 Во почетокот на XX век положбата на македонскиот

 Во почетокот на XX век положбата на македонскиот

народ воопшто не била подобрена. Во меѓувреме ТМОРО
народ воопшто не била подобрена. Во меѓувреме ТМОРО
ја ширела ослободителната идеја и го подготвувала
ја ширела ослободителната идеја и го подготвувала
населението за востание. Поради тоа, османската власт
населението за востание. Поради тоа, османската власт
применувала остри мерки за да го спречи
применувала остри мерки за да го спречи
ослободителното движење. Тоа само го продлабочило
ослободителното движење. Тоа само го продлабочило
незадоволството. Положбата посебно се влошила по
незадоволството. Положбата посебно се влошила по
врховистичките провокации за востание во Македонија
врховистичките провокации за востание во Македонија
од 1902 година. Тоа влијаело ТМОРО да го постави
од 1902 година. Тоа влијаело ТМОРО да го постави
прашањето за востание, иако не била доволно
прашањето за востание, иако не била доволно
подготвена. Оваа идеја ја проповедал претседателот на
подготвена. Оваа идеја ја проповедал претседателот на
ЦК на МРО – Иван Гарванов.
ЦК на МРО – Иван Гарванов.
 По барање на Иван Гарванов во Солун бил одржан
 По барање на Иван Гарванов во Солун бил одржан
конгрес (јануари 1903 г.). На него не присуствувал ниту
конгрес (јануари 1903 г.). На него не присуствувал ниту
еден од истакнатите дејци на ТМОРО. Притоа била
еден од истакнатите дејци на ТМОРО. Притоа била
донесена одлука за општо востание. Наспроти тоа, Гоце
донесена одлука за општо востание. Наспроти тоа, Гоце
Делчев, Ѓорче Петров и други сметале дека не постојат
Делчев, Ѓорче Петров и други сметале дека не постојат
поволни услови за општо востание. Тие предлагале да се
поволни услови за општо востание. Тие предлагале да се
засилат дејствата на четите, без да се прогласува востание.
засилат дејствата на четите, без да се прогласува востание.
Нивните обиди за промена на одлуката за општо востание
Нивните обиди за промена на одлуката за општо востание
биле безуспешни. Во текот на овие напори Гоце Делчев
биле безуспешни. Во текот на овие напори Гоце Делчев
загинал.
загинал.
 Додека траела расправата за карактерот
 Додека траела расправата за карактерот
на востанието, избиле Солунските атентати.
на востанието, избиле Солунските атентати.
Тие биле дело на неколкумина младинци
Тие биле дело на неколкумина младинци
кои се нарекле гемиџии. Тие имале за цел да
кои се нарекле гемиџии. Тие имале за цел да
го свртат вниманието на Европа кон
го свртат вниманието на Европа кон
Македонија. Притоа бил запален
Македонија. Притоа бил запален
францускиот брод “Гвадалкивир” и била
францускиот брод “Гвадалкивир” и била
минирана “Отоманската банка” во Солун.
минирана “Отоманската банка” во Солун.
Поради тоа османските власти извршиле
Поради тоа османските власти извршиле
жестоки репресалии врз невиното
жестоки репресалии врз невиното
население. Многумина биле убиени, а уште
население. Многумина биле убиени, а уште
повеќе затворени.
повеќе затворени.
 Одлуката за востание во Битолскиот револуционерен
 Одлуката за востание во Битолскиот револуционерен
округ била донесена на Смилевскиот конгрес (мај 1903 г.).
округ била
Тогаш донесена
повеќето на Смилевскиот
делегати конгрес
се изјасниле (мај 1903во
за востание г.).
Тогаш повеќето делегати се изјасниле за востание во
Битолскиот округ, а само неколку биле против. За
Битолскиотна округ,
изведување а само
востанието неколку биле
бил формиран Главенпротив.
штаб. ВоЗа
изведување на востанието бил формиран Главен штаб. Во
него влегле Даме Груев, Борис Сарафов и Анастас
него влегле
Лозанчев. Даме тоа
Покрај Груев,билБорис СарафовВостанички
изработен и Анастас
Лозанчев. Покрај
дисциплински устав.тоаСо билнего
изработен Востанички
биле определени
дисциплински устав. Со него биле определени
должностите на востаниците и раководните тела. Веднаш
должностите на востаниците и раководните тела. Веднаш
потоа започнале подготовки за востанието како што биле:
потоа започнале
собирање храна, подготовки за востанието
облека, лекови, оружје,како што биле:
изведување
собирање храна, облека, лекови, оружје, изведување
практични вежби итн. На крај Главниот штаб одлучил
практични вежби итн. На крај Главниот штаб одлучил
востанието да започне на празникот Св. Илија, т.е. Ноќта
востанието да започне на празникот Св. Илија, т.е. Ноќта
2 спроти 3 Август. Поради тоа е наречено Илинденско
2 спроти 3 Август. Поради тоа е наречено Илинденско
Востание.
Востание.
 Почетокот на востанието бил објавен со палење на
 Почетокот на востанието бил објавен со палење на
востанички огнови, биење на камбаните, уништување на
востанички огнови,
телефонските биење на камбаните,
и телеграфските линии и уништување
напад врзна
телефонските и телеграфските линии и напад врз
населени места. Востаничкиот центар се наоѓал во с.
населениТоа
Смилево. места.
било Востаничкиот центар
ослободено. Во него сеорганизирана
била наоѓал во с.
Смилево. Тоа било ослободено. Во него била организирана
востаничка власт, која траела дваесетина дена. Во негова
востаничка
близина биловласт, која траела
ослободено дваесетина
Крушево. дена. Воуспеси
Значајни негова
близина било
востаниците ослободено
постигнале Крушево.и Леринско.
во Костурско Значајни успеси
Таму
востаниците постигнале во Костурско и Леринско. Таму
биле ослободени гратчињата Клисура и Невеска. Жестоки
биле ослободени гратчињата Клисура и Невеска. Жестоки
борби се воделе во Охридско, Преспанско, Кичевско и
борби се воделе
Демирхисарско. ВовоБитолскиот
Охридско, округ
Преспанско,
дошло доКичевско
масовнои
Демирхисарско. Во Битолскиот округ дошло до масовно
приклучување на населението кон востаниците. Тоа ја
приклучување на населението кон востаниците. Тоа ја
отежнувало положбата на востаниците, зашто морале да
отежнувало положбата на востаниците, зашто морале да
се грижат за неборечкото население.
се грижат за неборечкото население.
 Во Солунскиот, Скопскиот и
 Во Солунскиот, Скопскиот и
Струмичкиот револуционерен округ не
Струмичкиот
дошло револуционерен
до масовно востание.округ
Тамуне
дошло до масовно востание. Таму
дејствувале повеќе чети, кои со своите
дејствувале
акции повеќе чети,востанието
го поддржувале кои со своите
во
акции го поддржувале востанието во
Битолскиот округ. Востанието во
Битолскиот
Серскиот округ. Востанието
револуционерен округво
Серскиот на револуционерен
започнал Крстовден т.е. округ
27
започнал на Крстовден т.е. 27
Септември. Притоа се воделе борби, без
Септември. Притоа се воделе борби, без
да биде вклучено населението. Во тоа
да биде
време дошловклучено населението.
до привремено Во тоа
помирување
време дошло до привремено помирување
помеѓу ТМОРО и врховистите.
помеѓу ТМОРО и врховистите.
Камата, револверот и
библијата Црешово топче
Даме Груев Борис Сарафов Анастас Лозанчев
Отоманската банка Францускиот брод
Гвадалкивир