https://mharizfil4228.home.

blog/2019/06/07/replektibong-
sanaysay6-kasalukuyang-panahon/
“Sa kasalukuyan ang internet ay lumilikha sa mga manunulat na
Pilipino na mabawasan ang pagiging makaluma” sinasang-ayunan
mo ba ang pahayag na ito? Ipaliwanag.

“Ngunit hinahamon niya ang mga manunulat sa Wattpad na

gawing mataas ang pamantayan sa paghuhulma ng
kinakabukasan ng panitikan sa bansa.” Ano ang nais ipakahulugan
ni Eros Atalia sa kanyang hamon sa mga manunulat ng wattpad?
Kalagayan at
Katangian
ng Panitkan
ng Bawat
Panahon
 Ito ang panahong ang kapaligiran ng Pilipinas ay nasasaplutan pa ng mahihiyas na kalikasan
at nakokoronahan pa ng ng maguniguning pananaw ng ating mga ninuno. Ito ang panahon
noon…noong matagal na matagal pa bago dumating ang mga Kastila….noong ang langit,
ayon sa alamat, ay mababa pa, noong mga anito at kalikasan pa ang sinasamba, noong ang
matulaing kapaligiran ay di pa sinasalanta ng tinatawag ngayong kabihasnan.

Ito ang panahon ng karungang-bayan o kaalamang bayan . Ang ating mga ninuno, sa abot ng
kanilang mahuna-hunang kaisipan at mapaghalong kakayahan, at sa tulong na rin ng
kanilang payak na karanasa sa mga sinauna nilang pakikibaka sa buhay, ay natutong
bumalangkas ng matibay na pundasyon para sa ikagaganyak ikapapanatag, ikapananatili, at
ikapakikinabang ng kalahatan. Ito ang pagbibigay kahulugan, pag-iimprenta,
pagpapaliwanag, at pagpapakabuluhan sa lahat ng mga nangyayari o nararanasan sa pang-
araw-araw nilang pamumuhay, sa mga pangyayaring nagaganap sa sa makipot pa nila noong
daigdig, sa mga bagay-bagay na abot-tanaw lamang nila nasasaksihan sa kalawakan, sa mga
pagbabagong napupuna nila sa kanilang sarili at lipunan. Pinaunlad ng mga ito ang kanilang
pamumuhay. Pinalalaim ng mga ang kanilang pag-iisip at pag-unawa. Hinubog ng mga ito
ang kanilang pagkatao. Pinalaganap ng mga ito ang kanilang kultura.

ANG MATANDANG PANAHON

 Taong 1521 nang dumaong si Ferdinand Magellan sa Homonhon. Nakipag-
isandugo siya kay Kolambu, raha ng Butuan, at itinanim niya ang krus sa
Masao. Malalim ang naging kahulugan nito sa utak ng mga Pilipino. Ito’y
nagsilbing isang mabigat na pangitain na lalakaring paluhod ng kapilipinuhan
ang isang libo’t isang misteryo, na babalingan ng magkabilang pisngi ng
kapilipinuhan ang isnag libot’ isang milagro.

Nagkatoto ang mga ito. Nagsimula nang manakop na si Legazpi noong 1565. Tumulay sa dalawang panlabas na
layunin ang pananakop. Una, gamitin ang relihiyon para makapangurakot. Pangalawa, gamitin ang edukasyon
para makapng-imbot.

Ang panitkan sa panahong ito ay napalitan ng mga temang pansibahan, pangkagandahang-asal, pang-aliw, at
pantakas sa sitwasyong paralitiko na pinasimulan ng mga pari. Sinundan ng mga Ladino at naghanggan sa
pantasya ngmga romantiko na nagpalaganp ng mga awit at korido. Ito ay naglalahad ng mga pangyayaring
pangkabayanihan, pangkahiwagaan, pangromansa na pawang di-kapani-paniwala. Ito ay pakanta kung
bigkasin o basahin at ito ay naglalayong magpalaganap ng Katolisismo.

PANAHON NG KASTILA
 Salamat na lamang at muling nagising ang ilang mga Pilipino sa matagal na
pagkakamahiko noong 1872 nang garotehin ang tatlong pare na GOMBURZA. Sumilang ang
propaganda na. Nag0udyom ito nga nasyunalismo mula sa mga penult nina Rizal, M.H. Del
Pilar, graciano Lopez Jaena, at iba pa.
Sumiklab ang rebolusyon laban sa mga Kastila. Ang mga hibik ng mga kaapihan na dati
ay ibinubulong lamang, ngayon ay isinisigaw-KATIPUNAN! Muling nag-isandugo, muling
nagkaisa ang lahi sa taong 1896.

Nagsisulat ang mga Pilipino sa panahong ito ng mga

panitikang nagrerebolusyon.Nalathala ang mga pahayagang
propagandista na pinangunahan ng La Solidaridad  noong
Pebrero 19, 1889 na naglalayong “matamo ang pagbabagong
kailangan ng bansang bilang tugon sa kalagayang panlipunan
at pang-ekonomiya, maisiwalat ang malubhang kalagayan ng
bansa sa ilalim ng pamamalakat ng mga Kastila at
upang  pairalin ang kalayaan at demokrasya.”

PANAHON NG KASTILA
Tinulungan kunwa at pinalaya ng
Ang mga manunulat sa katutubong wika ay
Amerikano sa mga kamay ng
naging masigla lalo na sa tagalog spagkat
Kastila. Treaty of Paris, Disyembre
sila’y binigyang kaluwagan ng bagong
10, 1898,napagkasunduang bilhin
mananakop. Sumulat sila sa lahat ng
ang Pilipinas ng Amerika sa
larangan ng panitkan:tula, maikling
Espanya. Saka lumabas ang tunay
kuwento, nobela,dula, sanaysay, lathalain,
na pakay ng mga Amerikano. Sa
pamahayagan at iba pa. Ang paksa ay
simula ay pinalaganap ang
nasyonalismo at pag-big sa
sistemang tutelage. Dahil sa ang
Kung relihiyon ang naging bayan.Ipinahayag ng mga manunulat nang
mga indyo ay mangmang, wala
pamana ng mga Kastila sa buong tapang ang tunay nilang damdamin.
pang gaaanong alam sa
Pilipino, edukasyon naman Sapanahong ito’y dumamai ang limbag na
pmamamlakad ng Gobiyerno,
ang naging pangunahing panitikan. Dumamami ang mga samahan
kinakailangan silang turuan ng
ipinamana ng mga Amerikano. sa panitikan at lumitaw rin ang
tinatawag na Demokrasya. Sa
Sa panahong ding ito isinilang makatotohanang panitikan. Namayani ang
gayun, kapag handa na, ibabalik na
ang mga ilang imortal na mga akdang romansa sa panahon na ito.
sa kanila ang kalayaan. At habang
makatang Pilipino na
nasa punto pa ng pa lamang ng
nagsisulat sa Ingles at
pag-aaral, ang paternalism ay
Tagalog.
dapat namamayani.

PANAHON NG AMERIKANO
 Malaki ang paghahangad ng bansang

Hapon na maging pinakamakapangyarihan

sa buong Asya.Dahil sa pambobomba ng
Amerika sa Hiroshima, gumanti ang Hapon
Sa panahong ito, natutu ring
sa paglusob nito saPearl Harbor noong
agarin mga manunulat ang Haiku
Disyembre 8, 1941. Dahil nasa isalalim ng
ng mga Hapon. Maiikling
kolonya ng EstadosUnidos kaya‟t sinakop ng Hapon ang Pilipinas.
lalabingpituhing pantig lamang at
Ngunit para sa karamihang manunulat na Pilipino, isang biyaya sa
binubuo ng tatlong taludtod. Ang
larangang panitikan ng bansa ang pangyayaring ito.Sumibol nang
kagandahan ng uri ng tulang ito
lubos ang panitikan ng bansa sa panahong ito dahil ipinagbawal ng
ay nakasalalay sa mga
namumunong Hapon ang paggamit ng wikang Ingles at itinaguyod
ipinahihiwatig na imahen nito at
ang pagpapayaman sa panitikan gamit ang mga katutubong wika
sa malalim na kahulugang taglay
sa bansa. Sinunog din ang mga aklat nanasusulat sa Ingles upang
ng talinghaga. Ito ay may sukat na
masigurong hindi mababahiran ng kanluraning ideya ang panitikang
5-7-5
nililikha.
 
PANAHON NG HAPON
 1946 Dekada 50 Dekada 60 Dekada 70 Dekada 80
Muling nabuhayan ng Naging Sa unang tatlong taon Naging maigting sa Ang sinsabing
loob ang mga maimppluwensya ang ng 60 ay nanatitili ang pamumuna sina Celso panahon ng bagong
manunulat sa mga midya lalo na ang mga sintahang tema, Carungungan, Jose Republika,ayon kay
panahong ito. radio, telebisyon at tradisyunal na nobela, Mercedes,gfausto Lydia fer Gonzales,
Nagkaroon ng pelikula. Lumutang na samantalang sa galura at gervasio et.al (1982) ang nobela
kasaganahan lalo na sa sa mga nobela ang kalagitnaan ay Santiago s akanilang sa panahong ito ‘
papel sa mga mga paksang may nagsimula na ang mga akda. Taong 1972 karamihan ay nasa
pasulatan.Nakahinga- kinalaman sa mga pakikilahok sa nang ibaba ni ang pamantayang
hinga na nang suliraning panlipunan pagmumulat ng Batas-Militar at komesiyal, lalo na
maluwag ang mga at kakaibang mga tungkol sa problemang tanggalin sa bibig ng iyong isinulat na ang
Pilipino. larawan ng buhay. kinakabaka ng mga tao ang kanilang pananaw ay nakatuon
Nagkaroon ng karamihang Writ of Habeas sa pagkapili nito
pagpapasigla sa mga mamamayan. Buhay Corpus. Nanahimik sa upang maisapelikula.
manunulat, kanilang na buhay ang lansangan ang mga Nagbalik sa
dito ang “ Palanca magasing Liwayway matatapang na akda. romatisismo ang
Memorial Award” , sa panahong ito at Maraming mga akda karamihan…ang mga
Taunang gawad Surian halos lahat ng ang ipinagbawal na nobelang lumabas sa
ng Wikang magagandang nobela mailaabas at Liwayway ….ang mga
Pambansa.” ay dito kinumpiska ng may manunulat na may
matutunghayan. kapangyarihan. layunin ay nawala na.

PANAHON NG REPUBLIKA
 Sa kasalukuyan, sinasalin ang mga panitikan hindi lamang sa mga pahayagan, magazine at aklat, hindi lamang sa
anyo ng pelikula, palabas pantelebisyon o kaya‟y programang panradyo; kundi sa pamamagitan din ng hi-technology –
ang Internet. Dahilsa internet nagkaroon ng blogging ,video clipping at audio airing na patuloy nabumubuhay sa panitikan
hindi lang ng Filipino kundi ng ibang lahi mandin.
 
Patuloy na dumarami ang mga manunulat na Pilipino sa iba‟t ibang anyo at uri ng panitikan gamit ang iba‟t ib
ang media dahil sa mga inumpisahang kurso sa mgauniversidad at kolehiyo at pangangasiwa ng gobyerno ng mga
pagsasanay sa mgakinakikitaang husay na mga mamamayan. Ngunit ang kasiglahan ng panitikan ay hindi magiging buo
kung aasahan lamang ang pagdami at pag-usbong ng mga manunulat;kailangan din ang pagpapahalaga at pagmamalasakit
ng mga mambabasa nakatuwang sa pagtaguyod ng panitikan ng lahi
Magbigay ng repleksyon sa mga panahon na nabanggit batay sa gawain na nailaan sa inyong pangkat:
1. awitin
2. pagguhit
3. pagbabalita
4. pagsulat ng isang sulataing repleksyon
5. paggawa ng isang video presentation
Pamantayan
5 4 3 2 1
Nilalaman Lubhang Malinaw at Hindi gaanong Malabo at Nangangailanga
  malinaw at naipabatid nang malinaw ang magulo ang n ng pagsasanay
  naipabatid nang wasto ang kanilang kanilang
  lubha ang kanilang repleksyon sa repleksyon sa
( 100% ) kanilang repleksyon sa gawain na gawain na
repleksyon sa gawain na naiaatas sa naiaatas sa
gawain na naiaatas sa kanila kanila
naiaatas sa kanila
kanila
Ang panitkan sa panahong ito ay ang mga karungan o kaalamang-bayan na mapaghanggang ngayon na
sinisikap na na maisalnlahi na may tatlong tradisyon. Ang tradisyong patula ito ay humitik noon sa
pmamagitan ng bibig.

Tradisyong Patula
Ito ay nahahati sa dalawang katergorya ang hindi inaawit na tinatawag na panugmaang-bayan at inaawit
na kanatahing-bayan.

1. Panugmaang-Bayan – ang anyo nito ay daludturan o dadalawahing taludtod lamang;dili kaya ay

apaludturan o aapating taludtod lamang ang bumubuo sa isang isang saknong na ang bawat saknong at may
sukat at tugma. Nahahati ito sa tatlong kategorya.

1.1 Ang mga Tugmaang Walang Diwa o Tugmang pambata- ito ay tinatawag ding kasabihan, sa Ingles Mother
Goose Rhyme
1.2 Ang mga Tugamaang Matatalinghaga- ito ay naglalaman ng matatalinghagang salita tulad ng salawikan,
sawikain at bugtong .
1.3 Ang mga Tugmaang Ganap na Tula- ito ay nabibilang sa Tanaga ng mga katagalugan na binubuo ng
pitong pantig at 4 na taludtod na hitik sa talinghaga at Hanuuo Mangyan ng Mindoro isang maitmo o
maindayog na patulang pagpapahayag na may sukat at may bilang na pitong pantig at
matalinghaga.
2. Kantahing-Bayan
Ito ay walang pagkakaiba sa tula dahil kung ito ay susuriin, may sukat at tugma ito, lamang
isinasahimig at isinasatono. Ito ay nahahati sa dalawang uri;

2.1 Di-gaanong
nagsasalaysay- mapupunang
ito’y pawing maiikli lamang.
Karaniwang ang mga ito ay
naglalarawan amang ng
pang-araw-araw na
sitwasyo o okupasyon ng
ating mga ninino