ფონეტიკა

პრეზენტატორი: მარიამ მნათობიშვილი

2020 წელი
პრეზენტაციაზე გაეცნობით:
• რა არის ფონეტიკა
• სამეტყველო ბგერის შესწავლის სამ თვალსაზრისს
• ფონეტიკურ ტრანსკრიპციას
• ბგერათა კლასებს
 რა არის ფონეტიკა?

• ენათმეცნიერების დარგი, რომელიც შეისწავლის სამეტყველო ბგერების

წარმოების გზებს და მათ აკუსტიკურ თვისებებს.
 სამეტყველო ბგერა შეისწავლება სამი
თვალსაზრისით
სმენითი
ფიზიოლოგიურად აკუსტიკურად შთაბეჭდილება
(ბერძნ. AKUSTIKÓS, პერცეფციის (ლათ. PERCEPTIO,
ანუ იმ სამეტყველო „აღქმა“) მიხედვით:ბგერითი
„სმენითი“),ანუ ბგერის
ორგანოების მიხედვით, ტალღები იწვევენ მსმენელის
ფიზიკური თვისებების
რომელთა მოქმედების სასმენი აპკის რხევას, ეს რხევა
მიხედვით:სამეტყველო
შედეგად წარმოიქმნება აღიზიანებს სასმენ
ორგანოების გარკვეული
მოცემული ბგერა. ნერვს,რომელიც გაღიზიანებას
მოქმედება წარმოქმნის გადასცემს თავის ტვინის
ჰაერის ნაწილაკების გარკვეულ ცენტრს, რის
რხევებს,ეს რხევები შედეგადაც ხდება ბგერის
ვრცელდება ტალღების აღქმა.
სახით და მსმენელის სასმენ
აპკს გადაეცემა.
 ფონეტიკური ტრანსკრიფცია
• გულისხმობს ყველა იმ ბგერითი თავისებურების დაწვრილებით აღნუსხვას,
რომელიც ჩამწერმა შეიძლება გაიგონოს და გაარჩიოს მეტყველების
პროცესში,მაგრამ ბგერითი ერთეულების უზესტესი ჩაწერაც კი ვერ ჩაითვლება ამა
თუ იმ ენაში რეალურად არსებული ბგერების თავისებურებათა უტყუარ
ანასახად,რადგან ეს პრაქტიკულად შეუძლებელია.
 ბგერათა კლასები

• ხმოვანთა– სისტემას ვოკალიზმი ეწოდება. კრიტერიუმები რომელთა

საშვალებითაც განისაზღვრება ხმოვანი ბგერა,ეს ნიშნებია:ენის ნაწილი,რომელიც
მოქმედებს როგორც არტიკულატორი; ენის აწეულობა; ბაგეების მდგომარეობა
ხმოვნის არტიკულაციის დროს.
• თანხმოვანთა– სისტემას კონსონანტიზმი ეწოდება.გლოტალური ხშულის გარდა
ყველა თანხმოვანი შეიძლება იყოს მჟღერი ან ყრუ.ყველა თანხმოვანი შეიძლება
წარმოიქმნას ორალურად–პირის ღრუში,ნაზალურად– ცხვირის ღრუში.
გამოყენებული ლიტერატურა

https://ielanguages. com/phonetics.html

Johnson, Keith (2003). Acoustic and Auditory Phonetics

(Illustrated). 2nd edition by Blackwell Publishing Ltd. ISBN 1-
4051-0122-9 (hardback: alkaline paper); ISBN 1-4051-0123-7
(paperback: alkaline paper).
მადლობა ყურადღებისთვის