LOGO

Kinh tế học tài chính

hành vi
 Company Logo

Các vấn đề chính

Những tranh luận về mặt lý thuyết

Các nghiên cứu về tâm lý học hành vi

̣ t vài ứng dụng cho TTCK Viê

Mô ̣ t Nam
 Company Logo

Những tranh luận về mặt lý thuyết

Thị Nghiệp
trường vụ kinh
hiệu quả doanh
chênh
lệch giá
 Company Logo

Thị trường hiệu quả

Thị trường hiệu quả là nơi mà tại đó ở bất kỳ
thời điểm nào, tất cả các thông tin mới đều
được những người tham gia thị trường nắm
bắt nhanh chóng và phản ánh vào trong giá
cả của thị trường.
 Company Logo

Thị trường hiệu quả

“Niềm tin” của lý thuyết TTHQ:

Các nhà đầu tư tiếp Không một nhà đầu

nhận và xử lý thông tư đơn lẻ nào có thể
tin giống nhau giành được lợi
không một nhànhuận cao hơn
đầu tư nào có
thể đánh bại
được thị trường Những thông
Tất cả những người tin mới về chứng
tham gia thị trường khoán được công bố
đều duy lý và không trên thị trường một
có mâu thuẫn, ngẫu nhiên
 Company Logo

Nghiệp vụ kinh doanh chênh lệch giá

Kinh doanh chêch lệch là việc thực hiện

tìm kiếm lợi nhuận từ tình trạng mất cân
bằng giữa hai hoặc nhiều hơn hai thị
trường và lợi nhuận kiếm được đó là lợi
nhuận phi rủi ro.
 Company Logo

Giới hạn của LT đầu tư chênh lệch giá

• Sự hoài nghi về thị trường hiệu

1 quả

• Các rủi ro khi đầu tư chênh lệch

2 giá

• Những bằng chứng thực

3 nghiệm
 Company Logo

Sự hoài nghi về thị trường hiệu quả

 Trong mô hình truyền thống, giả định tất cả

những người tham gia thị trường đều duy lý
và không có mâu thuẫn, giá của một chứng
khoán sẽ bằng với giá trị cơ bản của nó.

 Tài chính hành vi cho rằng trong thực tế có

một sự chênh lệch thường xuyên giữa giá thị
trường và giá cơ bản, và sự chênh lệch đó là
do sự hiện diện của những nhà đầu tư không
hoàn toàn duy lý.
 Company Logo

Các rủi ro khi đầu tư chênh lệch giá

Rủi ro từ NĐT Các chi phí

Rủi ro cơ bản
“không duy lý” thực hiện
• Là các chứng • Sự định giá • Đầu tiên là các
khoán thay thấp đang chi phí giao dịch,
phí bắt buộc
thế hiếm khi được tận • Sự tồn tại của
hoàn hảo, dụng bởi những chi phí
điều này làm những nhà ngắn hạn
cho các kinh doanh • Chi phí nghiên
chứng khoán chênh lệch giá cứu, tìm kiếm và
thay thế khó sẽ trở nên xác định việc định
giá thấp, hay còn
có thể loại trừ thấp hơn nữa gọi là chi phí hao
được tất cả trong ngắn tổn
rủi ro cơ bản hạn
 Company Logo

Những bằng chứng thực nghiệm

Cổ phiếu sinh đôi - “Twin shares”

Chênh lệch giữa Royal Dutch/Sell

Nguồn: Froot và Dabora (1999)
CÁC NGHIÊN CỨU VỀ TÂM
LÝ HỌC HÀNH VI
 Company Logo

Thích sự chắc chắn và sợ sự mất mát

 Kinh nghiê ̣m về đầu tư khuyên chúng ta

rằng: “Khi nhâ ̣n ra sai lầm hãy sửa chữa nó
ngay lâ ̣p tức và khi đi đúng đường hãy cứ
tiếp tục bước đi”
 Tuy nhiên trong tiềm thức tâm lý con người
lại xuất hiê ̣n những “lựa chọn” trái ngược
hoàn toàn với lời khuyên nêu trên
 Company Logo

Thích so sánh những gì dễ so sánh

 Về mă ̣t lý thuyết, khi thực hiê ̣n đầu tư chúng

ta cần phải có những so sánh và đánh giá
thâ ̣t toàn diê ̣n về công ty chúng ta mong
muốn đầu tư để tìm ra giá trị chính xác nhất
của công ty đó
 Trên thực tế, con người rất hay có khuynh
hướng chỉ thực hiê ̣n so sánh với những gì
dễ so sánh và né tránh so sánh những thứ
khó so sánh, điều này dẫn đến những đánh
giá không chính xác
Thích so sánh những gì dễ so sánh
 Company Logo

Xu hướng “neo vào” trong suy nghĩ

 Lý thuyết kinh tế học truyền thống cho rằng

cung cầu là nguồn gốc để xác định giá của
bất kỳ một loại hàng hóa nào trên thế giới
 Thực tế chứng minh, con người ta có xu
hướng khắc sâu những ấn tượng và quyết
định đầu tiên của mình.
 Các quyết định tiếp theo của con người
thường có khuynh hướng “neo vào” những
ấn tượng đầu tiên, điều này dẫn đến sự định
giá không chính xác và không phản ánh
đúng yếu tố cung cầu
 Company Logo

Sự “tính toán" trong suy nghĩ

 Về mă ̣t lý thuyết, khi có nhiều quyết định cần
được thực hiê ̣n, chúng ta cần tính toán kết
hợp các lợi ích và rủi ro của các quyết định
này với nhau để đưa ra các hành động nhằm
tối đa hóa lợi ích
 Tuy nhiên trên thực tế, chúng ta thường có
xu hướng tách riêng các quyết định này ra
để nhìn nhâ ̣n và vì vâ ̣y các hành động khi
được đưa ra sẽ không đạt được tiêu chí tối
đa hóa lợi ích
 Company Logo

Các quyết định TC của công ty

Quyết định
về việc Quyết định Quyết định
phát hành tài trợ của về vấn đề
chứng công ty cổ tức
khoán
 Company Logo

Quyết định về việc phát hành CK

Trong hầu hết các mô hình truyền thống:

giá của một công ty sẽ được đánh giá
thông qua chính giá trị nội tại của công ty
đó nhân tố thời điểm phát hành không
phải là một nhân tố quan trọng có thể tác
động nhiều đến giá cả chứng khoán của
công ty
 Company Logo

Quyết định về việc phát hành CK

Thực tế TTCK Việt Nam, 51,8% nhà đầu tư cho

rằng thời điểm phát hành cổ phiếu là rất quan
trọng, ảnh hưởng lên giá cổ phiếu rất nhiều.

Việc lựa chọn thời điểm phát hành có một sức

ảnh hưởng rất quan trọng đến giá cả của chứng
khoán. Hệ quả của việc này: rất nhiều công ty
bất chấp tình hình và nhu cầu về vốn thực tế của
mình vẫn cố gắng hết sức để được phát hành
chứng khoán.
 Company Logo

Quyết định tài trợ của công ty

Các công ty sau khi huy động vốn đã sử dụng

lượng tiền này vào các phi vụ đầu tư bất động
sản và đặc biệt là đầu tư tài chính TTCK
Việt Nam trong giai đoạn năm 2006 thật sự đã
bị định giá quá cao so với giá trị thật của nó.

Nguồn vốn dư thừa của doanh nghiệp

Sự hưng phấn quá mức của nhà đầu tư

 Company Logo

Quyết định về vấn đề cổ tức

60,7% số nhà đầu tư cho rằng vấn đề

chi trả cổ tức là quan trọng

Sức ép từ những thứ tưởng chừng

như phi lý ảnh hưởng mạnh mẽ như
thế nào đến các quyết định tài chính
của công ty.
 Kết luận
 TCHV là một lĩnh vực nghiên cứu còn mới mẻ. Các kết
quả thu được luôn gây ra rất nhiều tranh cãi đặc biệt là
trong vấn đề diễn giải tâm lý. Tuy nhiên khó lòng bác
bỏ một thực tế đó là sự hiện diện của những vấn đề mà
cách lý giải theo lối thông thường không thể giải quyết
 TCHV khẳng định vị thế của nó qua chính những lý
giải xác đáng được thừa nhận bởi thực tế thị trường.

 Đối với TTCK Việt Nam, thật khó có thể tin rằng những
lý thuyết tài chính cứng nhắc sẽ đem lại được các kết
quả phân tích chính xác. Chính vì vậy, sự kết hợp các
ứng dụng của TCHV vào các phương pháp nghiên cứu là
đặc biệt quan trọng và cần thiết để có thể đưa ra những
dự báo sát với diễn biến thực tế và từ đó phục vụ tốt
hơn cho các nhà đầu tư, các doanh nghiệp cũng như các
cơ quan điều tiết thị trường.
LOGO