Może wystąpić u pacjentów w różnym wieku i z różnymi schorzeniami. Zawał mięśnia sercowego to najczęstsza przyczyna tego rodzaju dolegliwości, należy jednak pamiętać, że istnieje też szereg innych przyczyn. Jakie są zatem inne przyczyny bólu w klatce piersiowej? I jak odróżnić ból zawałowy od dolegliwości związanych z innymi schorzeniami? Źródłem bólu mogą być praktycznie wszystkie narządy i struktury znajdujące się w obrębie klatki piersiowej z wyjątkiem miąższu płucnego. Najczęstsze lokalizacje źródła bólu to: - serce, - inne narządy klatki piersiowej, - ściana klatki piersiowej, - narządy jamy brzusznej, - ból psychogenny. Jak odróżnić czy ból jest spowodowany zawałem czy też ma swoje źródło w innej patologii?? Pomocne w tym jest określenie jaki jest: - charakter bólu, - jego lokalizacja, - promieniowanie.
Ustalane jest to na samym początku procesu diagnostycznego, bo już w trakcie
badania podmiotowego (rozmowy z pacjentem). Charakterystyka bólu może nas ukierunkować na prawdopodobne rozpoznanie i czasem pozwala zaoszczędzić czas ograniczając liczbę badań dodatkowych niezbędnych do postawienia tego rozpoznania. DŁAWICA PIERSIOWA STABILNA
Ból spowodowany jest przejściowym niedokrwieniem mięśnia sercowego.
Umiejscawia się zamostkowo, może promieniować do szyi, żuchwy, ramion, łokci, nadbrzusza. Ból ma charakter gniotący, piekący, ściskający i trwa zwykle kilka minut. Może być wywołany przez wysiłek fizyczny, stres emocjonalny, zimne powietrze i obfity posiłek. Ustępuje po zaprzestaniu wysiłku lub podaniu nitrogliceryny. Może mu towarzyszyć duszność. ZAWAŁ SERCA LUB NIESTABILNA DŁAWICA
Ból spowodowany jest przez przedłużające się niedokrwienie serca lub
martwicę. Umiejscowienie i charakter bólu są podobne jak w przypadku wyżej opisanej dławicy stabilnej. Jest to jednak silniejszy ból, trwa zwykle powyżej 20 minut. Czynniki go wywołujące są takie same jak w przypadku dławicy stabilnej, jednakże nie ustępuje on po zaprzestaniu wysiłku lub przyjęciu nitrogliceryny. Oprócz duszności mogą mu towarzyszyć poty, osłabienie, nudności i wymioty. ROZWARSTWIENIE AORTY
Ból spowodowany jest rozciąganiem ściany aorty.
Umiejscawia się w przedniej ścianie klatki piersiowej, może promieniować do okolicy międzyłopatkowej i lędźwiowej. Jest to ból o charakterze rozdzierającym, niezwykle silny, pojawia się nagle. Charakterystycznym objawem przedmiotowym może być asymetria ciśnienia tętniczego na kończynach. BÓL OPŁUCNOWY
Opłucna jest to cienka i błyszcząca, stale zwilżana surowicza błona, w której
zamknięte są płuca i która ułatwia ich ruch w czasie oddechu. Ból opłucnowy może być spowodowany naciekiem zapalnym opłucnej, podrażnieniem opłucnej w zawale płuca lub odmą opłucnową. Zwykle jest jednostronny, może promieniować do okolicy międzyłopatkowej, ma charakter ostry i kłujący. Wyzwalany może być przez głęboki wdech, kaszel, ruchy tułowia, zmniejsza się po położeniu na boku, w którym występuje ból. Mogą mu towarzyszyć duszność i przyspieszony oddech NERWOBÓL
Jest to ból spowodowany zapaleniem nerwu, np. w półpaścu (wtedy jest
jednostronny) lub uciskiem przez zmiany w kręgosłupie (może być obustronny). Ma charakter ostry. Nasila się przy palpacji wzdłuż przebiegu nerwu, niekiedy przy lekkim dotyku. W przypadku półpaśca dolegliwościom bólowym może towarzyszyć osutka, a w przypadku zmian w kręgosłupie tkliwość uciskowa kręgów piersiowych. REFLUKS ŻOŁĄDKOWO – PRZEŁYKOWY
Jest to ból spowodowany zapaleniem błony śluzowej przełyku.
Umiejscowiony jest zamostkowo, może promieniować do pleców. Zwykle ma charakter piekący lub gniotący. Wyzwalany jest przez obfity posiłek, pochylanie się bądź pozycję leżącą. Towarzyszy mu ból w nadbrzuszu i niestrawność. CHOROBA WRZODOWA
Jest to ból spowodowany uszkodzeniem błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy.
Lokalizuje się w nadbrzuszu, czasem w dolnej części klatki piersiowej. Jest to ból tępy, rzadziej ostry lub piekący. Wyzwalany jest przez zjedzenie posiłku (wrzód żołądka) lub pozostawanie na czczo. Zjedzenie posiłku zmniejsza dolegliwości we wrzodzie dwunastnicy. Dolegliwościom bólowym towarzyszy niestrawność. BÓL NERWICOWY
Mechanizm tego bólu jest niejasny.
Umiejscawia się w przedniej ścianie klatki piersiowej, cechuje go zmienny charakter, często nasila się w przypadku stresu. Towarzyszy mu duszność, kołatanie serca i niepokój. Postępowanie ratownicze Przedstawione powyżej to jedynie opisy dolegliwości występujących w przebiegu niektórych chorób mogących powodować ból w klatce piersiowej. Charakterystyki te w różnym stopniu pozwalają zróżnicować jaka jest faktycznie przyczyna tego bólu. Pewną odpowiedź na pytanie o charakter bólu możemy uzyskać tylko i wyłącznie wspomagając się badaniem, które możemy wykonać na poziomie pomocy doraźnej.
1. Zbierz wywiad ratowniczy wg. schematu SAMPLE.
2. Oceń parametry życiowe: - oddech, - tętno, - ciśnienie tętnicze, - pomiar glikemii. 3. Zastosuj pozycję siedzącą u chorego (nie pozwól mu chodzić).
4. Wezwij pomoc 5. Zapewnij dostęp świeżego powietrza. 6. Zadbaj o komfort psychiczny chorego. 7. Nie pozostawiaj chorego bez opieki. 8. PAMIĘTAJ O NZK!!!