Trajanovi dački ratovi

Marko Ulpije Trajan

(98-117. godine n.e.)

Prvi dački rat 101-102. godine

Drugi dački rat 105-106. godine

Izvori:
Kasije Dion
Trajanov stub
natpisi
arheološki materijal
Trajanov
stub
• Novi uspon Dačana krajem I veka
• Decebal gradi fortifikacije oko Sarmizegetuze
• Dački saveznici:
Bastarni
Roksolani
susedi Markomana, Kvada i Jaziga (Buri,
Kotini, Osijci, Anarti)
• Decebal pregovara sa Pakorom II, kraljem
Partije
• Trajanove pripreme:
- izgradnja utvrđenja na limesu prema
Dakiji (npr. Novae, Diana, Aquae)
- obnova puta kroz Đerdapsku klisuru (100.
godine)
- izgradnja kanala kod Sipa da se omogući
plovidba Dunavom kroz Đerdap (101. godine)
- dovođenje vojske (mezijske i panonske
legije, veksilacije legija sa Rajne i istoka,
pomoćni odredi, dunavska flota, kontigenti
saveznika)
CIL III 1642 Aquae kod Prahova (99. godina):

[Imp(erator)] Caesar d[ivi] Ner[vae] f(ilius)

Nerva T[ra]ianus [Aug(ustus)] Ger(manicus)
p(ontifex) m(aximus) tr[ib(unicia) p]otestate
co(n)s(ul) II p(ater) p(atriae).
Trajanova tabla (tabula Traiana)
Tabula Traiana iz 100. godine
Natpis iz 101. godine koji svedoči o izgradnji
kanala kod Sipa
ILJug 468:
Imp(erator) Caes(ar) divi Nervae f(ilius) | Nerva
Traianus Aug(ustus) Germ(anicus) | pont(ifex)
max(imus) trib(unicia) pot(estate) V p(ater)
p(atriae) co(n)s(ul) IIII | ob periculum
cataractarum | derivato flumine tutam Da|nuvi
navigationem fecit.

. . . zbog opasnosti od brzaka, skrenuvši reku,

plovidbu Dunavom je učinio bezbednom.
Mauretanski konjanici Luzija Kvijeta
• 101. godine rimska vojska prelazi Dunav na
dva mesta:
kod Lederate i Dijerne
• Fragment Trajanovog dnevnika:
Inde Berzobim, deinde Aizi processimus
(Priscian. Inst. Gramm. VI 13)
• Dačani se povlače u utvrđenja u Karpatima
• Trajan u oblastima kroz koje prolazi
uspostavlja sistem utvrđenja i puteva da bi
olakšao snabdevanje
Rimska vojska prelazi Dunav
Rimski legionari grade utvrđenje
Rimski legionari
grade put
• Rimska vojska od Tibiskuma napreduje dolinom
reke Bistre do prevoja Tape (Tapae)
• Rimska pobeda u boju kod Tapa (101. godine)
• Napredovanje Rimljana zaustavljeno zahvaljujući
drugoj liniji dačkih fortifikacija u Karpatima
Dačko utvrđenje
• Dačani upadaju u Donju Meziju, istočno od
Nova, sa Bastarnima i Roksolanima (jesen
101. godine)
• Rimska pobeda u boju kod Nikopolisa ili
municipija Tropaeum Traiani
TropaeumTraiani,
posvećen Marsu
Osvetniku
(Mars Ultor),
rekonstrukcija
Tropaeum Traiani,
detalj

Rimski legionar
između dva dačka
ratnika
• 102. godine rimska vojska napada Sarmizegetuzu
iz dva pravca:
sa severa, iz doline Mureša
sa juga (zapovednik Luzije Kvijet)
• Decebal šalje aristokrate (pilleati) da pregovaraju
• Namesnik Donje Mezije prodire na dačku
teritoriju, gde je zarobio Decebalovu sestru
• Decebalova predaja 102. godine
• Decembra 102. godine Trajan proslavlja trijumf i
uzima titulu Dacicus
Rimljani napadaju dačko utvrđenje
Dački plemići, tzv. pilleati (od lat. pilleus)
Decebalova sestra se penje na brod
Dačani se predaju