Bab 2 Jirim dan

Struktur Atom
2.1 Konsep Asas Jirim
 Perubahan keadaan jirim
PEPEJAL CECAIR GAS

KEADAAN JIRIM

Susunan zarah Padat dan teratur Padat tetapi tidak Berjauhan antara satu
teratur sama lain
Tenaga kinetik Rendah Lebih tinggi daripada Sangat tinggi
pepejal
Daya tarikan Kuat Kuat tetapi kurang Lemah
daripada pepejal
 Perubahan keadaan jirim
Penyerapan haba:
• Tenaga kinetik zarah bertambah
• Zarah bergetar dan bergerak
dengan lebih laju
• Daya tarikan antara zarah dapat
diputuskan

Pembebasan haba:
• Tenaga kinetik zarah berkurang
• Zarah bergerak lebih perlahan
• Daya tarikan antara zarah
terbentuk
• Zarah tersusun dengan rapat dan
padat
Proses serap haba
Pepejal kepada cecair

Cecair kepada gas

Pepejal kepada gas

 Proses bebas haba
cecair Cecair kepada pepejal

Gas kepada cecair

Gas kepada pepejal

 Pengelasan jirim
Atom Unsur
(Karbon, C)
• Bahan paling ringkas
• Terdapat hanya satu jenis zarah dalam setiap unsur
Unsur Molekul
(Oksigen, O2)
• Tidak boleh diuraikan secara kimia kepada dua atau
lebih bahan yang ringkas
Jirim Molekul Sebatian
(2HO)
• Terdiri daripada dua atau lebih unsur yang bergabung
Sebatian
secara kimia
Ion (Natrium • Terhasil daripada tindak balas kimia
klorida, NaCl)
 Pengelasan jirim
Atom
(Karbon, C)
Atom
◦ Zarah yang neutral
Unsur Molekul
(Oksigen, O2) ◦ Zarah paling kecil dalam suatu unsur
◦ Wujud sendirian
Jirim Molekul
◦ Mengambil bahagian dalam tindak balas kimia
(H2O)

Sebatian

Ion (Natrium
klorida, NaCl)
 Pengelasan jirim
Atom
(Karbon, C)
 Molekul
Unsur ◦ Zarah yang neutral
Molekul
(Oksigen, O2) ◦ Terdiri daripada dua atau lebih atom daripada unsur yang
sama
Jirim Molekul
◦ Contohnya: Molekul oksigen () – dua atom Oksigen
(H2O) ◦ Boleh juga terdiri daripada dua atau lebih atom daripada
Sebatian unsur yang berbeza
◦ Contohnya: Molekul air () – 2 atom Hidrogen dan satu atom Oksigen
Ion (Natrium
klorida, NaCl)
 Pengelasan jirim
Ion
Atom
(Karbon, C) ◦ Zarah yang mempunyai cas positif dan negatif
◦ Cas positif: Ion natrium
Unsur ◦ Cas negatif: Ion klorida
Molekul
(Oksigen, O2)

Jirim Molekul
(H2O)

Sebatian

Ion (Natrium
klorida, NaCl)
Takat lebur
Takat lebur – suhu malar
apabila sesuatu bahan bertukar
daripada keadaan pepejal
menjadi cecair pada keadaan
tertentu.
Takat beku
Takat beku – suhu malar
apabila sesuatu bahan
bertukar daripada keadaan
cecair menjadi pepejal
pada tekanan tertentu.
Aktiviti
Aktiviti
Aktiviti
 2.2 Perkembangan model atom
Atom
• Atom terdiri daripada tiga zarah subatom:
• Proton
• Neutron
• Elektron

• Proton dan neutron berada dalam nukleus

• Elektron beredar mengelilingi nukleus
Perkembangan Model Struktur
Atom
2.3 Struktur Atom
Nombor Proton dan Nombor Nukleon

Nombor proton: Bilangan proton di dalam nukleus sesuatu atom

Nombor nukleon: Jumlah bilangan proton dan neutron di dalam nukleus sesuatu atom
Struktur Atom
Atom yang berlainan mempunyai nombor proton
yang berlainan.
◦ Contohnya:
◦ Atom natrium mempunyai nombor proton 11
◦ Atom klorin mempunyai nombor proton 17

Nombor proton = menentukan jenis atom

Bilangan elektron adalah sama dengan bilangan
proton disebabkan atom adalah neutral
◦ Bilangan proton (cas positif) = bilangan elektron (cas Atom oksigen
negatif) • Proton = 8
◦ Contohnya: Atom oksigen mempunyai 8 proton dan 8 • Elektron = 8
elektron • Neutron = 8
• Nukleon = 16
Aktiviti
 Pembentukan ion
Ion klorida

Atom klorin menerima satu elektron untuk Atom klorin

Menerima satu
membentuk ion klorida elektron

Ion klorida mempunyai satu elektron lebih

daripada atom klorin
Bilangan proton dan neutron di dalam atom klorin
dan ion klorida adalah sama
Semasa pembentukan ion daripada sesuatu atom,
bilangan proton dan neutron di dalam nukleus
tidak berubah
 Pembentukan ion
Bilangan elektron bertambah semasa pembentukan anion – ion negatif

Atom Terima elektron Ion negatif

Bilangan elektron berkurang semasa pembentukan kation – ion positif

Atom Buang elektron Ion positif

 Perwakilan Piawai bagi Atom
Atom boleh diwakili dengan perwakilan piawai:

(atau nombor jisim)

  12  1
6 𝐶 1 𝐻
Unsur: Karbon, C Unsur: Hidrogen, H
Nombor nukleon: 12 Nombor nukleon: 1
Nombor proton: 6 Nombor proton: 1
Nombor elektron: 6 Nombor elektron: 1
 Struktur Atom dan Susunan Elektron
Elektron sesuatu atom mengorbit mengelilingi
nukleus pada petala masing-masing
Elektron akan memenuhi petala yang terdekat dengan
nukleus dahulu
Apabila petala yang terdekat dengan nukleus telah
penuh, elektron akan diisi ke dalam petala yang
berikutnya
Setiap petala hanya boleh diisi dengan bilangan Petala Bilangan elektron
tertentu sahaja maksimum
Pertama 2
Kedua 8
Ketiga 8 atau 18
 Cara menentukan susunan elektron

3. Susun elektron
1. Tentukan bilangan
2. Susun elektron dalam selebihnya kepada petala
proton bagi unsur kerana ia
petala pertama terlebih berikutnya sehingga semua
merujuk kepada bilangan
dahulu elektron telah dimasukkan
elektron bagi atom
ke dalam petala
 Susunan Elektron
Contoh:
◦ Nombor proton bagi Aluminium ialah 13
◦ Jadi, atom Aluminium mempunya 13 elektron
◦ Susunan electron bagi aluminium:

◦ Petala pertama: 2 elektron

◦ Petala kedua: 8 elektron
◦ Petala ketiga: 3 elektron
 Elektron valens
Petala terluar yang diisi dengan elektron dikenali sebagai petala valens
Elektron pada petala valens dikenali sebagai eletron valens
Sifat kimia sesuatu unsur bergantung pada bilangan elektron valens pada atom tersebut
Unsur yang mempunyai bilangan elektron valens yang sama mempunyai sifat kimia yang sama
 Rajah Susunan Elektron dan
Rajah Struktur Atom

Rajah susunan elektron Rajah struktur atom

Menunjukkan nukleus Menunjukkan bilangan proton dan
neutron di dalam nukleus
Menunjukkan susunan elektron Menunjukkan susunan elektron
 2.4 Isotop dan penggunaannya
Maksud Isotop
Contoh isotop Hidrogen:
Isotop ialah atom-atom bagi unsur yang sama Isotop hydrogen boleh diwakili
dengan mempunyai: dengan simbol
◦ Bilangan proton yang sama • Hidrogen-1
◦ Bilangan neutron berbeza • Hidrogen-2
• Higrogen-3
Isotop mempunyai sifat kimia yang sama kerana masing-
masing mempunyai bilangan dan susunan elektron yang
sama

Tetapi sifat fizik isotop seperti ketumpatan dan takat

didih adalah berbeza
Contoh isotop klorin:

Jisim berbeza kerana bilangan neutron di dalam nukleus adalah berbeza

Nombor nukleon = Nombor proton + nombor neutron

Nombor neutron = Nombor nukleon – nombor proton

 Jisim Atom Relatif bagi Isotop
Kebanyakan unsur wujud secara semula jadi dalam dua atau lebih isotop
Jisim atom relative unsur tersebut bergantung kepada kelimpahan semula jadi isotop dalam
sesuatu sampel

Kelimpahan semula jadi – peratusan isotop yang wujud dalam suatu sampel semula jadi unsur

Jisim atom relatif boleh dihitung menggunakan formula berikut:

Penggunaan Isotop
Terima kasih