ლიტერატურა როგორც

ლიტმცოდნეობის შესწავლის საგანი

 რა არის ლიტერატურა?
• ლიტერატურა ლიტერატურათმცოდნეობის შესწავლის
საგანია

• ლიტერატურა ლიტერატურული ნაწარმოებების

ერთობლიობაა

• ლათინური სიტყვა litteratura თავდაპირველად ნიშნავდა

ასონიშნებით შესრულებულ წარწერას ანუ ყველაფერს,
რაც დაწერილია
ლიტერატურის სხვადასხვა განსაზღვრება
• პრაგმატული

• დესკრიფციული

• ნორმატიული
 რა არის ლიტერატურული ტექსტი?
“It was a bright cold day in April,
and the clocks were striking
thirteen. Winston Smith, his chin
nuzzled into his breast in an effort
to escape the vile wind, slipped
quickly through the glass doors of
Victory Mansions, though not
quickly enough to prevent a swirl of
gritty dust from entering along with
him.”
• Kutaisi was the capital of the ancient
Kingdom of Colchis. Archaeological
evidence indicates that the city
functioned as the capital of the
kingdom of Colchis in the sixth to fifth
centuries BC.[3] It's believed that, in 
Argonautica, a Greek epic poem about 
Jason and the Argonauts and their
journey to Colchis, author 
Apollonius Rhodius considered Kutaisi
their final destination as well as the
residence of King Aeëtes.
ლიტერატურული ტექსტი არის ბგერითი და წერითი
ნიშნების თანმიმდევრობა, რომელიც განირჩევა
ხატოვანი ენითა და ფიქციურობით
 სტილი
• სიტყვაკაზმულობა

• ყოველდღიური მეტყველებიდან გადახვევა

• ენის კომუნიკაციური ფუნქციის შეზღუდვა ან

უგულებელყოფა

• ლიტერატურული გამომსახველობითი ხერხების

გამოყენება
ლიტ. ტექსტის მახასიათებლები

ფიქცი-
ურობა

სიტყვა- დაფიქს-
კაზმულ- ირებ-
ობა ულობა
 ლიტერატურა როგორც კომუნიკაციის
საშუალება

კონტექსტი
გამგზანი → შეტყობინებება → მიმღები
(ადრესანტი) საკონტაქტო მედიუმი (ადრესატი)
კოდი
 ძირითადი ლიტერატურული ხერხები
• გაუცნაურება

• ავტოფუნქციურობა

• კონოტაციის დომინანტურობა
 გაუცნაურება
ბოლოს მოაწია რიჟრაჟმა, ატყდა ნათლის ლიცლიცი გარეთ,
ყაყაჩოები დაათოვა მწვერვალებს ცამ, იფრქვეოდა იისფერი შუქი,
როგორც ჩქერალები ფხოვის მთებიდან.
შორენა ჩამოვიდა კედლიდან, ხატაური ფარჩის კაბა ეცვა შავი,
ოქროსფერი თმები გადმოღვრილიყვნენ მხრებზე, მოდიოდა
ყაყაჩოების ველზე, თავთუხის თაველებს ესროდა უტას, ყაყაჩოებსა
და თავთუხის თაველებს.
დაუჩოქა სამგზის სანატრელმა, სთხოვა დიდოსტატს სული.
ცრემლმა იწვიმა კონსტანტინეს თვალთაგან, მაგრამ ვერც
საყვარელს მისცა მან სული, რადგან სვეტიცხოვლისთვის შეეწირა
იგი.
 ავტოფუნქციურობა

„კარვის კალთა ჩახლართული ჩავჭერ ჩავაკარაბაკე“

„როგორც ნაწვიმარ სილაში ვარდი, / ჩემი ცხოვრების

გზა სიზმარია / და შორეული ცის სილაჟვარდე!“
 კონოტაცია

„ერთი თავის მიბრუნება, ერთი შეხედვა, ოდნათი

მიკარება საკმარისი იყო, რომ თოფის წამალსავით
ეფეთქა და მთელს სხეულს ცეცხლი მოსდებიყო.“
ჰუმანიტარული საბუნებისმეტყველო
მეცნიერებები მეცნიერებები

• იყენებს რბილ მონაცემებს • იყენებს მყარ მონაცემებს

• იკვლევს ადამიანის • იკვლევს ბუნებას

აზროვნებას
• კვლევები მალევე კარგავენ
• კვლევები კუმულაციური მნიშვნელობას
ხასიათისაა
 ჰერმენევტიკა - გაგების ხელოვნება

ადამიანის აზროვნების კვლევა მოითხოვს არა

მხოლოდ დაკვირვებას იმ წარმონაქმნებზე,
რომლებსაც გააჩნიათ ფორმა (სიტყვები, ძეგლები და
ა.შ.), არამედ ამ უკანასკნელთათვის გარკვეული
შინაარსის, მნიშვნელობის მინიჭებასაც, მათი არსის
გაგებას, ინტერპრეტაციას
“The Rime of the Ancient Mariner” by
Samuel Taylor Coleridge

It is an ancient Mariner,
And he stoppeth one of three.
‘By thy long grey beard and glittering eye,
Now wherefore stopp’st thou me?
 Ballad

A long narrative poem that presents a single dramatic episode,

which is often tragic or violent
Macbeth By William Shakespeare

Tomorrow, and tomorrow, and tomorrow,

Creeps in this petty pace from day to day,
To the last syllable of recorded time;
And all our yesterdays have lighted fools
The way to dusty death …
 Blank verse

Unrhymed poetry, a
favorite form of Shakespeare
 Classicism

The principles and styles admired in the classics of Greek

and Roman literature, such as objectivity, sensibility, restraint,
and formality
 John Donne
• If they be two, they are two so

•    As stiff twin compasses are two;

• Thy soul, the fixed foot, makes no show

•    To move, but doth, if the other do.

 Conceit

An elaborate figure of speech in which two seemingly

dissimilar things or situations are compared
 The Merchant of Venice

“Hie thee, gentle Jew.

The Hebrew will turn Christian: he grows kind.”
 Connotation

Implied or suggested meaning of a word because of an

association in the reader's mind