Professional Documents
Culture Documents
Quan Tri Rui
Quan Tri Rui
BÀI GiẢNG
Hà Nội 2007
1
MỤC ĐÍCH MÔN HỌC
2
BÀI1- Lý thuyÕt quyÕt ®Þnh VÀ
RỦI RO
C¸c quyÕt ®Þnh trong qu¶n lý:
Nhµ qu¶n lý thêng chän nh÷ng quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ nhÊt
®Ó ®¹t ®îc môc tiªu cña doanh nghiÖp
QuyÕt ®Þnh cã thÓ x¶y ra:
- QuyÕt ®Þnh ®óng sinh lîi thµnh c«ng
- QuyÕt ®Þnh sai rñi ro thÊt b¹i
Lý thuyÕt quyÕt ®Þnh: ph©n tÝch mét c¸ch cã hÖ thèng
nh÷ng vÊn ®Ò trong qu¶n lý ®Ó t¹o ra c¸c quyÕt ®Þnh cã
hiÖu qu¶
Ph¬ng ph¸p ra quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn m« h×nh ra quyÕt
®Þnh
3
Qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh
ThiÕt lËp tiªu chuÈn vµ môc tiªu
4
m« h×nh quyÕt ®Þnh
§iÒu kiÖn
rµng buéc 5
Thµnh phÇn cña m« h×nh
BiÕn quyÕt ®Þnh (decision variables): lµ biÕn n»m trong ph¹m vi
kiÓm so¸t cña nhµ qu¶n lý (s¶n lîng, gi¸ b¸n, . . .)
BiÕn ngoµi (exogenouss variables): lµ biÕn n»m ngoµi ph¹m vi
kiÓm so¸t cña nhµ qu¶n lý, phô thuéc vµo c¸c yÕu tè bªn ngoµi (nhu
cÇu thÞ trêng, gi¸ nguyªn vËt liÖu, ®èi thñ c¹nh tranh, . . .)
§iÒu kiÖn rµng buéc (constraints): lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ c¸c
quyÕt ®Þnh ph¶i tho¶ m·n (luËt ph¸p, giíi h¹n vÒ c«ng suÊt, vèn
®Çu t, . . .)
§é ®o hiÖu qu¶ (measure of performance): lµ hµm môc tiªu, tiªu
chuÈn quyÕt ®Þnh (lîi nhuËn, NPV, IRR, . . .)
BiÕn trung gian (intermediate variables): lµ biÕn dïng ®Ó biÓu
diÔn c¸c biÕn quyÕt ®Þnh, thêng lµ biÓu thøc trung gian tríc khi
tÝnh hµm môc tiªu (doanh thu=gi¸ b¸n x s¶n lîng th¬ng phÇm)
6
Quan hÖ gi÷a c¸c biÕn vµ hµm
môc tiªu
Lîi nhuËn
CP CP
v.hµnh
CP
Gi¸ b¸n C.suÊt thªm Nhu cÇu NSL§ Giê c«ng
nguyªn
liÖu 7
M«i trêng ra quyÕt ®Þnh
T×nh huèng x¸c ®Þnh
Th«ng tin ®Çu vµo hoµn toµn x¸c ®Þnh
KÕt qu¶ ®Çu ra lµ duy nhÊt, x¸c suÊt: 1
DÔ dµng, nhanh chãng ra quyÕt ®Þnh
T×nh huèng rñi ro
Th«ng tin ®Çu vµo cã nhiÒu gi¸ trÞ, cã ph©n bè s¸c xuÊt
KÕt qu¶ ®Çu ra còng vËy, tËp hîp c¸c kÕt qu¶ cã ph©n bè
x¸c suÊt
¸p dông lý thuyÕt x¸c suÊt ®Ó ra quyÕt ®Þnh
T×nh huèng bÊt ®Þnh
Th«ng tin ®Çu vµo kh«ng ch¾c ch¾n, kh«ng cã ph©n bè x¸c
suÊt.
KÕt qu¶ ®Çu ra kh«ng x¸c ®Þnh, kh«ng cã ph©n bè x¸c suÊt
Khã kh¨n ®Ó ra quyÕt ®Þnh
Áp dụng lý thuyết trò chơi 8
X¸c suÊt kÕt qu¶
1
kÕt qu¶ kÕt qu¶ kÕt qu¶
9
Kh¸i niÖm Rñi ro
Mét sè ®Þnh nghÜa chän läc:
.Rñi ro lµ kh¶ n¨ng x¶y ra mét sù cè kh«ng may
.Rñi ro lµ sù kÕt hîp cña nguy c¬
.Rñi ro lµ sù kh«ng thÓ ®oµn tríc ®îc nguyªn nh©n
dÉn ®Õn kÕt qu¶ thùc kh¸c víi kÕt qu¶ dù ®o¸n
..Rñi ro lµ kh¶ n¨ng x¶y ra tæn thÊt
10
Kh¸i niÖm vÒ Rñi ro
11
§Þnh nghÜa chung Rñi ro
12
HËu qu¶ Rñi ro
Tæn thÊt rñi ro: con ngêi vµ tµi s¶n
Chi phÝ rñi ro: Phßng ngõa, h¹n chÕ vµ bæi thêng
Quan hÖ tÇn sè vµ møc ®é nghiªm träng rñi ro:
TÇn sè rñi ro
14
Nguyªn nh©n Rñi ro Kinh
doanh vµ ĐÇu t
. Nguyªn nh©n kh¸ch quan:
- §iÒu kiÖn tù nhiªn: b·o lôt, ®éng ®Êt, biÕn ®æi khÝ hËu,…
- §iÒu kiÖn m«i trêng KD§T: ChÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«, tµi
chÝnh tiÒn tÖ, biÕn ®æi thÞ trêng, khñng ho¶ng kinh tÕ.
. Nguyªn nh©n chñ quan:
- Ho¹ch ®Þnh sai chiÕn lîc
- Ph¬ng thøc KD, Nghiªm cøu thÞ trêng kh«ng ®Çy ®ñ
- ThiÕu th«ng tin
- ThiÕu kiÕn thøc
- ThiÕu tr¸ch nhiÖm
- Tham nhòng, chñ quan…..
15
Rủi ro Kinh doanh Đầu tư
19
Qu¶n lý rñi ro
“Qu¶n lý rñi ro lµ dù kiÕn ng¨n ngõa vµ ®Ò xuÊt biÖn
ph¸p kiÓm so¸t c¸c rñi ro nh»m lo¹i bá, gi¶m nhÑ hoÆc
chuyÓn chóng sang mét t¸c nh©n kinh tÕ kh¸c, t¹o ®iÒu
kiÖn sö dông tèi u nguån lùc cña doanh nghiÖp”
So s¸nh qu¶n lý rñi ro víi c«ng viÖc thÇy thuèc
- Phßng bÖnh (con ngêi, doanh nghiÖp): chÈn ®o¸n
bÖnh (rñi ro), ¸p dông biÖn ph¸p phßng ngõa vµ b¶o vÖ
- Ch÷a bÖnh, tiÕn hµnh ch¨m sãc bÖnh nh©n vµ chÈn
trÞ bÖnh
20
C«ng ®o¹n qu¶n lý rñi ro
NhËn d¹ng rñi ro: danh môc rñi ro (kh¸ch quan, chñ quan) theo ph¬ng ph¸p
“TËp kÝch n·o”
Ph©n tÝch rñi ro ®· nhËn d¹ng vµ xö lý s¬ bé (møc ®é thiÖt h¹i, x¸c suÊt
x¶y ra; kh¶ n¨ng phßng ngõa hoÆc gi¶m nhÑ)
Xö lý hµnh chÝnh c¸c rñi ro:
- ChuyÓn rñi ro sang chñ thÓ kinh tÕ kh¸c
- T×m nguån tµi trî ®Ó trang tr¶i
- Giao cho c¸n bé (hoÆc bé phËn) chuyªn tr¸ch qu¶n lý rñi ro
KiÓm tra:
- LËp kÕ ho¹ch phôc håi rñi ro (ho¶ ho¹n, b·i c«ng, . . ,)
- Quy ®Þnh c¸c thñ tôc ph¸t hiÖn, phßng ngõa vµ th«ng b¸o rui ro
- KiÓm tra ®Þnh kú c¸c thñ tôc, hîp ®ång
- KiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸n bé (hoÆc bé phËn) chuyªn tr¸ch qu¶n lý rñi
ro 21
NhËn d¹ng “PhiÕu ®iÒu
rñi ro tra”
cã
Nh©n viªn
Kh¸ch hµng
1. Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n ®Çu tth«ng tin x¸c ®Þnh
(ph¬ng ph¸p th«ng thêng)
3. Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n ®Çu tth«ng tin bÊt ®Þnh
(¸p dông lý thuyÕt trß ch¬i)
24
Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n ®Çu t
th«ng tin x¸c ®Þnh
IRR
Dù Vèn ®Çu Chi phÝ
Tuæi thä Gi¸ b¸ n
¸n C¬ së t vËn hµnh
+10% -25% +10% +10% -10%
A 12% 10% 9% 1% 18% 5%
B 18% 15% 13% 8% 26% 14%
30
NPV theo tæ hîp Vèn ®Çu tvµ gi¸ b¸n
NPV Tû ®ång
B
39
-5% 10%
%
D
-41 C
-49
-119 R
R: Tæ hîp 2 nh©n tè
31
Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi to¸n ®Çu ttÝnh ®Õn
rñi ro
Lý thuyÕt c¬ b¶n vÒ x¸c suÊt
1. §¹i lîng ngÉu nhiªn (biÕn ngÉu nhiªn)
Ký hiÖu: X, Y, Z, . . . X rêi r¹c, cã c¸c gi¸ trÞ x1, x2, . . ., xn
c¸c
n
x¸c suÊt p1, p2, . . ., pn
2. Kú väng to¸n E( X ) x i 1
i pi
x liªn tôc
E( X ) xf ( x)dx
X E ( X ) dx
2
X liªn tôc Var ( X )
36
Ph¬ng sai cña NPV
j 1
p NPV
m
( NPV ) j j E ( NPV )
j 1
Dù ¸n A Dù ¸n B
Vèn ®Çu t: 60.000 USD Vèn ®Çu t: 25.000 USD
X¸c suÊt dßng tiÒn (t=1) X¸c suÊt dßng tiÒn (t=1)
0,1 65.000 USD
0,2 70.000 USD 0,2 25.000 USD
0,3 75.000 USD 0,6 40.000 USD
0,3 80.000 USD 0,2 60.000 USD
0,1 100.000 USD
HÖ sè chiÕt khÊu i=11%
a. TÝnh E(NPV) vµ (NPV) tõng dù ¸n
b. Doanh nghiÖp sÏ chän dù ¸n A hay B 39
TÍNH THEO DÒNG TIỀN
NCFt
Kú väng E(NPV)
n
E ( NPV ) E ( NCFt )(1 i ) t
t 0
40
¸p dông 2
Mét doanh nghiÖp ®Ò xuÊt mét dù ¸n, vèn ®Çu t: 25.000
USD; n = 2 n¨m; dßng tiÒn ®éc lËp vµ cã ph©n bè nhsau
biÕt i=10%
N¨m t1 N¨m t2
X¸c suÊt Dßng tiÒn X¸c suÊt Dßng tiÒn
0,2 16.000 USD 0,3 13.000 USD
0,6 20.000 USD 0,4 15.000 USD
0,2 24.000 USD 0,3 17.000 USD
N¨m t1 N¨m t2
X¸c suÊt NCF1 NÕu NCF1=10.000 20000
30.000
0,2 10.000 X¸c suÊt NCF2 X¸c suÊt NCF2 X¸c suÊt
0,6 20.000 NCF2
0,2 30.000 06 10.000 0,3 15000 0,5 20000
a. VÏ c©y quyÕt
0,3 ®Þnh15.000 0,7 20000 0,4 15000
0,1 (NPV)
b. TÝnh E(NPV); vµ CV
20.000 0,1 10000
c. §¸p sè
E(NPV) = 7232 USD
(NPV) = 7447 USD 42
CV = 1,03
§¹i lîng ngÉu nhiªn 2 chiÒu
• §¹i lîng ngÉu nhiªn X vµ Y ®îc xÐt ®ång thêi t¹o nªn ®¹i lîng ngÉu
nhiªn 2 chiÒu lµ (X,Y)
• B¶ng ph©n phèi x¸c suÊt cña ®¹i lîng ngÉu nhiªn 2 chiÒu
X Y y1 y2 … ym px
x1 p11 p12 … p1m p1
x2 p21 p22 … p2m p2
… … … … … ..
xn pn1 pn2 … pnm pn
py p1 p2 … pm 1 43
Tham sè ®Æc trng cña ®¹i lîng
ngÉu nhiªn 2 chiÒu
HiÖp ph¬ng sai cña 2 ®¹i lîng ngÉu
nhiªn X vµ Y
COV ( X , Y ) E X E ( X )Y E (Y )
E ( XY ) E ( X ) E (Y )
n m
COV ( X , Y ) xi y j pij E ( X ) E (Y )
i 1 j 1
( NPVE ) 9487$
( NPVE ) 9487
CVE 0.271
E ( NPVE ) 35000
48
B¶ng kú väng vµ rñi ro cña 3 tæ hîp
Dù ¸n E vµ X Dù ¸n E vµ Y Dù ¸n E vµ Z
49
NhËn xÐt
50
Ph¬ng ph¸p m« pháng
Monte Carlo
Môc ®Ých:
X©y dùng ph©n bè x¸c suÊt chØ tiªu hiÖu qu¶ (NPV) dùa
theo ph©n bè x¸c suÊt c¸c th«ng sè ®Çu vµo vµ xem xÐt
mèi t¬ng quan gi÷a c¸c th«ng sè ngÉu nhiªn
§¸nh gi¸ kÕt qu¶ qua c¸c
C¸c bíc m« pháng vµ tÝnh to¸n
Chän c¸c th«ng sè ®Çu vµo mang tÝnh ngÉu nhiªn víi
ph©n bè x¸c suÊt cña nã
X¸c ®Þnh chØ tiªu hiÖu qu¶ ®Ó m« pháng
X¸c ®Þnh miÒn biÕn ®æi vµ thùc hiÖn ph¬ng ph¸p m«
pháng nhê ch¬ng tr×nh m¸y tÝnh (ch¬ng tr×nh m« pháng
hiÖn cã: Crystall ball
Tæng hîp ph©n bè x¸c suÊt cña c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶
TÝnh to¸n ®o lêng møc ®é rñi ro dù ¸n nhê c¸c gi¸ trÞ kú 51
väng, ®é lÖch vµ hÖ sè biÕn ®æi
Ph©n tÝch Ph©n tÝch chi Chi phÝ vËn
thÞ trêng phÝ ®Çu t hµnh vµ söa
ch÷a
X¸c suÊt
52
KÕt qu¶:NPV, IRR
BÀI 3 PH¬ng ph¸p c©y quyÕt ®Þnh
0,3
55
• §Çu tmíi
- Chi phÝ ®Çu t: 140 tû ®ång
- Dßng l·i hµng n¨m: 30 tû (0,7) vµ 10 tû (0,3)
TÝnh NPV t¹i nót A
Dßng l·ii
Tèt
NPV + 7,49 + 30 tû
A B×nh thêng
+ 10 tû
1
56
• §Çu tmë réng
- 2 giai ®o¹n
- Gåm c¸c nót D , E , 2 vµ B
C
Nót bÊt ®Þnh D (nÕu quyÕt ®Þnh ®Çu tgiai ®o¹n 2)
58
Nót bÊt ®Þnh B
59
KÕt qu¶ bµi to¸n
NPV + 7,49
A
NPV + 40,83
D
2
1 NPV + 11,44
B E
NPV + 30,41
NPV . 0
C
B: VØa 1
VØa 1
A: Toµn má
0 1 Toµn má 2 t
Thêi kú 1 Thêi kú 2
Tr¹ ng th¸ i Tr¹ ng th¸ i
Khai Vèn Khai Vèn
th¸ c ®Çu t XÊu T.B×nh Tèt th¸ c ®Çu t XÊu T. B×nh Tèt
(0,4) (0,4) (0,2) (0,4) (0,4) (0,2)
Toµn Toµn
-5000 -1500 6000 10000 0 -1500 6000 10000
má má
VØa 2 -3000 -1500 6000 10000
VØa 1 -3000 2000 4000 6000
VØa 1 0 2000 4000 6000
63
10.000(0,2)
10.000(0,2) 6000(0,4)
-1500(0,4)
10.000(0,2)
6000(0,4)
-1500(0,4) -1500(0,4)
10.000(0,2)
VØa 2 6000(0,4)
1
-1500(0,4)
2000(0,4)
6.000(0,2)
VØa 1
4000(0,4)
6.000(0,2)
10.000(0,2)
VØa 2 6000(0,4)
-1500(0,4)
B (VØa 1) 4.000(0,4)
B 2000(0,4)
VØa 1
4000(0,4)
6.000(0,2)
10.000(0,2)
VØa 2 6000(0,4)
-1500(0,4)
2.000(0,4)
2000(0,4)
VØa 1
4000(0,4)
6.000(0,2)
t=0 t =1 t =2
64
Lùa chän ph¬ng ¸n
E(NPV)A = -5000 + [(10000)(0,2) + (6000)(0,4) + (-1500)(0,4)](1+0,1)-1
+ [(10000)(0,2) + (6000)(0,4) + (-1500)(0,4)](1+0,1)-2
= 1595,04
E(NPV)B = -3000 + 3600(1+0,1)-1 + 2975,21 = 3247,94
Trong ®ã:
E(CF vØa 1, t=1) = (0,4)(2000) + 0,4(4000) + 0,2(6000) = 3600
Max{E(NPV vØa 2, t=2); E(NPV vØa 1, t=2)} = Max{413,22;2975,21}
= 2975,21
NhËn xÐt:
E(NPV)B > E(NPV)A , nªn chän ph¬ng ¸n ®Çu tB
65
BÀI 4 PHÂN TÍCH VÀTÍNH TOÁN SINH LỜI
VÀ RỦI RO ĐẦU TƯ CỔ PHIẾU
66
TÍNH TOÁN SINH LỢI
1. Sinh lợi một cổ phiếu trong một thời kỳ (ngày, tuần, tháng,
năm,…)
( Pt Pt 1 ) Dt
Rt
Pt 1
Pt : giá trị cổ phiếu cuối thời kỳ t
Pt-1 : giá trị cổ phiếu đầu thời kỳ t
Dt : tiền lãi trong thời kỳ t
Ví dụ: Pt = 60USD ngày 30/6
Pt-1 = 50USD ngày 1/6
Dt = 1USD trong tháng 6
Hệ số sinh lợi R%
(60 50) 1 22%
50
67
TÍNH TOÁN SINH LỢI
2. Sinh lợi trung bình một cổ phiếu trong n thời kỳ
Tính giá trị trung bình cộng:
n
R t
R t 1
n
68
TÍNH TOÁN SINH LỢI
Giải
Tính sinh lợi tại mỗi năm:
R2004 (200 100) /100 100%
R2005 (100 200) / 200 50%
Từ đó
_
1 (50)
R 25%
2
69
TÍNH TOÁN SINH LỢI
Trong đó Rk: khả năng sinh lợi thứ k với xác suất xuất hiện pkvới
k 1
pk 1
• Sử dụng thông tin quá khứ:
Chú ý: để xác định E(R) tin cậy, thường sử dụng 60 số liệu quá khứ
n
tháng (tương đương 5 năm)
R1 R2 ... Rn Rt
E ( R) R t 1
n n
70
TÍNH TOÁN SINH LỢI
Ví dụ: Nhà đầu tư mua một tập cổ phiếu 10.000USD mua tập cổ phiếu 2
loại A và B. Dự đoán E(RA) = 10% và E(RB) = 25%, lãi tức vay để mua
cổ phiếu r = 12%. Tính toán:
a) Đầu tư 4000USD loại cổ phiếu A và 6000USD loại cổ phiếu B
b) Nhà đầu tư vay 5000USD và đầu tư 15000USD loại cổ phiếu B
Giải
a) Áp dụng công thức trên, ta có:
4000 6000
E ( R p ) x A E ( RA ) xB E ( RB ) 0,1 0, 25 19%
10000 10000
b) xr = -tiền vay/ vốn đầu tư cho tập dự án
15000 5000
E ( R p ) xB E ( RB ) xr .n 0, 25 0,12 31,50%
10000 10000
72
TÍNH TOÁN RỦI RO (1 loại cổ phiếu)
n 2
pk Rk E ( R )
k 1
• Độ lệch chuẩn:
( R) Var( R )
73
TÍNH TOÁN RỦI RO (1 loại cổ phiếu)
Ví dụ:
Giả sử phân bố xác suất các giá trị sinh lợi
một cổ phiếu
Sinh lợi Xác suất
-0,10 0,20
0 0,30
0,15 0,25
0,20 0,15
0,25 0,10
a) Tính E(R)
b) Tính phương sai và độ lệch chuẩn
74
TÍNH TOÁN RỦI RO (1 loại cổ phiếu)
Giải
a) Tính kỳ vọng:
E ( R ) (0, 20)( 0,10) (0, 30)(0) (0, 25)(0,15)
(0,15)(0, 20) (0,10)(0, 25) 75%
b) Tính độ lệch chuẩn:
Var( R ) 2 ( R ) 0, 20( 0,10 0,0725) 2 0,30( 0 0,0725) 2
0, 25(0,15 0,0725) 2 0,15(0, 20 0,0725) 2
0,10(0, 25 0,0725) 2 0,0146
( R ) 0,0146 0,1208 12,08%
Nhận xét: sinh lợi của cổ phiếu sẽ dao động trong khoảng
E ( R ) ( R ) , E ( R ) ( R )
(0,0725 0,1208),(0,0725 0,1208) 0,0483, 0,1933
75
TÍNH TOÁN RỦI RO (1 loại cổ phiếu)
Phương pháp dựa theo số liệu quá khứ: dựa vào số liệu quá khứ
của một loại cổ phiếu, ta xác định được phương sai:
( R1 R )2 ( R2 R )2 ... ( Rn R )2 n ( Rt R )2
Var( R)
n 1 t 1 n 1
Ví dụ: Trong thời kỳ 2000-2005, thời giá của cổ phiếu doanh
nghiệp XYZ được thống kê như sau:
Thời giá 31/12/2000 : 28 USD
Thời giá 31/12/2001 : 31 USD
Thời giá 31/12/2002 : 36 USD
Thời giá 31/12/2003 : 33 USD
Thời giá 31/12/2004 : 35 USD
Thời giá 31/12/2005 : 42 USD
a) Tính toán kỳ vọng sinh lợi cổ phiếu XYZ năm 2006
bằng cách sử dụng số liệu quá khứ
b) Tính toán phương sai và độ lệch sinh lợi cổ phiếu
76
TÍNH TOÁN RỦI RO
Giải
a) Kỳ vọng sinh lợi cổ phiếu XYZ năm 2006:
R2001 = (31-28)/28 = 0,1071
R2002 = (36-31)/31 = 0,1613
R2003 = (33-36)/36 = -0,0833
R2004 = (35-33)/33 = 0,0606
R2005 = (42-35)/35 = 0,20
0,1071 0,1613 0,0833 0, 0606 0, 20
E ( R) 8,91%
5
b) Kỳ vọng sinh lợi cổ phiếu XYZ năm 2006:
Var( R ) 2 ( R ) [(0,1071 0,0891) 2 (0,1613 0,0891) 2
( 0,0833071 0,0891) 2 (0,0606 0,0891) 2
(0, 20 0,0891) 2 ]/4=0,0121
( R ) 0,11 11%
77
TÍNH TOÁN RỦI RO (tập hợp 2 cổ phiếu)
78
TÍNH TOÁN RỦI RO (tập hợp 2 cổ phiếu)
HÖ sè t¬ng quan lµ ®¹i lîng thø 2 ®Ó ®o møc phô thuéc gi÷a c¸c
hÖ sè sinh lîi cña 2 cæ phiÕu, b»ng tû sè gi÷a hiÖp ph¬ng sai vµ tÝnh
c¸c ®é lÖch chuÈn.
Cov ( Ri , R j )
( Ri , R j )
( Ri ) ( R j )
HÖ sè t¬ng quan lu«n cïng dÊu víi hiÖp ph¬ng sai
HÖ sè t¬ng quan thay ®æi gi÷a gi¸ trÞ –1 vµ +1
HÖ sè t¬ng quan: +1 khi cã liªn hÖ d¬ng gi÷a c¸c chuyÓn ®éng cïa Ri
vµ Rj
HÖ sè t¬ng quan: -1 khi cã liªn hÖ ©m gi÷a c¸c chuyÓn ®éng cïa Ri
vµ Rj
HÖ sè t¬ng quan: 0 khi c¸c yÕu tè chuyÓn ®éng cña Ri vµ Rj ®éc lËp
80
TÍNH TOÁN RỦI RO (tập hợp 2 cổ phiếu)
C«ng thøc nµy cho ta thÊy tæng rñi ro cña hÖ sè sinh lîi tËp hîp gåm 2 cæ
phiÕu, phô thuéc:
. Ph¬ng sai mçi cæ phiÕu, Var(Ri) vµ Var(Rj)
. HiÖp ph¬ng sai gi÷a i vµ j, cov(Ri, Rj)
. Tû lÖ c¸c cæ phiÕu trong tËp hîp, xi vµ xj
cov(Ri , R j ) ( Ri , R j ) ( Ri ) ( R j )
Ta cã quan hÖ:
Tõ c¸c ph¬ng tr×nh trªn còng cã thÓ viÕt
Var ( R p ) xi2Var ( Ri ) x 2j Var ( R j ) 2 xi x j ( Ri ) ( R j ) ( Ri , R j )
NhËn xÐt: HÖ sè t¬ng quan gi÷a 2 cæ phiÕu cµng bÐ th× ph¬ng sai sÏ nhá ®i,
rñi ro cña rËp hîp bÐ nhÊtkhi
( Ri , R j ) 0
81
VÍ DỤ
Ví dụ: Tính cov(Ri, Rj) biết
k pk Rik Rjk
1 0,10 0,08 0,12
2 0,20 0 0,04
3 0,30 0,20 0,40
4 0,40 -0,12 -0,24
Giải
E(Ri) = (0,10)(0,08)+(0,20)(0)+(0,30)(0,20)+(0,40)(-0,12) = 0,02
E(Rj) = (0,10)(0,12)+(0,20)(0,04)+(0,3)(0,4)+(0,4)(-0,24) = 0,044
Cov(Ri,Rj) = (0,10)(0,08-0,02)(0,12-0,044)+(0,20)(0-0,02)(0,04-0,044)
+ (0,40)(-0,12-0,02)(-0,24-0,044) = 0,0356
Kết quả cho thấy hệ số sinh lợi của cổ phiếu i và j cùng hướng
Trường hợp nếu có số liệu quá khứ hệ số sinh lợi của CP i & j, ta sẽ tính
được hiệp phương sai giữa hệ số sinh lợi các CP này theo công thức
n ( Rit R )( R jt R )
Cov ( Ri , R j ) 82
t 1 n 1
VÍ DỤ
Ví dụ: Giả sử sinh lợi được đánh giá đối với CP i & j trong 6 năm
gần đây:
Năm Rit Rjt
2000 0,10 0,08
2001 0,32 0,17
2002 -0,08 0,02
2003 0,18 0,10
2004 0,09 0,40
2005 0,17 0,13
Tính cov(Ri, Ri)
Giải
Ri = (0,10 + 0,32 - 0,08 + 0,18 + 0,09 + 0,17)/6= 0,13
R j = (0,08 + 0,17 + 0,02 + 0,10 + 0,40 + 0,13)/6 = 0,15
83
VÍ DỤ
Cov(Ri,Rj) = [(0,10-0,13)(0,08-0,15)+(0,32-0,13)(0,17-0,15)
+(-0,08-0,13)(0,02-0,15)+(0,18-0,13)(0,10-0,15)
+ (0,09-0,13)(0,40-0,15)(0,07-0,13)(0,13-0,15)]/5
= 0,0356
Chú ý:
1. Trong thực tế, để đánh giá chính xác, người ta phải sử dụng
nhiều số liệu thống kê (ví dụ 60 tỷ lệ lãi tháng)
2. Trong trường hợp hiệp phương sai chưa đủ để xác định sự
phụ thuộc giữa các hệ số sinh lợi các cổ phiếu, phải sử dụng
đến hệ số tương quan
84
VÝ dô: ph©n tÝch vµ dù ®o¸n liªn quan ®Õn 2
cæ phiÕu i vµ j víi c¸c sè liÖu nhsau
( Ri ) 20% E ( Ri ) 15%
( R j ) 30% E ( R j ) 18%
cov( Ri , R j ) 0.004
86
Rñi ro mét tËp hîp gåm n cæ phiÕu
n n n
Ph¬ng sai: Var ( R p ) x var(Ri ) xi x j cov(Ri , R j )
2
i
i 1 i 1 j 1
KÕt qu¶ chän chiÕn lîc E2 cho c¶ 2 trêng hîp ma trËn hiÖu qu¶ hoÆc chi phÝ 90
2. Tiªu chuÈn Hurwicz
KÕt hîp gi÷a 2 tiªu chuÈn minimax vµ maximin víi hÖ sè träng c
Tiªu chuÈn lùa chän: Z HW max i
eir
trong ®ã eir c min eij (1 c) max eij
i j
Tiªu chuÈn lùa chän: Z s min eir min[max ( max eij eij )]
j i j i
VD: Ta sö dông VD trªn, lËp ®îc ma trËn tæn thÊt hoÆc hèi tiÕc
(Regret-Matric)
F1 F2 F3 max aij
j
E1 2 0 25 25
E2 0 21 5 21
E3 8 20 0 20
trong ®ã eir e
j 1
ij pvíi
j p lµ x¸c suÊt xuÊt hiÖn tr¹ng th¸i F ,
j j
p j 1