhịp điệu lµm việc cao
 3. Ảnh hưởng của các THNN
đến SK người lao động
• Gây căng thẳng, mệt mỏi
• Gây bệnh nghề nghiệp
• Gây tai nạn lao động
Nguy cơ gây: BỆNH NGHỀ NGHIỆP (34)

1. Bệnh bụi phổi silic nghề nghiệp

2. Bệnh bụi phổi amiăng nghề nghiệp
3. Bệnh bụi phổi bông nghề nghiệp
4. Bệnh bụi phổi talc nghề nghiệp
5. Bệnh bụi phổi than nghề nghiệp
6. Bệnh viêm phế quản mạn tính nghề nghiệp
7. Bệnh hen nghề nghiệp
8. Bệnh nhiễm độc chì nghề nghiệp
9. Bệnh nhiễm độc nghề nghiệp do benzen và đồng đẳng
10. Bệnh nhiễm độc thủy ngân nghề nghiệp
11. Bệnh nhiễm độc mangan nghề nghiệp
12. Bệnh nhiễm độc trinitrotoluen nghề nghiệp
13. Bệnh nhiễm độc asen nghề nghiệp
14. Bệnh nhiễm độc hóa chất bảo vệ thực vật nghề nghiệp
15. Bệnh nhiễm độc nicotin nghề nghiệp
16. Bệnh nhiễm độc cacbon monoxit nghề nghiệp
17. Bệnh nhiễm độc cadimi nghề nghiệp
18. Bệnh điếc nghề nghiệp do tiếng ồn
19. Bệnh giảm áp nghề nghiệp
20. Bệnh nghề nghiệp do rung toàn thân
21. Bệnh nghề nghiệp do rung cục bộ
22. Bệnh phóng xạ nghề nghiệp
22. Bệnh phóng xạ nghề nghiệp
23. Bệnh đục thể thủy tinh nghề nghiệp
24. Bệnh nốt dầu nghề nghiệp
25. Bệnh sạm da nghề nghiệp
26. Bệnh viêm da tiếp xúc nghề nghiệp do crôm
27. Bệnh da nghề nghiệp do tiếp xúc môi trường ẩm ướt và lạnh kéo
dài
28. Bệnh da nn do tiếp xúc với cao su tự nhiên, hóa chất phụ gia cao su
29. Bệnh Leptospira nghề nghiệp
30. Bệnh viêm gan vi rút B nghề nghiệp
31. Bệnh lao nghề nghiệp
32. Nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp
33. Bệnh viêm gan vi rút C nghề nghiệp
34. Bệnh ung thư trung biểu mô nghề nghiệp
Nguy cơ gây Tai nạn LĐ
 4. Biện pháp phòng chống
• Yếu tố nguy hiểm
• Yếu tố có hại
 Quản lý các yếu tố tác hại nghề nghiệp
1. Nguyên tắc quản lý
• Đặt ra sớm ngay từ khi mới thiết kế XD
• Kết hợp chặt chẽ giữa BGĐ, CBYT và cán bộ đoàn thể
• Tuyên truyền, GDSK trong công nhân
2. Các bước tiến hành khống chế THNN
• Xác định các yếu tố THNN trong MTLĐ
• Lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, đôn đốc, giám sát,
kiểm tra, thanh tra AT-VSLĐ
• Duy trì các biện pháp dự phòng thích hợp
 Các biện pháp dự phòng chung

1. Biện pháp kỹ thuật công nghệ

2. Biện pháp kỹ thuật vệ sinh
3. Biện pháp trang bị phòng hộ cá nhân
4. Biện pháp y tế
5. Biện pháp truyền thông giáo dục sức khỏe
CỤ THỂ HƠN LÀ:
 Biện pháp dự phòng
• Biện pháp kỹ thuật công nghệ (cơ giới hóa tự động hóa,
hợp lý hóa sản xuất): Loại trừ THNN
• Biện pháp kỹ thuật vệ sinh: trang thiết bị vệ sinh lao động:
Khống chế THNN
• Biện pháp trang bị phòng hộ cá nhân: đầy đủ, phù hợp,
được sử dụng: Hạn chế THNN
• Biện pháp y tế : khám tuyển, khám định kỳ, khám bệnh
nghề nghiệp, sơ cấp cứu, an dưỡng, phục hồi chức năng:
Phát hiện sớm, xử trí ban đầu
• Biện pháp truyền thông giáo dục sức khỏe: NLĐ cần có
kiến thức thái độ thực hành về PC THNN
 BiÖn ph¸p dù phßng (đề cập-DTH)
1. §èi víi nguån ph¸t sinh
- T/chøc GSMTSX (Quan trắc MTLĐ)
- Nguån ph¸t sinh: lo¹i bá, gi¶m bít sù h×nh thµnh
- THNN ®· ph¸t sinh: h¹n chÕ sù khuÕch t¸n – bao bäc
kÝn nguån ®éc hoÆc can thiÖp trung gian gi÷a ng­êi
vµ nguån
- Thay thÕ nguyªn liÖu. B¶o d­ìng m¸y, TTB
- C¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸
2. Can thiÖp vµo sù lan truyÒn THNN tõ nguån
- C¸ch ly. Th«ng giã - ChiÕu s¸ng hîp lý
- Bè trÝ hÖ thèng biÓn b¸o, vïng giíi h¹n
3. BiÖn ph¸p phßng hé c¸ nh©n
Đầy đủ, phù hợp, sử dụng
4. BiÖn ph¸p y tÕ
- Kh¸m tuyÓn
- Tæ chøc häc tËp qui t¾c ATVSL§, GDSK vÒ THNN,
biÖn ph¸p dù phßng, s¬ cÊp cøu
- T/chøc kh¸m SK ®Þnh kú th­êng xuyªn cho NL§
- Theo dâi vµ q/lý c¸c BN m¾c bÖnh NN
5. BiÖn ph¸p khác
- ThiÕt bÞ, m¸y mãc phï hîp víi ng­êi VN
- H¹n chÕ ®¬n ®iÖu, L§-nghØ ng¬i hîp lý
- Quan t©m, ch¨m lo ®êi sèng, chç ë cho NL§
 BÀI TẬP
Hãy quan sát và nêu
- các tác hại nghề nghiệp (nguy hiểm, có hại)
- ảnh hưởng sức khỏe (nguy cơ gây bệnh, gây
tai nạn)
- biện pháp dự phòng
trong các hình ảnh sau
Nhóm 1: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 2: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 3: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 4: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 5: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 6: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 7: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 8: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 9: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
Nhóm 10: Tác hại nghề nghiệp gì ? Nguy cơ ảnh
hưởng SK NLĐ? Biện pháp phòng chống
HẾT BÀI-ĐỌC THÊM-CÂU HỎI