HIZKUNTZAREN

NAHASMENDUAK
 A) Nahasmenduak harreran, sarreran edo inputean

1) IKUSMEN-URRITASUNA 
• Ikusmen-ahultasuna.
– Ikusmen-hondarra %30etik gorakoa .
– Eskolatzea ahalbidetzen du, batzutan materiala egokitu beharko.
• Hipoikusmensakona.
– Ikusmen-hondarra %20tik % 30era bitartekoa da.
– Bolumenak hobeto bereizten dira eta koloreak argi eta garbi ikusten dira.
– Eskolatzea ahalbidetzen du, baina irakurketa-idazketarako laguntza erabilita.
• Itsutasun partziala.
– % 10etik% 20ra bitarteko ikusmen-hondarra dute.
– Kapaz dira argiaren aldera orientatzeko eta gutxi zehaztutako masak hautemateko.
– Burujabetasunez mugi daitezke .
• Erabateko itsutasuna.
– %10etik beherako ikusmen-hondarra.
– Ez dute ikusten ez argirik, ez irudirik.
 A) Nahasmenduak harreran, sarreran edo inputean

2) ENTZUMEN-URRITASUNA EDOHIPOAKUSIA
 Hipoakusia txikia edo arina.
– Galera 40 dB baino txikiagoa .
– Ez du alterazio nabarmenik .
• Hipoakusia moderatua edo ertaina.
– Galera40-70 dB artekoa.
– Zailtasunak ulermenean eta hizkuntzaren garapenean.
– Ezpain-irakurketaren eta audifonoen laguntza.
• Hipoakusia larria.
– Galera 70-90 dB artekoa.
– Soinuren batzuk hautematen, baina ezin hizkuntza espontaneoki bereganatu.
– Ezpain-irakurketa erabiltzen eta ezinbestekoa entzuteko laguntza-produktuak eta laguntza
logopedikoa.
• Hipoakusia sakona.
– Galera 90 dB baino handiagoa da.
– Ikusmenaren bidez heltzendira hizkuntzara.
– Kofosia edo anakusia.
 A) Nahasmenduak harreran, sarreran edo inputean

3) GOR-ITSUTASUNA
• Pertsona guztiz gor-itsuak edosortzetikoak.
– Hizketan ikasi aurrekoa.
– Mundua oso murriztuta
• Urritasun bats ortzetikoa eta bestea eskuratua.
– Urritasunbakoitzerakoezaugarribertsuakpartekatzen.
• Hizketan ikasi osteko gor-itsutasuna.
– Hizkuntza berenganatu ostean.
– Ezagutza batzuk berenganatu eta esperientziak.
– Ahozko hizkuntza dute.
 B) Nahasmenduak igortzean, irteeran edo outputean

• 1-AHOTSEKO NAHASMENDUAK:

• Afonia: Ahotsa erabat galtzea.

– Ahots-kordetako edo nerbio bateko lesioak edo jatorri psikologikoa.
– Kasu gehienetan berreskuragarria da.
• Disfonia: Ahotsaren (tinbrea, tonua, intentsitatea) alterazioa.
– Disfonia organikoak.
• Lesio anatomikoak: infekzioa, ahots-korden alterazioa, arnas aparatuko gaixotasunak,
malformazioak ,
• Iraunkorrak izan ohi dira.
– Disfonia funtzionalak.
• Ahotsarenerabilerat xarraren ondorio.
• Aldibatekoak izan ohidira.
– Disfonia psikogenoak.
• Nahasmendu psikologikoak (neurosia, egoera estresagarria,..
– Disfonia audiogenoak.
• Entzumen-urritasunaren ondorioz.
 B) Nahasmenduak igortzean, irteeran edo outputean

• 2- JARIAKORTASUNAREN ALTERAZIOAK:

• Diskurtsoaren erritmo anormala.

• Alterazio ohikoena toteltasuna edo disfemia.
• Kasu bakoitza desberdina-hizketarako patroi berezia.
• Batzuetan alterazio psikologikoen ondorio.
 B) Nahasmenduak igortzean, irteeran edo outputean

3- HIZKETAREN ARTIKULAZIOKO PATOLOGIAK:

• Dislalia.
– Akatsak fonema bat artikulatzean edo fonemak konbinatzean,
– Ez du aho-fonazioko organoen mugimendu egokia lortzen.
– Zergatiak funtzionalak edo organikoak. (hortz-haginetako malformazioak,
mihi handiegia eta abar).
– Isolaturik edo hizketaren atzerapenen klinikaren parte.
– Adibide bat da «s», «r», ahoskatzean zailtasunak.
• Disartria.
– Giharretako kontrolaren alterazioa.
– Lesio bat nerbio-sistema zentralean edo nerbio-sistema periferikoan.
– Anartria: erabateko hizketarik eza.
– Haurtzaroko garun-paralisiaren sintoma.
– Kontrol motorrean eragina duten gaixotasunetan ere (Parkinson, esklerosi
anizkoitza, alboko esklerosia eta abar) .
 B) Nahasmenduak igortzean, irteeran edo outputean

• Dispraxia.
– Burmuineko gune motorraren garapen falta edo lesio bat.
– Ezin izaten du behar bezala kontrolatu soinuen artikulazioa.
– Soinu bat edo hitz bat egiteko kapaz / ezingo du nahi duenean.
– Beste arazo batzuei lotuta: hizkuntzaren garapeneko atzerapenei, entzumen
bidezko informazioaren prozesamenduko urritasunei edo zailtasun
kognitiboei.
• Rinolalia
– Alterazioa ahotsaren tinbrean. Sudur-hizketa modukoa
– Arrazoi organiko edo funtzionalak.
• Disglosia
– Artikulazio-organoen alterazio anatomiko eta/edo fisiologikoak.
– Jatorri periferikoa: garezur-aurpegiko malformazioak aho-aurpegiko lesioak ,..
 C) Hizkuntzaren prozesamenduko nahasmenduak
 

1) HIZKUNTZAREN GARAPENEKO NAHASMENDUAK  

• Hizketaren atzerapena.
– Haurrak atzerapena bere adinerako espero diren fonemak ekoizteko.
– Geroago hasten dira hizketan.
– Soinu isolatuak eta multzoak ahoskatzeko gai - arazoak hitzen barruan antolatzeko
– Ulermena eta hizkuntzaz kanpoko jarduera ia normalak.
• Hizkuntzaren atzerapena.
– Garapena motela maila guztietan: adierazpenean eta ulermenean.
– Hizkuntzak ume-hizkera itxura .
– Hiztegia edo morfosintaxia kaltetuak.
– Hainbat faktore: estimulazio eskasa, afektazio kognitiboa, afektibitate falta,...
• Disfasiak.
– Nahasmendu larria: ulermen-mailan, prozesamenduan eta erabileran.
– Haurtzaroan diagnostikatzen da - sortzetikoa izatea.
– Arrazoiak ez dira entzumen-urritasunak, ez malformazioak, ez gutxitasun intelektualak,
ez eta arazo emozionalak ere.
– Atzerapen kronologikoa zailtasun larriak hizkuntza egituratzeko.
– Hizkuntzaren atzerapenak onbideratze azkarragoa .
 C) Hizkuntzaren prozesamenduko nahasmenduak
 

2) HIZKUNTZAREN NAHASMENDU ESKURATUAK. AFASIA

• Hizketarako ahalmenaren galera.

• Burmuineko lesio baten ondorioz.
• Kausa ohikoenak: burmuineko istripu baskularra, burezur-entzefaloko
traumatismoa, tumoreak, infekzioak eta dementziak.
• Sintomek erlazioa lesioanatutako garuneko eremuarekin:
– Brocaren eremuko edo eremu motorreko : adierazpena .
– Wernickeren eremuko edo zentzumen-eremuko lesioek: ulermena.
• Agerpena bat-batekoa - errehabilitazioko tratamendua.