9TH GRADE

SANAYSAY NA MAY SAYSAY

FILIPINO
PLANO NG PAGKATUTO
 W

TALAAN NG KALINANGAN

01 02
PANG-ARAW-ARAW NA PAGTALAKAY
GAWAIN

03 04
PAGPAPALALIM PAGSASANAY
H

Ano nga ba ang

Sanaysay?
Ang sanaysay ayon kay Alejandro G. Abadilla ay
“nakasulat na karanasan ng isang sanay sa
pagsasalaysay.” Ang sanaysay ay nagmula sa
dalawang salita: ang sanay at pagsasalaysay.
Ito ay panitikang tuluyan na naglalahad ng kuru-
kuro, damdamin, kaisipan, saloobin, reaksyon at
iba pa, ng manunulat hinggil sa isang
makabuluhan, mahalaga at napapanahong
paksa o isyu.
Mahalaga ang pagsusulat at pagbabasa ng sanaysay sapagkat
natututo ang mambabasa mula sa inilahad na kaalaman at
kaisipang taglay ng isang manunulat. Nakikilala rin ng
mambabasa ang manunulat dahil sa paraan ng pagkasulat nito,
sa paggamit ng salita at salawikaing kaalaman sa paksa.
H

Dalawang Uri ng
Sanaysay
 Pormal o
Maanyo
Naghahatid ng mahahalagang kaisipan o kaalaman sa
makaagham at lohikal na pagsasaayos ng mga materyales
tungo sa ikalilinaw ng pinakapiling paksang tinatalakay.
Maanyo rin ito kung turingan sapagkat ito'y talagang pinag-
aaralan.
 Pormal o
Maanyo
Maingat na pinili ang pananalita kaya mabigat basahin.
Pampanitikan kasi kaya makahulugan, matalinhaga , at
matayutay. Mapitagan ang tono dahil bukod sa ikatlong
panauhan ang pananaw ay obhektibo o di kumikiling sa
damdamin ng may-akda.
 Pormal o
Maanyo
Ang tono nito ay seryoso,
pang-intelektuwal, at walang halong pagbibiro.
Elementong Sanaysay:
Panimula, Katawan at Wakas.
 Impormal o Di-
pormal
Ang sanaysay na impormal o di-pormal ay mapang-lungkot,
nagbibigay-lugod sa pamamagitan ng pagtatalakay sa mga
paksang karaniwan, pang araw-araw at personal o isyung
maaaring magpakilalang personalidad ng manunulat o
pakikisangkot niya sa mga mambabasa.
 Impormal o Di-
pormal
Idinidiin nito dito ang mga bagay-bagay ,mga
karanasan ,at mga isyung bukod sa kababakasan ng
personalidad ng may-akda ay maaaring empatihayan
o kasangkutan ng mambabasang medya.
 Impormal o Di-
pormal
Ang pananalita ay parang pinag-uusapan lamang, parang
usapan lamang ng magkakaibigan ang may-akda, ang
tagapagsalita at mga mambabasa at ang tagapakinig, kaya
magaan at madaling maintindihan.
 Impormal o Di-
pormal
Palakaibigan ang tono nito kaya pamilyar ang tono
dahil ang paunahing gamit ay unang panauhan.
Subhektibo ito sapagkat pumapanig sa damdamin at
paniniwala ng may-akda ang pananaw.
H

Bahagi ng
Sanaysay
 Panimula
Ang pinakamahalagang bahagi ng isang
sanaysay sapagkat ito ang unang
Gitna tinitingnan ng mga mababasa, dapat
nakapupukaw ng atensyon ang panimula

Wakas upang ipagpatuloy ng mambabasa ang

pagbasa sa akda.
 Panimula
sa bahaging ito ng sanaysay makikita ang

Gitna pagtalakay sa mahahalagang puntos ukol sa

tema at nilalaman ng sanaysay, dapat
ipaliwanag nang mabuti ang bawat puntos

Wakas upang
mambabasa
maunawaan ito nang magiging
 Panimula
nagsasara sa talakayang naganap sa
Gitna katawan ng sanaysay; sa bahaging ito
nahahamon ang pag-iisip ng mambabasa
na maisakatuparan ang mga tinalakay ng
Wakas sanaysay.
 Katangiang Dapat Taglay ng isang Mabuting Mananaysay:

 May malawak nakaalaman o karanasan sa paksa.

 Nagagamit ang wika nang wasto at mabisa.
 Nakapipili ng mabuti at mabisang istilo ng paglalahad ng ideya.
 Malinaw at hindi madamot o matipid sa pagpapaliwanag ng kaisipan at
kaalaman ukol sa paksa.
 May kakayahang pumukaw o manghikayat ng mambabasa.
H

Bakit kinakailangang
magkaroon ng saysay
ang isang Sanaysay?
H