PARAGRAF

09/05/2021
1
 09/05/2021
PARAGRAFIN ANLAM YÖNÜ

2
 09/05/2021
PARAGRAFIN ANLAM YÖNÜ

3
 09/05/2021
Paragraf

Paragraf, bir düşünceyi tam olarak anlatabilmek

için bir araya getirilen cümleler topluluğudur.
Paragrafınbütün cümleleri aynı konuyu işler ve
aynı düşünceyi açıklar ya da destekler.
Paragraf tek bir düşünce etrafında oluştuğundan
kendi içinde bir bütünlük gösterir.

4
 09/05/2021
SORU ÇÖZERKEN!!!

• Önce soru okunur.

• Daha sonra parça (metin) okunur.

5
 09/05/2021
SORU ÇÖZERKEN!!!

• Parça okunurken, önemli yerlerin altı çizilir. (Önemli yer,

sorunun cevabı olabilecek olan yerdir.)

6
 09/05/2021
SORU ÇÖZERKEN!!!

• Cevap bulunurken, yazıda anlatılanlar dikkate alınmalıdır.

Kendi görüş ve düşüncelerimize göre hareket edilmemelidir.

7
 09/05/2021
SORU ÇÖZERKEN!!!

• Doğru seçenek bulunurken yanlış seçenekler elenmelidir.

8
 09/05/2021
PARAGRAFTA KONU:
Paragraf üzerinde durulan olay, kişi, durum, düşünce ya da duygudur.

9
 09/05/2021
Paragrafın Konusunu Bulmak İçin Şu Sorular
Sorulabilir:

• Parçanın konusu nedir?

• Parçada ele alınan nedir?
• Parça neden söz etmektedir?
• Parçada üzerinde durulan nedir?
• Paragrafta anlatılan kişi için hangisi söylenemez?

10
 09/05/2021
Örnek

• Anıtlarıyla büyüleyen tarihî semtlerdeki geçmiş zaman havası,

insanın ruhunu fazlasıyla dolduruyor. Fakat pek çoğunda tekrara
dayanan modern mimari, şimdiden hâkim olmaya başladı. Eski
eserler bu topraklara hâkim oluşumuzun kanıtıdır. Bu sebeple en
küçük tarihî eser bile kaybolmamalıdır .

11
 09/05/2021
Paragrafın Konusu

• Tarihî eserler

12
 09/05/2021
Çalıştırın bakalım saksıları.
• İnsani ve ahlaki değerlerin öğretiminde bir türlü ortak payda bulunamıyor.
Ortak değerler gitgide azalınca işe nereden başlanacağı bir türlü belirlenemiyor.
Toplumun bir kısmının “özgürlük” dediğine diğer bir kısmı “ahlaksızlık”
deyince eğitim, eski adıyla terbiye, askıya alınıyor. Çözüm olarak herkes başının
çaresine baksın deniliyor galiba.

Yukarıdaki paragrafın konusu aşağıdakilerden hangisidir?

A) Özgürlük anlayışının farklı farklı olması
B) Ortak değerlerin gitgide azalması
C) Ahlak ve özgürlüğün birbiriyle çelişmesi
D) Değerler eğitiminin yapılamayışının nedeni

13
 09/05/2021
PARAGRAFTA BAŞLIK:
• Paragrafın başlığı konunun özetidir.
• Konunun iki ya da üç sözcükle ifade edilmiş biçimidir.
• Önce konu bulunur, daha sonra konuyu ifade edecek
uygun sözcüklerle başlık oluşturulur.

14
 09/05/2021
Paragrafın Başlığı

....................................

Para, gerçek zenginlik değildir. O, sadece ihtiyaçların

giderilmesine vasıta olduğu için değerlidir. Bir çölün
ortasında, hararetten yanan bir insan için birkaç damla
soğuk su, bir torba altından çok daha değerlidir.

Bu paragrafın başlığı aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A) Gerçek Zenginlik B) Çöl ve Su

C) Soğuk Su D) İhtiyaçların Giderilmesi

15
 09/05/2021
PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE:

• Paragrafta asıl anlatılmak istenen, vurgulanan temel düşünce

paragrafın ana düşüncesidir.

16
 09/05/2021
• Paragrafta ana düşünce bir cümle olarak
verilmeyebilir. Bu paragraflarda ana düşünce
parçanın bütününe sindirilmiştir. Biz onu anlar ve
kendi cümlelerimizle ifade ederiz.

17
Ana Düşünce Cümlesinin Özellikleri:

09/05/2021
• Kesin yargı bildirir.
• Yazarın yazma amacını ortaya koyan cümledir.
• Konuya değil, yazarın vermek istediği iletiye dayanır.
• Bu cümle paragrafın giriş cümlesi olabileceği gibi
ortasında ya da paragrafın sonunda da olabilir.
• Bazen bu cümle açıkça verilmeyip paragrafın bütününe
sindirilir.

18
 09/05/2021
Ana düşünce ile konu arasındaki farklar:

Konunun anlam çerçevesi geniş , ana düşüncenin anlam

çerçevesi dardır.
Konu yargı bildirmezken ana düşünce yargı bildirir
Konu araç, ana düşünce amaçtır.

19
 09/05/2021
• “Ben fikrimi değiştirdim, şimdi eskisi gibi düşünmüyorum.”
diyen adam az görülür. Bugün söyledikleri dün söylediklerine
uymayanlar bile: “Ben değişmedim, dün de böyle
düşünüyordum, değiştiğimi sananlar beni anlamamış.” derler.

Parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) İnsanlar düşüncelerini ifade etmekte çoğu zaman güçlük çekerler.

B) İnsanın düşüncelerinde günden güne değişiklikler görülebilir.

C) Yaşam şartları değiştikçe insanların düşünceleri de değişir.

D) Fikirleri değişse de insanların bunu dile getirmesi zordur.

20
 09/05/2021
Anahtar Sözcük

Konuyu çağrıştıracak söz ya da söz gruplarına denir.

21
 09/05/2021
Örnek
• Anıtlarıylabüyüleyen tarihî semtlerdeki geçmiş zaman havası,
insanın ruhunu fazlasıyla dolduruyor. Fakat pek çoğunda tekrara
dayanan modern mimari, şimdiden hâkim olmaya başladı. Eski
eserler bu topraklara hâkim oluşumuzun kanıtıdır. Bu sebeple en
küçük tarihî eser bile kaybolmamalıdır.

22
 09/05/2021
Anahtar Sözcükler
• anıtlar
• tarihî semtler
• geçmiş zaman havası
• eski eserler
• tarihî eser
23
 09/05/2021
ŞİİRDE ANA DUYGU ( TEMA )
• Şiirde
anlatılmak istenen asıl duygudur.
•Düz yazıda iletilmek istenen temel düşüncenin şiirdeki karşılığıdır.
•Tema, bir ya da birkaç sözcükle anlatılır.
•Ana düşünce gibi yargı bildiren bir cümle değildir.

24
 09/05/2021
ŞİİRDE ANA DUYGU ( TEMA )
• Genellikle;
•sitem,
•ümit, ümitsizlik,
•coşku, sevinç,
•korku,
•merak,
•endişe vb. kavramlardır.
25
 09/05/2021
ÖZLEM
Bir dünya düşünürüm
Öylesine günlük güneşlik
Orada her şey iyilik, güzellik, dostluk üstüne
Bir dünya düşünürüm
Aklın aydınlığında

26
 09/05/2021
PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCELER:

Ana düşünceyi destekleyen, çeşitli yönlerden açıklayıp güçlendiren

düşüncelerdir.
 Yardımcı düşünceler birden fazla olur.
Yardımcı düşünceler ayrıntılarla ilgilidir.
Yardımcı düşünce bir paragrafın genellikle gelişme bölümünde yer alır.

27
Bir yazıda ana düşünce bir tanedir.

Yardımcı düşünce ise birden fazla olabilir.

28
 09/05/2021
Yazma, yazarak öğrenilen bir sanattır. Deneye deneye
öğrenilebilecek bir beceri, bir alışkanlık işidir. Kötü yazdığınız
için üzülmeyin. Dünyadaki her şey gibi yetenek de çalışmayla
gelişir. Olabildiğince çok yazın. Kötü de olsa yazın.

Yaza yaza daha iyiye varacaksınız.

29
 09/05/2021
Yardımcı düşünceyi bulmak için şu sorular sorulabilir:
 
• Paragraftan hangisi çıkarılamaz?
•Paragraftan hangisine ulaşılamaz?
•Paragrafta hangisine değinilmemiştir?
•Paragrafta hangisinden söz edilmemiştir?
•Paragrafta anlatılan kişi için hangisi söylenemez?
•Paragrafı destekleyen düşünce hangisidir?
•Paragraftan hareketle aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

30
 09/05/2021
PARAGRAFTA CÜMLELERİ SIRALAMA

Oluş Sırası: Zamana göre yapılır; olay başlar, oluşur, biter.

Mantık Sırası: Cümleler birbirini destekler, açıklar. Aralarında

çelişki bulunmaz.

Görülüş Sırası: yakından uzağa ya da uzaktan yakına doğru olur.

31
 09/05/2021
PARAGRAFTA CÜMLELERİ SIRALAMA

I. Çanakkale sırtlarını bombardıman ettiler.

II. Bir topçu bölüğünde yalnız Seyit ve Ali adlı iki topçu eri kaldı.

III. Oradan geçip İstanbul'u almaya çalışıyorlardı.

IV. 1915 yılında düşman gemileri Çanakkale Boğazı'na gelmişlerdir.

V. Oradaki askerlerimizin çoğu şehit düştü.

32
 09/05/2021
PARAGRAFTA CÜMLELERİ SIRALAMA
"Önce boğaza gemilerin gelmesi anlatılmalı. (IV) Gemilerin
geliş amacı verilmeli. (III) Sonra bombalama anlatılmalı.(I)
Bombalamadan sonra anlatılması gereken olay askerlerimizin
şehit düşmesi olacaktır. (V) Yalnız şehit düşmeyen iki topçumuz
vardır.(I) " Olay mantıken böyle sıralanmalı. Çünkü eylemlerden
birinin gerçekleşmesi diğerine bağlı.
Bu parçadan bir paragraf oluşturulduğunda sıralama "IV - III - I
- V - I" şeklinde olmalıdır.

33
 09/05/2021
PARAGRAFIN BÖLÜMLERİ

GİRİŞ BÖLÜMÜ:
Çoğu kez paragrafın konunu, bakış açısını
ortaya koyan cümlelerdir.

Giriş cümleleri “ama, fakat ancak, oysa

çünkü” gibi bağlayıcı öğelerle başlamaz.

34
 09/05/2021
GELİŞME BÖLÜMÜ:

Giriş bölümünde ortaya konulan düşüncenin geliştirilip

örneklendirildiği cümlelerdir.

Çoğunlukla birden fazladır.

35
 09/05/2021
SONUÇ BÖLÜMÜ:
Konuyla ilgili örneklerin, açıklamaların bir yargıya
bağlandığı cümlelerdir.

Sonuç cümleleri genellikle” demek ki, demek oluyor

ki, anlaşılıyor ki, öyleyse” gibi bağlayıcı sözcüklerle
başlar.

36
 09/05/2021
PARAGRAFIN GİRİŞ CÜMLESİ

Açıklanıp geliştirilebilecek genel bir yargı içerir.

Kendisinden önce başka cümleleri gerektirecek sözleri (çünkü,

oysa, bunda, böylece, bu durum.„) içermez.

Kendisinden sonraki cümlelere anlamca bağlanmalıdır.

37
 09/05/2021
Aşağıdakilerden hangisi bir yazının ilk cümlesi olmaya en uygundur?
A) Yeni öykücüler arasında Türkçeyi bütün güzelliği ile kullananlar var.
B) Başka öykülerini de dergilerde okumuştum ama bunu hepsinden güzel buldum.
C) Bunda, tiplerin çok canlı, öykülerinin otobiyografik olmasının da etkisi var.
D) Bir bakıma, bu son iki kitabi birer dil olayı olarak değerlendirilmelidir,

38
 09/05/2021
Örnek-giriş

• Bir fikir,
ancak yazı ve sözle ortaya konulduğu zaman etkisini
gösterir. Sahip olduğunuz fikirler başkalarına açılmadıktan
sonra içinizde gömülü kalır. Konuşmak, insanın içini, duygu ve
düşüncelerini havalandırır. Bu yüzden konuşarak kendi
içinizden dışarı çıkmalı, insanlarla temasa geçmeli, sosyal
bağlar kurmalısınız.

39
 09/05/2021
Örnek-gelişme

• Bir fikir, ancak yazı ve sözle ortaya konulduğu zaman etkisini gösterir.
Sahip olduğunuz fikirler başkalarına açılmadıktan sonra içinizde
gömülü kalır. Konuşmak, insanın içini, duygu ve düşüncelerini
havalandırır.

Bu yüzden konuşarak kendi içinizden dışarı çıkmalı, insanlarla temasa geçmeli, sosyal bağlar
kurmalısınız.

40
 09/05/2021
PARAGRAFIN AKIŞINI BOZAN CÜMLE

Uzun bir yazı içinde bütün paragraflar hem birbiriyle hem de her biri kendi
içinde anlam ve biçim uygunluğu taşımalıdır.

41
 09/05/2021
ÖRNEK:

Bizim memleket eskiden çok hareketliydi. Değirmencilik öyle işlek

bir zanaattı ki, on kilometrelik yerden çiftçiler öğütülecek buğdayı
bize getirirlerdi. Bu kalabalığı izlemek beni mutlu ederdi.Şimdi ise
ne eskideğirmen ve değirmenciler ne de buğdaygetiren köylüler
kaldı...

42
 09/05/2021
( I ) İster sesli okumada olsun ister sessiz okumada olsun; okumaya
başlamadan önce dikkatinizi, bir noktada toplayarak okuduğunuz şeyde ne
aradığımızı kendi kendimize sormalıyız. ( II ) İyi bir okuyucu, okuduğu metne
uymasını bilen kişidir. ( III ) Hatta bunu alışkanlık haline getirmeliyiz. ( IV )
Plansız, düzensiz bir okuma, hiçbir zaman işimize yaramaz.

Bu paragrafta I, III ve IV. cümleler anlam

bütünlüğü içindedir. Ancak II. cümle parçanın
akışını bozmuştur. II. cümle parçadan çıkarılırsa
paragrafta dil ve düşünce birliği sağlanmış olur.

43
 09/05/2021
• Paragraf tamamlamayla ilgili sorular, paragrafın sonuç cümlesinin
bulunmasına yöneliktir.

• Paragrafı tamamlarken paragrafın içeriğine dikkat edilmelidir.

44
 09/05/2021
Düşünce içerikli paragraflarda paragrafın son cümlesi, anlatılanları
sonuca bağlayacak bir özellik taşımalıdır.

45
 09/05/2021
ÖRNEK

• DiUygarlığın ilerlemesinde ve yayılmasında en önemli

araçtır. Bu güçlü araç, insan ilişkileri söz konusu
olduğunda sığ ve etkisiz kalır. Bir bakış, bir dokunma ve
vücudun durumu duyguları daha etkili ve dolaysız
anlatır. Kısacası omuza konan bir el, dostluk üzerine
yazılmış güzel bir yazıdan daha etkilidir.

46
 09/05/2021
Paragraf tamamlarken, olay anlatan paragraflarda paragrafın son cümlesinin olayın
bitişini bildiren cümle olmasına dikkat edilmelidir.

47
 09/05/2021
ÖRNEK

Ay’a giden astronotların taş örnekleri toplamaları

gerekiyordu. Bunu yapabilmek için, astronotların taşınabilir
aletlere gereksinimi vardı. Üstelik bunlar hem hafif hem de
kablosuz olmalıydı. Böylece ilk kablosuz el aleti üretildi.

48